جهان عرب دارای دو قطب اصلی سریال‌سازی در سوریه و مصر است که امسال با توجه به حوادث اخیر در سوریه و همچنین انقلاب در مصر، جریان جدیدی که از چند سال پیش حرکت خود را آغاز کرده طبل رقابت با این دو قطب قدیمی را می‌کوبد.

جریان جدید که به جریان خلیجی موسوم است، با توجه به منابع عظیم نفتی به سریال‌سازی روی آورده اما به علت عدم عمق جریان فرهنگی در این کشورها هنوز تا تبدیل شدن سریال‌های این منطقه به سریال‌هایی مورد اعتنا فاصله زیادی دارد و تنها سریالی که از این جریان می‌تواند مورد اهمیت باشد سریال جنجالی «الفاروق عمر» است.

در همین حال تنوع موضوع سریال‌ها در جهان عرب بسیار بالاست، از سریال‌های اقتباسی از کتاب‌های گوناگون چون «هزار و یکشب» تا سریال‌های تاریخی، از سریال‌های عشقی و مبتذل تا سریال‌هایی برگرفته از مقاومت و جهاد در برابر صهیونیسم در این بین دیده می‌شود.

البته هنوز انقلاب‌های منطقه به مدیوم تلویزیون وارد نشده و آنچه بیشتر توسط برخی به آن پرداخته شده است، فساد دستگاه حاکمه گذشته است که اکنون با رفتنش بیشتر می‌توان به آن پرداخت.

«الغالبون2» تاریخ حزب‌الله در دوران شهید سیدعباس موسوی

مهمترین سریال‌ها در عرصه تاریخی و جریان مقاومت است که از مهمترین آنها در جریان مقاومت می‌توان به سریال‌های «الغالبون 2»، «گروه ناجی عطااله»، «سیلی» و «پرواز کن ای جنگنده» اشاره کرد.

«الغالبون 2» که در ادامه نخستین اپیزود «الغالبون» است، وقایع جدیدی از زندگی اهالی جنوب را پس از خروج نیروهای اشغالگر صهیونیست از صیدا و بخشی از جنوب در بین سال‌های 1985 تا 1992 را به تصویر بکشد.

امسال نیز چون سال گذشته این سریال توسط «فتح‌الله عمر» نوشته شده اما آن را «رضوان شاهین» به تهیه‌کنندگی «مرکز بین‌المللی هنر بیروت» کارگردانی کرده است.

سال جاری این سریال به بزرگترین سریال لبنانی تبدیل شده چراکه بخشی از تصویربرداری اپیزود دوم سریال الغالبون در یک پادگان نظامی است که شاهد درگیری رزمندگان حزب الله و ارتش مزدوران صهیونیستی به رهبری آنتوان لحد است.

نکته جالب این سریال آن است که فرزند شهید عباس موسوی دبیرکل حزب‌الله لبنان در این سریال بازی می‌کند و به زندگی «سید عباس موسوی» از زمان رهبری حزب الله لبنان می‌پردازد و نقش او در ایجاد عملیات‌های مقاومت و در نهایت شهادت او را به تصویر می‌کشد.

«گروه ناجی عطااله» مقاومت به زبان طنز

سریال دیگری که به مسئله مقاومت در برابر رژیم‌صهیونیستی می‌پردازد، سریال «گروه ناجی عطااله» است که در ژانر کمدی و با بازی «عادل امام» بزرگترین کمدین مصری مشهور به «زعیم» به روی آنتن می‌رود.

داستان این سریال درباره افسر بازنشسته ارتش مصر با بازی «عادل امام» است که به عنوان یک کارمند اداری در سفارت مصر در تل‌آویو کار می‌کند و شاهد وحشی‌گری صهیونیست‌ها علیه فلسطینی‌هاست.

در این بین یکی از بانک‌های اسرائیل پول‌های او را بلوکه می‌کند و او به مصر برمی‌گردد و با 5 نفر از دانشجویانش در دانشگاه نظامی، تصمیم می‌گیرند اقدام به حرکتی علیه اسرائیل انجام دهند و توسط تونل‌های زیرزمینی در مرز مصر و غزه وارد اسرائیل می‌شوند و از یک بانک اسرائیلی سرقت می‌کنند و همه این اقدامات در ژانر کمدی رخ می‌دهد.

این سریال توسط «یوسف معاطی» نوشته شده و «رامی امام» فرزند «عادل امام» آن را کارگردانی کرده است و علاوه بر «عادل امام»، پسر دیگرش «محمد امام» در این سریال که پیش‌بینی می‌شود بیننده بسیاری داشته باشد، بازی می‌کند.

سیلی دستگاه اطلاعاتی مصر به اسرائیل در سریال «سیلی»

دیگر سریال رمضانی «سیلی» است که قرار است داستانی واقعی از پرونده‌های دستگاه اطلاعاتی مصر و نقش این دستگاه بین سال‌های 1957 تا 1972 را روایت کند.

