به گزارش مشرق، خبری از نگاه‌های معنادار و کنایه‌ها و خط و نشان کشیدن‌های سیاسی نیست. لبخند، وجه مشترک چهره همه حاضران از طیف‌های مختلف است و حاصل همین حس خوب پشت نگاه‌ها، برگزاری جلسه در فضایی آرام و مثبت است. وقتی هدف، حال خوب شهر و شهروندان باشد، حتی تندترین مخالفان سیاسی هم حاضرند با کمال میل در کنار هم و پشت یک میز بنشینند. اینطور است که یکی از آخرین روزهای ماه ضیافت الهی، فرصت مغتنمی می‌شود برای دورهمی متفاوت و صمیمانه شهردار تهران با مدیران رسانه‌ها و حرف واحدی که از همه مهمانان شنیده می‌شود این است که: «برای بهتر شدن حال شهر، روی کمک ما حساب کنید».
اگر مشتاقید در جریان گپ و گفت دوستانه شهردار تهران و اصحاب رسانه قرار بگیرید که از ترافیک و آلودگی هوا و کودکان کار تا موضوع جنجالی پارک مادر و کودک را دربرگرفت، با ما همراه باشید.
بیا از گذشته حرف بزنیم...
«آقای شهردار! اولین باری که دور یک میز نشستیم، ما میزبان شما بودیم. حوالی سال ۸۲ برای برگزاری یک میزگرد به خبرگزاری ایسنا آمده بودید. در آن سال‌ها ما سعی می‌کردیم نشست‌هایی برگزار کنیم و افراد از دیدگاه‌های مختلف را کنار هم بنشانیم. سعی می‌کردیم فارغ از اختلاف نظرهایی که داشتند، فضای گفت‌وگو را فراهم کنیم و به نظرم در آن مقطع خیلی مؤثر بود.»
جلسه امروز باعث شده خاطره ۲۰ سال قبل در ذهن «علی اصغر شفیعیان»، مدیرمسئول سایت انصاف نیوز زنده شود. از او بپرسید، می‌گوید فضای فعلی کشور شاید حتی بیشتر از جامعه دو دهه قبل به برگزاری چنین نشست‌هایی نیاز دارد: «فضای فعلی کشور بسیار دوقطبی شده. هرکسی می‌خواهد درباره موضوعی اقدامی انجام دهد، کاملاً قضاوت می‌شود که با ماست یا بر ماست. اصلاً حالت میانه‌ای وجود ندارد. در این شرایط و با توجه به وضعیت اقتصادی که وجود دارد، فکر می‌کنم شهرداری بستری است که می‌تواند فضای جامعه را آرام‌تر کند. آقای شهردار! با اینکه اختلاف نظرهای سیاسی فراوانی داریم، من شخص شما را انسان سالم و عدالتخواه و صریحی می‌دانم. شما فارغ از دیگاه سیاسی که قبلاً داشتید، الان در جایگاهی قرار دارید که می‌توانید کمک کنید فضاهای گفت‌وگو شکل بگیرد و تنش‌های جامعه کمتر شود. اگر این اتفاق بیفتد، خدمت بزرگی است به جامعه.»
مدیرمسئول روزنامه اعتماد هم در تأیید این صحبت‌ها می‌گوید: «ما اغلب چسبیده‌ایم به اختلافات، درحالی‌که اشتراکات فوق‌العاده زیادی داریم. ما در ۹۰ تا ۹۵ درصد موضوعات و مسائل با هم اشتراک نظر داریم اما آنقدر همگی تلاش داریم و مسابقه گذاشته‌ایم ۵ درصد موارد اختلافی را پررنگ کنیم که آن ۹۵ درصد اصلاً دیده نمی‌شود. اگر یک مقدار از کوچه‌های تنگ و باریک جناحی و سیاسی و حزبی خارج شویم، متوجه می‌شویم که همه عزیزان، دلسوز اصل نظام هستند و دغدغه رفع مشکلات را دارند. درباره موارد اختلافی هم می‌توانیم با هم صحبت کنیم و آن پرده‌های بی‌اعتمادی و سوءظن به همدیگر را کنار بزنیم.»
