به گزارش مشرق، حال و هوای این روزهای ترکیه، به شدت تحت تاثیر بحران اقتصادی قرار گرفته است. کاهش مدام ارزش لیره ترک در برابر دلار آمریکا، شرایط سختی را رقم زده و میلیون ها خانوار کشور در تنگنای مالی قرار گرفته اند.
با این حال، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه اعلام کرده که وضعیت بحرانی نیست و اقتصاد ترکیه به سرعت در مسیر تحقق اهداف چشم انداز ۲۰۲۳ است.
اردوغان همچنین تاکید کرده که دولت او، در حال نبرد در میدان «جنگ رهایی بخش اقتصادی» است. مخالفین نیز می پرسند: «در جریان جنگ رهایی بخش در دوران آتاترک»، او با نیروهای اشغالگر خارجی می جنگید. حالا شما در برابر که می جنگید؟
اردوغان مدتی پیش هم اعلام کرده بود که در دولت او، چنان موفقیت های اقتصادی بزرگی رقم خورده که اساساً به مثابه آن است که خود او، کتاب اقتصاد را نوشته و نمونه و الگوی مهم و موفقی را در معرض دید جهانیان گذاشته باشد.
هنوز واکنش های مخالفین سیاسی به سخن او تمام نشده بود، که او این بار نیز جنگ رهایی بخش اقتصادی را پیش کشیده و اعلام کرده که دولت برآمده از آکپارتی در برابر دشمنان و توطئه گران تسلیم نمی شود.
البته بیان نظرات عجیب و غریب در مورد اقتصاد، نزد دیگر مقامات آکپارتی نیز مسبوق به سابقه است. چند روز پیش مخالفین اردوغان اعلام کردند که صف شلوغ خودروها برای خرید سوخت ارزان در پمپ بنزین ها، مردم را به ستوه آورده است.
یکی از مقامات آکپارتی نیز در جواب گفت: بله. به این خاطر که همه هموطنان ما در دوران جناب اردوغان صاحب چندین دستگاه خودرو شده اند و طبیعی است که خیابان و پمپ بنزین هم شلوغ شود.
گلتکین اویسال رهبر حزب دموکرات، این منطق را به سخره گرفته و گفت: صف شلوغ نانوایی ها هم به خاطر تلاش برای خرید نان بیات ارزان نیست، به خاطر افزایش جمعیت است! او در توضیح به این اشاره کرده که همزمان با بالا رفتن قیمت دلار، شرکت های توزیع سوخت نیز، به طور مرتب نرخ بنزین را تغییر می دهند و با توجه به این که تغییر نرخ ها از آخرین ساعت شب اعمال می شود، همواره چند ساعت قبل از گران شدن بنزین، مردم برای همان ما به التفاوت چند قوروشی، روانه جایگاه های سوخت می شوند.
رستگاری در دقیقه نود دقیقه
کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق، از سیاستمدارانی است که به طور شبانه روزی درباره ناکارآمدی اقتصادی دولت اردوغان اظهار نظر می کند. او با استفاده از مفاهیم و تعابیری همچون قابلمه های تهی، آتش سوزی در آشپزخانه ها و سفره های کوچک شده، توجه میلیون ها نفر را به سوی خود جلب کرده است.
کمال کلیچدار اوغلو دیروز گفت: «وظیفه یک دولت، چیزی جز خدمت کردن به ملت نیست. اگر نمی توانید کشور را اداره کنید، اگر نمی توانید ملت را از گرسنگی نجات دهید، پس فایده شما چیست؟ اردوغان می گوید ما در حال جنگ رهایی هستیم. اما من می گویم اگر قرار بر رهایی باشد، کافیست از دست تو رهایی پیدا کنیم. همین که تو نباشی، همه چیز خوب می شود. من خطاب به مردم اعلام می کنم: به محض این که آکپارتی برود، برکت و فزونی و رفاه به ترکیه خواهد آمد.»
همچنین علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی که روزگاری مغز اقتصادی حزب عدالت و توسعه و از موسسین این حزب بوده، گفته است: «قاطعانه به مردم می گویم. به محض این که آکپارتی از قدرت کنار زده شود، رفاه و آرامش به کشور بازخواهد گشت. باور کنید در همان نود دقیقه اول، اتفاقات مهمی می افتد.»
باباجان در ادامه گفته است: «باید مهم ترین هدف همه ما این باشد که اردوغان و باغچلی را با استفاده از راهکار آرام و دموکراتیک، از قدرت کنار بزنیم. به محض این که آنها بروند، در عرض نود دقیقه، آرامش به بانک مرکزی باز می گردد و لیره ترک از این کابوس وحشتناک نجات پیدا می کند. فقط بانک مرکزی؟ خیر. قوه قضائیه نیز تنها در عرض نود دقیقه، حال و روزی دیگری پیدا خواهد کرد. چرا که الان، دستگاه قضای ما به حیاط خلوت دولت تبدیل شده و بخش مهمی از دادستان ها و قضات ما از خواسته های دولت، تبعیت می کنند.»
مخالفین، گرد هم می آیند
حالا جبهه مخالفین اردوغان، یک جبهه وسیع است که رهبران چندین حزب مشهور را زیر یک سقف، گرد هم آورده است. اگر چه هنوز ائتلاف وسیع تشکیل نشده اما تقریباً همه احزاب مخالف، اعلام کرده اند که دست کم بر روی یک خواسته، هدف مشترک دارند و این خواسته، چیزی نیست مگر کنار زدن حزب عدالت و توسعه.
اعلام شده که سران احزاب مخالف حزب حاکم، قصد دارند در یک نشست مشترک، رویکرد مشترک نسبت به تحولات سیاسی و اقتصادی ترکیه را بررسی کرده و در مورد مقاطع آتی تصمیم گیری کنند، اما مساله اینجاست که اردوغان در برابر آنها، کارت مهمی در اختیار دارد.
کارت مهم چیست؟ برخورداری از مواهب، امکانات و قدرت دولت مستقر. به بیانی ساده، براساس تقویم رسمی «نهاد عالی انتخابات ترکیه» تا ژوئن سال ۲۰۲۳ میلادی، انتخاباتی در کار نیست.
به عبارتی ساده، از الان تا ۱۹ ماه دیگر، قدرت در دست اردوغان و حزب عدالت و توسعه است و هیچ راهکار حقوقی خاصی برای کنار زدن دولت وجود ندرد. حتی اگر سران احزاب مخالف، در پارلمان به دنبال طرح موضوع بی کفایتی دولت و رئیس جمهور باشند، اکثریت کرسی های پارلمان در دست اردوغان و باغچلی است و راهی برای جمع آوری امضا وجود ندارد.
اهمیت این موضوع در چیست؟ اهمیت مساله در این است که در ترکیه، تحولات سیاسی و اجتماعی، همواره فراز و نشیب و ضرباهنگ ویژه ای دارند و به قول قدیمی ها، یک سیب، هزار بار می چرخد تا بر زمین بیفتد.
بنابراین، دولت اردوغان امیدوار است که در عرض ۱۹ ماه، دست به مجموعه ای از عملیات های روانی و اقتصادی بزند تا خود را بر سر پا نگه دارد. در این صورت، مخالفین نیز راهی جز صبر و بردباری ندارند. چرا که آنها خوب می دانند که دعوت از مردم برای حضور در خیابان ها و میادین، با واکنش تند دولت روبرو می شود و اگر سرکوب صورت بگیرد، مخالفین شانس خود را برای تصاحب قدرت، از دست خواهند داد.