به گزارش مشرق، اولین روز نمایش آثار دوازدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار امروز در سینما فلسطین تهران آغاز شده است. به همین مناسبت به دو فیلم «غرب دور، شرق نزدیک» به کارگردانی عبدالرضا هادی‌زاده نائینی و «شهرک دارخوین» به کارگردانی سیدمجتبی خیام الحسینی که امروز در جشنواره فیلم عمار نمایش داده‌ می‌شوند، پرداخته‌ایم.  

در ادامه دو فیلم «غرب دور، شرق نزدیک» و «شهرک دارخوین»  بررسی می‌کنیم.  

شیر و اژدها هم‌پیمان می‌شوند؟

روابط دیپلماتیک دورۀ هشت سالۀ ریاست جمهوری حسن روحانی، موضوع مستند «غرب دور و شرق نزدیک» است. نقطه نظر مستند، بر روی کشور چین به عنوان دومین اقتصاد برتر دنیا است. این مستند به روابط معیوب و غیرمتعادل ایران با کشورهای منطقه و غرب می‌پردازد و تمام سعی خود را می‌کند تا به جامعه ایرانی بقبولاند که باید «نظم جهانی به سبک چینی‌ها» را پذیرفت.

اژدهای زرد با پیشنهاد احیای جادۀ تمدنی ابریشم، قصد دور زدن آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین رقیب خود را دارد؛ اما ایران این مسیر پیشرفت منطقه‌ای را پشت درهای تهران متوقف می‌کند. گردنِ کجِ ایران به سمت غرب خاطرات سیاحان اروپایی را به ذهن می‌آورد زمانی که در مسیر جادۀ ابریشم این گونه دهان به نکوهش باز می‌کنند «من ایران را در حال احتضار دیده بودم. سرزمینی که با خودش دشمنی دارد و خودش، خودش را تهدید به سقوط می‌کند. فقط مسابقه بین همسایه‌های نیرومند، انگلیس و روسیه، ایران را تا حدی بر سر پا نگه داشته است». غرب دور، شرق نزدیک، به این گره باستانی در تعاملات دیپلماتیک اشاره می‌کند. نه به غرب خیلی نزدیک شو و نه از شرق دور. ایده‌آل توازن بین این دو است.

این مستند هرچند کوتاه و گذرا پای گفت‌وگوی افراد چون مجیدرضا حریری، حامد وفایی و مهدی صفری می‌نشیند و به واکاوی هشت سال سیاست خارجی ایران می‌پردازد. روابطی که ایران را مجبور کرده است زیر چکمه‌های «مارکوس اورلیوس» به امضای تفاهم‌نامه بپردازد. این مستند به کارگردانی و نویسندگی عبدالرضا هادی‌زاده نایینی و تهیه‌کنندگی محسن سلیم در سی و چهار دقیقه به نگاه دیپلماتیک ایران می‌پردازد و در تلاش است چین را از نیکمت ذخیرۀ ایران بلند کند.

مقایسه ایران به عنوان کشوری که می‌تواند امنیت و تامین انرژی منطقه و دنیا را تأمین کند می‌توانست نبض این مستند باشد؛ اما این مستند به صورت گذرا به این راهبرد نگاه می‌کند. احیای جادۀ باستانی ابریشم در پیمان شیر و اژدها قطعاً دستمایۀ ساخت مستندهای زیادی خواهد شد که مستند غرب دور شرق نزدیک ابتدای این جاده است.

«شهرک دارخوین»؛ گنجی ناگفته از هشت سال ایستادگی

تاریخ شفاهی دفاع مقدس میراث وگنج گران‌بهایی است که اگر دیر بجنبیم و ناگفته‌های آن را استخراج و ثبت و ضبط نکنیم، دیری نمی‌گذرد که همه آن ارزش‌ها، فداکاری‌ها و ایثارگری‌ها و... و. با رفتن خیل عظیمی از رزمندگان دفاع مقدس دفن خواهد شد و به قول مقام معظم رهبری روحی فدا، اگر «نگوئیم و ننویسیم» برایمان «می‌گویند و می‌نویسند».

مستند «شهرک دارخوین» به استناد روایت راویان آن دیار مقدس که مقر ثابت رزمندگان اصفهانی در لشگر ۱۴ امام حسین (ع) است، سعی کرده تا گوشه‌ای از وقایع نابی که در آنجا رخ داده را در قالب فیلم مستند به تصویر بکشد تا علاوه بر زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره رزمندگان و شهدا، ارزشهای آن عزیزان را به نسل‌های آینده منتقل کند.

پرداختن به جلوه‌های ویژه‌ای از مدیریت فرمانده لشگر امام حسین (ع) شهید حسین خرازی که بردل‌ها فرماندهی می‌کرد تا عملکرد واحدهای مهندسی و پشتیبانی در ساخت حمام، آشپزخانه و مسجد چهارده معصوم که مرکز ثقل همه فعالیت‌های این پادگان آموزشی بوده تا فعالیت‌های فرهنگی و هنری ناب و خالص، همه و همه «شهرک دارخوین» را به مثابه «دانشگاه دارخوین» معرفی می‌کند که در آن نه تنها همه رشته‌های به روز دانشگاهی اعم از مهندسی، پزشکی، عقیدتی، نظامی، علوم انسانی، فرهنگ و هنر و... تدریس شده است بلکه دانش آموختگانش توانسته‌اند علاوه بر رزمندگی، قله‌های ایثار و شهادت را نیز فتح کنند.

پیوستگی و تکراری نبودن خاطراتی که راویان مستند بیان می‌کنند نشان دهنده آن است که تولید کنندگان این اثر خواسته‌اند تا بیشترین بهره را به مخاطبان خود برسانند و ثابت کنند که هویت شهرک دارخوین بسته به هویت تک تک شهیدان و رزمندگانش است.

هرچند بهره‌گیری از وجود افراد موُثر در این پادگان آموزشی و ثبت خاطرات آنها نقطه مثبتی است ولی اگر می‌توانست رد آن رزمنده جوان پرچم بدستی که با تمام وجود برگونه فرمانده لشگر بوسه می‌زند و مسرورانه به دوربین نگاه می‌کند را هم بگیرد، می‌توانست رنگ و لعاب مستند را پر رنگ‌تر کند.

وجود بخش فرهنگی قوی که توانسته است از وقایع پیدا و پنهان این پادگان آموزشی فیلم و عکس تهیه و نگهداری کند به مدد مستند ساز آمده تا بتواند مهر تائیدی بزند برآنچه روایتگران داستانش می‌گویند که این اتفاق باعث شده تا مستند چیزی بیشتر از آنچه روایت می‌شود را نشان دهد.

پرداختن به ابعاد معنوی دفاع مقدس در کنار ابعاد فیزیکی آن این مستند را در جایگاه بالاتری نسبت به سایر مستندهایی از این قسم قرار داده است.