رسانه‌ها را محرم بدانید
حالا اصحاب رسانه فارغ از همه تفاوت‌ها، به بهانه شهری که دوستش دارند دور هم جمع شده‌اند. همگی به سنگینی باری که بر دوش مدیریت شهر است، اذعان دارند و در عین حال معتقدند رسانه‌ها می‌توانند این بار را سبک‌تر کنند. اصلاح‌طلب و اصولگرا، آمده‌اند اعلام آمادگی کنند برای کمک به شهرداری اما گلایه هم دارند از پرهیز رسانه‌ای شهردار تهران. همین ابتدای جلسه هم، لبخندبرلب این نقد را مطرح می‌کنند. چراغ اول را مدیرمسئول روزنامه اعتماد روشن می‌کند: «درست است شهرداری خودش روابط عمومی و مرکز ارتباطات دارد، اما این شما را از ظرفیت مجموعه رسانه‌های جامعه بی‌نیاز نمی‌کند. هرکدام از این رسانه‌ها، مخاطبانی دارند و می‌توانند کمک‌حال شما باشند. ما آماده‌ایم برای به مقصد رساندن این بار سنگین شهرداری به شما کمک کنیم. حالا اگر شما نمی‌خواهید کمک بگیرید، یک داستان دیگر است...»
صحبت‌های «الیاس حضرتی» انگار داغ دل همکارانش را تازه کرده که مدیر مسئول خبرگزاری ایسنا هم می‌گوید: «آقای شهردار عزیز وقتی که از رسانه‌ها کمک نمی‌خواهید، بالطبع شاید کمکتان نکنند. همین حضور عزیزان در مراسم امروز، نشان می‌دهد که می‌خواهند کمک کنند؛ البته اگر شما کمک بخواهید. امروز که دعوت شما را پذیرفتیم و مهمان‌تان شده‌ایم، دست بیعت هم به شما می‌دهیم و برای انجام هر نوع کمکی به شما اعلام آمادگی می‌کنیم.»
«مجید قلی زاده»، مدیرمسئول خبرگزاری تسنیم هم در تکمیل صحبت‌های همکارانش می‌گوید: «به نظر من هر کاری که در شهرداری انجام می‌شود، به یک پیوست رسانه‌ای نیاز دارد. درخواست ما این است که مجموعه مدیران شهرداری نه رسانه را نامحرم بدانند و نه از رسانه انتظار روابط عمومی داشته باشند. من فکر می‌کنم برای اینکه تمام فعالیت‌هایی که در حوزه آسیب‌های اجتماعی و حوزه فرهنگی انجام می‌شود به موفقیت برسد، لازمه‌اش این است که مردم بیایند در آن فعالیت‌ها مشارکت کنند. این اتفاق مبارک را رسانه‌ها می‌توانند رقم بزنند. ما رسانه‌های جبهه انقلاب هم اعلام می‌کنیم تمام‌قد در خدمت شما هستیم.»
آقای شهردار! افکار عمومی را فراموش نکنید
اصحاب رسانه که همیشه شاخک‌هایشان نسبت به آنچه زیر پوست جامعه می‌گذرد، حساس‌تر است و حس‌شان به حس مردم نزدیک‌تر، قبل از هر چیز به شهردار پایتخت توصیه می‌کنند در میان مشغله‌های فراوانش، از گزارش‌دهی به مردم و بیان واقعیت‌های شهر برای آنها غافل نشود. «علی متقیان»، مدیرمسئول خبرگزاری ایسنا با اشاره به گره کور آلودگی هوای تهران، می‌گوید: «آلودگی هوا واقعاً مردم را اذیت می‌کند. من معتقدم شما در این شرایط باید با مردم حرف بزنید. به مردم بگویید ما هم از این وضعیت آلودگی هوا ناراحتیم و دغدغه‌مان رفع این مشکل است. مثلاً بگویید برای کاهش آلودگی هوا این از دست ما برمی‌آید که اتوبوس‌های فرسوده را جمع کنیم، به کامیون‌های دودزا اجازه ورود به شهر ندهیم و... یعنی گاهی اوقات همین که بگوییم ما پیگیر رفع درد هستیم، حتی اگر درمان هم صورت نگیرد، روی افکار عمومی مؤثر است. مردم همین که بدانند کسی به فکرشان است و دارد زحمت می‌کشد، راحت‌تر با مشکلات کنار می‌آیند. من می‌دانم خیلی کار می‌کنید. اما چون کمتر می‌گویید، مردم احساس می‌کنند به فکرشان نیستید.»
«محمد آخوندی»، مدیرمسئول رسانه اصولگرای «وطن امروز» اما از زاویه‌ای دیگر به این موضوع نگاه می‌کند و می‌گوید: «یکی از کارهای خوب شما این بوده که برنگشتید به گذشته که مثلاً مدیریت قبلی شهر چه کرد و شما چه کردید. اما به نظرم اینکه چه چیزی تحویل گرفتید را یکبار یک جایی به مردم بگویید. برای مثال، دوستان ۴۸ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بودجه بستند اما ۶ ماهه اول که گذشت و ما شورای شهر را تحویل گرفتیم، فقط ۱۳ هزار میلیارد تومان درآمد محقق شده بود. حتی در پایان مرداد، شهرداری برای پرداخت حقوق کارکنان، مشکل داشت. اگر تدبیر شما و دوستان در حوزه مالی نبود، امروز هم در آن بخش مشکل داشتیم. اما الان شهرداری در همین ۵، ۶ ماه توانسته حدود ۳ برابر تحقق بودجه داشته باشد. این‌ها را به مردم بگویید تا بدانند.»
