روزنامه لبنانی الاخبار طی یادداشتی از افشای سند محرمانه‌ای از توافق رئیس‌جمهور آمریکا و نخست‌وزیر عراق که مهمترین نتیجه آن عدم عقب‌نشینی و خروج آمریکایی‌ها از عراق خبر داد.

به گزارش مشرق، تصمیم خروج آمریکا از عراق پس از آن اتخاذ شد که پارلمان عراق پس از ترور شهیدان قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس و یارانشان در اوایل ژانویه ۲۰۲۰  به اتفاق آرا به اخراج نیروهای نظامی خارجی از عراق رأی داد.

از آن‌جا که عراق از اهمیت بالایی برای آمریکایی‌ها برخوردار است، از همان لحظه اعلام این تصمیم، تلاش جدی آمریکا برای بی‌اثر کردن مضمون عقب‌نشینی از عراق آغاز شد.

روزنامه الاخبار لبنان طی یادداشتی به قلم «حسین ابراهیم» با اشاره به این مسئله نوشت: «هر دو طرف  - آمریکایی و متحدان عراقی آن‌ها - در این امر تا حد زیادی از طریق توافقی که در اواخر ژوئیه گذشته در واشنگتن در دیدار بایدن با مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق اعلام شد، موفق شدند. الکاظمی حضورش در رأس دولت به نفع آمریکا بود تا شرایطی را که مطابق با منافعش است در این توافق لحاظ کند.

در ادامه این یادداشت آمده است: اما بقای نیروهای آمریکایی در عراق با این هویت مبهم نگرانی‌هایی را برای واشنگتن ایجاد می‌کند که مهمترین آن امنیت این نیروها است که تنها با اعطای آزادی تردد و حرکت از جمله آزادی پرواز جنگنده‌ها و پهپادها در حریم هوایی عراق  در صورت نیاز به حمایت و پشتیبانی میسر می‌شود. این همان چیزی است که واشنگتن با استناد به ضرورت انجام آن، در چارچوب ارائه اطلاعات و پوشش هوایی نیروهای عراقی در جنگ علیه داعش، به دنبال تأمین آن بود.

نویسنده در ادامه تاکید می‌کند: «این امر هرچند که مهم است اما کافی نیست. زیرا نیروهای آمریکایی همچنین، به پوششی سیاسی نیاز دارند تا «مشروعیت» حضور آن‌ها را تضمین کند، پوششی که تنها با حضور یک دولت وفادار به واشنگتن در بغداد مهیا می‌شود. از این رو، تلاش های پشت پرده آمریکا برای تشکیل دولت اکثریتی که در آن متحدان ایالات متحده و خلیج فارس سهم بزرگی و چه بسا بزرگ‌تری، را داشته باشند و نیروهای مخالف ایالات متحده، به ویژه "الحشد الشعبی" و گروه‌های مقاومت را حذف کند».

بر این اساس، اما تشکیل چنین دولتی، حتما تشدید عملیات مقاومت در برابر اشغالگری را به همراه خواهد داشت. امری که سرعت آن از ابتدای سال، حتی قبل از تولد دولت جدید افزایش یافته است و احتمال می‌رود در صورت تشکیل چنین دولتی، تشدید بیشتری پیدا کند. اما در صورت شکست شکل‌گیری تصویر مورد نیاز آمریکا، آمریکایی‌ها با مشکل «مشروعیت» حضور نیروهای خود در عراق مواجه خواهند شد که به نوعی راه را برای هدف قرار گرفتن توسط مقاومت باز می‌کند به گونه‌ای که شاید نتوانند تحمل کنند.

در ادامه این یادداشت آمده است: «برای تایید این موضوع، سند محرمانه‌ای که الاخبار به دست آورده است، نیت واقعی واشنگتن را برای عدم عقب نشینی از عراق نشان می‌دهد، همانطور که ژنرال ریچارد بل، معاون فرمانده نیروهای "ائتلاف بین المللی" در عراق در دیدار با سفرا و دیپلمات‌های معتبر عربی و خارجی در بغداد - در سپتامبر ۲۰۲۱ یعنی پس از اعلام الکاظمی و بایدن_ عدم عقب‌نشینی از عراق را تایید می کند».

الاخبار در ادامه تصریح می‌کند که این سند بیانیه‌ای است که خلاصه‌ای از نتایج گفت‌وگوهای راهبردی مشترک ایالات متحده و عراق در مورد عقب‌نشینی را که با دقت کامل تدوین شده، نشان می‌دهد. بر این اساس ماموریت نیروهای "ائتلاف" حدود یک سال پیش بازسازی شد و بزرگترین چالشی که امروز پیش روی آن قرار دارد، چگونگی مشروعیت بخشیدن به موجودیت آن از طریق دولت در بغداد و نهادهای قانون اساسی است. مشکل این است که این افراد قوی‌ترین حزب در حال حاضر نیستند.

