سرویس جهان مشرق - ۶ ژانویه‌ی ۲۰۲۱، نقطه‌ی عطفی در تاریخ آمریکا بود، تاریخی که در آن پس از پیش از دویست سال، ساختمان کنگره‌ی این کشور «بار دیگر» در آتش سوخت، اما این‌بار به دست معترضان داخلی و نه یک نیروی خارجی. معترضان آمریکایی در حمایت از ترامپ که مدعی تقلب در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ شده بود، به کاخ کنگره حمله‌ور شدند و عملاً دموکراسی آمریکایی را به سخره گرفتند. طی یک سالی که از اتفاقات آن روز می‌گذرد، برداشت‌ها و توصیفات متعددی درباره‌ی آن ارائه شده است که گاهاً ترامپ را یک عنصر خرابکار و تنها مقصر فاجعه‌ی آن روز دانسته‌اند و گاهاً بحران پیش از انتقال قدرت در آمریکا را نشانه‌ی افول این کشور و تزلزل بنیان‌های دموکراسی در ایالات متحده تلقی کرده‌اند.

یکی از معترضان آمریکایی در جریان حمله به کاخ کنگره‌ی آمریکا در تاریخ ۶ ژانویه‌ی ۲۰۲۱،  پشت میز «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان این کشور، نشسته است (+)

اعضای طالبان در کاخ ریاست‌جمهوری افغانستان و پشت میز کار «اشرف غنی» رئیس‌جمهور متواری این کشور؛ آیا نمی‌توان این تصویر را با تصویر بالا مقایسه کرد؟  (+)

روزنامه‌ی آمریکایی نیویورک‌تایمز، اخیراً به مناسبت سالگرد حمله‌ی ۶ ژانویه به کنگره، یادداشت‌هایی را به قلم شماری از تحلیلگران ارشد مسائل آمریکا و سیاستمداران سابق این کشور منتشر کرده است. از جمله‌ی این یادداشت‌ها مقاله‌ای تحت عنوان «جیمی کارتر: نگران دموکراسی‌مان هستم[۱]» به قلم «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور سابق آمریکاست. کارتر که خودش یک دموکرات است، ترامپ و جمهوری‌خواهان را مقصر رویدادهای ۶ ژانویه می‌داند، اما ضمن بازگویی خاطره‌ی خودش از تقلب در انتخابات، خواهان یکپارچگی «ملت آمریکا» و مطالبه‌گری آن‌ها مقابل سیاستمداران این کشور با هدف جلوگیری از نابودی دموکراسی در ایالات متحده شده است. وی صراحتاً اذعان می‌کند که آمریکا در لبه‌ی پرتگاه و چه‌بسا در آستانه‌ی جنگ داخلی است و اگر اقدامی برای خروج از وضعیت کنونی این کشور صورت نگیرد، دموکراسی از ایالات متحده رخت برخواهد بست. آن‌چه در ادامه می‌خوانید، ترجمه‌ی مقاله‌ی کارتر در نیویورک‌تایمز است.

مشرق پیش از این یادداشت دیگری از مجموعه‌ی گزارش‌های نیویورک‌تایمز را نیز به قلم «فرانسیس فوکویاما» دانشمند سیاسی و نظریه‌پرداز سرشناس آمریکایی منتشر کرده است. این گزارش را می‌توانید از این‌جا بخوانید.

لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های محافل رسانه‌ای-اندیشکده‌ای بین‌المللی این گزارش را منتشر می‌کند و دیدگاه‌ها، ادعاها و القائات این گزارش‌ لزوماً مورد تأیید مشرق نیست.

یک سال پیش، گروهی خرابکار به رهبری سیاستمداران بی‌وجدان به کاخ کنگره حمله کردند و چیزی نمانده بود موفق شوند جلوی انتقال دموکراتیک قدرت را بگیرند. هر چهار نفرِ ما رؤسای‌جمهور سابق آمریکا اقدامات این گروه را محکوم کردیم و بر مشروعیت انتخابات سال ۲۰۲۰ صحه گذاشتیم. سپس، یک دوره‌ی کوتاه، این امید وجود داشت که این شورش، ملت ما را شوکه و وادار به حل‌وفصل مسئله‌ی قطب‌بندی‌های مسمومی کند که دموکراسی ما را تهدید می‌کنند.