ماجرای یک عزلت رسانه‌ای خودخواسته
شهردار تهران هم نمی‌گذارد سئوال و ابهامی که در ذهن اصحاب رسانه نقش بسته، بی‌پاسخ بماند. علیرضا زاکانی ارتباط کمرنگ با رسانه‌ها را به‌عنوان یک کاستی برای مدیریتش می‌پذیرد اما می‌گوید این اتفاق خودخواسته‌ای بوده که برایش دلیل دارد: «من در ۶ ماه اول مسئولیتم در شهرداری به هیچ‌وجه کار رسانه‌ای نکردم. این ایراد به من وارد است اما اجازه بدهید بگویم عامدانه این کار را انجام دادم. ۶ ماه اول، دوره استقرار مدیریت جدید شهر بود. قصد داشتیم در این مدت، برنامه‌ریزی‌ها و کارهایی انجام دهیم و برای تحقق آن، نیاز به آرامش داشتیم. اما حالا که زیرساخت‌ها آماده شده، از شروع سال جدید به طور جدی در خدمت رسانه‌ها هستیم.»
وقتی آخرِ ماه دیگر کابوس نیست...
در محفل رسانه‌ای امروز، نوبت به نقد و بررسی عملکرد مدیریت جدید پایتخت که می‌رسد، یکپارچه کردن حساب‌های متعدد و بی‌حساب شهرداری، به‌عنوان یکی از نقاط مثبت کارنامه ۸ ماهه زاکانی و همکارانش مطرح می‌شود. «محمد امین ایمانجانی»، مدیرمسئول روزنامه فرهیختگان با اشاره به همین نکته، خطاب به شهردار تهران می‌گوید: «شعار شما، مبارزه با فساد بود و یکی از اولین و مهمترین کارهایی که انجام دادید، بستن راه‌های این فساد بود. یکپارچه کردن حساب‌های شهرداری، کار بزرگی بود که شما انجام دادید و انصافاً ستودنی است.»
دکتر زاکانی هم فرصت را غنیمت می‌شمارد و درباره اولین گلوگاهی که در مدیریت شهر تهران پشت سر گذاشته، اینطور می‌گوید: «شهرداری دو سال و نیم در تنش مالی بود و حتی سال گذشته برای ۳ ماه حقوق کارکنانش قرض گرفته بود. ما در اولین قدم، یک کار ۲ هفته‌ای انجام دادیم و از تنش مالی درآمدیم. تا امروز هم هیچ‌وقت تنش مالی نداشتیم. برای پرداخت حقوق هم، دوستان قبلی، بیست و هشتم ماه شروع می‌کردند و پانزدهم ماه بعد حقوق‌ها را پرداخت می‌کردند. ما همان روز بیست و هشتم، کار را تمام می‌کنیم. این ماه هم، حقوق‌ها را بیست و پنجم دادیم. این اتفاق هم از طریق شفاف‌سازی و از طریق ایجاد حساب خزانه واحد، رقم خورد. ماحصل کار ما در پایان سال گذشته این بود که به لطف خدا بیش از ۹۳ درصد تحقق منابع داشتیم. این اتفاق برای اولین بار در این سال‌ها رقم خورده است. مثلاً سال قبل، ۷۴ درصد تحقق منابع داشتند.
مسیری که دنبال کردیم، مسیر شفافی بود و پیگیری هم کردیم که بتوانیم از ابزارهای نوین استفاده کنیم و هزینه‌هایمان را هم کاهش دهیم. مثلاً از قبل از عید شروع به خرید از بورس کردیم و همین باعث شد ۲۷ درصد کاهش هزینه داشته باشیم. یعنی هم منابع‌مان را افزایش و هم هزینه‌هایمان را کاهش دادیم. علاوه‌بر خرید از بورس، شروع کردیم داشته‌هایمان را هم در بورس عرضه کنیم. مثلاً ملک‌مان را در بورس عرضه کنیم که شفاف باشد و دیگر زد و بندی هم در آن نباشد. بنابراین اولین گلوگاه ما، منابع مالی‌مان بود که خدا لطف کرد از آن عبور کردیم.»
