به گزارش مشرق، یک ماه و نیم از آغاز سال تحصیلی می‌گذرد. از روز گذشته بالاخره فرایند اخذ مجوز برای بازگشایی مدارس در مقطع متوسطه دوم که واکسیناسیون دانش آموزان در این سنین نیز در حال پیگیری است، آغاز شده است و همچنان بازگشایی مدارس در مقطع ابتدایی در هاله‌ای از ابهام است. گرچه بازگشایی مدارس منوط به دریافت مجوز شده است اما چند و چون این مجوز مشخص نیست. یعنی اگر مدرسه‌ای تشخیص بدهد نمی‌خواهد مدرسه را بازگشایی کند (به دلیل نداشتن امکانات لازم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی یا مقاومت خانواده‌ها یا معلمان) در این صورت آیا آموزش و پرورش رسیدگی خواهد کرد یا نه.
بیشتر بخوانید:
بازگشایی مدارس شامل چه شهرهایی نمی‌شود؟
از سوی دیگر هنوز صحبت از بازگشایی مدارس به عمل نرسیده، برخی مدارس شروع به جمع آوری مبالغی از خانواده‌ها برای تأمین وسایل بهداشتی کرده اند! این نشان می‌دهد عدم توجه به پرداخت سرانه بهداشتی یا سرانه مدارس همچنان یکی از معضلات آموزش و پرورش است. ظاهراً هم این کار غیر قانونی است و افراد می‌توانند شکایت‌های خود را به دفاتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش و سامانه شکایت آموزش و پرورش ارسال کنند اما مشخص نیست نحوه رسیدگی به این شکایت‌ها چگونه است.
بیشتر بخوانید:
ممنوعیت اخذ اجباری وجه از خانواده‌ها برای تهیه اقلام بهداشتی مدارس
از سوی دیگر دو سامانه سیدا و پادا دچار اختلال‌هایی هستند که با وجود گذشت یک ماه و نیم از آغاز سال تحصیلی بسیاری از والدین را دچار دردسرهای عجیب و غریبی کرده است. یکی از مشکلات سامانه برای ثبت نام دانش آموزان بود و دیگر اینکه کار سنجش نوآموزان را با تأخیری مواجه کرد که تا ماه مهر هم شاهد این سنجش‌ها در مدارس بودیم و در مقطع پیش دبستانی هنوز سنجش‌ها تمام نشده است.
سید جواد حسینی رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در این باره گفت: برنامه سیدا یک ماه با تأخیر آماده شد و کار سنجش پیش‌دبستانی‌ها با تأخیر مواجه شد؛ هدف‌گذاری کردیم که ۵۵ درصد پیش‌دبستانی‌ها را سنجش کنیم که اکنون به ۲۰ تا ۲۲ درصد رسیده است.
یکی دیگر از مشکلات مربوط به این دو سامانه این است که والدین برای ساده‌ترین کارها که از سوی مدارس و آموزش و پرورش به آنها محول می‌شود، از جمله ورود اطلاعات مربوط به طرح سواد حرکتی، گاه تا چند روز درگیر خطاهای متعدد این سامانه‌ها هستند تا گاهی از خیر آن بگذرند.
سامانه شاد تقریباً برای امسال از کل فرایند آموزش مجازی در مدارس کنار گذاشته شده است و تنها برای بالا رفتن میزان نصب کنندگان این سامانه اولیا موظف شده اند روی یکی از شماره‌های خود این سامانه را با اسم فرزندشان ثبت کنند
سامانه شاد تقریباً برای امسال از کل فرایند آموزش مجازی در مدارس کنار گذاشته شده است و تنها برای بالا رفتن میزان نصب کنندگان این سامانه اولیا موظف شده اند روی یکی از شماره‌های خود این سامانه را با اسم فرزندشان ثبت کنند. از سوی دیگر مدارس خودشان محتواهایی را در این سامانه بارگذاری می‌کنند تا این سامانه فعال جلوه کند اما واقعیت این است که در عموم مدارسی که آموزش آنلاین را حداقل جدی پیگیری می‌کنند سامانه شاد جای مناسبی برای آموزش‌ها تشخیص داده نمی‌شود و این پرسش را مطرح می‌کند که این میزان هزینه برای این سامانه حقیقتاً کارکرد عملی اش تا کنون چه بوده است؟
آموزش تلویزیونی نیز این روزها، کمتر از دو سال تحصیلی قبل مورد توجه مخاطبان قرار دارد و حالا برنامه‌های آموزشی متعددی ساخته شده که می‌توان روی گوشی نصب کرد و با کیفیت بهتری آموزش‌ها را ارائه می‌دهد و برخی وی او دی‌های پخش فیلم و سریال هم به آموزش مجازی دروس پیوسته اند؛ بدون آنکه عموماً نظارت مشخصی از سوی آموزش و پرورش و سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی روی این محتواها و آموزش‌ها باشد.
