به گزارش مشرق، حضرت آیت الله محسن مجتهد شبستری فرزند میرزا کاظم، در سال ۱۳۱۶ در شبستر واقع در آذربایجان شرقی متولد شد. پدر وی که امامت جمعه تبریز را بر عهده داشت به همراه جدش ملاعلی اشرف در شمار فقها و علمای آذربایجان به شمار می آمدند. آیت الله مجتهد شبستری پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی برای تحصیل علوم حوزوی عازم حوزه علمیه قم شد و با بهره‌مندی از اساتید برجسته حوزه، توانست به درجه اجتهاد برسد.
فعالیت‌های سیاسی پیش از انقلاب
وی نگارش متن اعلامیه‌های روشنگرانه جامعه روحانیت مبارز پس از کسب رهنمودهای لازم از امام(ره) و مشورت با اعضای جامعه را بر عهده داشت و در منطقه ۶ تهران رهبری تظاهرات و فعالیت‌های سیاسی و سخنرانی علیه رزیم پهلوی از فعالیت‌های دیگر او بود. وی بارها در دوران مبارزاتش مورد تعقیب ساواک قرار گرفت و بازداشت شد.
در یک بازداشت دسته‌جمعی در یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان سال ۱۳۵۶، ۲۱ نفر از علمای تهران پس از حادثه اصفهان دستگیر شدند و حضرت آیت الله مجتهد شبستری نیز جزء بازداشت شده‌ها بود. ماجرا از این قرار بود که جلسه‌ای در منزل یکی از علمای تهران در منطقه تهران ویلا تشکیل یافت، این جلسه تا نزدیک سحر به طول انجامید. پس از پایان جلسه ناگهان منزل در محاصره پلیس قرار گرفت و هنگام خروج از جلسه همه را دستگیر کردند.
وی در آن جلسه یادداشت‌هایی نوشته بود و قرار بود فردا شب در حضور آیت الله امامی کاشانی آن را به صورت اعلامیه‌ای درآورده و پس از امضای اعضای روحانیت مبارز تهران (که گاهی تعداد امضا کنندگان به ۶۰ نفر می‌رسید) طبع و منتشر شود ولی آن یادداشت‌ها را موقع تفتیش از جیب وی درآوردند و پیش‌بینی می‌شد که جرم او سنگین‌تر از جرم دیگران باشد، ولی سرانجام پس از ۱۸ ساعت بازداشت، همگی آزاد شدند؛ زیرا دستگیری بیش از ۲۰ تن از ائمّه جماعاتِ معروف تهران آن هم در ماه مبارک رمضان، بازتاب بدی داشت و این موضوع برای رژیم سنگین تمام می‌شد. ازاین‌رو، ناچار شدند همه را آزاد کنند.
وی با همراهی آیت الله شهید مطهری، شهید مفتح و شهید بهشتی جامعه روحانیت مبارز را در تهران تأسیس کردند و بیشتر فعالیت‌های مبارزاتی وی علیه رژیم در سال‌های پیش از انقلاب به انتشار اعلامیه و بیانیه و فعالیت در این حزب می‌گذشت. پس از پیروزی انقلاب، آیت الله شبستری به نمایندگی از مردم آذربایجان شرقی به عضویت مجلس خبرگان رهبری درآمد. وی همچنین ۴ دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از مردم تهران را نیز در کارنامه خود دارد. آیت الله مجتهد شبستری در سال ۱۳۷۴ با حکم رهبر معظم انقلاب امامت جمعه تبریز را عهده دار شد.
مدارج تحصیلی
حضرت آیت الله مجتهد شبستری، پس از فراگیری دروس مقدماتی در سال ۱۳۳۲ عازم حوزه علمیه قم شد و دوره‌های سطح متوسط و عالی را سپری کرد و سپس در کلاس درس خارج فقه و اصول حضرات آیات سید حسین بروجردی، سید محمد محقق داماد، سید محمد رضا گلپایگانی، میرزا هاشم آملی و حضرت امام خمینی(ره) شرکت کرد و فلسفه و تفسیر را نزد علامه سید محمد حسین طباطبایی آموخت. وی از جلسه‌های درس اخلاق نیز غافل نبود و از کلاس درس آیت الله حسین فاطمی قمی و شیخ عباس تهرانی نیز بهره‌مند شد.
