گاهی افراد ترجیح می‌دهند روزهایی در سال را از شلوغی، ترافیک و دود و دم زندگی شهری رها شده و ساعاتی را به دامان طبیعت زیبا و آرام روستایی پناه ببرند. برخی درصددند زمینی در روستا بخرند تا بتوانند در آنجا ویلا ساخته و اقامت داشته باشند. قبل از هر معامله‌ای بهتر است بدانید در روستاهای دورافتاده و کم‌جمعیت، خرید و فروش زمین بر اساس سند شورایی است. سند شورایی اسنادی هستند که رسمی نبوده و تنها توسط شورای محلی یا شورای روستایی تایید و مهر می‌شوند. یکی از مهم‌ترین معایب اسناد روستایی مشخص نبودن کاربری زمین در این اسناد است. در راستای مفهوم کاربری زمین به طرح هادی روستایی می‌رسیم. ممکن است با خودتان بگویید طرح هادی چیست؟ قبل از هر گونه اقدامی جهت خرید زمین یا ملک روستایی، بهتر است به جزئیات طرح هادی روستای مورد نظر نگاهی بیاندازید.
طرح هادی روستایی
طرح هادی روستایی، نام طرحی است که اصلاح بافت موجود و ساماندهی، اندازه و مکان گسترش آتی و نحوه استفاده از زمین برای عملکردهای متنوعی مانند؛ مسکونی، تولیدی، تجاری، کشاورزی، تجهیزات و تأسیسات و در حقیقت نیازمندی‌های عمومی روستایی را بر حسب مورد در قالب مصوبات طرح‌های ساماندهی فضا و سکونتگاه‌های روستایی یا طرح‌های جامع ناحیه‌ای معین می‌کند. در حقیقت این طرح توسط کارشناسان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آماده می‌شود. به طور واضح‌تر می‌توانیم بگوییم این طرح یک نوع نقشه راه برای توسعه یک روستا به شمار می‌آید. آیین نامهٔ اجرایی را وزارت راه و شهرسازی آماده کرده و تصویب طرح هادی روستایی براساس ماده ۷ اساسنامه بنیاد مسکن تدوین شده و ابلاغ لازم صورت می‌پذیرد.
هدف از ایجاد طرح هادی
فرض کنید در روستای مورد نظرتان زمینی خریداری کرده‌اید. هدفتان از خرید زمین، ویلاسازی یا به نوعی ساخت و ساز است. اما در همین اثنا هنگامی که برای گرفتن مجوز ساخت به مراجع قانونی مراجعه می‌کنید، آنها به شما برای ساخت‌وساز در زمینتان پاسخ منفی می‌دهند. بنابراین به شما مجوز ساخت و ساز نمی‌دهند و می‌گویند که براساس طرح هادی روستایی اجازه ساخت و ساز در زمین را ندارید. در همین حین به احتمال زیاد اصطلاح «داخل بافت» به گوشتان می‌خورد. وقتی می‌گویند زمینی داخل بافت نیست؛ یعنی زمین در محدوده طرح هادی محسوب نمی‌شود و نمی‌توان برای آن مجوز و پروانه ساخت گرفت. در حقیقت اینجاست که هدف از ایجاد طرح هادی بیشتر روشن می‌شود.
قوانین مربوط به طرح هادی روستایی
طرح هادی مجموعه قوانینی است که وزارت راه و شهرسازی برای ساخت خانه در روستا تصویب کرده است. طرح هادی بدین منظور ایجاد شده که با توجه به شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی موجب توسعه و عمران روستاها شود و وضعیت فیزیکی روستاها سر و سامان بگیرد و ساخت و ساز بدون نظارت و سر خود، انجام نشود. اگر طرح هادی جریان یافته و درست پیش برود، باعث بهبود وضعیت مسکن روستاییان می‌شود. همچنین تامین عادلانه امکانات و فراهم کردن تسهیلات اجتماعی، اقتصادی، تولیدی و رفاه از دیگر اهداف مهم طرح هادی روستایی است.
نکات مهم و شرایط قولنامه‌های روستایی
سند شورایی نوعی قولنامه زمین روستایی یا ملک روستایی است که رسمیت نداشته و فقط توسط چند نفر شورای محلی روستا تایید می‌شود. بدین ترتیب اسناد شورایی ترکیبی از مزایا و معایب را در کنار هم دارند. به طور کلی سند شورایی به دلیل اینکه به تایید شورای محلی یا اسلامی برسند، اعتبارشان بیشتر از سندهای قولنامه‌ای رایج است. ولی باید به این نکته توجه کرد که سند شورایی یک سند عادی است؛ بنابراین نمی‌توان خیلی به آن اعتماد کرد. این نوع قولنامه شورایی در خرید و فروش املاک و مستغلات روستا و شهرهای کوچک به وفور دیده می شود. درباره قولنامهٔ زمین‌های روستایی باید به چند نکته توجه کرد تا معامله‌ای مطمئن‌تر داشت.
۱- یکی از نکات مهم هنگام قولنامه زمین یا ملک روستایی این است که از مصادره‌ای نبودن زمین مورد نظرتان اطمینان حاصل کنید. قبل از انجام معامله و پرداخت تمام و کمال هزینه، به اداره کشاورزی روستا یا منطقه مورد نظر مراجعه کرده و استعلام زمین را بگیرید.
۲- اگر تمایل داشتید زمینی در روستا به صورت قولنامه‌ای بخرید، حتما به مهر و امضای شورا و دهیار توجه کرده و آن را خوب بررسی کنید. یکی از عواملی که قولنامه زمین یا خانه روستایی تان را معتبر کرده و به آن سندیت می‌بخشد، امضای اعضای دهیاری یا شورای روستا است.
۳- یکی دیگر از نکات مهم این است که حتی اگر به سند شورایی و قولنامه روستایی‌تان استناد کردید، از اداره ثبت نیز استعلام بگیرید. استعلام از اداره ثبت مشخص می‌کند که آیا زمین مورد نظر می‌تواند مجوز معامله شدن بگیرد یا خیر.
۴- برای قولنامه کردن زمین‌های روستایی که در حاشیه جاده‌ها قرار گرفته‌اند، ابتدا باید استعلام اداره راه را دریافت کنید. در نگاه اول ممکن است این زمین‌ها هیچ مشکلی نداشته باشند اما به مرور زمان و با بررسی‌های بیشتر، مشکلات حقوقی آنها آشکار می‌شود.
** این محتوا صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و توسط سفارش دهنده آن تهیه و تنظیم شده است