به گزارش مشرق، دومین ماه محرم در شرایط کرونایی در حال فرا رسیدن است. سال گذشته اولین مواجهه هیأت‌های عزاداری در ماه محرم با ویروس کرونا بود که با رعایت قابل قبول دستورالعمل‌های بهداشتی صورت پذیرفت و تقدیر مقام معظم رهبری را هم در پی داشت.
نماهنگی از تقدیر رهبر انقلاب از برگزارکنندگان مجالس عزاداری محرم در سال گذشته (دانلود)
رعایت ۹۶ درصدی پروتکل‌های بهداشتی توسط هیأت‌ها
البته سال گذشته، کوتاهی‌هایی هم از سوی مسؤولان برخی هیأت‌های مذهبی صورت گرفت و متاسفانه در هیأت‌های کوچک‌تر در سطح کشور شاهد رعایت نشدن دستورالعمل‌ها بودیم، اما براساس اعلام حجت‌الاسلام مصطفی جلالی معاون وقت فرهنگی و امور تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی، ۹۶ درصد از هیأت‌های مذهبی موارد بهداشتی را رعایت کردند.
نوآوری‌ها در محرم کرونایی
سال گذشته علاوه بر برگزاری مجالس منظم از سوی هیأت‌ها شاهد نوآوری‌هایی بودیم. بسیاری از مداحان با پیشرویی سیدامیرحسینی از جمله مهدی رسولی، محمدحسین پویانفر، سیدرضا نریمانی، مهدی سلحشور، میثم مطیعی، امیر کرمانشاهی و ... در کوچه‌ها روضه برپا کردند و در خانه خانواده‌های شهدا و ... به روضه‌خوانی پرداختند. نوآوری دیگری که بسیار به دل‌ها نشست، کوچه‌گردی‌های حاج محمود کریمی بود که بساط صوت را پشت یک وانت سوار کرده بود و در خیابان‌های تهران هر شب می‌چرخید و اشک می‌گرفت.
همان دستورالعمل‌های سال گذشته امسال هم ملاک است
امسال محرم با برزخ میان دولت‌های دوازدهم و سیزدهم همزمان شده است. ستاد کرونای دولت دوازدهم در اطلاعیه‌ای که اوایل همین هفته وزیر کشور آن را اعلام کرد، گفت در محرم امسال همان دستورالعمل‌های سال گذشته برای برپایی مجالس عزاداری ملاک است. در اطلاعیه سال گذشته آمده بود:
«مراسم عزاداری ماه محرم صرفاً در اماکن و فضاهای باز با رعایت فاصله حداقل دو متر از هر طرف و تجمعات حداقلی برگزار می‌شود. زمان برگزاری مراسم نیز حداکثر باید دو ساعت باشد. جابه‌جایی هیأت‌ها، دسته روی و نیز استفاده از طبل، سنج و وسایل مشابه ممنوع است اما برگزاری مراسم سینه‌زنی و زنجیرزنی (با زنجیر شخصی) در محل مراسم و بدون جابه‌جایی مجاز است.
همچنین استفاده مستمر از ماسک برای همه شرکت‌کنندگان در مراسم عزاداری ماه محرم و صفر ضروری است و فاصله‌گذاری حداقل دو متری در همه مراحل این مراسم باید رعایت شود. ضمن اینکه پیش‌بینی‌های لازم برای برگزاری مراسم جایگزین به صورت غیرحضوری در جاهایی که امکان برگزاری حضوری مراسم حضوری نیست باید انجام شود.
براساس این دستورالعمل برگزاری برخی مراسم خاص مانند یوم‌العباس در زنجان، نخل‌گردانی در یزد، تشت‌گذاری اردبیل، شیرخوارگان، قالی‌شوران اصفهان و ... به دلیل تجمع، تراکم و جابه‌جایی و ضرورت پیشگیری از شیوع و سرایت بیماری ممنوع است و این مراسم فقط باید در اماکن و فضاهای دارای مجوز سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شود.
هرگونه پذیرایی حین برگزاری مراسم عزاداری، ممنوع است و نذورات صرفاً باید در قالب مواد غذایی خشک یا خام توزیع شود و برپایی هر نوع ایستگاه صلواتی توزیع نذورات و چای در همه استان‌ها و شهرستان‌ها ممنوع است.
هیأتی‌ها در توهم سهل‌گیری دولت سیزدهم نسبت به هیأت‌ها نمانند
این دستورالعمل‌ها در حالی منتشر شده است که محرم همزمان با پایان دولت دوازدهم و روی کار آمدن دولت سیزدهم با ریاست جمهوری آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی است که به زعم بسیاری از هیأتی‌ها، فردی هیأتی است و می‌تواند فرصتی برای تنفس هیأتی‌ها باشد. به این معنا که در محرم امسال، کار سختی در پیش ندارند. این درحالی است که موج پنجم کرونا در کشور همچنان به طرز بی‌رحمانه‌ای کشتار می‌کند و تعداد ابتلاها و کشته‌های کرونا روز به روز در حال افزایش است.
