به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، "مهاجر" از جمله اسمای مشهور و مهم برای برنامه پرنده های بدون سرنشین ایران از ابتدا تا به امروز بوده و از زمانی که ساخته معروف ابراهیم حاتمی کیا درباره واحد مجهز به پرنده های بدون سرنشین در دوران دفاع مقدس تولید و اکران شد، تاکنون بارها و بارها یادآور روزهای نخستین ورود این محصول خاص، به نیروهای مسلح کشورمان بوده است.
این فیلم که در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ خوش درخشید، در حقیقت برای اولین بار بحث پرنده های بدون سرنشین را وارد فرهنگ عامه و افکار عمومی کشورمان کرد اما ظهور علنی این پرنده های بدون سرنشین، از اوایل دهه ۱۳۹۰ شمسی بود.
بیشتر بخوانید:
از ابتدا خانواده پرنده های بدون سرنشین مهاجر جزو قدیمی ترین گونه پهپادهای ایرانی به حساب آمده و امروزه نیز حجم قابل توجهی از ناوگان پهپادهای نیروهای مسلح، متعلق به محصولات نسل جدید از همان سری است. این پهپادها در مدل های مختلف در نقش های مختلفی از شناسایی تا تهاجم هوا پایه و حتی انجام بحث نقشه برادری وارد خدمت شده اند. البته بر اساس تصاویر منتشره، اخیرا دو تحول جدید برای دو عضو از خانواده پهپادهای سری مهاجر رخ داده که حاوی نکات و ثمرات مهمی است.
مهاجر ۴ به عملیات دریایی می رود
در هفته های گذشته، حجت الاسلام رییسی رییس جمهور کشورمان سفری به جنوب کشور داشت که در حاشیه این سفر، بازدیدی نیز از واحدهای نیروی دریایی سپاه در بندر عباس انجام شد. طبق یکی از تصاویر مربوط به این بازدید، مشخص است که یک فروند پهپاد مهاجر ۴ به تجهیزات جدید و متفاوتی مجهز شده است. قبل از پرداختن به این تجهیزات خاص بهتر است نگاهی کلی به سری مهاجر ۴ و ویژگی های ان داشته باشیم.
پهپاد مهاجر ۴ تا سالها یکی از پرشمار ترین پرنده های بدون سرنشین در نقش شناسایی بود. پهپاد «مهاجر ۴» برای مراقبت هوایی و شناسایی اهداف تا فاصله ۱۵۰ کیلومتری طراحی و ساخته شده و سطح مقطع راداری کم، کاهش سطح هواپیما از روبرو، کمک اثرسطح به بلند شدن پرنده در صورت برخاست از باند و کاهش نیروی مقاومت هوا (درگ) القایی از جمله مزیت‌های این پهپاد است. هواپیمای مهاجر ۴ با بیشینه سرعت ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت، مداومت پروازی ۷ ساعته دارد و می تواند در انواع شرایط جوی به پرواز درآید.
پهپاد نقشه برداری مهاجر-۴
وزن این هواپیما در حدود ۱۷۵ کیلوگرم و ارتفاع پروازی آن نیز در حدود ۴۵۰۰ متر است. این پهپاد فاقد چرخ بوده و معموله از روی نوعی پرتابگر و بعد از گرفتن یک شتاب سریع به پرواز در آمده و در مرحله نهایی نیز توسط یک چتر فرود آمده و بازیابی می شود. مهاجر ۴ که در بازدید رییس جمهور مشاهده شده و در خدمت نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار دارد، در بخش زیر دماغه و با حذف سیستم اپتیکی دارای پوشش مخروط شکل بوده و در زیر بال نیز یک حامل با پوشش نیمه کره ای دیده می شود.
چند گزینه را برای آنچه زیر این پوشش ها قرار دارد می توان مطرح کرد؛ نوعی سیستم راداری برای جستجوی سطحی ، سامانه ESM و سامانه جنگال محتمل ترین گزینه ها به حساب می آیند. در خصوص سیستم های جنگ الکترونیک باید گفت که برای ایجاد اخلال موثر ، خصوصا با نگاهی به وضعیت منطقه خلیج فارس و نوع تهدیدات موجود در آن نیازمند یک پاد بزرگتر و در عین حال منبع تامین انرژی توانمندتر است و به همین دلیل احتمال، بحث جنگال ضعیفتر جلوه می کند.
