به گزارش مشرق، تصور کنید از حافظ شیرازی می‌خواستند وضعیت امروزی قاره آسیا را پیش‌بینی کند! اگرچه لسان‌الغیب حال و احوال مردم را خوب و درست حدس می‌زند، اما اینکه تصور کنیم پنج قرن بعد از ما، کره زمین چه شکلی خواهد بود؛ حتی برای خلاق‌ترین مغزها هم دشوار است.
دانشمندان می‌توانند پیش‌بینی‌های بسیار دقیقی در مورد آینده ماه داشته باشند، اما پیش‌بینی وضعیت زمین در ۵۰۰ سال آینده کار سختی است چرا که عوامل زیادی در این زمینه نقش دارند.
تا جایی که می‌دانیم دو نوع فرآیند اصلی سیاره ما را تغییر می‌دهد: یکی شامل چرخه‌های طبیعی است: مانند نحوه چرخش و حرکت سیاره به دور خورشید و دیگری: ناشی از اشکال حیات و انواع جانداران، به‌ویژه انسان‌ها.
بیشتر بخوانید
تصاویر حیرت‌انگیز زمین از منظر فضا
زمین در حال تغییر است
زمین دائماً در حال تغییر است؛ می‌لرزد، زاویه شیب آن تغییر می‌کند و حتی مدار آن تغییر می‌کند تا زمین را به خورشید نزدیک‌تر یا دورتر کند. این تغییرات طی ده‌ها هزار سال رخ می‌دهند و همین تغییرات، مسئول عصرهای یخبندان بوده‌اند. پانصد سال در علم زمین‌شناسی چندان زمان طولانی حساب نمی‌شود. پس از این نظرگاه، تغییرات چشمگیری رخ نخواهد داد.
انسان‌ها در حال تغییر دادن سیاره هستند
دومین تأثیرگذار بزرگ روی این سیاره موجودات زنده هستند. پیش‌بینی اثر حیات در این سیاره دشوارتر است. برهم زدن بخشی از یک اکوسیستم می‌تواند بسیاری از چیزهای دیگر را نیز از بین ببرد. انسان‌ها به‌طور خاص در حال تغییر زمین از راه‌های مختلف هستند.
ما جنگل‌ها را نابود کرده و زیستگاه‌های مهم حیات‌وحش را برای ساختن شهرها و پرورش محصولات کشاورزی از بین برده‌ایم. گونه‌های مهاجم را در سراسر سیاره جابه‌جا کرده‌ایم و اکوسیستم‌ها را از کار انداخته و همچنان به گرمایش جهانی دامن می‌زنیم.
در کل انسان‌ها بیشتر با سوزاندن سوخت‌های فسیلی، گازهای گلخانه‌ای زیادی نسبت به ظرفیت این سیاره در اتمسفر آزاد می‌کنند و باعث تغییرات آب‌وهوا می‌شوند.
به‌طورمعمول گازهای گلخانه‌ای گرمای خورشید را مانند شیشه‌های گلخانه‌ها به دام می‌اندازند و زمین را گرم‌تر از آنچه در حالت عادی می‌بود، نگه می‌دارند.
نتیجه دی‌اکسیدکربن بیش از حد این است که دما افزایش می‌یابد و می‌تواند منجر به روزهای بسیار گرم و مرگبار تابستانی و ذوب شدن یخ‌ها در گرینلند و قطب جنوب شود. ذوب شدن تخته‌های یخ موجب بالا رفتن آب اقیانوس‌ها شده و منجر به جاری شدن سیل در مناطق ساحلی می‌شود.
این همان چیزی است که زمین در حال حاضر با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. بسته به تمایل انسان‌ها برای تغییر این رویه، این تغییرات می‌تواند طی ۵۰۰ سال آینده زمین را به یک سیاره بسیار متفاوت تبدیل کند. یک سیاره در حال گرم شدن همچنین می‌تواند آب‌وهوای شدید و بحرانی مانند امواج گرما، طوفان و خشک‌سالی را تجربه کند که خود این‌ها می‌توانند چهره زمین را تغییر دهند. به این ترتیب همه گونه‌های زنده زمین در معرض خطر هستند.
عبرت گرفتن از ۵۰۰ سال گذشته
با نگاهی به ۵۰۰ سال گذشته در می‌یابیم که بخش زنده زمین که بیوسفر (زیست‌کره) نامیده می‌شود، به طرز چشمگیری تغییر کرده است.
تعداد انسان‌ها از حدود پانصد میلیون نفر به بیش از ۷٫۵ میلیارد نفر در حال حاضر افزایش یافته است. بیش از ۸۰۰ گونه گیاهی و جانوری به دلیل فعالیت‌های انسانی در این دوره منقرض شده‌اند. با افزایش جمعیت انسانی، سایر گونه‌ها فضای کمتری برای پرسه زدن و زندگی دارند. بالا آمدن سطح آب دریاها به معنای کمتر شدن خشکی‌ها است و افزایش دما باعث مهاجرت بسیاری از گونه‌ها به سرزمین‌هایی با آب‌وهوای بهتر می‌شود.
البته همه تغییرات زمین توسط انسان ایجاد نمی‌شود، اما انسان برخی از آن‌ها را بدتر از پیش کرده است.
با این اوصاف زمین ظرف ۵۰۰ سال آینده ممکن است کاملاً غیرقابل سکونت باشد. یا اینکه نسل بشر و زاد و ولد انسان‌ها بر اثر همه‌گیری‌های پی‌درپی و رواج عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک، طوفان، سیل و خشک‌سالی به میزان جمعیت قرون وسطی برگردد!
یک احتمال خوش‌بینانه هم وجود دارد که سیاره زمین همچنان با جنگل‌ها، اقیانوس‌ها، مزارع و شهرهای پر جنب‌وجوش خود، برای قرن‌های بیشتری پذیرای بشر باشد.