به گزارش مشرق، خرید با تخفیف‌های بالا برای هر خریداری خوشایند است، اما همیشه هم ارزان خریدن هنر و اغلب اوقات هیچ ارزانی بی‌حکمت نیست! ماجرای BlakFriday یا حراج جمعه سیاه آخرین جمعه ماه نوامبر است.
در امریکا در چنین روزی فروشگاه‌ها تخفیف قابل‌توجهی برای کالاهای خود در نظر می‌گیرند و همین تخفیفات هم موجب‌شده در چنین روزی مردم این کشورها از نیمه‌های شب پشت در فروشگاه‌ها کمین کنند تا به محض باز شدن درهای فروشگاه خود را به داخل رسانده و در رقابت برای خرید بیشتر و ارزان‌تر برنده شوند.
این رقابت هر سال تعدادی مجروح و مصدوم هم دارد. البته در برخی سال‌ها شاهد مرگ و زیر دست و پا له شدن برخی خریداران هم بوده‌ایم. در ایران هم چند سالی می‌شود که برخی فروشگاه‌های آنلاین و اینترنتی از چند روز مانده به جمعه سیاه برای فروش ویژه در این روز تبلیغات گسترده‌ای راه می‌اندازند؛ حراجی که خیلی وقت‌ها با بررسی قیمت قبلی اجناس و مقایسه آن‌ها در حراج جمعه سیاه متوجه می‌شوید، تخفیفی در کار نبوده و جنس مورد نظر چند روز پیش از حراج به شکلی غیر واقعی گران شده تا با تخفیف جمعه سیاه به قیمتی باز هم بیشتر از قیمت اصلی خود به فروش برسد.
در این میان برخی کلاهبرداران هم با راه‌اندازی صفحات دروغین، حساب مشتریانی را که به امید خرید ارزان‌تر در حراج جمعه سیاه به این صفحات مراجعه می‌کنند، هک و خالی می‌کنند. حالا و در آستانه جمعه سیاه رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا به مردم هشدار داد در خریدهایشان در جمعه سیاه مراقب باشند، کلاهبرداران آن‌ها را به خاک سیاه ننشانند!
Black Friday (بلک فرایدی) یا جمعه سیاه روز بعد از شکرگزاری یا Thanksgiving است که آخرین پنج‌شنبه ماه نوامبر در امریکاست. این روز سرآغاز خریدهای کریسمس است و فروشگاه‌های مختلف برای جلب مشتری بیشتر در این روز کالاهایشان را با تخفیفات ویژه‌ای به مشتریان عرضه می‌کنند. همین تخفیفات هم موجب شده در برخی موارد مردم امریکا از نیمه‌های شب پشت در فروشگاه صف ببندند.
با باز شدن در فروشگاه مردم به داخل هجوم آورده و گاهی اوقات بر سر برداشتن کالایی با تخفیف زیاد نزاع در می‌گیرد. خیلی وقت‌ها هم خریداران زیر دست و پای یکدیگر مجروح می‌شوند و حتی در موارد متعددی این روز با مرگ یک یا چند تن از خریداران به پایان رسیده و شاید همین مرگ‌ها. مجروحیت‌ها این جمعه را به جمعه سیاه تغییر داده‌است. در ایران هم چند سالی می‌شود در کنار دیگر فرهنگ‌های وارداتی، شاهد برگزاری جمعه سیاه به خصوص از سوی فروشگاه‌های اینترنتی هستیم.
حراج‌هایی که با راه‌های مختلف از مشتریان کلاهبرداری می‌کنند و به نام حراج، کالاهای به درد نخور و در انبار مانده را با قیمتی بالاتر از بازار به مردم می‌فروشند. کلاهبرداران هم با سوء استفاده از عطش مردم برای خرید ارزان با راه‌اندازی صفحات فیک، هنگام پرداخت صورتحساب با هدایت مشتری به درگاه‌های جعلی بانکی حساب مشتریان را خالی می‌کنند.
ترفند فروش کالاهایی که روی دست فروشندگان مانده
اگر می‌خواهید واقعیت حراج‌های جمعه سیاه را بشناسید، کافی است از چند هفته قبل قیمت کالایی خاص را در فروشگاه اینترنتی مورد نظرتان رصد کنید. در سبک ایرانیزه جمعه سیاه، حتی برخی از فروشگاه‌های معتبر اینترنتی به جای تخفیفات واقعی در روزهای منتهی به جمعه سیاه، اجناس خود را گران کرده و در حراج جمعه سیاه درصدی از این گرانی را در قالب تخفیف به مشتری عرضه می‌کنند! خریدار هم با گمان اینکه جنس را با تخفیف بالا خریداری کرده، نمی‌داند قیمت تخفیف خورده فروشگاه در حراج جمعه سیاه از قیمت بدون تخفیف بازار هم چند درصدی گران‌تر است!