قرارگاهی که «من» ها را «ما» کرد
«از وقتی شما مسئولیت شهرداری را به دست گرفتید، ۶ قرارگاه در تهران فعال شده که آخرین مورد آن، قرارگاه جمعیت بود. مشتاقیم بدانیم این قرارگاه‌هایی که تشکیل شده و شروع به کار کرده‌اند، با چه اولویتی و به چه شکلی قرار است به مسائل شهر تهران رسیدگی کنند.» «مسعود حیدری»، مدیرمسئول خبرگزاری ایلنا که این موضوع را مطرح می‌کند، مدیرمسئول خبرگزاری ایسنا هم می‌گوید: «این یکی از کارهای خوب شماست اما واقعیت این است که ما هیچ اطلاعاتی درباره این قرارگاه‌ها و عملکردشان نداریم. من از دوستان شورای شهر هم پرسیدم، گفتند: خبر نداریم! خب خبرنگار من با همین نگاه درباره قرارگاه‌های شهرداری می‌نویسد. واقعاً چرا بیان نمی‌شود؟ چرا کم توضیح داده می‌شود؟»
با این سئوال‌ها، بحث به حوزه اجتماعی کشیده می‌شود و همین بهانه‌ای می‌شود که آقای شهردار از قرارگاهی که کلی اتفاق خوب در دستور کار دارد، برای اهالی رسانه رونمایی کند: «در شرایط اجتماعی ناگوار و تلخی که این روزها تجربه می‌کنیم، تصمیم گرفتیم یک قرارگاه اجتماعی تشکیل دهیم. بر این اساس، استانداری، فرمانداری، ناجا، سپاه، بسیج، بهزیستی، کمیته امداد، ستاد مبارزه با مواد مخدر، سازمان زندان‌ها، دادستانی، دادگستری، دانشگاه‌های علوم پزشکی و شهرداری، ۱۳ گروه شدیم و کنار هم قرار گرفتیم تا مشکلات اجتماعی تهران را حل کنیم. با توجه به اینکه مدل مدیریتی ما مشارکتی است، به نظرم مهمترین کاری که انجام شد، این بود که در این قرارگاه، منیت ها را کنار گذاشتیم و «ما» شدیم. تا امروز ۲۰ جلسه قرارگاه اجتماعی برگزار شده و با زحمات هر ۱۳ گروه در این مدت، ۷ هزار و ۳۰۰ معتاد متجاهر از محلات تهران جمع‌آوری و به کمپ ماده ۱۶ منتقل شدند تا دوره بازپروری ۶ ماه تا یک ساله را در آنجا بگذرانند. با آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم، باقی معتادان متجاهر هم از خیابان‌ها جمع‌آوری می‌شوند تا مردم تهران دیگر این صحنه‌های ناگوار را نبینند.»
منتظر خبرهای خوب درباره کودکان کار باشید
صحبت که به اینجا می‌رسد، زاکانی گریزی می‌زند به دغدغه «مهدی فضائلی»، پیشکسوت رسانه و نگرانی او نسبت به افزایش کودکان کار در خیابان‌های پایتخت و می‌گوید: «قدم بعدی در قرارگاه اجتماعی، ساماندهی کودکان کار است که آمارها می‌گوید تعدادشان در تهران به ۴ هزار نفر می‌رسد. ما در حال حاضر، مرکزی را برای آموزش ۲ هزار کودک کار آماده کرده‌ایم. شکل کار به این صورت است که این کودکان در این مرکز، آموزش می‌بینند و مهارت کسب می‌کنند. ما هم برایشان زمینه کار فراهم می‌کنیم. بعد از کودکان کار هم، نوبت ساماندهی ضایعات جمع‌کن‌ها و متکدیان است.
در قدم بعد، خانواده‌های زندانیان شهر تهران، خانواده‌های معتادان متجاهر و خانواده‌های کودکان کار، به‌عنوان جامعه هدف قرارگاه اجتماعی تعیین شدند که چیزی بالغ بر ۵۰ هزار خانواده می‌شوند. مدل خدمت‌رسانی به این خانواده‌ها هم، مشارکتی است و اساسش بر این است که از ظرفیت مردم استفاده کنیم.»
شک نداریم «دیوارکشی در پارک‌ها» دروغ است اما ناچاریم درباره‌اش بنویسیم!