قمی: با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی اجازه تعطیلی هیچ هیأتی را نمی‌دهیم
این سخنان حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در سیزدهمین همایش مدیران هیأت‌های محوری و برگزیده کشور و سومین همایش بانوان فعال در عرصه هیأت در روز پنج‌شنبه ۲۴ تیرماه که گفته بود: «سال گذشته شاید تعدادی از هیأت‌ها تعطیل شد اما امسال اجازه نمی‌دهیم یک هیأت هم تعطیل شود و هر کاری می‌کنیم تا بستر برگزاری هیأت با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی فراهم شود.» دستمایه رسانه‌های ضدانقلاب داخلی و خارجی شد، اما تنها این بخش آن اظهارات تقطیع‌شده مورد تاکید قرار گرفت که «امسال اجازه نمی‌دهیم یک هیأت هم تعطیل شود» و شروع به اهانت و هجمه به هیأت‌ها و عزاداران حسینی کردند.
واکنش رئیس سازمان تبلیغات به شایعات عجیب رسانه‌های بیگانه درباره محرم (دانلود)
منصور ارضی: برنامه‌ریزی کنید جلسات محرم با رعایت پروتکل‌ها برگزار شود
اما منصور ارضی مداح اهل بیت(ع) در همایش ۱۰ هزار هیأت برگزیده کشور اظهار داشت: «سال گذشته به وزیر بهداشت و مسؤولان این وزارتخانه گفتم ممکن است فعالیت مدافعان سلامت را تعطیل کنند و یا به خاطر کرونا فعالیت مرزبانان را تعطیل کرد؟ هیأت‌ها را هم نمی‌توان تعطیل کرد زیرا فعالیت آنها در گرو سلامت معنوی مردم است. ما باید برنامه‌ریزی کنیم تا جلسات عزاداری را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار کنیم و به دنبال برگزاری مجازی نباشیم، زیرا این جلسات میدان مبارزه ماست.»
منصور ارضی: جلسات را حضوری برگزار کنید و سراغ مجازی نروید
کوتاهی در رعایت دستورالعمل‌ها نداریم
هیأت‌های عزاداری نباید در شرایط کنونی و مشکلات ایجاد شده در پی کرونا در خصوص رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی کوتاهی کنند. امیر کرمانشاهی مداح اهل بیت(ع) با گفتن این جمله می‌افزاید: «شرایط نسبت به سال قبل هیچ تفاوتی نکرده است و ما همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، باید تابع دستورالعمل‌ها باشیم و مجالس محرم را با رعایت دستورالعمل‌ها برگزار کنیم. البته امسال تعطیل شدن هیچ هیأتی پذیرفته نیست، زیرا در سال قبل تجربه‌های خوبی در فاصله‌گذاری و رعایت پروتکل‌ها حاصل شد و تمام هیأت‌ها با استفاده از این تجربه باید امسال جلسات را امسال برگزار کنند.»
کرمانشاهی: جلسات عزاداری را با رعایت پروتکل‌ها برگزار می‌کنیم
مهدی توکلی: کوتاهی نسبت به رعایت دستورالعمل‌ها غیرعقلانی است
برخی از عزاداران و مسؤولان هیأت‌ها با وجود اینکه سال گذشته تابع دستورالعمل‌ها بودند، شاید به دلیل خستگی از این شرایط کرونایی و یا به زعم خود سهل گرفتن دولت جدید نسبت به هیأت‌های عزاداری نسبت به رعایت دستورالعمل‌ها کم‌توجه شده‌اند. مهدی توکلی سخنران مذهبی در این خصوص اظهار داشت: «رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی ضروری است و نباید کوتاهی صورت گیرد. برخی می‌گویند هیأت شفاخانه است و کوتاهی می‌کنند، اما باید بدانیم خداوند به ما عقل داده و باید دستورالعمل‌های توصیه‌شده را رعایت کنیم، اما معتقد به شفای حضرات هم باشیم. روزی در حرم امام رضا(ع) دیدم که فردی به محض ورود به صحن، ماسک را برداشت. از او سوال کردم چرا این کار را کردی؟ گفت: اینجا امن است و مریض نمی‌شوم. به او گفتم: اگر اینجا زمستان سرد بود لباس ضخیم برای محافظت نمی‌پوشیدی به این دلیل که امن است؟ اگر گرمای ۵۰ درجه بود، نباید وسایل سرمایشی فراهم می‌شد؟ این‌ها عقلانیت است و باید از عقل استفاده کنیم. ماسک مانند لباس است و باید براساس عقل استفاده کرد. این‌ها ارتباطی به دیانت ندارد. به هر قیمتی شده است باید مجالس را با رعایت پروتکل‌ها برگزار کرد. همانطور که نانوایی و مترو فعال است و برای غذای جسم کار می‌کنند، هیأت را نمی‌شود تعطیل کرد؛ آن هم غذای روح است. امسال باید جلسات عزاداری را با رعایت کامل دستورالعمل‌های بهداشتی براساس بیانات مقام معظم رهبری برگزار کنیم و اجازه ندهیم که مجالس تعطیل شود. امسال باتوجه به شرایط گرمای هوا می‌توان در فضای باز برگزار کرد.»
