سرویس فرهنگ و هنر مشرق- در هیاهوی مرتبط با مساله طرح «صیانت» و همه ابهامات و ناپختگیهایی که پیرامون آن را فرا گرفته، هر نوع نقد محتوایی به عملکرد پلتفرمهای اینترنتی، احتمالا برچسب همراهی با «محدودیت» خواهد خورد. اما این گونه برچسبهای احتمالی به هیچ عنوان نمی تواند نافی رسالت رسانهای درباره خطراتی باشد که محتوای بدون نظارت و درجهبندی در اینترنت، آن هم بر درگاههای مجوزدار رسمی متوجه ذهن و روان کودکان این کشور می کند.
فقط به عنوان یک مصداق، «فیلیمو» نسخه دوبلهشدهی انیمیشنی به نام «ومپیرینا» را در درگاه خود قرار داده تا کودکان به صورت «رایگان» آن را تماشا کنند. قهرمان این انیمیشن یک دختر ومپایر(خون آشام) است. در وهله اول باید گفت که یکی از مسمومترین و شیطانیترین اقدامات هالیوود در سالهای اخیر، «عادیسازی» و حتی خواستنی جلوه دادن برخی از شومترین، سیاهترین و شیطانیترین اساطیر کهن است.
از زمان سینمای صامت در نیمه اول قرن بیستم، خونآشامان یکی از صحنهگردانان اصلی سینمای دنیا در ژانر وحشت بودند. در راس همه این خونآشامها، کنت «دراکولا» مخلوق داستانی برام استوکر قرار دارد که در قصر مخوف و معروف ترانسیلوانیا(رومانی) به شهرت جهانی رسید. البته باید اشاره کرد که شخصیت دراکولا برگرفته از شخصیت «ولاد سوم»(معروف به ولاد به میخ کشنده یا پسر ازدها) است که در قرن 15 میلادی بر قلمرو کهن رومانی حکومت می کرد.
او حاکمی بسیار وحشی و خونریز بود که شرح شکنجهها و عذابهایی که بر اسیران جنگی و حتی بر مردم عادی اعمال می کرد، مو بر تن آدمی سیخ می کند. او بارها با سپاه خود در برابر سپاه مسلمانان(عثمانی) جنگید و حتی یک بار در یک عملیات چریکی به اردوی نظامی سلطان محمد دوم شبیخون زد و نزدیک بود خلیفه عثمانی را به قتل برسانند. شاید مطرح کردن کنت دراکولا، ادای دینی باشد به یکی از حاکمان اروپایی که در برابر رخنه اسلام به اروپا مانع ایجاد کرد.
خونآشامان در اساطیر قرون وسطی در اروپا، نماد ارتباط با شیاطین و ارواح خبیثه بودند که از طریق نوشیدن خون انسان به جاودانگی می رسیدند و مکانهای متروک، قصرهای گوتیک مخوف، عمق جنگلهای ترسناک و غارها سکونتگاه این موجودات اهریمنی بودند. در قصههای مختلف فولکلور متعلق به کشورهای مختلف اروپایی(به ویژه شرق اروپا) این موجودات به عنوان نمایندگان «دنیای تاریکی» حضور پررنگی داشتهاند.
حال چند سالی است که هالیوود، که بلاتردید حلقهها و محافل پنهان با مسلک و مرام پرستش شیاطین و اعمال شیطانی در آن نفوذ و قدرتی اثبات شده دارند(در تازهترین مصداق به اظهارات مککالی کالکین ستاره-کودک سری فیلمهای تنها در خانه درباره این محافل شیطانی می توان رجوع کرد)، شروع به عادینمایی چنین موجوداتی برای کودکان کردهاند.
معروفترین محصول هالیوود در حوزه انیمیشن، سری فیلمهای «هتل ترانسیلوانیا» باشد که اولین قسمت آن در سال 2012 و چهارمین و تازهترین قسمت ان همین ژانویه 2022 اکران شده است. انیمیشنی که شخصیت اصلی آن یادآور کنت دراکولای خونآشام است که با لحنی کمیک، تصویری دلپذیر و بامزه از او و سایر موجودات هیولایی به کودکان عرضه می شود و حتی مفاهیم شوم و شیطانی چون آمیزش خونآشام با انسان معمولی هم در آن طبیعی جلوه داده می شود.
«هتل ترانسیلوانیا» یکی از زهرآلودترین و سمیترین انیمیشنهایی است که مستقیم ذهن کودکان معصوم را هدف قرار داده است. این نوع انیمیشنها، به واسطهی اصل موضوع خود، با حک و اصلاح هم از مسمومیت و تباهی آنها کاسته نمی شود.
نکته تلخ و قابلتامل این که «فیلیمو» هر 4 قسمت این انیمیشن را در درگاه خود بارگزاری کرده و در دسترس کودکان قرار داده است. حالا هم که انیمیشن «ومپیرینا» با همان محتوای شیطانی به رایگان در این پلتفرم عرضه شده است.
اگر صرفا این نکته حیاتی و اساسی را در نظر بگیریم که بسیاری از کودکان ما، زمانی که پدران در تلاش معاش به سر می برند و مادران یا شاغلند و یا به کارهای تمامیناپذیر خانهداری مشغول، با تبلت به پلفترمهای این چنینی متصل می شوند و چون خیال پدران و مادران راحت است که این درگاهها، درگاههای مجوزدار و تحت نظارت هستند، کودک دلبند و مصعوم را به حال خود میگذارند تا چنین محتواهایی را ناخواسته تماشا کند و ذهن بیآلایش و معصوم آنها نسبت به بسیاری از مفاهیم شوم، شکل مثبت و حتی سمپاتیک می گیرد..
آیا مسوولان فیلیمو و سایر درگاههای استریم داخلی اصلا چنین ملاحظاتی دارند؟ آیا اصولا اتاق فکر مشخصی برای انتخاب محصولات جهت عرضه بر درگاهها وجود دارد که به این مسایل حیاتی(که بر آینده نسلهای این مملکت تاثیر قطعی و عمیق دارد) فکر کنند و بر اساس معیارهاو تعهدات اخلاقی و روانشناختی و عقیدتی و ...محصولات را برای دوبله و عرضه انتخاب کنند؟
**سهیل صفاری