فعالیت‌های سیاسی پیش از انقلاب
آیت الله مجتهد شبستری، در دوران انقلاب با شهید مرتضی مطهری، شهید بهشتی و شهید محمد مفتح در ارتباط بود که زمینه تشکیل جامعه روحانیت مبارز در تهران را فراهم کردند.
ایشان نگارش متن اعلامیه‌های روشنگرانه جامعه روحانیت مبارز پس از کسب رهنمودهای لازم از امام(ره) و مشورت با اعضای جامعه را بر عهده داشت و در منطقه ۶ تهران رهبری تظاهرات و فعالیت‌های سیاسی و سخنرانی علیه رزیم پهلوی از فعالیت‌های دیگر او بود. وی بارها در دوران مبارزاتش مورد تعقیب ساواک قرار گرفت و بازداشت شد.
در یک بازداشت دسته‌جمعی در یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان سال ۱۳۵۶، ۲۱ نفر از علمای تهران پس از حادثه اصفهان دستگیر شدند و حضرت آیت الله مجتهد شبستری نیز جزء بازداشت شده‌ها بود. ماجرا از این قرار بود که جلسه‌ای در منزل یکی از علمای تهران در منطقه “تهران ویلا” تشکیل یافت، این جلسه تا نزدیک سحر به طول انجامید. پس از پایان جلسه ناگهان منزل در محاصره پلیس قرار گرفت و هنگام خروج از جلسه همه را دستگیر کردند.
وی در آن جلسه یادداشت‌هایی نوشته بود و قرار بود فردا شب در حضور “آیت الله امامی کاشانی” آن را به صورت اعلامیه‌ای درآورده و پس از امضای اعضای روحانیت مبارز تهران (که گاهی تعداد امضا کنندگان به ۶۰ نفر می‌رسید) طبع و منتشر شود ولی آن یادداشت‌ها را موقع تفتیش از جیب وی درآوردند و پیش‌بینی می‌شد که جرم او سنگین‌تر از جرم دیگران باشد، ولی سرانجام پس از ۱۸ ساعت بازداشت، همگی آزاد شدند؛ زیرا دستگیری بیش از ۲۰ تن از ائمّه جماعاتِ معروف تهران آن هم در ماه مبارک رمضان، بازتاب بدی داشت و این موضوع برای رژیم سنگین تمام می‌شد. ازاین‌رو، ناچار شدند همه را آزاد کنند.
مسئولیت‌ها و سوابق اجرایی
نماینده مجلس خبرگان رهبری در ادوار اول، دوم، سوم و چهارم ۴ دوره نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در ادوار اول، دوم، چهارم و پنجم ریاست کمیسیون اقتصاد در دوران نمایندگی مجلس شورای اسلامی عضو شورای مرکزی و عضو هیات داوری جامعه روحانیت مبارز، نماینده ولی فقیه و امام جمعه تبریز از سال ۱۳۷۴
متن حکم انتصاب توسط رهبر معظم انقلاب
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای حاج میرزا محسن مجتهد شبستری(دامت افاضاته)
اکنون که امام جمعه محترم تبریز پس از سال‌ها خدمت سودمند و تلاش صادقانه و مجاهدت‌آمیز در میان مردم انقلابی و پرشور و با ایمان آن شهر عزیز، برای خدمات علمی به حوزه عالی‌مقام قم منتقل می‌شوند، جنابعالی را که برخوردار از شایستگی علمی و عملی و خود فرزند صالح آن شهر علم و فرهنگ می‌باشید و در اداره حوزه‌های علمیه و فعالیت‌های خطیر دینی و سیاسی دارای سوابق درخشان هستید به نمایندگی ولی فقیه در استان و امامت جمعه تبریز منصوب می‌کنم.
فعلاً با توجه به اشتغالات با اهمیت جنابعالی در تهران و در سنگر مجلس شورای اسلامی، این انتصاب به طور موقت است و امید است در مدت اقامت خود در میان مردم عزیز تبریز، با بیان و عمل خود همچون چراغ هدایتی در میان آن مردم قدردان و وفادار بوده باشید. سلام اینجانب را به اهالی محترم تبریز و دیگر شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی ابلاغ فرمائید.
