به گزارش مشرق، این روزها در ترکیه، کار و بار موسسات و شرکت های سنجش افکار عمومی سکه است. چرا که احزاب، گروه های مالی و اقتصادی و رسانه ها، به طور مرتب سفارش نظرسنجی می دهند.
آنان می خواهند بدانند مردم ترکیه چه نگرشی به حزب حاکم و مخالفین آن دارند و اردوغان تا چه اندازه از شانس آن برخوردار است که رئیس بماند.
نتایج تازه ترین نظرسنجی های میدانی در ترکیه، حاکی از این است که اردوغان و حزب حاکم، بخش قابل توجهی از محبوبیت خود را از دست داده اند و با این وضعیت، شانسی برای پیروزی در انتخابات ندارند. با این حال، مردم ترکیه همواره ثابت کرده اند که آخرین تصمیمات انتخاباتی آنان چندان هم قابل پیش بینی نیست و به وجود آمدن یک جمعیت چند میلیونی از شهروندان مرددی که در مورد انتخاب حزب دلخواه خود به تردید افتاده اند، کار پیش بینی را سخت تر کرده است.
تازه ترین نظرسنجی در ترکیه
مرکز نظرسنجی گزیجی، بین ۱۵ تا ۲۰ ژانویه ۲۰۲۲ برای پی بردن به دیدگاه سیاسی رای دهندگان در مورد مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در سراسر ترکیه، یک نظرسنجی میدانی انجام داد و مراد گزیجی صاحب این موسسه، نتایج آن را در اختیار رسانه ها گذاشت.
این نظرسنجی در ۱۲ استان و با جامعه هدف ۱۴۲۰ شرکت کننده، چنین نتایجی به دست داده است:
۳۱.۳ درصد از آنها خواستار رای دادن به حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان هستند.
۲۷.۲ درصد از مردم به کمال کلیچدار اوغلو و حزب جمهوری خلق رای می دهند.
۱۲.۱ درصد اظهار داشتند که می خواهند به حزب خوب و مرال آکشنر رای دهند.
این نظرسنجی نشان می دهد که میزان محبوبیت بزرگترین حزب مخالف اردوغان یعنی حزب جمهوری خلق در آناتولی مرکزی، دریای سیاه شرقی، شمال شرقی آناتولی و به ویژه در جنوب شرقی آناتولی ۱۵ تا ۱۸ درصد افزایش یافته است. انتقال رأی از سوی رأی دهندگان محافظه کار و خجالتی بر این افزایش تأثیر دارد.
شکست در دور دوم
نتایج نظرسنجی گزی نشان دهنده این است که انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه به دور دوم کشیده خواهد شد.
اگر در دور دوم، اردوغان و کلیچدار اوغلو رویاروی هم قرار بگیرند:
۴۹.۵ درصد به رجب طیب اردوغان رای می دهند.
۵۱.۵ درصد هم اعلام کرده اند که می خواهند به کمال کلیچدار اوغلو رای دهند.
کدام صفات برای مردم مهم است؟
در نظرسنجی گزیجی از مردم پرسیده شده که رئیس جمهور مورد نظر شما، بیش از هر چیزی باید واجد کدام شرایط و ویژگی ها باشد؟ پاسخ ها چنین است:
قابل اعتماد باشد: ۶۱.۱ درصد
صادق باشد: ۵۳.۵ درصد
شناخت خوب از عملکرد دولت: ۴۵.۲ درصد
توانایی حفظ وحدت و انسجام: ۴۱.۱ درصد
منصف باشد: ۳۴.۰ درصد
حامی نظام پارلمانی باشد: ۳۲.۹ درصد
توانایی مبارزه با فساد: ۳۲.۵ درصد
اقتصاد را بشناسد: ۲۹.۹ درصد
ارزیابی این تابلو نشان می دهد که فاکتورهای شخصیتی رئیس جمهور، برای مردم ترکیه اهمیت ویژه ای دارد و ظاهراً بسیاری از صفاتی که عملاً به عنوان خواست و آرزو عنوان شده، از دید رای دهندگان، انطباق چندانی با شخصیت اردوغان ندارد.