گرچه در جلسه شهردار تهران با اصحاب رسانه، جای بانوان حسابی خالی است و حتی تنها مدیرمسئول خانم حوزه رسانه هم غیبت دارد، اما یکی از داغ‌ترین مباحث در این جلسه به بانوان اختصاص پیدا می‌کند؛ بحث ایجاد «پارک‌های مادر و کودک» که با تعابیر نارسا و نادرستی مثل تفکیک جنسیتی یا زنانه-مردانه کردن پارک‌ها و حتی دیوارکشی در پارک‌ها! در فضای مجازی و حتی رسانه‌های رسمی به مخاطب معرفی شده. اما با طرح نظرات حاضران در این زمینه، معلوم می‌شود حتی رسانه‌هایی که در نقد این طرح، گزارش و یادداشت تولید کرده‌اند هم، نسبت به غیرواقعی بودنش تردید ندارند. برای مثال، الیاس حضرتی می‌گوید: «درباره داستان پارک‌ها، نمی‌دانم اصل داستان چه بود. مطمئنم آن چیزی که مد نظر مدیریت شهرداری تهران است، آن چیزی نیست که منعکس شده. اما چرا اینطور منعکس شده که خود ما هم ناچار باشیم پیگیری کنیم و مقاله و یادداشت بنویسیم که آقا این کار، بد و خطرناک است؟!
اصلاً چه معنی دارد که مطرح شود می‌خواهیم وسط پارک‌ها را دیوار بکشیم؟ اینکه وقتی خانواده وارد پارک می‌شوند، آقا مجبور باشد یک طرف برود و خانم طرف دیگر، این اصلاً معنا ندارد. این‌ها البته، انعکاس ماجراست وگرنه با شناختی که از شما دارم، می‌دانم امکان ندارد چنین موضوعی در ذهن شما باشد. اما اینکه ما نمی‌توانیم و عاجزیم که یک موضوعی را در فضای رسانه‌ای، افکار عمومی و فضای مجازی، خوب و قشنگ تبیین کنیم، یک واقعیت است. خب ما هم براساس مطالبی که در فضای عمومی موجود است، شروع می‌کنیم گزارش و مقاله و یادداشت نوشتن و نقد کردنِ تصمیماتی که اتخاذ می‌شود.»
روی تفریحات خانوادگی سرمایه‌گذاری کنید
«سید افضل موسوی»، مدیرمسئول روزنامه سازندگی هم که در ابتدای جلسه برای ارائه مشاوره بدون چشمداشت به مدیریت شهری اعلام آمادگی کرده بود، گریزی می‌زند به خاطراتش از دوران مسئولیت ۱۰ ساله در شهرداری تهران و می‌گوید: «ما همانطور که توصیه دین‌مان است، باید روی تفریحات خانوادگی تبلیغ و تاکید کنیم. من در زمان مسئولیتم، یک مجموعه ورزشی در محدوده پل ستارخان ساختم که جفت هستند؛ یعنی دو مجموعه مجزا ویژه بانوان و آقایان در کنار هم. خانواده سوار ماشین‌شان می‌شوند و می‌روند به این مجموعه دوقلو و همزمان مادر و دختر خانواده در مجموعه بانوان و پدر و پسر خانواده در مجموعه آقایان می‌توانند از امکانات استخر و وسایل ورزشی استفاده کنند. بعد هم سوار ماشین‌شان می‌شوند و به خانه برمی‌گردند. ما دقیقاً با همین نیت این دو مجموعه را کنار هم ساختیم که مردم به‌صورت خانوادگی به سراغ ورزش و تفریح بروند. اما اگر بخواهید کاری کنید خانواده وقتی وارد پارک می‌شود، خانم مجبور باشد یک طرف برود و آقا به طرف دیگر، این اصلاً معنی ندارد! به اعتقاد من، این حرکت نه‌تنها خیری ندارد بلکه باعث می‌شود تبلیغات سوء هم علیه جمهوری اسلامی ایجاد شود.»
این مسائل خنده‌دار را باور نکنید
بحث درباره پارک‌های مادر و کودک که به اینجا می‌رسد، آقای شهردار لبخندبرلب می‌گوید: «در ماجرای پارک‌های مادر و کودک یا پارک‌های بانوان و دختران، تمام بحث ما این بود که از ۲۳۱۳ پارک موجود در تهران، در هر محله‌ای که چند پارک دارد، یک پارک را مناسب‌سازی کنیم برای مادر و کودک یا بانوان و دختران که آنها بتوانند راحت از امکانات ورزش و بازی استفاده کنند. از آن طرف در محله‌ای که یک پارک دارد، قصد داریم بخشی از پارک را با تکمیل وسایل و تجهیزات، برای استفاده بانوان مناسب‌سازی کنیم. اصلاً بحث جداسازی در پارک‌ها مطرح نبوده و نیست. اینکه می‌گویند می‌خواهند دیوار بکشند و خانم مجبور است یک طرف برود و آقا طرف دیگر، قصه‌هایی است که بعضی‌ها می‌سازند! طرح این مسائل، خنده‌دار است. آن‌هایی که این مسائل را مطرح می‌کنند، درواقع دارند آرزوهای قلبی خودشان را بیان می‌کنند. این صحبت‌ها هیچ ارتباطی ندارد با برنامه‌ای که ما داریم دنبال می‌کنیم. تکرار می‌کنم؛ ما می‌خواهیم از ۲۳۱۳ پارک تهران، در هر محله یک پارک یا بخشی از یک پارک را مناسب‌سازی کنیم و وسایل و امکانات ویژه در آن تدارک ببینیم که وقتی دختران و بانوان و به‌ویژه یک مادر با فرزندش به آنجا می‌روند، راحت باشند.»