این حراج‌ها همچنین برای فروش کالاهای ته‌انبار مانده و کالاهایی که در حالت عادی مشتری ندارد روش بسیار کارآمدی است، زیرا وقتی مشتری تخفیفات ۵۰ تا ۹۰ درصدی عنوان شده از سوی فروشگاه را می‌بیند به خرید کالایی که حتی به آن نیازی ندارد ترغیب می‌شود، غافل از اینکه تخفیفات عنوان شده اغلب واقعی نیستند و خریدار در نمایش بازاریابی فروشگاه‌های اینترنتی رکب خورده‌است.
پای درد دل خریدارانی که در جمعه سیاه سرشان کلاه رفته
سعید یکی از افرادی است که در خریدهای سال گذشته‌اش از حراج جمعه سیاه یکی از فروشگاه‌های اینترنتی معتبر مغبون شده‌است. وی در این‌باره به «جوان» می‌گوید: «سال گذشته یک کیف کمری را در حراج جمعه سیاه با تخفیف ۷۰ درصدی به قیمت ۸۹ هزار تومان خریدم. در مشخصات قید شده بود، جنس چرم طبیعی، اما وقتی کیف را برایم آوردند دیدم جنس آن فوم است و در بازار می‌توانستم این کیف را با قیمتی بسیار کمتر بخرم.»
میترا هم مشابه همین تجربه را داشته‌است. وی به «جوان» می‌گوید: «کاپشن زنانه‌ای را که قیمت اصلی‌اش ۷۰۰ هزار تومان خورده بود با تخفیف ۵۰ درصد ۳۵۰ هزار تومان خریدم. گذشته از اینکه جنس کار واقعاً بیشتر از این نمی‌ارزید بعد از جمعه سیاه متوجه شدم قیمت کالا به ۲۹۵ هزار تومان یعنی حدود ۵۵ هزار تومان کمتر از هزینه‌ای که من بابت آن دادم، تغییر کرده‌است!»
درگاه‌های جعلی بانکی برای خالی کردن حساب مشتری
کلاهبرداری‌ها در جمعه سیاه به همین ماجرا محدود نمی‌شود، بلکه بسیاری از کلاهبرداران و مجرمان سایبری با راه‌انداختن صفحات فیک و فروشگاه‌های آنلاین دروغین کاربران را با ارائه تخفیف‌های بالا کاربران را به خرید کردن ترغیب کرده و سپس مشتری را برای پرداخت به درگاه‌های جعلی بانکی هدایت و تمام حساب بانکی‌اش را خالی می‌کنند تا خریدارانی که به امید خرید ارزان‌تر در جمعه سیاه به سراغ این فروشگاه‌ها و صفحات دروغین رفته‌اند به خاک سیاه بنشینند.
سرهنگ علی محمد رجبی، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا با هشدار نسبت به کلاهبرداری در جمعه سیاه می‌گوید: «هر سال در روزهای حوالی بلک فرایدی یا همان جمعه سیاه شاهد شکایت قابل‌توجهی از مردم به خاطر کلاهبردارها هستیم. بیشتر این پرونده‌ها در خصوص پرداخت بهای کالای مورد نظر و عدم دریافت کالا یا تقلبی بودن کالای تحویلی به هموطنان است.»
به گفته وی افراد سودجو با سوءاستفاده از اعتماد هموطنان با ایجاد سایت‌های جعلی و تقلبی، اعتبار دیگر فروشگاه‌های اینترنتی را که دارای فعالیتی سالم هستند، زیر سؤال می‌برند و از مردم کلاهبرداری می‌کنند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا تأکید می‌کند: «این صفحات جعلی از نظر ظاهری کاملاً به درگاه اصلی شبیه بوده و به راحتی اعتماد کاربر را مبنی بر ورود اطلاعات بانکی جلب کرده و شماره کارت، رمز دوم، cvv ۲ و تاریخ انقضای کارت بانکی را به سرقت برده و در فرصتی مناسب اقدام به برداشت غیر مجاز از حساب بانکی قربانی می‌کند.»
وی به مردم توصیه می‌کند از کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی به صورت مستقیم خرید نکنید، چراکه تضمینی برای ارائه کالا با همان اصالت و کیفیت معرفی شده وجود ندارد. همچنین علاوه بر خرید از سایت‌های خوشنام و معتبر که دارای نماد اعتماد الکترونیکی هستند برای خریدهای اینترنتی خود استفاده کنید و قبل از خرید کالا قیمت واقعی آن را بررسی کنید؛ چراکه قیمت برخی کالاهای حراج‌شده از قیمت واقعی آن در بازار بالاتر است به عنوان مثال در حراج آنلاین جمعه سیاه کالا تخفیف ۵۰ درصدی خورده، اما شاید ۱۰ درصد گران‌تر از قیمت بازار باشد.