مقاطع فولادی یکی از پرکاربرترین محصولات در صنایع مختلف است. از صنعت کشتی‌سازی گرفته تا صنعت ساختمان همگی به نوعی وابسته به این محصول هستند و عدم تامین نیاز بازار به آن می‌تواند به شدت روی قیمت محصولات صنایع مختلف تاثیرگذار باشد. بنابراین با توجه به رابطه بین عرضه و تقاضا، یکی از عوامل موثر بر روی قیمت آهن و فولاد، میزان تقاضا برای خرید این محصولات است. در کنار حجم تولید و عرضه و میزان نیاز بازار، عوامل دیگری نیز وجود دارند که روی قیمت آهن تاثیر می‌گذارند.
چه عواملی روی قیمت آهن موثر هستند؟
چند فاکتور مهم وجود دارد که با تغییر آنها می‌توان انتظار نوسان قیمت آهن در بازار را داشت. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:
قیمت نفت در بازارهای جهانی
نفت ماده خامی است که روی قیمت همه اقلام تاثیر می‌گذارد. از مواد خوراکی گرفته تا مواد اولیه مورد نیاز صنایع بزرگ. این تاثیر تا حدی است که افزایش قیمت نفت در دراز مدت می‌تواند باعث بهبود شرایط اقتصادی کشورهای تولیدکننده شود و کاهش این قیمت نیز روی رشد اقتصادی کشورهای مصرف‌کننده تاثیرگذار است. قیمت آهن آلات نیز تا حدود زیادی به قیمت نفت در بازارهای جهانی وابسته است. چرا که نفت یکی از مواد خام و پایه در تولید فولاد و آهن‌آلات است و نوسات ارزش آن در بازار، نتیجه‌ای جزء افزایش بهای تمام شده این محصولات ندارد.
قیمت مواد خام مورد نیاز برای تولید آهن
سنگ آهن که اصلی‌ترین ماده خام برای تولید فولاد و آهن‌آلات می‌باشد؛ یکی از فاکتورهای موثر بر روی قیمت آهن محسوب می‌شود. بنابراین هر چقدر ارزش مواد اصلی مانند سنگ آهن و قراضه و مواد خام دیگر مانند نیکل و کروم در بازارهای جهانی بیشتر شود؛ قیمت آهن و فولاد نیز دستخوش تغییر می‌شود. از آنجایی که یک رابطه مستقیم بین میزان تولید و میزان تقاضای این مواد وجود دارد؛ افزایش حجم خرید برخی از کشورها مانند چین که بزرگ‌ترین واردکننده سنگ آهن در دنیا محسوب می‌شود؛ منجر به افزایش نرخ هر کیلو آهن خواهد شد.
هزینه حمل و نقل
هزنیه حمل آهن و مواد خام مورد نیاز برای تولید آن از مبدا تا مقصد دیگر عامل موثر بر روی قیمت آهن می‌باشد. این در حالی است که این هزینه تا حدود زیادی وابسته به قیمت سوخت در بازارهای جهانی است. بنابراین می‌توان گفت که افزایش در قیمت سوخت‌هایی مانند گازوئیل و بنزین و در نتیجه افزایش هزینه حمل و نقل، تاثیر زیادی بر روی افزایش قیمت آهن‌آلات و فولاد دارد. برای توضیح این اثر بهتر است به این مثال توجه کنید. چین، یکی از بزرگ‌ترین منابع تامین سنگ آهن با عیار پایین را در اختیار دارد. در نقطه مقابل کشورهایی مانند ترکیه و کره جنوبی، هم در دسترسی به این ماده خام و هم در تامین انرژی برای تولید فولاد با محدودیت‌های مختلفی مواجه هستند. بنابراین کشورهایی با شرایط مشابه بسیار وابسته به سنگ آهن تولیدی توسط کشور چین می‌باشد.
برخی از این کشورها، مقاطع فولادی خاصی مانند میلگرد را به صورت عمده از کشورهای تولیدکننده خریداری کرده و لاجرم باید خرید خود را یا به وسیله کشتی یا به وسیله کامیون تا مقصد حمل کنند. از آنجایی که هم کشتی و هم کامیون با سوخت‌هایی مانند بنزین و گازوئیل حرکت می‌کنند؛ بنابراین اگر قیمت این حامل‌های سوخت در بازارهای بین‌المللی افزایش پیدا کند؛ باید منتظر افزایش تعرفه حمل و نقل نیز باشیم. توصیه فنی ما به کسانی که قصد دارند آهن‌آلات مورد نیاز خود را با نازل‌ترین قیمت خریداری کنند این است که هم به عوامل موثر بر روی قیمت آهن اشراف داشته باشند و هم تحولات فعالان حوزه کسب‌وکار خود را به دقت رصد کنند تا بتوانند پیش‌بینی دقیقی از قیمت آهن داشته باشند.