دلجویی از مدیر پیکان‌سواری که دستبوس تمام خدمتگزاران است
گپ‌وگفت شهردار و اصحاب رسانه، داغ شده که یک مهمان پیشکسوت به جمع اضافه می‌شود اما برای اینکه نظم جلسه به هم نخورد، همان‌جا پایین مجلس می‌نشیند. اصرار دکتر زاکانی برای اینکه حجت‌الاسلام «محمود دعایی»، مدیرمسئول روزنامه اطلاعات به صدر مجلس برود، بی‌فایده است. علی‌اصغر شفیعیان، مدیر سایت انصاف نیوز از فرصت این تعارفات استفاده می‌کند و می‌گوید: «من دستبوس جناب آقای دعایی هستم؛ بزرگ ما و پیشکسوت رسانه که انسان بسیار افتاده‌ای هستند. بسیار ناراحتم که بعد از جلسه قبل، بعضی‌ها که ایشان را می‌شناختند، انتقاد کردند و بعضی دیگر که باز هم ایشان را می‌شناختند، از ایشان دفاع نکردند.» بالاخره آقای دعایی با یک صلوات راضی می‌شود در صدر مجلس بنشیند. این چهره پیشکسوت دنیای رسانه که امروز هم با همان پیکان قدیمی‌اش به محل جلسه آمده، در جملات کوتاهی درباره ماجرای جلسه دیدار با رییس‌جمهور می‌گوید: «مسئله‌ای بود و گذشت. من افتخار می‌کنم که دستبوس خدمتگزاران باشم. ما تابع پیامبری هستیم که دست کارگر را بوسید، چرا دست کارگزار را نبوسیم؟ من دست همه شما را می‌بوسم. از هیچ‌کس هم به دلیل انتقاداتی که کردند، نرنجیدم. افتخار می‌کنم در مسیر برخوردم با خدمتگزاران جامعه، عرض ادب کرده‌ام. ما دستبوس و خدمتگزار همه هستیم. امیدوارم خدا این توفیق را به ما بدهد که از این راه منحرف نشویم و غرور ما را نگیرد.»
حجت‌الاسلام دعایی خطاب به شهردار تهران هم می‌گوید: «شهر، تمیز است علیرغم تمام مشکلاتی که دارد و با وجود پیچیدگی‌هایی که در اداره چنین کلانشهری وجود دارد. و علیرغم نگاه‌های خاصی که به شماست و در این نگاه‌ها، خیلی‌ها شاید نخواهند شما موفق شوید. اما علیرغم این عدم همراهی، تلاش و همت شما ستودنی است. البته حواشی هم گاهی دارد. بهترین راه برخورد با این حواشی، آموختن از تجربیات دیگران است. شما قطعاً نیت خیر دارید. قطعاً مبانی نظری و حرکتی شما، مبانی آرمانی است و دلتان می‌خواهد که در مسیر تحقق آرمان‌تان قدم بردارید. اما گاهی از تجربیات و راهنمایی و مشاوره‌های دیگران هم بهره بگیرید. ما آرزوی توفیق برای شما داریم.»
شهرداری واقعاً می‌خواهد مسکن بسازد؟!
در میان مباحث متنوعی که در ادامه جلسه مطرح می‌شود، بحث مشارکت شهرداری با دولت در ساخت مسکن، با واکنش‌های متفاوتی از سوی حاضران مواجه می‌شود. نگاه «محمدامین ایمانجانی»، مدیرمسئول روزنامه فرهیختگان به مشارکت شهرداری در این حوزه، مثبت است و می‌گوید: «در زمینه فعالیت‌های خدماتی، رویکردی که در زمینه ساخت مسکن در شهر اتخاذ کرده‌اید، هم نشاط ایجاد می‌کند و هم شغل. واقعیت این است که مردم از وضعیت این حوزه، عصبانی‌اند. مخصوصاً در بعضی نقاط در جنوب تهران، مردم دغدغه ساخت‌وساز دارند اما نه برای انبوه‌ساز صرف مادی دارد که بیاید در این مناطق ساختمان‌سازی کند و نه برای خود اهالی که قصد تجمیع املاک‌شان را دارند. شما با همراهی شورای شهر کمک کنید این قوانین دست‌وپاگیر ساخت‌وساز داخل شهر اصلاح شود و این شور و نشاط و نگاه اجتماعی به شهر برگردد.»
