به گزارش مشرق، طبق آنچه خودروسازان به بورس اعلام کرده‌اند، در مجموع ۳۱۱ هزار و ۲۳۸ دستگاه انواع محصول سواری و وانت توسط ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در چهار ماه ابتدایی امسال به تولید رسیده که از رشد هشت درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد. در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌خودرویی‌ها شده که توانسته‌اند ۱۶۹هزار و ۹۶۹ دستگاه محصول را در چهار ماه ابتدایی امسال تولید کنند. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، تولید ایران‌خودرو رشدی ۲/ ۱۷درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که سایپایی‌ها با تولیدی ۱۰۲هزار و ۵۹۵ دستگاهی در چهار ماه  امسال، کاهش تیراژ شش‌درصدی را تجربه کرده‌اند. در نهایت پارس‌خودرویی‌ها نیز با توجه به آمار تولید ۳۸هزار و ۶۷۴ دستگاهی در چهار ماه ابتدایی امسال، ۵/ ۱۰درصد افزایش تولید را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ثبت رسانده‌اند.

رشد تولید چهارماهه خودروسازان در حالی است که نه تنها نرخ رشد آن در مقایسه با نرخ رشد سه ماهه کاهش یافته، بلکه آمار ماهانه نیز در تیر و به عکس خرداد کاهشی شده است. طبق آمار، مجموع تولید ۳ خودروساز بزرگ کشور در تیر امسال تنها ۸۴هزار و ۹۹۳ دستگاه بوده که در مقایسه با آمار حدودا ۱۰۴هزار دستگاهی خرداد،  ۳/ ۱۸درصد افت را نشان می‌دهد. در این بین، ایران‌خودرو دارای بیشترین تولید ماهانه است، به نحوی که در تیر امسال ۴۶هزار و ۸۲ دستگاه تولید داشته است. این آمار سبب شده بزرگترین خودروساز ایران در تیر و نسبت به خرداد ۶/ ۲۰درصد افت تولید را به ثبت برساند. سایپا نیز در کنار اینکه تولید چهارماهه‌اش منفی بوده، با افت تیراژ ماهانه هم مواجه شده است. این شرکت در تیر و نسبت به خرداد ۵/ ۱۷درصد کاهش تیراژ را به خود می‌بیند.

در نهایت پارس‌خودرو مسیری خلاف دو خودروساز بزرگ کشور را در تیر طی کرده و توانسته به تیراژ ماهانه‌اش بیفزاید. طبق صورت‌های مالی ارائه‌شده بورس، خودروساز سوم ایران ۱۱هزار و ۴۳۷ دستگاه محصول سواری را در نخستین ماه تابستان به تولید رسانده تا در مقایسه با آخرین ماه بهار، ۲/ ۱۸درصد رشد تیراژ را در کارنامه‌اش ثبت کند. با توجه به آمار تولید چهارماهه و ماهانه خودروسازان، اوضاع تولید در تیر چندان مساعد نبوده است. به نظر می‌رسد چالش‌های کلی خودروسازان مانند تحریم، کمبود نقدینگی و اختلال در تامین برخی قطعات به‌خصوص قطعات الکترونیکی، در تیرماه بیش از خرداد خود را نشان داده و سبب ریپ زدن موتور خودروسازان شده است. البته یکی دیگر از دلایل منفی شدن تولید تیر نسبت به خرداد و تیراژ چهارماهه می‌تواند به بالا رفتن پایه تولید در سومین ماه بهار مربوط باشد. در واقع خردادماه قله تیراژ خودرو در چهار ماه ابتدایی امسال بوده و باید منتظر ماند و دید در هشت ماه باقیمانده تا پایان سال آیا نقطه عطف دیگری نیز در کارنامه غول‌های جاده مخصوص ثبت خواهد شد.