تورم
نوسانات نرخ ارز، مانند هر کالا و خدمات دیگری، می‌تواند روی قیمت آهن‌آلات و مقاطع فولادی تاثیرگذار باشد. از آنجایی که نزدیک به 60 درصد فولاد مورد نیاز جهان در کشورهای کمتر توسعه یافته یا در حالی توسعه تولید می‌شود؛ وقوع تورم در این کشورها بر روی قیمت فولاد و آهن بی‌تاثیر نیست. علاوه بر این، بسیاری از خریداران در کشورهای پیشرفته، با پیشنهاد بالاتر خود به تولیدکنندگانی که با موضوع تورم داخلی مواجه هستند؛ موجب افزایش نرخ این محصولات در بازار می‌شوند.
رابطه عرضه و تقاضا
قانون ساده‌ای در اقتصاد وجود دارد که بر مبنای آن، آنچه که در نهایت تعیین‌کننده قیمت یک محصول است؛ میزان عرضه و تقاضای بازار برای آن می‌باشد. آهن‌آلات و فولاد نیز از این قاعده مستثنی نیستند و هر چقدر تقاضا برای آنها بیشتر باشد؛ قیمت‌شان نیز بیشتر می‌شود. در مورد عرضه محصول نیز دقیقا همین نکته صادق است. اگر میزان تولید و عرضه کارخانجات فولاد افزایش پیدا کند؛ به دلیل وجود مازاد نیاز مصرف‌کننده در بازار، قیمت محصول نیز کاهش پیدا می‌کند و اگر عرضه کم شود؛ رقابتی بین متقاضیان ایجاد می‌شود که موجب افزایش ارزش این محصول خواهد شد.
نوسان قیمت ارز
قیمت ارز در داخل کشور، تعیین‌کننده قیمت بسیاری از محصولات از جمله آهن و مقاطع فولادی است. همانطور که می‌دانید؛ قیمت مصرف‌کننده تمام محصولات بر اساس قیمت ارز محاسبه می‌شود. از طرفی از آنجایی که ایران یکی از صادرکنندگان فولاد و آهن به کشورهای دیگر است؛ برای جلوگیری از زیان کارخانجات، قیمت محصولاتی که به بازارهای داخلی عرضه می‌شوند نیز بر اساس نرخ دلار تعیین می‌شود.
صنایع وابسته
به صنایع که از مقاطع فولادی و آهن برای تولید محصولات خود استفاده می‌کنند؛ صنایع وابسته گفته می‌شود. بنابراین اگر صنایع بزرگی مانند صنایع خودروسازی، بسته‌بندی و مواردی از این دست میزان تولیدات خود را افزایش دهند؛ طبیعی است که با افزایش تقاضا در بازار می‌توانند روی قیمت آهن و فولاد تاثیرگذار باشند.
نوسان قیمت ضایعات
ضایعات آهن یکی از مواد خام مورد نیاز برای تولید برخی از مقاطع فولادی است. بنابراین نوسان قیمت ضایعات آهن، یکی از عوامل تعیین‌کننده ارزش محصولی مانند شمش فولادی است. بسیاری از محصولات فولادی از مواد اولیه‌ای مانند شمش، ورق و اسلب تهیه می‌شوند. بنابراین اگر روند افزایش قیمت شمش فولاد و محصولات مشابه صعودی باشد؛ قیمت آهن و فولاد نیز دستخوش تغییر خواهد شد.
تغییرات در بورس کالا
تالار بورس کالا، مانند تالار بورس سهام و اوراق بهادار، محلی برای انجام معاملات توسط خریداران و فروشندگان است. تحولات این بازار یکی از عواملی است که تاثیر مستقیم بر روی قیمت آهن و مقاطع فولادی دارد. بر این اساس هر چقدر عرضه این محصولات در بورس کالا بیشتر و مستمرتر باشد؛ هم آرامش بازار و هم قیمت نهایی دچار تغییرات محسوسی خواهند شد.
نوسانات بازار مسکن
همانطور که اشاره شد؛ یکی از صنایع پرمصرف در کشورمان، صنعت ساختمان است. تقریبا 40 درصد از مواد خامی که در این صنعت برای تولید محصولاتی مانند انواع ساختمان‌های اداری، تجاری و مسکونی استفاده می‌شود؛ از فولاد و آهن تهیه می‌شوند. آهن کاربردهای فراوانی در این صنعت دارد. از درب و پنجره گرفته تا فونداسیون و اسکلت بناها، همگی از فولاد و آهن ساخته می‌شوند. بنابراین نوسانات بازار مسکن، به دلیل تغییر در میزان تقاضا برای خرید، موجب تغییر قیمت آهن آلات و فولاد می‌شود. البته این رابطه یک رابطه دو طرفه است. یعنی هر چقدر قیمت مقاطع فولادی بیشتر شود؛ بهای تمام شده ساختمان نیز افزایش پیدا کرده و ارزش مسکن در بازار بیشتر می‌شود. برخی از کارشناسان معتقدند که حتی کوچک‌ترین تغییر در قیمت آهن می‌تواند روی قیمت مسکن تاثیرگذار باشد.
** این محتوا صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و توسط سفارش دهنده آن تهیه و تنظیم شده است