اما در مقابل، «علیرضا بختیاری»، مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد این موضوع را خارج از مسئولیت‌های ذاتی شهرداری می‌داند و می‌گوید: «با اطلاعاتی که من کسب کرده‌ام، سهم شما تأمین حدود ۱۸۰ هزار مسکن از یک میلیون واحدی است که دولت سالانه تعهد کرده است. اطلاعاتی که منتشر شده، اینطور می‌گوید که شهرداری می‌خواهد خودش متولی ساخت مسکن شود. من خیلی مطالعه و بررسی کردم، تقریباً نمونه‌ای را در دنیا نمی‌توانیم پیدا کنیم که شهرداری یا دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی خودشان به طور مستقیم برای عملیات ساختمان‌سازی وارد شده باشند. اتفاقاً تنها بخشی که ما خیلی مزیت داریم و بخش خصوصی می‌تواند وارد شود، بخش ساخت‌وساز است. سازنده‌های بسیار توانمندی در کشور داریم که می‌توانند این کار را انجام دهند. در عوض، شهرداری یک اهرم بسیار مهم به نام «پرونده ساخت» دارد که از آن می‌تواند استفاده کند برای تنظیم این حوزه. الان میانگین زمان صدور پروانه ساخت، چیزی حدود ۲۷۰ روز است؛ یعنی نزدیک ۹ ماه. اگر این روند را تسهیل کنید و صدور پروانه ساخت را شناور کنید در مناطق مختلف بالا و پایین که انگیزه ایجاد شود برای سازنده که مشارکت کند، این بهترین کمکی است که می‌شود به ساخت‌وساز در شهر کرد. امیدوارم شهرداری خودش مستقیماً وارد این موضوع نشود.»
تسهیلات می‌دهیم تا مردم و نهادها مسکن بسازند
پاسخ دکتر زاکانی به این شائبه هم روشن است: «یکی از قرارگاه‌های ما، قرارگاه مسکن است. ما اعلام کردیم می‌خواهیم نقش‌آفرینی کنیم در اجاره‌داری و ساخت مسکن. اما خودمان این کار را انجام نمی‌دهیم. ما بازیگر فعال این عرصه می‌شویم. تا حالا شهرداری می‌گفت ما به این موضوع کاری نداریم اما ما گفتیم نمی‌توانیم کاری نداشته باشیم. اتفاقاً در این موضوع، روی بافت فرسوده داریم سرمایه‌گذاری می‌کنیم. بر این اساس، سالانه ۱۸۰ هزار واحد مسکن را تعهد کردیم تا بتوانیم از طریق تسهیلاتی که ایجاد می‌کنیم، مردم و نهادها بیایند بسازند و درواقع، مسکن استطاعت‌پذیر برای مردم داشته باشیم. این، حکم قانونی است برای ما. در موضوع اجاره‌داری هم همین مسیر را داریم دنبال می‌کنیم.
علاوه‌براین، یکی از برنامه‌هایی که در دستور کار داریم و ان‌شاءالله از اواخر خرداد ماه شروع می‌شود، این است که قصد داریم مدت زمان صدور پروانه ساخت را از ۹، ۱۰ ماه به زیر ۲ ماه کاهش دهیم. کار سنگینی دارد انجام می‌شود و اجرایی شدن این طرح، رونق جدی به حوزه ساخت مسکن در شهر خواهد داد.»
برای کلان پروژه‌ها به کمک رسانه‌ها نیاز داریم
«شهرداری، یکی از نهادهایی است که اگر خوب کار کند و رضایتمندی از عملکرد آن در سطح بالایی باشد، بخش مهمی از حال خوب مردم و جامعه را تأمین می‌کند. و ما چون دغدغه‌مان این است که رضایتمندی در جامعه و به‌عبارتی سرمایه اجتماعی کشور و نظام، در حد قابل قبولی باشد، کاملاً آماده هستیم به شما کمک کنیم. اما مشکلی که وجود دارد، این است که ما در جریان برنامه‌های شهرداری قرار نمی‌گیریم. لازم است آن برنامه کلانی که برای اداره شهر طراحی شده، بیشتر تشریح و تبیین شود.» «علی نادری»، مدیرمسئول خبرگزاری ایرنا که این تذکر را مطرح می‌کند، شهردار تهران در پاسخ می‌گوید: «ما برای امسال و ۲ سال آینده، ۹۰ کلان پروژه داریم که در مسیر اجرای آنها به‌شدت به کمک دوستان رسانه‌ای نیاز داریم. مثلاً یکی از این کلان پروژه‌ها در حوزه حمل‌ونقل و در حوزه اتوبوسرانی است. تهران حدود ۷ هزار دستگاه اتوبوس نیاز دارد. ما ۲۲۵۰ دستگاه اتوبوس تحویل گرفتیم و در این ۷ ماه، ۱۷۵ دستگاه اتوبوس جدید خریداری کردیم. در برنامه امسال هم قصد داریم ۳۳۵۰ دستگاه اتوبوس به ناوگان حمل‌ونقل عمومی اضافه کنیم. به‌این‌ترتیب ۱۵۰ درصد رشد نسبت به موجودی سال قبل خواهیم داشت.