والسلام علیکم و رحمه‌الله
سیدعلی خامنه‌ای
۳ خرداد ۱۳۷۴
فعالیت‌های آموزشی
آیت الله مجتهد شبستری، در زمان حضور در حوزه علمیه قم و پس از آن در تهران به تدریس علوم مختلف حوزوی پرداخت.
وی به مدت ۳ سال در دانشکده الهیات دانشگاه تهران به تدریس معارف و فقه اشتغال داشت و در تبریز به تدریس درس خارج فقه پرداخت.
تمامی آثار و تألیفات حضرت آیت الله مجتهد شبستری که غالباً در زمینه‌های تفسیر، عقاید، فقه و اصول بوده است به چاپ نرسیده است اما کتب زیر از آثار منتشر شده معظم له می‌باشد
تفسیر سوره جمعه و منافقون
کتاب عبادالرحمن با ویرایش جدید
تجلی نور
ولایت فقیه استمرار ولایت امامان علیه السلام
نگرشی تفسیری بر سوره ی حمد و اخلاص
نگرشی بر فرهنگ عمومی در جامعه اسلامی
…
آیت‌الله مجتهد شبستری در خطبه‌های نماز جمعه تبریز در ۲۷ آذرماه ۱۳۸۸ در خصوص برخورد با عوامل حوادث بعد از انتخابات سال ۱۳۸۸ گفت: «ما از قوه قضائیه می‌خواهیم تا در محاکمه این افراد که جرمشان محرز شده تسریع کرده و موجب آرامش ملت شود.
قوه قضائیه در محاکمه سران فتنه تسریع کند
همان‌گونه که رهبری فرمودند مخالفان در برابر ملت ایران چیزی نیستند و تو دهنی لازم را از ملت دریافت می‌کنند. در حالی عده‌ای غافل و مغرض در روز قدس شعارهای انحرافی دادند که تاکنون از ایران اسلامی چنین شعارهایی شنیده نشده بود، این شعارها موجب یاس و نا امیدی ملت مبارز فلسطین می‌شود.
ملت فلسطین در مبارزات خود به ملت ایران و شعارهای آنها دلگرم است و متأسفانه شعارهای عده‌ای قلیل موجب شادمانی اسرائیل و دیگر دشمنان ملت ایران شد. در این کشور امام حسین(ع) حاکم است و میان ملت ولایتمدار ایران این شعارها و حرف‌ها جایگاهی ندارد، مخالفان اسلام حاکمیت غیردینی و سکولار در این کشور را به گور خواهند برد.
کسانی که مدعی پیروی از امام و نزدیکی به ایشان در زمان حیات امام بودند چرا از رفتارها و شعارهایی که مغایر با اهداف و آرمان‌های امام(ره) بود، اعلام برائت نکردند. شواهد و قرائن کافی برای دستگیری سران فتنه به دست آمده است و ما از قوه قضائیه می‌خواهیم تا در محاکمه این افراد که جرمشان محرز شده تسریع کرده و موجب آرامش ملت آزرده از این فتنه‌ها شوند. روزی که دختر فراری را شهید معرفی و برای او مجلس ختم گرفتند و یا روزی که گفتند اگر ۱۶ آذر نشد، ۱۷ و ۱۸ آذر به خیابان بریزید، جرمشان ثابت شد. این افراد در ظاهر اهانت به امام(ره) را محکوم کردند اما شعارهای انحرافی نشان می‌دهد با اصل اسلامیت و ولایت فقیه مشکل دارند.»
جریان فتنه سال ۸۸ مثل جنگ جمل بود
ایشان در همایش ویژه بصیرت و میثاق امت با ولایت” در تاریخ ۱۳ دی ماه ۱۳۹۲ با بیان اینکه فتنه ۸۸ بالاتر از ۸ سال جنگ تحمیلی بود، گفت: «فتنه ۸۸ بالاتر از هشت سال جنگ تحمیلی بود. فتنه‌ای غبار آلود بود برای مردم و کسانی فتنه را رهبری می‌کردند که از نیروهای خودی بودند و با لجاجت و عنادورزی مردم را به خیابان‌ها کشیدند و با اینکه رهبر معظم انقلاب شخصاً آنها را به تبعیت از قانون دعوت کرد، متأسفانه ۸ ماه آشوب در کشور به راه انداختند.