اما نکته مهم دیگر در مورد آمار تولید چهار ماه ابتدایی امسال خودروسازان، تداوم عقب‌افتادن آنها از برنامه مدنظر وزارت صنعت، معدن و تجارت است. طبق این برنامه، خودروسازان بزرگ کشور باید تا انتهای امسال یک‌میلیون و ۵۰۰هزار دستگاه محصول را به تولید برسانند. فرض بر این است که این تعداد محصول باید توسط ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به تولید برسد. با این حساب، آنها باید ماهی ۱۲۵هزار دستگاه خودرو تولید کنند تا در پایان سال به تیراژ یک‌میلیون و ۵۰۰هزار دستگاهی برسند. با توجه به این رقم، غول‌های جاده مخصوص باید در پایان تیر امسال به مجموع تیراژ ۵۰۰هزار دستگاهی دست پیدا می‌کردند، حال آنکه آمار نشان می‌دهد آنها کمتر از ۳۱۲هزار دستگاه تولید داشته‌اند. بنابراین با در نظر گرفتن این رقم، خودروسازان بزرگ عملا ۱۹۰هزار دستگاه از برنامه تولید چهار ماه امسال عقب مانده‌اند.

به عبارت بهتر، ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو تا پایان تیر امسال تنها حدود ۶۳درصد از برنامه تولید امسال وزارت صمت را محقق کرده‌اند. اگر قرار باشد خودروسازان بزرگ تا پایان سال به تیراژ یک‌میلیون و ۵۰۰هزار دستگاهی برسند، باید در هشت ماه باقیمانده حدودا یک‌میلیون و ۲۰۰هزار دستگاه محصول دیگر را تولید کنند. با این حساب، آنها باید از مرداد به بعد به طور متوسط ماهی حدودا ۱۵۰هزار دستگاه خودرو را تولید کنند، اتفاقی که رخ دادن آن با توجه به شرایط خودروسازان بعید به نظر می‌رسد. اگر فرض کنیم خودروسازان در هشت ماه باقیمانده هر ماه آمار خرداد (به عنوان قله ماهانه تولید) را تکرار کنند، کل تیراژ آنها در پایان سال نهایتا به یک‌میلیون و ۱۵۰‌هزار دستگاه خواهد رسید.

  افت‌وخیز تولید چهارماهه خودرو
نگاهی به جزئیات تولید چهارماهه خودروسازان بیندازیم تا مشخص شود هر یک از آنها چه کارنامه‌ای از خود در این بازه زمانی به‌جا گذاشته‌اند.  بنابر آمار منتشره در سایت کدال، بیشترین تیراژ در بین مدل‌های تولیدی طی چهار ماه نخست امسال، نصیب خانواده پژو شده است. ایران‌خودرویی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی ۱۰۶هزار و ۴۱۰ دستگاه از مدل‌های پژو را تولید کرده‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰ افزایش حدودا ۵/ ۲درصدی را نشان می‌دهد. ایران‌خودرو تولید برخی مدل‌های پژو را تقریبا متوقف کرده و برنامه دارد طی یکی دو ماه آینده پژو ۴۰۵ را نیز حذف کند. در بین دیگر محصولات ایران‌خودرو، سمند تیراژ ۲۳هزار و ۳۸۸ دستگاهی را در چهار ماه ابتدایی امسال از خود به جا گذاشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدودا ۹۲درصد رشد را نشان می‌دهد. سمند هم جزو خودروهایی است که تا چندی دیگر از خطوط تولید حذف خواهد شد.

ایران‌خودرو قصد دارد جای خالی سمند را به واسطه افزایش تیراژ دنا پر کند.  دنا در لیست خودروهایی قرار دارد که در چهار ماه نخست امسال با رشد تولید مواجه شده‌اند. طبق آمار ارائه‌شده به بورس، در چهار ماه ابتدایی امسال ۲۰هزار و ۶۱۲  دستگاه دنا در ایران‌خودرو تولید شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد نزدیک به ۲۵درصدی را نشان می‌دهد. مانند دنا، رانا نیز افزایش تولید را در چهار ماه ابتدایی امسال تجربه کرده است. طبق آمار ارائه‌شده به بورس، رانا تیراژ ۹هزار و ۸۸۱ دستگاهی را در چهار ماه نخست امسال به ثبت رسانده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از افزایش کمتر از چهاردرصدی حکایت دارد. از رانا که بگذریم، ایران‌خودرو محصولی چینی به نام‌ هایما نیز دارد که تولید آن در چهار ماه نخست امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است.