در میان مدت هم، تلاشمان این است که کاری که در ۲۰ سال برای حوزه حمل‌ونقل تهران برنامه‌ریزی شده را در ۵ سال محقق کنیم. افقی که در طرح جامع حمل‌ونقل عمومی تهران تعریف شده این است که مترو تهران باید در سال ۱۴۲۰ تکمیل شود و یک سوم از مسافران درون‌شهری تهران را جابه‌جا کند؛ یعنی ۱۰ میلیون مسافر. ما برنامه‌ریزی کرده‌ایم که با لطف خدا در حوزه حمل‌ونقل عمومی، ۱۴۲۰ را تبدیل به ۱۴۰۵ کنیم.»
اما چطور؟ توضیحات تکمیلی آقای شهردار نشان می‌دهد اگر بخواهیم، می‌شود: «تکمیل ۷ خط مترو، ۷۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد. برای ایجاد ۴ خط جدید هم به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان دیگر نیاز داریم. ما جلسات مکرر داریم برای اینکه خلق منبع کنیم تا این پروژه بزرگ با بودجه ۲۷۰ هزار میلیارد تومانی را ۵ ساله تمام کنیم. این کار، شدنی است چون الان دیگر در بحث ساخت مترو، اینطور نیست که تکنولوژی‌اش را نداشته باشیم، نیروی متخصص کم داشته باشیم. الان تنها مشکل ما، خلق منبع است. تکمیل آن ۷ خط به سرعت قابل انجام است چون ۷۰ هزار میلیارد را به سرعت می‌توان کارسازی کرد. برای تأمین آن ۲۰۰ هزار میلیارد هم، طراحی‌های نوینی داریم. اگر خدا کمک کند و بتوانیم این پروژه را به ثمر برسانیم، بخش عمده‌ای از حمل‌ونقل شهر به زیر زمین منتقل شده و عملاً بخش عمده‌ای از ترافیک تهران حل می‌شود.»
سری که باز هم بی‌کلاه ماند...
دو ساعت گپ و گفت اصحاب رسانه با شهردار تهران به پایان می‌رسد و مدیران مسئول رسانه‌ها واسطه بیان دغدغه‌های شهروندان در حوزه‌های مختلف می‌شوند اما در این میان، انگار هیچ‌کس یادش نمی‌ماند گریزی هم به مطالبات خبرنگاران و فعالان رسانه از مدیریت شهری بزند. فقط مدیرمسئول روزنامه وطن امروز در جملات کوتاهی به بحث طرح ترافیک که برای اغلب خبرنگاران دور از دسترس است اشاره می‌کند. در فاصله کمتر از ۲ دقیقه مانده به اذان هم نوبت به «ایمان شمسایی»، مدیرکل مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌رسد! و او فهرست‌وار از دغدغه‌ها و مشکلات خبرنگاران می‌گوید؛ از مقاومت غیرقانونی بعضی از شهرداری‌های مناطق در برابر فعالیت دفاتر نشریات در واحدهای با کاربری مسکونی تا لزوم ساماندهی کیوسک‌های مطبوعات، ساماندهی توزیع آگهی‌ها و... گرچه می‌توان حدس زد این بار هم صدای مطالبات اصحاب رسانه آنقدر قوی نیست که به گوش مدیریت شهری بنشیند.
یک قاب خاطره‌انگیز...
صدای اذان مغرب که در تالار گلستان بوستان گفت‌وگو می‌پیچد، حاضران برای پذیرایی افطار به طبقه بالا دعوت می‌شوند. میزهای افطار، آماده است اما مهمانان راهشان را به سمت فضای کوچکی در حاشیه سالن کج می‌کنند و در فاصله کوتاهی، صف نماز جماعت را تشکیل می‌دهند؛ آن هم یک نماز جماعت خاص! شاید مدت‌ها باید انتظار کشید تا دوباره چنین قابی بسته شود؛ تصویر نماز جماعت اصحاب رسانه از طیف‌های مختلف به امامت «حسین شریعتمداری»، مدیرمسئول روزنامه کیهان. برای دورهمی صمیمانه شهردار پایتخت با مدیران رسانه‌ها که از ابتدا تا انتها رنگ همدلی داشته، این زیباترین پایان‌بندی است...