قرائن و شواهد مشخص کرد که دست غرب در کار است و به بهانه انتخابات قصد براندازی نظام را داشتند و اگر لطف الهی نبود معلوم نبود این کودتای مخملی به کجا می‌رسید، لطف الهی همیشه شامل این انقلاب بوده است. رهبری فرمودند «من واقعاً دست خدا را در این جریان دیدم» دست دیگری که حماسه هشتم و نهم دی را آفرید سیدالشهدا بود. جریان فتنه ۸۸ همچون جریان جنگ جمل بود که تکرار شد. دانشجویان و دانشگاهیان و جوانان عزیز فکر نکنند که مسئله تمام شده است، استکبار جهانی هر لحظه ممکن است مسئله‌ای دیگر را پیش بیاورد.
تطهیر سران فتنه در پیش گرفتن راهی اشتباه است
آیت الله مجتهد شبستری در نشست اعضای شورای اداری در ۳ بهمن ۱۳۹۱، در خصوص سخنانی پیرامون تطهیر سران فتنه به واکنش به این امر پرداخت و گفت: «تطهیر سران فتنه توسط عده‌ای از افراد اشتباه بزرگ و غیرقابل جبرانی است. کسانی که مسایلی را پیرامون بی گناه جلوه دادن سران فتنه مطرح می‌کنند این مسئله از جانب افراد مؤمن و متدینی نیز عنوان می‌شود که بسیار جای تعجب دارد.
این افراد در زمان حاضر به طور آگاهانه و یا ناآگاهانه می‌خواهند سران فتنه ۸۸ را که کشور به سمت آشوب و بلوا هدایت کردند، پاک و بی‌گناه جلوه دهند، درحالی‌که اگر امثال میرحسین موسوی، فتنه گر نبودند پس چه کسانی کشور را با فتنه‌گری‌های خود به بحران کشاندند؟
تا وقتی که سران فتنه از کرده های خود ابراز پشیمانی و توبه نکنند امکان اینکه به آغوش ملت بازگردند وجود ندارد و افرادی هم که تطهیر آنها را مطرح می‌کنند باید بدانند که راه اشتباهی را در پیش گرفته‌اند.
باید مواظب بود دست‌هایی در زمان حاضر دوباره در صدد بازگشت کشور به شرایط پیش از انقلاب هستند و این افراد همان‌هایی هستند که با کمک دول خارجی و بیگانگان فتنه سال ۸۸ را به وجود آوردند. این افراد و چنین تفکراتی بر خلاف استقلال کشور بوده و در صدد هستند تا کشور را دو دستی به بیگانگان سپرده و سلطه استکبار را بر ایران تحمیل کنند.
تحلیل حماسه ۹ دی
حضرت آیت‌الله محسن مجتهد شبستری در خطبه‌های نماز جمعه و در ۹ دی‌ماه ۱۳۹۰، با اشاره به سالروز حماسه نهم دی و روز بصیرت گفت: «فتنه سال ۱۳۷۸ و ۱۳۸۸ که با هدایت و رهبری بیگانگان و به وسیله فریب خوردگان داخلی اجرا شد. حضور با بصیرت مردم ایران بار دیگر دشمنان را ناکام گذاشت و به دنیا نشان داد اتکا جمهوری اسلامی ایران به اراده مردم است. نهم دی روز نه گفتن ایران به سران فتنه و آری گفتن و بیعت مجدد با آرمان‌های امام راحل و مقام عظمای ولایت بود.
مردم در نهم دی ۸۸ تیر خلاص بر پیکره فتنه‌گران زدند
تشخیص صفوف دشمنان و محبان انقلاب از هم دیگر ویژگی این حماسه بود و مردم در این روز تیر خلاص به فتنه‌گران شلیک کردند و نشان دادند دشمن‌شناس هستند. حماسه نهم دی دلبستگی مردم به نظام و ولایت فقیه را نشان داد، چیزی که دشمنان در برنامه خود آن را نشانه رفته بودند.