دیگر مصائب دوره کرونا و تعطیلی مدارس که دیگر دارد به شکل عیان تری خود را نشان می‌دهد را می‌توان در صحبت‌های سرپرست آموزش و پرورش یافت. او با اینکه اظهار کرده است که در دو ماه اخیر دو کار مهم «تدوین الگوی بازگشایی» و «تمهید اجرای این الگو» در عرصه بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی جدید انجام شده است اما در خصوص چالش‌های آموزش و پرورش اعلام کرده است: اگر بخواهیم در سطح کلان به این چالش‌ها نگاه کنیم یکی از مهمترین چالش‌ها ترک تحصیل و بازماندن از تحصیل دانش‌آموزان در برخی مناطق است. در حال حاضر آمارها نشان می‌دهد حدود ۲۱۰ هزار دانش آموز دوره ابتدایی و در حدود ۷۶۰ هزار دانش آموز دوره متوسطه، تارک تحصیل داریم که این یک آسیب جدی است و باید برای آن برنامه داشته باشیم و بر آن تمرکز کنیم.
سرپرست وزارت آموزش و پرورش به «ناکارآمدی برنامه درسی» در نظام تعلیم و تربیت هم اشاره کرده است که شاید در دوره کرونا و دوری معلم و دانش آموز و بسنده شدن به محتوای کتاب درسی بیشتر خود را نشان داده است و گفته است: می‌توان ادعا کرد که محتواهای درسی عالی است ولی فرآیند آموزش برنامه‌های درسی، فرآیند «حافظه محور» است و نه تربیت محور و این چالش بسیار بزرگی است.
کاظمی، چالش بعدی را افت کیفیت آموزشی دانست و گفت: در دوران کرونا همه دنیا با کاهش کیفیت آموزشی روبرو شدند ولی صحبت من در مورد کیفیت پایین آموزشی در دوران قبل از کروناست که مهارت خواندن، نوشتن و سواد مهارتی در آموزش و پرورش، حتی در آن دوران هم از کیفیت بالایی برخوردار نبود و باید برای ارتقای آن برنامه‌ریزی کنیم.
صحبت از ترک تحصیل ۷۶۰ هزار دانش آموز متوسطه و ۲۱۰ هزار دانش آموز دوره ابتدایی به تنهایی تلخ هست که به باقی چالش‌های آموزش و پرورش نخواهیم اشاره کنیم
صحبت از ترک تحصیل ۷۶۰ هزار دانش آموز متوسطه و ۲۱۰ هزار دانش آموز دوره ابتدایی به تنهایی تلخ هست که به باقی چالش‌های آموزش و پرورش نخواهیم اشاره کنیم اما واقعیت این است آنچه تا الان برشمردیم تنها گوشه‌ای از چالش‌های این روزهای آموزش و پرورش است که به نظر می‌رسد دولت نیز تا حدی این چالش‌ها را به حال خود رها کرده باشد چرا که با وجود این میزان مشکلات هنوز وزیر پیشنهادی دولت برای آموزش و پرورش مشخص نشده است و همین مساله سبب شده هر روز با گمانه‌های بسیاری در فضای مجازی و رسانه‌ای مواجه باشیم که خود تبدیل به یکی از چالش‌های این حوزه شده است.
علیرضا کمرئی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اما می‌گوید: تاکنون بخش مهمی از هدف الگوی بازگشایی مدارس در سال ۱۴۰۰ محقق شده است و خوشبختانه ۴ و نیم میلیون دانش‌آموز که عمدتاً در مناطق روستایی و عشایری هستند، فرصت یادگیری در شرایط حضور را پیدا کرده‌اند، که جمعیتی معادل ۳۱ درصد کل دانش‌آموزان کشور را تشکیل می‌دهد. تا تاریخ ۱۲ مرداد بیش از ۱۰۳ هزار مدرسه به ارزیابی بهداشتی مطابق چک لیست پرداخته اند که از این تعداد تا ۲۶ مهرماه برای بیش از ۶۰ هزار مدرسه مجوز فعالیت‌ها صادر شده و مجاز به فعالیت حضوری شده‌اند.
سخنگوی آموزش و پرورش در زمینه بازگشایی مدارس با تحلیل آماری سامانه نظارت بر اجرای ابعاد الگوی بازگشایی، گفت: هنوز حدود ۸ درصد از مدارس در ارزیابی بهداشتی مدرسه در زمینه کیفیت، چک لیست‌های بهداشتی را تکمیل نکرده اند و تعدادی از مدارس در مناطق روستایی هنوز فعال نشده‌اند که باید از طرف استان‌ها رسیدگی شود.