تجمع معترضان آمریکایی مقابل کنگره در روز ۶ ژانویه‌ی ۲۰۲۱ پیش از عبور از موانع امنیتی و ورود به کاخ کنگره (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› ترامپ سیاست خارجی آمریکا را در آمریکا پیاده کرد

با این وجود، اکنون که یک سال از آن حادثه می‌گذرد، تبلیغ‌کنندگان دروغِ تقلب در انتخابات، یکی از احزاب سیاسی کشور [حزب جمهوری‌خواه] را تسخیر کرده‌اند و به بی‌اعتمادی به سازوکارهای انتخاباتی ما دامن می‌زنند. این عناصر از طریق انتشار بی‌امان اطلاعات غلط، اِعمال قدرت و نفوذ می‌کنند و به این ترتیب، به شوراندن آمریکایی‌ها علیه آمریکایی‌ها ادامه می‌دهند. طبق گزارش «مرکز نظرسنجی درباره‌ی زندگی آمریکایی[۲]»، ۳۶ درصد از آمریکایی‌ها (تقریباً ۱۰۰ میلیون شهروند بزرگ‌سال از سراسر طیف سیاسی) معتقدند «سبک زندگی سنتی آمریکایی آن‌قدر به‌سرعت در حال از میان رفتن است که شاید مجبور شویم برای نجات آن از زور استفاده کنیم.» واشینگتن‌پست اخیراً گزارش داد که حدود ۴۰ درصد از جمهوری‌خواهان معتقدند اقدام خشونت‌آمیز علیه دولت در برخی مواقع موجه است[۳].

سیاستمداران در جورجیا، ایالت زادگاه خود من، و همچنین در ایالت‌های دیگر، مانند تگزاس[۴] و فلوریدا[۵]، از بی‌اعتمادی که ایجاد کرده‌اند، برای وضع قوانینی بهره برده‌اند که به قوه‌های مقننه‌ی [ایالتی] تحت تسلط حزب خودشان، قدرت مداخله در فرآیندهای انتخاباتی را می‌دهد. به دنبال پیروزی با توسل به هر وسیله‌ای هستند؛ و بسیاری از آمریکایی‌ها هم دارند متقاعد می‌شوند که به همین شکل فکر و عمل کنند؛ که می‌تواند امنیت و دموکراسی ما را با سرعتی خیره‌کننده از هم فروبپاشد. من اکنون نگرانم که آن‌چه برای دستیابی به آن در سطح جهانی به‌شدت مبارزه کرده‌ایم، یعنی حق برخورداری از انتخابات آزاد و منصفانه بدون دخالت سیاستمداران قلدری که جز افزایش قدرت خودشان به دنبال چیز دیگری نیستند، در داخل آمریکا به طرز خطرناکی شکننده شده است.

مجموعه گزارش فارن‌افرز:

›› افول آمریکا و بلایی که بر سر «قرن آمریکایی» آمد

›› چرا هژمونی توخالی آمریکا رو به افول گذاشت؟

›› دموکراسی آمریکایی کِی و کجا مُرد

خود من شخصاً سال ۱۹۶۲ در حیاط خلوت [و جایی نزدیک به خانه‌ی] خودم با این خطر مواجه شدم؛ زمانی که یکی از مقامات در یکی از شهرستان‌های جورجیا با ترفند چندرأیی [ثبت چندین رأی توسط یک نفر] سعی کرد در انتخاباتی تقلب کند که من برای ورود به مجلس سنای ایالتی در آن شرکت کرده بودم. این اتفاق در مرحله‌ی مقدماتی [درون حزبی] رخ داد و من در دادگاه به این تقلب اعتراض کردم. نهایتاً یک قاضی، نتایج انتخابات را باطل کرد و من در انتخابات عمومی هم پیروز شدم. پس از آن، حفاظت و پیشبرد دموکراسی به یکی از اولویت‌های من تبدیل شد. در دوره‌ای که رئیس‌جمهور بودم، یکی از اهداف اصلی‌ام برقراری حکومت اکثریت در جنوب آفریقا و نقاط دیگر جهان بود.

