به گزارش مشرق، محمدحسین فلاح مهرآبادی معاون تحقیقات مؤسسه واکسن و سرم سازی رازی، در ارتباط با زمان تحقیق واکسن کووید رازی، آزمایش بالینی و سایر موضوعات مربوط به واکسن رازی توضیحاتی را مطرح کرد که در ادامه این گفت‌وگو تقدیم مخاطبان تسنیم می‌شود:
*مراحل تحقیق واکسن کووید رازی از چه زمانی شروع شد؟
تحقیقات در مورد واکسن اوایل اسفند سال ۹۸ آغاز شد. یک ماه نخست بر روی اینکه در چه پلتفرمی کار کنیم تحقیق انجام گرفت و سرانجام اواخر اسفندماه پلتفرم انتخاب شد که پروتئین نو ترکیب بود. به دلایل مختلفی به این پلتفرم رسیدیم تا در نهایت اوایل فروردین ماه ۹۹ بحث دوز فیانینگ بر روی حیوانات آزمایشگاهی را آغاز کردیم و تزریق شروع شد.در نهایت اواخر اردیبهشت بر روی حیوانات آزمایشگاهی چون موش، همستر، خرگوش هندی آزمایش انجام شد و جمع‌بندی نتایج ارزیابی کردیم و چون نتایج رضایت‌بخش بود وارد حیوان مدل میمون شدیم.
*چه زمانی به واکسن کووید رسیدید؟
اواخر تیرماه نتایجی سیوتی و ایمنی‌زایی در میمون آزمایشگاهی مشخص شد.
* به چه دلیلی آزمایش بالینی به روی واکسن زمان‌بر شد؟
ما خودمان را آماده کردیم و پروتکل مطالعه بالینی بعلاوه مستندات اواخر مردادماه ۹۹ به سازمان غذا دارو ارسال شد اما متاسفانه روند بررسی در سازمان غذا و دارو به دلایلی طولانی شد و ۲۷ دی ماه ۹۹ مجوز کمیته اخلاق و اوایل اسفند ۹۹ مجوز کارآزمایی بالینی به ما داده شد و ما در ۱۰ اسفند کار آزمایی بالینی را آغاز کردیم.
* در هر فاز آزمایش بالینی چه تعدادی مورد بررسی قرار گرفتند؟
در فاز اول ۱۳۳ نفر و در فاز دوم ۵۰۰ نفر مورد مطالعه قرار گرفتند و در فاز سوم ۴۰ هزار داوطلب باید وارد مطالعه می‌شدند؛ که اکنون در فاز سوم قرار داریم.
* چرا فرایند اطلاع‌رسانی در مورد واکسن ضعیف بوده؟
با توجه به امکانات مؤسسه رازی و زیرساخت‌هایی که داشتیم این اتفاق افتاد. بیشتر تمرکز ما بر تولید محصول بود و اینکه به موقع بتوانیم محصول باکیفیت که فرایندی کیفی و تحقیقی را به خوبی طی کرده باشد به مردم ارائه کنیم و به همین دلیل جنبه تبلیغاتی ما کم بود.
* با توجه به وضعیت حساس ایران و تجربه کردن پیک‌های متعدد و بعضاً پشت سر هم کرونا آیا اندیشه و خواستی وجود داشت تا کارخانه‌های واکسن‌سازی ایرانی که شرایط و امکانات لازم در ساخت واکسن را داشتند اقدامی کنند؟
متاسفانه به دلایل مختلفی بیشتر شرکت‌های و کمپانی‌هایی که وارد بحث واکسن کووید شدن به شکل خودجوش عمل کردند و برنامه‌ریزی مدونی از سمت مسئولان کشور انجام نشد و ما از دلایل آن بی‌اطلاع هستیم. البته بهتر بود تا از سوی سیستم‌های نظارتی و حاکمیتی این اتفاق می‌افتاد و از موسساتی که تجربه ساخت واکسن داشتند مثل رازی و پاستور می‌خواستند که اتفاق بیافتد.
* آیا شرایطی فراهم شد تا محققین ایرانی در کنار یک کشور صنعتی به تولید مشترک واکسن بپردازند تا تولید سریع شود و زودتر به دست مردم برسد؟
خیر، این اراده نبود که کسانی که تجربه ساخت واکسن دارند در کنار هم قرار گیرند. متاسفانه این ضعف کلی کشور و کار جمعی و تیمی در کشور ما ضعیف است.
*در حال حاضر در چه مرحله‌ای از ساخت و عرضه واکسن کووید هستید؟
تولید صنعتی شروع کردیم و تا امروز ۵ میلیون دوز واکسن تولید کردیم. اگر اتفاق خاصی نیافتد برنامه‌ریزی داریم تا ۲۰ میلیون دوز در پایان سال تولید کرده و به مردم عرضه کنیم.
* برای تولید واکسن کرونا با چه کسانی در داخل و خارج در چالش بودید و می‌شد چه اقدامی صورت گیرد تا این روند تسریع شود؟
ما برای تولید واکسن کرونا با توجه به اینکه بیماری شکل خاصی داشت و ویروس نیاز به آزمایش سطح سه داشت، پلتفرمی انتخاب کردیم البته ضمن تأمین تجهیزات و مواد اولیه نیازمند زیرساخت‌های مورد نیاز بود که احتیاج به تأمین اعتبار ارزی و هم تأمین اعتبار ریالی داشت که به راحتی این موضوع فراهم نشد و در اختیار قرار نگرفت و باعث شد در تولید صنعتی و دسترسی عام به واکسن به تاخیر بر بخوریم.
* شرکت رازی وعده داده بود تا مهر ماه ۱۴۰۰ پنج میلیون دوز واکسن کرونا تولید کند آیا عملیاتی شد؟
مرداد ماه ۴۰۰ دوز و شهریور یک میلیون و تا مهر ماه سه و نیم میلیون دوز واکسن کرونا رازی کووپارش تولید کردیم که مجموعا ۵ میلیون دوز می‌شود.
* آیا اقدامی برای تولید انبوه واکسن کردید؟
در صورت صدور مجوز اضطرار واکسن کرونا رازی کووپارس و پیش خرید واکسن این زیر ساخت و قابلیت وجود دارد تا پایان سال و حتی زودتر ۲۰ میلیون دوز واکسن تولید کنیم.
* برای واکسیناسیون کودکان رازی چه تمهیدی اندیشیده است؟
ما برای کودکان و افراد ۳ تا ۱۸ سال، پروتکل‌هایی داریم که به سازمان غذا و دارو ارسال کردیم تا ارزیابی کنند و مجوز تزریق آن صادر شود.