وی مؤلفه‌های کلیدی چک لیست را رعایت فاصله گذاری و تهویه کلاس‌ها برشمرد و گفت: این دو شاخص مهم یک مقوله مدیریتی هستند و مشکلات آن با توجه به حدود انتظارات پروتکل‌های موج ششم کرونا قابل رفع است. امروزه همه دانش‌آموزان در دوره دوم متوسطه در پایه‌های دهم و یازدهم و دوازدهم از فرصت آموزش حضوری بهره خواهند گرفت.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش گفت: مهمترین مسأله فاز دوم شروع فعالیت‌های حضوری با رعایت دقیق الگو گروه بندی، روشن بودن مدل آموزشی مدرسه، آگاهی دانش‌آموزان از ابعاد بهداشت فردی و التزام به رعایت آن و تعهد خانواده‌ها در همکاری بیشتر با مدارس است.
به نظر می‌رسد دولت نیز تا حدی چالش‌های آموزش و پرورش را به حال خود رها کرده باشد چرا که با وجود این میزان مشکلات هنوز وزیر پیشنهادی دولت برای آموزش و پرورش مشخص نشده است و همین مساله سبب شده هر روز با گمانه‌ای در فضای مجازی و رسانه‌ای مواجه باشیم که خود تبدیل به یکی از چالش‌های این حوزه شده است
این آمارها اما در حالی ارائه می‌شود که با رجوع به رسانه‌ها و فضای مجازی از زبان اولیا، کارشناسان و معلمان گویی واقعیت دیگری در جریان است. بسیاری از مدارس در مناطق شهری هنوز به روی دانش آموزان‌شان گشوده نشده است و حتی اصراری به بازگشایی هم ندارند. هنوز نگرانی برای سلامتی دانش آموزان در شرایطی که نظارت‌ها به حداقل خود رسیده است، وجود دارد. هنوز علیرغم واکسیناسیون کامل معلم‌ها، شمار زیادی از این قشر به راحتی حاضر به دل کندن از آموزش مجازی نیستند.
عدم معرفی وزیر آموزش و پرورش و اداره این وزارتخانه با سرپرست سبب شده است عموم معاونان این وزارتخانه نیز کمتر به رسانه‌ها پاسخگو باشند.
از سوی دیگر آموزش و پرورش در موضوعاتی چون سقف سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان و همچنین برخی مصوبات و سخنان پیرامون کنکور نیز در منفعل‌ترین زمان خود به سر می‌برد.
اگر به کف میدان عرصه تعلیم و تربیت برویم اما وضع شاید بحرانی‌تر هم باشد. بسیاری از اولیا در فضای مجازی اعلام می‌کنند با گذشت یک ماه و نیم از آغاز سال تحصیلی هنوز فرزندشان در مدرسه معلم ندارد و مدارس از کمبود معلم گلایه دارند. برخی اولیا از عدم پاسخگویی مناطق آموزشی به مشکلاتشان گلایه دارند، از جمله مشکلاتی که در خصوص ثبت نام دانش آموزانی که سال گذشته به دلیل فضای آنلاین آموزش خواسته بودند فرزندانشان یک وقفه تحصیلی داشته باشند و حالا برای ثبت نام در سامانه سیدا دچار معضلات جدی شده‌اند، تا اولیایی که در روزهای آموزش مجازی هم نگران افت شدید تحصیلی فرزندانشان هستند و هم از این میزان بار آموزشی که به دوششان افتاده گلایه دارند. شاید اینجا هم کمترین گلایه‌های اولیا از مدارس سمپاد یا غیردولتی به گوش برسد که به نظر می‌رسد توانسته‌اند رضایت اولیا و کیفیت آموزش را تا حدی حفظ کنند که خود همین امر بر ناعدالتی آموزشی افزوده است.
در حقیقت اگر با عینک واقع‌بینانه به وضعیت امروز عرصه تعلیم و تربیت نگاهی بیاندازیم باید بگوییم این عرصه به حال خود رها شده است و در این میان بلاتکلیفی درونی آموزش و پرورش که به دلیل عدم وجود وزیر تشدید شده است، بر این نابسامانی افزوده است.
اگر تا دیروز مطالبه این بود که وزیری مقتدر و با روحیه تحول گرا برای آموزش و پرورش انتخاب شود تا بتواند عرصه تربیت را به طور خاص سامان دهد و آسیب‌های دوره آموزش مجازی را کنترل کند و این وزارتخانه را به ریل اصلی بازگرداند، امروز مطالبه این است که هر چه زودتر وزیری برای این وزارتخانه معرفی شود!