وابستگی مردم به دین و دیانت همچنین عاشورای حسینی از اسباب وقوع این حماسه ارزشمند بود که مردم را به واکنش در مقابل جسارت‌کنندگان به ساحت اباعبدالله الحسین(ع) واداشت و همین امر نشان داد که ملت ایران دلداده خاندان اهل بیت(ع) هستند.
دشمنان ایران اسلامی از سال‌ها پیش از فتنه ۸۸ در حال برنامه‌ریزی برای براندازی نظام جمهوری اسلامی بودند که در انتخابات ریاست جمهوری عده‌ای فریب خورده در داخل با آنها همراه شدند. دلسوزان کشور به ویژه رهبر معظم انقلاب با سعه صدر و تدبیر حکیمانه بارها سران فتنه را نصیحت کردند ولی آنها همچنان دشمنان را به ایجاد تغییر مطابق میل استکبار در داخل ایران امیدوارتر کردند.
بنا بر شواهد موجود سلطنت‌طلبان، ملی‌گرایان، منافقان و شیطان پرستان از حامیان داخلی جریان فتنه و صهیونیسم بین‌الملل و استکبار جهانی از حامیان خارجی فتنه‌گران بودند. جماعتی که در هشتم و نهم دی آمدند تنها نظیرش در تشییع جنازه امام دیده شد.
حضرت آیت الله مجتهد شبستری همچنین در همایش ویژه بصیرت و میثاق امت با ولایت در اوایل دی ماه ۱۳۹۲ با بیان اینکه فتنه ۸۸ بالاتر از ۸ سال جنگ تحمیلی بود، در این خصوص اظهار داشت: «جماعتی که در هشتم و نهم دی آمدند تنها نظیرش در تشییع جنازه امام(ره) دیده شده است.
در نهم دی ماه مسئله “به چه کسی رأی داده‌ایم” مطرح نبود، بلکه پای نظام و دین در میان بود و این جماعتی که در هشتم و نهم دی آمدند تنها نظیرش در تشییع جنازه امام(ره) دیده شده است وقوع این حماسه در اثر بالا رفتن بصیرت مردم بود که توانستند توطئه‌های دشمن را خنثی کنند.
اهمیت ولایت فقیه
حضرت آیت الله مجتهد شبستری ۲۱ شهریور ۱۳۸۹ در خصوص اهمیت و نقش ولایت فقیه، گفت: امروز لبه تیز پیکان حملات دشمن به سمت ولایت فقیه متوجه شده و بر همین اساس موضع‌گیری اعضای مجلس خبرگان در اجلاس پیش‌رو حول دفاع از اصل ولایت فقیه و مقام معظم رهبری است.
همانطور که در اجلاس شش ماه قبل گزارش کمیسیون تحقیق مجلس خبرگان توسط اینجانب به عنوان سخنگوی این کمیسیون قرائت شد، بر مدیریت عالی و مدبرانه رهبری در جریان فتنه سال ۱۳۸۸ تأکید شد، موضع‌گیری مجلس خبرگان در اجلاس آتی نیز حول محور دفاع از مقام معظم رهبری و ولایت فقیه متمرکز است.
آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که دفاع از ولایت فقیه رضایت الهی را به دنبال دارد و امروز حمایت از مقام معظم رهبری، حمایت از امام زمان(عج) است.
امروز لبه تیز پیکان حملات متوجه ولایت فقیه شده است. این آماج حمله از گذشته وجود داشت دلیل این امر هم روشن است، دشمن متوجه شده با وجود ولی فقیه و مدیریت و رهبری ایشان نمی‌تواند هیچ آسیب جدی به کشور و نظام اسلامی وارد کند از این رو تمام هجمه‌ها و حملات خود را متوجه ایشان کرده است و این مسئله لازمه دفاع از رهبری را بیش از پیش ضروری می‌کند.
آیت الله محسن مجتهد شبستری نماینده مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری امروز چهارشنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۰ بر اثر سکته در بیمارستان امام حسین(ع) تهران دعوت حق را لبیک گفت.