به گزارش مشرق، حسام‌الدین علامه رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور درخصوص تاثیر خشونت پنهان علیه سالمندان بر وجود نگاه خوش بینانه در سیاستگذاری‌های مربوط به سالمندان گفت: ما متاسفانه یک آمار دقیق درمورد سالمندآزاری در اختیار نداریم. درواقع یکی از خلاهای ما این است که پیمایش دقیقی در این زمینه صورت نگرفته است. اما ماهیت سالمندآزاری عمدتا ماهیتی پنهان است. چون این خشونت‌ها و آزارها بیشتر توسط اطرافیان سالمند روی می‌دهد. اشکال مختلف سالمندآزاری شامل سهل انگاری، غفلت، آسیب جسمانی، آسیب روانشناختی، سوء استفاده جنسی، بهره برداری مالی، نادیده گرفتن حقوق سالمند، هتک حرمت، آزار و توهین کلامی و ضرب و جرح می‌شود.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۶ یک مطالعه‌ای در این موضوع صورت گرفته که شایع‌ترین نوع سالمندآزاری را نوع عاطفی آن دانسته که هفت و سه دهم درصد را شامل می‌شود. طبق این مطالعه سالمندآزاری مالی هفت و نوزده صدم درصد، سالمندآزاری روانی چهار و بیست و پنج صدم درصد، غفلت از سالمندان یک و بیست و پنج صدم درصد، سالمندآزاری جسمی یک و سیزده صدم و طرد شدگی یک و یازده صدم درصد برآورد شده است.
بیشتر بخوانید
فرزندان بیش از همه در معرض سالمندآزاری هستند
اما درباره عواملی که باعث ایجاد چنین آمارهایی می‌شود باید به چند نکته توجه بشود. اولا ما یک پیمایش ملی در رابطه با این موضوع نداریم و این آمارهایی هم که اشاره کردم درواقع مربوط به پژوهش‌هایی است که در این موضوع انجام گرفته است. درواقع این‌ها آمارهای مربوط به یک پیمایش نیستند.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور با بیان اینکه ما باید معیارهای سالمندآزاری بومی داشته باشیم خاطرنشان کرد: مراکز آماری باید ورود پیدا بکنند و اینگونه پیمایش‌ها را هر چند سال یک بار انجام بدهند تا آمار مربوط به آن قابل دسترسی باشد. اما باید به نکته مهم تری در این رابطه هم اشاره کنم و آن اینکه سالمندآزاری بیشتر توسط اطرافیان و آشنایان یک سالمند که در کنار او هستند از جمله مراقبان غیر رسمی اش اتفاق می‌افتد.
حال اگر سالمند نوعی خودشناسی درباره دوران سالمندی نداشته باشد و نتواند تعامل صحیحی با اطرافیانش داشته باشد و مهارت‌های ارتباطی مخصوص دوره سالمندی را آموزش ندیده باشد و با کاهش قوای شناختی خودش کنار نیاید و نتواند این موارد را مدیریت بکند و ما بخواهیم صرفا با تکیه بر قانون و قوه قهریه و نیروی انتظامی وارد مصادیق سالمندآزاری بشویم چه بسا وضعیت را بدتر بکنیم.
علامه افزود: این نحوه برخورد، تعامل بین سالمند با اطرافیانش را خراب‌تر می‌کند؛ بنابراین هم سالمند باید آموزش ببیند و هم مراقبان، اطرافیان و خانواده‌ی یک سالمند درمورد تغییرات خلق و خو و تغییر رفتاری که در سالمندان اتفاق می‌افتد لازم است تا آگاهی پیدا بکنند. اطرافیان درباره نحوه مدیریت کردن مشاجرات، منازعات، اختلافات و مشکلاتی که بین سالمند با اطرافیانش پیش می‌آید باید آموزش ببینند. نتیجه این قدم اول خودآگاهی و آموزش است.
قدم دوم مشاوره است. مراکز مشاوره‌ای که در کشور ما وجود دارد چه مشاوره‌های برخط و تلفنی و چه مشاوره‌های حضوری باید نسبت به محتوای سالمندآزاری و نحوه مدیریت کردن مشاجرات مربوط به سالمندآزاری آموزش ببینند. همچنین لازم است تا درباره موارد حقوقی این موضوع هم آموزش ببینند. به طور کلی سطح سواد جامعه درخصوص پدیده سالمندآزاری باید افزایش پیدا بکند.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور اذعان داشت: در قدم سوم مساله مداخلات در موارد خطرآفرین و با ریسک بالا باید مورد توجه قرار بگیرد. اگر مداخله‌ای به صورت مددکاری اجتماعی در منزل فرد سالمند باید انجام بشود یا نیاز به ورود نیروی انتظامی و حمایت مراجع قانونی باشد در گام آخر باید اتفاق بیفتد. اما همه این حلقه‌ها باید در کنار هم برای مواجهه با پدیده سالمندآزاری شکل بگیرد.
به هرحال فقدان دستگاهی که متولی امور سالمندان جامعه باشد مشکلی است که ما با آن مواجه هستیم. چون گروه‌های تحت حمایت سازمان بهزیستی گروه‌هایی بسیار خاص و درواقع گروه‌های هدف سازمان بهزیستی هستند. این‌ها گروه‌های تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند که حدود صدهزار نفر را شامل می‌شود. اما ما برای عموم سالمندان احتیاج به تشکیل سازمان ملی سالمندان داریم که بتواند تولیت این حوزه را برعهده بگیرد و در کارهای اجرایی این حوزه ورود پیدا بکند.