طبق آمار، ایران‌خودرویی‌ها پنج‌هزار و ۴۶۸ دستگاه ‌هایما را در چهار ماه نخست امسال تولید کرده‌اند. با توجه به این آمار، تولید ‌هایما که سایت خراسان ایران‌خودرو میزبان آن است، رشد حدودا ۲۰۰درصدی را در چهار ماه امسال و نسبت به مدت مشابه ۱۴۰۰ به خود می‌بیند. ایران‌خودرویی‌ها به‌تازگی مدل جدید هایما را نیز به نام S۸ مهمان خود کرده‌اند.‌ اما سری هم به تارا بزنیم؛ جدیدترین محصول حال حاضر ایران‌خودرو که چند وقتی می‌شود وارد جاده‌ها و خیابان‌های کشور شده است. طبق آمار ارائه‌شده به بورس، ایران‌خودرو در چهار ماه ابتدایی امسال چهار هزار و ۱۹۷ دستگاه تارا را تولید کرده، محصولی که در مدت مشابه سال گذشته تازه وارد خطوط تولید این شرکت شده بود. در مقایسه با چهار ماه ابتدایی ۱۴۰۰، تولید تارا بیش از چهار برابر شده است.

از ایران خودرو بگذریم و به‌ سراغ سایپا برویم، دومین خودروساز بزرگ کشور که آمار تجمیعی آن طی امسال و نسبت به پارسال همچنان منفی است. در بین محصولات این شرکت، گروه X۲۰۰ شامل تیبا، کوئیک و ساینا بیشترین سهم از تولید چهار ماه نخست را داشته است. سایپایی‌ها تا پایان تیر نزدیک به ۸۲هزار و ۵۰۰ دستگاه از این سه محصول را به تولید رسانده‌اند. در مقایسه با چهار ماه ابتدایی سال گذشته، تولید گروه X۲۰۰ سایپا ۵/ ۱۳درصد کاهش را نشان می‌دهد. دیگر محصول سایپا به نام شاهین نیز همچنان تولیدی پایین دارد. بنابر آمار بورس، در چهار ماه ابتدایی امسال شاهین تنها هفت‌هزار و ۶۹۳ دستگاه تولید داشته که البته در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد بیش از ۳۴درصدی را نشان می‌دهد. در آمار تولیدی سایپا همچنان خبری از امثال چانگان و آریو نیست، اما این شرکت توانسته در چهار ماه امسال ۱۲هزار و ۵۳۶ دستگاه وانت پراید را به تولید برساند. در ستون تولیدات تیرماه سایپا گزینه‌ای به نام «سایر محصولات» نیز وجود دارد که تیراژ ۹۰دستگاهی در مقابل آن به ثبت رسیده است. به نظر می‌رسد این آمار به محصولات جدید سایپا مربوط می‌شود که فعلا به مرحله تولید انبوه نرسیده‌اند.

اما سری هم به پارس‌خودرو زیرمجموعه گروه خودروسازی سایپا بزنیم، شرکتی که در چهار ماه ابتدایی امسال تولید انواع کوئیک و البته ساینا را در کارنامه‌اش به ثبت رسانده است. بیشترین تعداد تولید در پارس‌خودرو طی بازه زمانی تحت بررسی به گروه Q۲۰۰ مربوط می‌شود. در چهار ماه ابتدایی امسال ۲۰هزار و ۵۱۷ دستگاه از این گروه در پارس‌خودرو به تولید رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش ۵/ ۷درصدی را به خود می‌بیند. در لیست محصولات پارس‌خودرو، نام سه مدل کوئیک شامل اس، دنده‌ای و اتومات پلاس آمده است. در این بین، تیراژ کوئیک مدل اس  ۱۹۴ دستگاه بوده، خودرویی که چهار ماه ابتدایی پارسال تولید نمی‌شد. این محصول همچنین در تیرماه امسال هیچ تولیدی نداشته و مشخص نیست توقف تولید آن موقتی است یا دائمی.  

در بین دیگر کوئیک‌ها، مدل معمولی دنده‌ای هم ۱۶هزار و ۸۹۱ دستگاه در چهار ماه نخست امسال تیراژ داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تقریبا ۵/ ۲برابر شده است. سومین خودروساز بزرگ ایران در چهار ماه نخست امسال ۶۷۳ دستگاه کوئیک اتومات پلاس را به تولید رسانده است، خودرویی که در چهار ماه ابتدایی سال گذشته هنوز مهمان پارس‌خودرو نشده بود. در نهایت، تیراژ ساینای پارس‌خودرو در چهار ماه نخست امسال تنها ۳۹۹ دستگاه بوده که در مقایسه با مدت مشابه مشابه سال گذشته از افت بیش از ۹۰درصدی حکایت می‌کند.