به گزارش مشرق به نقل از مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، بررسی تجاوزات عراق در مناطق مرزی استان ایلام نشان می‌دهد که نوع اقدامات دشمن بعث عراق بر اساس جغرافیای نظامی استان متفاوت است. عراق هم‌زمان با بهره‌گیری از ضدانقلاب، با انفجار لوله‌های نفتی در مناطق جنوبی استان ایلام وارد میدان درگیری شد و با به کارگیری نیروهای نظامی بارها حریم مناطق مرزی را در استان ایلام شکست.
از آغاز سال ۱۳۵۸ و نیمه اول سال ۱۳۵۹ تحرکات و تجاوزات مرزی نظامیان عراقی شدیدتر شد. این حملات در شهریورماه ۱۳۵۹ افزایش یافت تا نهایتاً به هجوم سراسری ارتش عراق به کشور و در نتیجه به سرزمین ایلام انجامید.
اولین اعتراضات رسمی مسؤولان ایلام به تجاوزات دشمن
به دنبال تشدید درگیری‌های مرزی در استان ایلام، اولین شخصیتی که به طور رسمی نامه‌های اعتراض آمیز به وزارت امور خارجه ایران و علمای نجف ارسال کرد و خواستار جلوگیری از این تعرضات شد، آیت‌الله حیدری ایلامی بود. او در یکی از این نامه‌ها خطاب به آیت‌الله خویی از مراجع عظام حوزه علمیه نجف چنین نوشت: حمله تأسف‌انگیز قوای حکومت بعث عراق به مرزهای کشور از جمله به پاسگاه‌های مرزی استان ایلام موجب خشم و انزجار ملت مسلمان ایران عموماً و مؤمنین سلحشور این استان خصوصاً شده است. بدین وسیله مراتب تأثر عمیق روحانیت و ایلات و عشایر استان ایلام را اعلام و از خداوند متعال استقامت و پایداری حضرت را در حمایت از اسلام و مسلمین و دفاع از حقوق مستضعفین جهان خواستارم.
نامه آیت‌الله حیدری ایلامی به آیت‌الله خویی؛ انتشار برای نخستین‌بار
این مرجع مجاهد به محض کسب اطلاع از وضعیت مناطق مرزی، با حضور در سرحدات و پاسگاه‌ها و اعلام حمایت همه جانبه از مرزبانان، باعث تقویت روحیه آنان شد. ادامه تعرضات مرزبانان عراقی به پاسگاه‌ها در حوزه مهران و شهرستان دهلران و همچنین جابجایی میله‌های مرزی توسط آنان، آیت‌الله حیدری را بر آن داشت تا در مکاتبه‌ای در روز نوزدهم اسفندماه سال ۱۳۵۸ با وزارت امور خارجه دولت موقت، مراتب اعتراض خود و مردم استان را اعلام کند و خواستار مداخله این وزارتخانه از طریق مراجع بین‌المللی در این باره شود.
بخشی از متن این نامه که برای نخستین بار منتشر می‌شود، به شرح زیر است: در زمانی که محمدرضا خائن در الجزائر با صدام حسین بعثی سازش نمود و وجه‌المصالحه تغییر نوار مرزی به نفع دولت عراق قرار داده از جمله در سرتاسر نوار مرزی استان ایلام... به عرض ده‌ها کیلومتر مناطق نفت‌خیز و مراتع دامداری و کوه‌پایه‌های استراتژی به حکومت عراق بخشیده و میله‌گذاری کرد. اهالی رزمنده و مرزداران غیور استان ایلام ضمن تضمین حفاظت از تمامیت ارضی کشور عزیزشان تا کنون نگذاشته و نخواهند گذاشت این خیانت عملی و تحویل و تحول انجام گیرد...
همچنین این مرجع عالیقدر با ادامه تجاوزات آشکار نیروهای بعثی در مناطق میمک، مهران و دهلران، طی مکاتبه‌ای با امام (ره) در روزهای پایانی شهریور ماه سال ۱۳۵۹ حقایق موجود را به ایشان چنین اعلام کرد: ... ارتش حکومت بعث عراق در نوار مرزی استان ایلام دست به حمله پراکنده زده، اخیراً شدت حملات خود را در یک قسمت از آنکه دارای اهمیت استراتژی و منابع طبیعی چاه‌های نفت اراضی زراعتی مراتع دامداری می‌باشد، متمرکز و پاسگاه‌ها را یکی پس از دیگری اشغال (کرده است). آقایان رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر و فرماندهان ستاد مشترک و نیروهای مسلح هوایی از نزدیک محل بازدید و بررسی و به اهمیت منطقه و نیروی دشمن با شدت حملات او و ضعف قوای خودی و کمبود مهمات و عدم موازنه نیروی زرهی در مقابل دشمن آگاه متأسفانه تاکنون اقدام موثری در تقویت و کمک‌رسانی نشده و تا دیروز ششمین پاسگاه آن نواحی به اشغال در آوردند...
آیت‌الله عبدالرحمن حیدری ایلامی در سال ۱۳۰۴ شمسی در شهر ایلام به دنیا آمد. او در سال ۱۳۵۴ از سوی امام (ره) مأمور شد تا به منظور هدایت مردم استان ایلام به زادگاهش بازگردد. آیت‌الله حیدری در سال ۱۳۵۸ با شروع تجاوزات آشکار مرزبانان عراقی و نقض حریم هوایی و زمینی ایران در سرحدات مرزی استان ایلام، مردم و سران قبایل را به حضور در پاسگاه‌ها و همکاری با نیروهای ژاندارمری مستقر در مرز تشویق کرد.
او نخستین مجتهدی بود که در ساعات آغازین جنگ با حضور در منطقه مرزی مهران، فرمان تشکیل خط پدافندی را صادر و با فراخوانی مردم، بسیج مردمی را پایه‌گذاری کرد. همچنین در عملیات فتح میمک که با هماهنگی ارتش و نیروهای عشایر ایلام انجام شد، فرماندهی عملیات را بر عهده داشت. سرانجام این مجاهد نستوه در یازدهم دی ماه سال ۱۳۶۵ به دیار باقی شتافت و پیکرش در جوار حرم حضرت معصومه (س) آرام گرفت.