به گزارش مشرق، افزایش دمای هوا، همه را کلافه کرده است. تابستان شروع شده و این روزها فقط در حال گرفتن زهر چشم از ماست! سازمان هواشناسی هم از فوران گرما طی روزهای گذشته خبر داده به طوری که اهواز گرم‌ترین شهر جهان شد. افزایش شدید دمای هوا راه خیلی از هموطنان را به بیمارستان باز کرده، به طوری که سخنگوی سازمان اورژانس کشور با اشاره به افزایش دما در استان‌های جنوبی و خطرهایی که این موضوع مردم را تهدید می‌کند، گفته: همه ساله با شروع فصل گرما، گرمازدگی یکی از شایع‌ترین مواردی است که مردم به ۱۱۵ اطلاع می‌دهند. در فصول گرم سال به طور متوسط ۱۰ تا ۱۵ درصد، تماس‌ها با اورژانس در استان‌های جنوبی به دلیل گرمازدگی است و استان‌های مسافرپذیر، مسافران و گردشگران بیشتر در معرض آسیب هستند.
سخنگوی اورژانس کشور با اشاره به اینکه گرمازدگی یکی از شایع‌ترین عوارض ناشی از قرار گرفتن فرد در برابر گرماست، خاطرنشان کرد: این عارضه با ضعف، بی‌حالی و خستگی شروع می‌شود و می‌تواند به شوک گرمایی و آسیب اندام‌های درونی بدن و یا حتی مرگ منتهی شود.
با توجه به افزایش دمای هوا طی روزهای اخیر در این گزارش تلاش می‌کنیم تا راهکارهای کاهش عوارض گرما بر سلامت بدن بگوییم.
*گرمازدگی ۴ مرحله دارد
گرمازدگی دارای ۴ مرحله است، مراحل استرس گرمایی، خستگی گرمایی، گرمازدگی، سکته گرمایی از مراحل گرمازدگی هستند که هر کدام علائم خاص خود را دارند. در مرحله استرس گرمایی فرد علائمی مانند سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، تشنگی و سردرد را احساس می‌کند، در مرحله خستگی گرمایی نیز با علائمی نظیر عرق کردن شدید، خستگی، قرمزشدن پوست، گرگرفتگی یا اسپاسم عضلات به همراه درد، سردرد یا سرگیجه خفیف و حالت تهوع همراه است.
مرحله گرمازدگی با علائمی نظیر رنگ پریدگی، عرق شدید، تهوع، اسهال و استفراغ، جوش‌های ریز گرمازدگی، سردرد، گرفتگی عضلات، خستگی، ضعف، تشنگی شدید، سرگیجه، تکرر ادرار و ادرار تیره رنگ، از دست دادن تمرکز، ادم یا تورم خفیف پا، مچ پا یا انگشتان دست و از دست دادن هوشیاری مشخص می‌شود. گاهی سلول‌های سطحی پوست آسیب دیده، عرق زیر پوست جمع شده و فرد دچار جوش زیر پوستی یا به اصطلاح عرق سوز می‌شود.
*سکته گرمایی چگونه آغاز می‌شود؟
مرحله سکته گرمایی نیز با ضربان ضعیف، تنفس سریع، کاهش تعریق، پوست داغ و خشک و قرمز، حالت تهوع، سردرد و سرگیجه، تاری دید، تحریک پذیری و یا تغییرات خلقی، عدم هماهنگی و از دست دادن هوشیاری همراه است که اگر این مرحله شدید باشد می‌تواند به نارسایی ارگان‌های بدن، کما و مرگ منجر شود. وضعیت دیگری که ممکن است با سکته گرمایی شدید رخ دهد، رابدومیولیز است، این بیماری باعث تخریب سلول‌های عضلانی و در نتیجه نارسایی کلیه می‌شود.
برای پیشگیری از بروز گرمازدگی در ایام گرم تابستان به هموطنان توصیه می‌شود، نوشیدن مقدار زیاد مایعات، حداقل هشت لیوان آب در روز را فراموش نکنند، بدن شما به ازای هر کیلوگرم وزن ۳۰ میلی‌لیتر آب در روزنیازمند است، ولی مصرف مایعات در آب و هوای گرم باید افزایش یابد.
*نوشیدنی کافئین‌دار ننوشید
اگر نمی‌توانید مقدار زیادی آب بنوشید یک نوشیدنی بدون گاز مثل آب میوه یا دوغ جانشین مناسبی است همچنین از مصرف زیاد نوشیدنی‌های کافئین دار مانند نوشابه، قهوه و چای اجتناب کنید، زیرا کافئین ادرارآور است و باعث دفع آب از بدن می‌شود.
از مصرف غذاهای چرب و داغ اجتناب کرده و بهتر است غذایتان کمی نمک داشته باشد. محافظت از آفتاب و نور مستقیم خورشید یک ضرورت است. از کرم ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) حداقل ۱۵ استفاده کنید، اگر احساس ناخوشی و ضعف به شما دست داد، فوراً از مقابل نور مستقیم خورشید دور شوید.
*لباس نخی بپوشید
لباس‌های سبک و گشاد از جنس کتان و نخ بپوشید، لباس‌های تیره و سنگین گرما را جذب می‌کنند و به یاد داشته باشید برخی از پارچه‌های نازک، حفاظ کافی در برابر اشعه ماورای بنفش خورشید ایجاد نمی‌کنند، همچنین از کلاه‌های لبه‌دار و ترجیحاً منفذدارو عینک آفتابی برای محافظت از چشم استفاده کنید. از سفرهای غیر ضروری پرهیز کرده و از رفتن به جاهایی که سایبان ندارد و تهویه آن خوب نیست، حتی المقدور خودداری کنید. زیر آفتاب جای مناسبی برای ماشین‌های پارک شده نیستند و اگر چاره‌ای جز سفر در هوای گرم ندارید، یک بطری آب همراه خود داشته باشید.
*چه افرادی بیشتر در معرض سکته گرمایی‌اند؟
بچه‌ها و سالمندان بیشتر از سایرین ممکن است دچار سکته گرمایی شوند. بچه‌های کوچک اغلب نمی‌توانند به بزرگترها بگویند تشنه‌اند. همچنین توانایی بدن برای اعلام تشنگی به مغز با افزایش سن کاهش می‌یابد.
چاق بودن هم ریسک سکته گرمایی را بالا می‌برد. افرادی که بیماری قلبی دارند، بیماری روحی و روانی دارند یا الکل می‌نوشند نیز بیشتر در معرض سکته گرمایی‌اند. کسانی که گردش خون بدنشان کافی نیست یا در حال حاضر بدنشان دهیدراته است (مثلا به دلیل مصرف دارو) بیشتر ممکن است دچار سکته گرمایی شوند.
*در مواجهه با فردی که دچار گرمازدگی شده است، چه باید کرد؟
اصل اساسی کاهش تدریجی دمای بدن مصدوم است. یعنی باید مصدوم را به فضای سایه و با دمای خنک منتقل کرد. بدن مصدوم را باید با اسفنج آغشته به آب، مرطوب کرد و چند کیسه پلاستیکی را با یخ پر کرد و این کیسه‌ها را در نواحی زیر بغل، کشاله ران و اطراف بدن مصدوم قرار داد.
برای پیشگیری از گرمازدگی از کار و فعالیت در محیط‌های گرم و بسته فاقد تهویه مناسب خودداری شود. همچنین لباس نخی خنگ و رنگ روشن به تن داشت. مصرف مایعات را باید بالا برد و استفاده آب میوه و مایعاتی که حاوی املاح معدنی هستند را نباید فراموش کرد.