 یکی از معترضان آمریکایی در روز حمله به کنگره، با پرچم جنگی ایالات مؤتلفه‌ی آمریکا با عبور از موانع امنیتی خود را به طبقه‌ی دوم کاخ کنگره، کنار ورودی مجلس سنا رسانده است؛ این پرچم در حقیقت پرچم ارتش ایالات مؤتلفه در جنگ داخلی آمریکا بوده است؛ آیا این معترض آمریکایی به این حقیقت تاریخی واقف است و پرچم را به عنوان «پرچم جنگ» روی دوشش گذاشته، یا طبق باور عمومی، صرفاً آن را به عنوان پرچم ایالات مؤتلفه‌ی آمریکا در دست گرفته است؟ (جزئیات بیش‌تر) (+)

پس از این‌که کاخ سفید را ترک کردم و «مرکز کارتر» را تأسیس نمودم، برای ترویج انتخابات آزاد، منصفانه و منظم در سراسر جهان تلاش کردیم. ده‌ها بار در رأس هیأت‌های مختلف عازم مأموریت‌های نظارت بر انتخابات در آفریقا، آمریکای لاتین و آسیا شدم؛ مأموریت‌هایی که از پاناما در سال ۱۹۸۹ شروع شدند. آن‌جا یک سؤال ساده از برگزارکنندگان انتخابات پرسیدم: «آیا شما مقامات صادقی هستید یا دزد؟» من و همسرم «رزالین»، در هر یک از این انتخابات‌ها تحت تأثیر شجاعت و تعهد هزاران شهروندی قرار گرفتیم که کیلومترها راه می‌رفتند و از غروب تا طلوع آفتاب در صف منتظر می‌ماندند تا اولین رأی خود را در یک انتخابات آزاد به صندوق بیندازند، امید را برای خودشان و ملت‌هایشان زنده کنند، و اولین گام‌هایشان را برای حاکمیت بر خورد بردارند.

نیروهای امنیتی مجلس نمایندگان آمریکا با اسلحه‌های کشیده، آماده‌اند تا در صورت عبور معترضان از مانع امنیتی و ورود آن‌ها به ساختمان، به آن‌ها شلیک کنند (+)

نیروهای امنیتی ساختمان مجلس نمایندگان آمریکا آماده هستند تا در صورت ورود معترضان به آن‌ها شلیک کنند (+)

در عین حال، این را هم دیده‌ام که چگونه نظام‌های دموکراتیک نوپا (و گاهی اوقات حتی نظام‌های دموکراتیک باسابقه) ممکن است تسلیمِ حکومت‌های نظامی یا مستبدان تشنه‌ی قدرت شوند. سودان و میانمار دو نمونه‌ی جدید از این اتفاق هستند. ما [ملت آمریکا]، برای تداوم دموکراسی آمریکایی، باید از رهبران و نامزدهایمان بخواهیم که از آرمان‌های آزادی‌خواهانه حمایت کنند و به اصول رفتاری والایی پایبند باشند.

«اشلی بابیت» معترض آمریکایی که در جریان حمله به ساختمان کنگره‌ی آمریکا توسط نیروهای امنیتی هدف گلوله قرار گرفت (+)

اولاً، اگرچه شهروندان می‌توانند درباره‌ی سیاست‌های مختلف با یک‌دیگر اختلاف‌نظر داشته باشند، اما مردم از هر طیف سیاسی باید درباره‌ی اصول بنیادین قانون اساسی و هنجارهای انصاف، مدنیت و احترام به حاکمیت قانون، اتفاق‌نظر داشته باشند. شهروندان باید بتوانند به‌راحتی در فرآیندهای انتخاباتی شفاف، ایمن و مطمئن شرکت کنند. ادعاهای مربوط به تخلفات انتخاباتی باید با حسن نیت و به منظور قضاوت به دادگاه‌ها ارائه شوند و همه‌ی شرکت‌کنندگان باید بر سر پذیرش نتایج آن قضاوت‌ها اتفاق‌نظر داشته باشند. روند انتخابات نیز باید مسالمت‌آمیز و عاری از ارعاب و خشونت طی شود.

دوماً، باید در جهت اصلاحاتی تلاش کنیم که امنیت و تسهیل شرکت در انتخابات و اعتماد عمومی به صحت نتایج آن را تضمین می‌کنند. ادعاهای جعلی درباره‌ی تخلف در رأی‌گیری و بازبینی‌های متعدد و بیهوده، صرفاً ما را از آرمان‌های دموکراتیک دور می‌کنند.