مهدی توکلی: مجالس محرم را با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی برگزار می‌کنیم (دانلود)
مدارس و فرهنگسراها در اختیار هیأت‌های عزاداری قرار خواهند گرفت
امسال برای برپایی مجالس عزاداری در فضاهای باز همچون سال گذشته تمهیداتی نیز در نظر گرفته شده است. مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش، با صدور بخشنامه‌ای از استان‌ها خواست تا در آستانه فرا رسیدن ماه محرم الحرام و ایام سوگواری سیدالشهدا (ع)، به هیأت‌های مذهبی اجازه دهند تا از ظرفیت فضای مدارس به صورت محدود استفاده کنند.
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با هماهنگی با سایر نهادها در قالب برنامه «تکیه»، فضاهای روباز تعدادی از فرهنگسراها، بوستان‌ها، امامزاده‌ها، مساجد و مدارس شهر تهران را در اختیار هیأت‌های مذهبی قرار می‌دهد. هیأت‌های شهر تهران برای رزرو اماکن می‌توانند با سامانه ۱۸۳۷ تماس بگیرند، به این نشانی مراجعه کنند یا با شماره تلفن ۰۹۹۲۰۲۲۵۷۰۲ تماس بگیرند. علاقه‌مندان همچنین می‌توانند به صورت حضوری به میدان امام حسین(ع) یا ستاد سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مراجعه کنند.
سخت‌گیرانه‌تر از قبل دستورالعمل‌ها را رعایت می‌کنیم
محمود مدینه‌نگاه، مسئول هیأت نورالرضا(ع) که از هیأت‌های پرمخاطب و شلوغ تهران است به خبرنگار مسجد و هیأت خبرگزاری فارس می‌گوید: «امسال از لحاظ رعایت پروتکل‌ها نسبت به سال گذشته، هیچ تفاوتی برای ما وجود ندارد و حتی تا حدامکان سخت‌گیرانه‌تر رعایت می‌کنیم؛ زیرا تجربه‌مان بیشتر شده است. هیچ کوتاهی‌ای نداریم و دستورالعمل‌های ابلاغی را کاملا رعایت می‌کنیم. امسال هم در حوزه علمیه و مسجد امام رضا از ساعت ۱۸ مجلس عزاداری با سخنرانی آیت‌الله میرهاشم حسینی و مرثیه‌خوانی سیدمهدی حسینی برگزار خواهیم کرد. امسال با توجه به اینکه سقف مسجد ۱۲ متر است، بخش کوچکی از مراسم را با رعایت فاصله‌گذاری زیر سقف برای برادران و بخش اعظمی را با حضور برادران و خواهران در فضای باز برگزار خواهیم کرد.»
تصویری از عزاداری سال قبل محرم هیأت نورالرضا(ع)
جانمایی هیأت‌های مطرح تهران در محرم
تاکنون برخی از مداحان، محل برگزاری جلسات محرم خود را قطعی کرده‌اند و برخی نیز همچنان در حال رایزنی و نهایی کردن فضای برگزاری جلسات هستند. در ادامه گزارشی از برنامه‌های قطعی و احتمالی مداحان سرشناس تهران ارائه می‌کنیم:
منصور ارضی
این مداح پیشکسوت آستان اباعبدالله الحسین (ع) هر سال محرم در مسجد ارک و حسینیه لباسفروشان مراسم عزاداری برگزار می‌کرد که براساس شنیده‌ها امسال نیز مراسم عزاداری این مداح اهل بیت (ع) هم در مسجد ارک و هم حسینیه لباسفروشان برگزار خواهد شد. این مراسم در فضای بسته با یک چهارم ظرفیت و در فضای باز نیز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار خواهد شد.
مراسم مسجد ارک بعد از نماز مغرب و عشاء و مراسم حسینیه لباسفروشان صبح‌ها خواهد بود.