این سریال که اطلاعات بیشتری از ان منتشر نشده توسط «احمد عبدالفتاح» نوشته شده و «مجدی ابوعمیره» آن را در مصر و اروپا کارگردانی کرده است.

حوادث قهرمانانه در این سریال توسط بازیگرانی چون شریف منیر، شیرین رضا، هیثم أحمد زکى، عزت ابوعوف، غاده ابراهیم، فریال یوسف و حسن حسنی ارائه خواهد شد که در این سریال حسن حسنی بازیگر معروف مصری نقش یک ژنرال اسرائیلی را بازی می‌کند.

سریالی از داستان‌های قرآنی برای ماه قرآن

اما در این بین سریال‌های دینی ـ تاریخی نیز در میان سریال‌های ماه رمضانی در جهان عرب دیده می‌شود که جدا از سریال «الفاروق عمر» که دارای شبهات بسیار تاریخی است، سریال‌های دیگری در این بین به چشم می‌خورد.

مهمترین این سریال‌ها سریالی انیمیشن با عنوان «داستان انسان در قرآن» است که در قسمت‌های مختلف آن افرادی که نام آنها در قرآن آمده است معرفی می‌شوند.

این افراد، نمرود، اصحاب اخدود، صاحب دو بهشت، طالوت، جالوت، ذوالقرنین، یاجوج و ماجوج، مومن آل فرعون و افراد دیگری هستند که نام آنها برای عبرت پذیری در قرآن یاد شده است.

این سریال را که «احمد بهجت» نوشته، «مصطفی الفرماوی» کارگردانی کرده است و طرح آن توسط «یحیی الفخرانی» هنرمند مصری است که پیش از این سریال انیمیشن موفق «حیوانات در قرآن» را ساخته بود.

در این سریال چهره‌هایی چون حنان ترک، فتحی عبدالوهاب، لطفی لبیب و احمد عزمی اقدام به دوبله شخصیت‌ها در این سریال کرده‌اند.

«امام غزالی» ایرانی در سریالی مصری

سریال دیگر دینی و تاریخی، سریال «امام غزالی» است که به زندگی امام محمد غزالی متکلم و فقیه ایرانی و یکی از بزرگ‌ترین مردان تصوف سدهٔ پنجم هجری می‌پردازد.

این سریال را «محمد السید عید» نوشته و «ابراهیم الشوادی» کارگردانی کرده است و در آن محمد ریاض در نقش غزالی و اشرف عبدالغفور بازی می‌کنند.

پیش از این الشوادی کارگردان این سریال علیرغم اینکه غزالی از مخالفان فلسفه است درباره سریال گفته بود: پیام اصلی سریال «امام غزالی» این است که اسلام دین عقل و میانه رویی است نه مغالطه.

الشوادی با اشاره به زندگی غزالی گفت: در زندگی امام محمد غزالی رابطه مسلمان و مسیحی و تنظیم آن در روابط او و همچنین تنظیم چنین روابطی بین سنی و شیعه و چگونگی اداره این روابط و همچنین چگونگی پیوستن او به صوفیان و جدایی‌اش از مردم و بازگشتش از صوفی‌گری و انتقاد به آن را می‌بینیم.

وی با بیان اینکه الازهر با ساخت این سریال موافقت کرده است، تاکید کرد: به نظرم این کار ارزش هزینه کردن را دارد هر چند صحنه‌های سختی چون نخستین ورود صلیبی‌ها به قدس را داریم.

این سریال که به گفته سازندگان آن در رقابت با سریال‌های تاریخی ایران و ترکیه ساخته شده در اسکندریه مصر فیلمبرداری شده و دکور کامل شهر «طوس» برای این سریال ساخته شده است.

سریال دینی دیگر سریال «خواهر ترزا» به کارگردانی «حسام الجوهری» و فیلمنامه «هشام ابوالمکارم» و با بازی «حنان ترک» است که به زندگی در کنار هم مسیحیان و مسلمانان مصر می‌پردازد.

فساد مالی قبل از مبارک در سریال‌های مصری

در بین سریال‌های ماه رمضان امسال البته سریال‌هایی که به فساد در دولت‌های سابق می‌گذرد دیده می‌شود که از مهمترین آنها در مصر سریال «طرف سوم» است.

این سریال به داستان 3 جوان می‌پردازد که آرزوهای بسیاری دارند اما به آن نمی‌رسند لذا تصمیم می‌گیرند با یک ژنرال برای گرفتن خواسته‌هایشان گروهی تشکیل دهند که در این میان به نکاتی از فساد می‌رسند.

این سریال را «محمد بکیر» کارگردانی کرده است و «هشام هلال» نوشته که درباره آن گفته است: این سریال از واقعیتی می‌گوید که همه با آن روبرو هستند و آن طرف سومی است که در همه قضایا حضور دارد و «طرف سوم» سریالی مستند از زمینه‌های سیاسی و اجتماعی انقلاب است.