«بیانیه‌ی دونالد ترامپ درباره‌ی تأیید انتخابات: «اگرچه کاملاً با نتیجه‌ی انتخابات مخالفم، و واقعیت‌ها هم حرف من را اثبات می‌کنند، اما با این حال ۲۰ ژانویه [۲۰۲۱] انتقال [قدرت] به شکلی منظم انجام می‌شود. من همیشه گفته‌ام ما به جنگ برای تضمین این‌که تنها آرای قانونی شمرده شده‌اند، ادامه خواهیم داد. اگرچه این [انتقال قدرت] به معنای پایان بهترین دوره‌ی اول در تاریخ ریاست‌جمهوری [آمریکا] است، اما تازه آغاز جنگ ما برای «دوباره آمریکا را عالی کنید!» است.»»؛ بیانیه‌ی ترامپ در پذیرش تلویحی شکست که به خاطر قطع دسترسی او به شبکه‌ی اجتماعی توئیتر، توسط «دن اسکاوینو»  معاون رئیس وقت ستاد ارتباطات کاخ سفید منتشر شد (+)

سوماً، باید مقابل دوقطبی‌سازی‌ای مقاومت کنیم که دارد هویت ما را حول محور سیاست تغییر می‌دهد. باید روی چند حقیقت بنیادین تمرکز کنیم: این‌که همه‌ی ما انسان هستیم؛ همه‌یمان آمریکایی هستیم؛ و امیدهای مشترکی برای پیشرفت جوامع‌مان و کشورمان داریم. باید راه‌هایی برای برقراری مجدد ارتباط با یک‌دیگر ورای این شکاف، به شکلی محترمانه و سازنده پیدا کنیم؛ از طریق گفت‌وگوهای مدنی [و آرام] با خانواده، دوستان و همکارانمان و ایستادگی دسته‌جمعی مقابل نیروهایی که میان ما تفرقه می‌اندازند.

معترضان آمریکایی با لباس‌های بعضاً عجیب‌وغریب وارد ساختمان کنگره شده بودند (+)

نمای نزدیک‌تر از یکی از معترضان آمریکایی که با ظاهری عجیب‌وغریب وارد کاخ کنگره شده بود (+)

چهارماً، خشونت در سیاست ما هیچ جایگاهی ندارد و باید فوراً اقدام به تصویب یا تقویت قوانینی کنیم که رویه‌ی کنونی مبتنی بر ترور شخصیت، ارعاب و حضور شبه‌نظامیان مسلح در رویدادهای سیاسی را متوقف کنند. باید از مقامات انتخاباتی‌مان (که دوستان و همسایگان مورد اعتماد بسیاری از خود ماها هستند) مقابل تهدیدات علیه امنیت‌شان محافظت کنیم. نیروهای انتظامی باید قدرت [و اختیار] حل‌وفصل این مسائل را داشته باشند و در چارچوب یک اقدام ملی مقابل ناعدالتی نژادی در گذشته و اکنون بایستند.

داری که معترضان همزمان با حمله به ساختمان کنگره‌ی آمریکا برپا کرده بودند (+)

و نهایتاً، مسئله‌ی انتشار اطلاعات نادرست، به‌ویژه در رسانه‌های اجتماعی، باید حل شود. باید این بسترها را اصلاح نماییم و عادت کنیم به دنبال اطلاعات صحت بگردیم. کمپانی‌های بزرگ آمریکایی و جوامع مذهبی باید احترام مردم را به احترام گذاشتن به هنجارهای دموکراتیک، مشارکت در انتخابات و تلاش برای مقابله با اطلاعات نادرست، تشویق کنند.

یکی از معترضان در جریان حمله به کنگره‌ی آمریکا در سال 2021 از بالکن ساختمان مجلس سنا آویزان شده است (+)

ورود معترضان آمریکایی به بخش مرکزی ساختمان کنگره‌ی آمریکا در میان دود (+)

ملت بزرگ ما اکنون دارد لبه‌ی پرتگاهی تلوتلو می‌خورد که هر لحظه فراخ‌تر می‌شود. اگر اقدام فوری صورت نگیرد، در معرض خطر واقعی یک درگیری [و جنگ] داخلی و از دست دادن گوهر ارزشمند دموکراسی‌مان خواهیم بود. آمریکایی‌ها باید اختلافاتشان را کنار بگذارند و قبل از این‌که دیر شود با یک‌دیگر همکاری کنند.

 تصویری هالیوودی از حمله‌ی معترضان آمریکایی به ساختمان کنگره‌ی این کشور در اولین روزهای سال ۲۰۲۱ (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› فرانسیس فوکویاما: الگوی آمریکایی دموکراسی تکه‌پاره شده است