بر اساس این سند، بیل پیش‌بینی کرد که عقب‌نشینی کامل منجر به «نتایج فاجعه‌بار» خواهد شد، اما در عین حال، او کنترل مجدد داعش بر عراق، همان‌طور که طالبان در افغانستان انجام داد را بعید دانست و در مقابل از سیطره نیروهای مقاومت همپیمان با ایران، کسانی که وی آن‌ها را شبه‌نظامی نامید، ابراز نگرانی کرد.

به اعتقاد نگارنده، این سند، بیانگر حقایق زیادی است که مهمترین آن این است که عقب‌نشینی آمریکا از عراق صوری است نه عملی. اما حقیقت مهم‌تر این است که در عراق کسانی هستند که خواهان خروج نیروهای آمریکایی نیستند و حتی با آمریکایی‌ها برای تهیه چنین بیانیه‌ای تبانی کردند که خروجی‌ را پیشنهاد می‌کند که عملاً محقق نخواهد شد. این گروه به انتخابات اکتبر گذشته که منجر به پیروزی نسبی نیروهای وفادار به آمریکایی‌ها و کشورهای حوزه خلیج فارس شد، دل بستند. به طوری که در میان نیروهای پیروز انتخابات، تنها «جریان صدر» است که هنوز موضعش در قبال عقب‌نشینی آمریکا شفاف نیست. با وجود این‌که رهبران آن، قبلاً از توافق عراق و آمریکا در این زمینه ابراز رضایت کرده بودند. جدای از حد نصاب سیاسی که دولت جدید را شامل خواهد شد، یک نصاب سیاسی موازی کاملِ مخالف اشغال وجود دارد، به ویژه وقتی مشخص شود که روند ترک عراق دور زده می‌شود.

نویسنده با اشاره به این موضوع می‌نویسد: «بنابراین، مقاومت که متعهد شده بود در صورت عدم عقب‌نشینی، نیروهای آمریکایی را هدف قرار دهد، دیگر بیش از این صبر نکرد و از ابتدای سال جدید، عملیات هدف قرار دادن پایگاه‌هایی که آمریکایی‌ها را در خود جای داده، با تمرکز بر هدف قرار دادن آمریکایی ها و نه عراقی ها در داخل این پایگاه‌ها آغاز شده است. این همان چیزی است که در تعدادی از عملیات‌ها اتفاق افتاد. مانند عملیات‌هایی که پایگاه آمریکایی‌ها در نزدیکی فرودگاه بغداد را با پنج هواپیمای بدون سرنشین، سفارت آمریکا در منطقه سبز و نیز پایگاه عین‌الاسد و پایگاه بلد را هدف قرار داد».

این حملات با تنش امنیتی داخلی عراق نیز همراه شد که نشان دهنده چالشی برای نیروهایی است که می توانند با آمریکایی‌ها در باقی ماندن خود در عراق همراهی کنند. طی روزهای گذشته، عملیات هدف قرار دادن مقر حزب «محمد الحلبوسی» رئیس مجلس و نیروهای «پیشمرگه» در بغداد و کرکوک تشدید شد و از سوی دیگر، ترور نیروهایی از «الحشد الشعبی» و مقاومت نیز صورت گرفت.

در آخرین مذاکرات فنی که در پایتخت آمریکا  قبل از اعلام برنامه عقب نشینی بایدن و الکاظمی، انجام شد، نیات واشنگتن و عراقی‌های متحد آن کاملاً مشهود بود. منابعی در هیئت مذاکره کننده امنیتی عراق به ریاست قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی، در آن زمان به الاخبار گفتند که «پس از عقب نشینی، تنها مربیان و مشاورانی که عراق درخواست کمک کرده بود، با خدمات لجستیکی مورد نیازی که در دست عراقی‌خواهد خواهد بود، باقی خواهند ماند».

به گفته این منابع،«خروج بر اساس توافقنامه سال ۲۰۰۸ بدون هیچ تغییری انجام می‌شود که اولین عقب‌نشینی آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۱ قبل از بازگشت آن‌ها در سال ۲۰۱۴ طبق آن صورت گرفت. این امر شامل خروج همه سربازان در حال حاضر در عراق، از جمله سربازان حاضر در فرودگاه بغداد، و برچیدن دو پایگاه عین الاسد در غرب بغداد و الحریر در اربیل است. با این حال، بیانیه پنتاگون در مورد آن گفت‌وگوها نشان داد که دو طرف بر لزوم در امان بودن نیروهای آمریکایی در پشتیبانی نیروهای امنیتی عراق تاکید کردند، که دریچه ای را برای تفسیر چگونگی تامین امنیت این نیروها باز می‌کند، به ویژه این‌که آمریکایی ها امنیت سربازان خود را به طرف‌های دیگر نمی‌سپارند».

منبع: فارس