سعید حدادیان
این مداح اهل بیت (ع) هر سال مراسم عزاداری خود را در مهدیه امام حسن مجتبی (ع) بعد از نماز صبح با مدیحه‌سرایی فرزندش ـ محمدحسین حدادیان ـ برگزار می‌کرد که امسال نیز همین مراسم ادامه خواهد داشت. همچنین این پدر و پسر مداح، امسال در قالب هیأت روضةالحسنین(ع) با سخنرانی حجت‌الاسلام کافی در حسینیه شهدا واقع در بزرگراه شهید همت(غرب)، بعد از خروجی اشرفی اصفهانی، بلوار عدل مراسم عزاداری برپا خواهند کرد.
محمدرضا طاهری
این مداح اهل بیت (ع) هر سال مراسم عزاداری محرم خود را در حسینیه فاطمةالزهرا (س) در میدان سپاه تهران برگزار می‌کرد که امسال با توجه به تاکید بر برگزاری مراسم در فضای باز، مراسم عزاداری را در فضای باز پادگان حضرت ولی‌عصر (عج) و در مجاورت همان حسینیه برگزار خواهد کرد. این برنامه بعد از نماز مغرب و عشاء خواهد بود.
محمود کریمی و حنیف طاهری
امسال محمود کریمی که یک و سال اندی است در دوران کرونایی مجلسی برپا نکرده، به صورت مشترک برنامه عزاداری را با حنیف طاهری در پادگان ۰۶ ارتش در چهارراه پاسداران تهران برپا خواهد کرد. این مجلس که برنامه مشترک هیأت‌های رایةالعباس(ع) و عبدالله بن الحسن(ع) با عنوان اجتماع عزاداران عشیره عاشورا برگزار می‌شود، برنامه بعد از نماز مغرب و عشاء خواهد بود.
سیدمجید بنی‌فاطمه
این مداح اهل بیت (ع) برنامه‌های مختلف خود را در حسینیه ریحانةالحسین (س) برگزار می‌کند، اما محرم سال گذشته به دلیل تاکید به فضای باز مجلس عزاداری خود را در پارک ارم برگزار کرد. امسال هم با توجه به اعلام پروتکل‌های بهداشتی برای جلسات محرم، همچون سال گذشته مجلس عزاداری خود را در پارک ارم برگزار خواهد کرد.
میثم مطیعی
مطیعی مراسم عزاداری محرم گذشته در قالب هیأت میثاق با شهدا را در دانشگاه امام علی(ع) برگزار کرد و درست در نزدیکی‌های ماه محرم با تغییر نظر ستاد کرونا، مجلس عزاداری دوم خود در امامزاده قاضی‌الصابر را لغو کرد. براساس شنیده‌ها برنامه عزاداری هیأت میثاق با شهدا همچون سال گذشته در دانشگاه امام علی(ع) برگزار می‌شود و همچنین مطیعی بنا دارد در قالب هیأت آئین هنر حسینی در امامزاده قاضی‌الصابر نیز عزاداری کند.
رضا هلالی
مراسم عزاداری هیأت الرضا (ع) سال گذشته به صورت مشترک با هیأت روضةالعباس با حضور حسین سیب سرخی و حیدر خمسه در میدان امام خمینی(ره) مجلس عزاداری برپا کردند که امسال نیز براساس شنیده‌ها یا در همین فضا برگزار می‌شود و یا به ورزشگاه شیرودی خواهند رفت.
استاد حسین انصاریان
این منبری معروف و پرمخاطب سال گذشته صبح‌ها در ورزشگاه آیت‌الله سعیدی مجلس عزاداری برپا کرد که براساس شنیده‌ها امسال نیز در همان فضا برنامه خواهد داشت. از سوی دیگر، برنامه‌ای نیز هر شب در حسینیه حضرت ابالفضل(ع) در تهرانپارس ۱۰ شب سخنرانی خواهد داشت که در این مراسم سیدمهدی میرداماد مرثیه‌خوانی خواهد کرد.
محمدحسین پویانفر
این مداح اهل بیت (ع) نیز از محرم سال گذشته مجالس هیأت ریحانةالنبی(س) را به امامزاده صالح(ع) منتقل کرده است و محرم امسال نیز در همین فضا عزاداری خواهد کرد.
۶ روز تا محرم باقی مانده و ان‌شاءالله هیأت‌های عزاداری در فرصت باقی، تمام تمهیدات لازم را برای رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی فراهم خواهند کرد تا مانع از شیوع هرچه بیشتر کرونا شوند. دولت روحانی که به زعم اهل هیأت، قوانین سختگیرانه‌ای برای برگزاری مجالس مذهبی وضع می‌کرد، رفته، اما کرونا همچنان ماندگار است و بی‌رحمانه آدم می‌کشد.