پهپاد مهاجر ۴ در اختیار نیروی دریایی سپاه - به دو جایگاه زیر دماغه و بال دقت کنید
گزینه دیگر ، خصوصا برای سامانه نصب شده زیر دماغه، یک رادار جستجوگر دریایی است. بحث جستجو و کشف اهداف یکی از اولویت های مهم برای نیروی دریایی سپاه به حساب می آید. دکترین و استراتژی اصلی سپاه در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز به نوعی دنباله روی از دکترین دفاعی ضد دسترسی است. بخش مهمی از این دکترین بر دوش موشک های ضد کشتی است و برای هدف گیری و درگیری شدن با آنها در ابتدا نیازمند کشف این اهداف هستیم. در پروسه کشف اهداف سامانه های مختلفی از جمله رادارهای زمین پایه و هواپایه وجود دارند. در این پهپاد و با توجه به بحث نگاه از بالا می توان مسافت بیشتری را پوشش داد. برد و ارتفاع پروازی مهاجر ۴ بعلاوه سیستم راداری برای پوشش دادن مناطقی مثل خلیج فارس یا تنگه هرمز یک گزینه مناسب به حساب می آید.
اما درباره آنچه در زیر بال این پهپاد دیده می شود یک گزینه محتمل دیگر، نوعی سامانه ESM است. درباره سامانه ESM باید این توضیح را داد که به زبان ساده، کار سامانه های ESM این است که با جستجو در فضای نبرد، هرگونه سیگنال مخابراتی، امواج ماهواره ای یا راداری دشمن را شناسایی کرده و اقداماتی مثل کشف و رهگیری، ضبط و آنالیز و کشف منبع تشعشع را انجام دهد و در صورتی که این امواج به عنوان متخاصم شناسایی شده و قرار به نابودی آنها باشد، اطلاعات مورد نظر به سرعت در اختیار سامانه های سلاح قرار گرفته و به سمت منبع امواج، اجرای آتش می شود. این توانایی در حقیقت شبیه به نوعی رادار غیر فعال توانایی جستجو و کشف هدف را برای واحدهای نیروی دریایی سپاه ایجاد خواهد کرد.
مهاجر ۶ با سلاح جدید برای عملیات دریایی
پهپاد مهاجر ۶ به عنوان جدیدترین عضو خانواده پرنده های بدون سرنشین مهاجرT در سالهای اخیر در حجم بالایی به خدمت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران درآمده و در نقاط مختلف کشور و به وسیله یگان های مختلف وارد فاز عملیاتی شده است. پهپاد مهاجر ۶ از ابتدا تا به امروز بیشتر با بمب های هدایت شونده و مینیاتوری سری قائم مجهز بوده که این بمب ها بیشتر از سیستم هدایت لیزری بهره برده و از جمله سلاح های هدایت دقیق برای پرتاب از پهپادهای ایرانی به حساب می آید. این پهپادها به صورت مسلح به بمب هدایت شونده از سال گذشته در حجم قابل توجهی به نیروی دریایی سپاه تحویل شده است.
دومین مهاجر ۶ در تصویر مجهز به موشک الماس
در تصاویر مربوط به بازدید رییس جمهور از یگان های برگزیده ندسا در بندرعباس شاهد این بودیم که یکی از مهاجرهای ۶ عملیاتی حاضر در صحنه، به موشک الماس مجهز شده است. موشک الماس به عنوان یک یک سلاح ضد زره در مدل های هوا و زمین پرتاب در چند سال اخیر معرفی و وارد خدمت یگان های مختلف نیروهای مسلح شده است. به خدمت گیری یک موشک ضد زره با قابلیت حمله از بالا و "شلیک کن و فراموش کن"، یک پاسخ موثر به هرگونه اقدام شناورهای بیگانه بخصوص نسل جدید قایق های تندرو خارجی، در اطراف مرزهای آبی ایران است.
در سالهای اخیر برخی نیروهای فرامنطقه ای خصوصا توسط نیروی دریایی آمریکا ، تعدادی شناورهای سبک ، سریع و مسلح را در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز به حرکت درآورده اند که مشخصا هزینه کردن تسلیحاتی مثل موشک های کروز یا بالستیک ضد کشتی سنگین برای این اهداف فاقد توجیه اقتصادی و منطق رزمی است اما موشک الماس یک گزینه ارزان در حوزه نبردهای دریایی و یک پاسخ خوب به افزایش سطح تهدیدات سبک دریایی به حساب می آید. به نظر می رسد با انجام ارتقاء های مذکور، خانواده این پهپادها همچون مهاجر ۴ همچنان تا سالها بعد در نقشی جدید به خدمت در نیروهای مسلح کشور ادامه داده و عضو جدید خانواده مهاجر نیز در وضعیت ماموریت دریایی به سلاحی جدید مجهز شده که توان آن را برای مقابله با کلاس خاصی از تهدیدات، افزایش می دهد.