مردم از چه می نالند؟
سوال مهم تحلیل گران سیاسی ترکیه این است: حزب عدالت و توسعه که روزگاری بیش از ۵۰ درصد آرای مردم کشور را در اختیار داشت، چرا حالا به حال و روزی افتاده که حتی با شراکت یک حزب قدیمی هم نمی تواند پیروزی خود را تضمین کند؟ در پاسخ به این سوال، عمده گلایه ها و انتقادات مردم به این شکل، دسته بندی شده است:
۱.گرفتار شدن بسیاری از مقامات حزب عدالت و توسعه در فساد مالی و رانت.
۲.بی اعتنایی حزب عدالت و توسعه به دو آرمان قدیمی و بسیار مهم عدالت و فقرزدایی و رسیدن به شکاف طبقاتی و تبعیض.
۳.از میان رفتن آزادی بیان و دشوار شدن فعالیت برای رسانه های مستقل بخش خصوصی.
۴.تورم و بیکاری روزافزون.
دشواری های بازگرداندن محبوبیت و اعتماد
بسیاری از آگاهان سیاسی ترکیه بر این باورند که حزب عدالت و توسعه تا همین حالای کار هم عمر زیادی را سپری کرده و نه تنها بر اساس متر و معیارهای نگرش ابن خلدونی، بلکه بر اساس کوتاه بودن دوران ظهور، شکوه و افول احزاب سیاسی تاریخ معاصر ترکیه، زمان آن فرا رسیده که اردوغان و یاران او از صحنه قدرت کنار بروند.
اما کارشناسان دیگری نیز بر این باورند که حزب عدالت و توسعه، هنوز هم قدرتمندترین و منظم ترین حزب ترکیه است و با داشتن بیش از ۱۱ میلیون عضو سازماندهی شده، رسمی و پای کار، قدرتی نیست که به راحتی کنار نهاده شود.
اما سوال اینجاست، آیا این حزب، باز هم می تواند به دوران شکوه باز گردد و بیش از نیمی از آرای مردم ترکیه را به سوی خود جلب کند؟ پاسخ این است: بسیار دشوار است که حزب عدالت و توسعه یک بار دیگر به اوج برسد.
به خصوص، با توجه به وضعیت کنونی اقتصاد ترکیه، می توان به این ارزیابی نهایی رسید که دولت، فرصت چندانی برای ترمیم وضعیت اقتصادی کشور و بازگرداندن اعتماد هواداران ندارد. در نتیجه راهکارهایی که به عنوان سناریویی محتمل می توانند، مورد توجه قرار بگیرند، عملاً نه سناریویی برای مدیریت بازی و پیش بردن بازی حزب، بلکه مجموعه راهکارهایی برای به هم زدن بازی دیگران است.
در صدر این سناریوها می توان به چنین مواردی اشاره کرد:
۱.انگ زدن به احزاب مخالف و متهم کردن سران و چهره های برجسته این احزاب به خیانت، حمایت از ترور، جاسوسی و ترور شخصیتی.
۲.تلاش برای تفرقه انداختن بین احزاب حاضر در ائتلاف مخالفین اردوغان.
۳.تغییر قوانین انتخاباتی به نفع آکپارتی و شریک آن یعنی حزب حرکت ملی.
۳.سوق دادن برخی از احزاب به سمت و سوی ایجاد ائتلاف سوم و سرشکن شدن آرای مخالفین بین چند حزب و ائتلاف متفرقه.
۴.طرح مجدد این موضوع که به قدرت رسیدن هر حزبی غیر از آکپارتی، به مثابه تهدید امنیت ملی و نابودی بقای ترکیه خواهد بود!
۵.توزیع اقلام غذایی، زغال سنگ، لوازم خانگی و چیزهایی نظیر آن در مناطق محروم.
شواهد نشان می دهد که سال ۲۰۲۲ میلادی برای حزب حاکم ترکیه سال مهم و حساسی است و اگر در سال جاری، فکری به حال اقتصاد پریشان ترکیه نشود و خون تازه ای در رگ های آکپارتی جریان پیدا نکند، مخالفین می توانند به راحتی قدرت را در دست بگیرند.