به گزارش مشرق به نقل از پایگاه خبری اینتلیجنس ریویو، بخش خودرو روسیه در پی وضع تحریم‌های غرب علیه این کشور که صادرات قطعات و لوازم خودرو از اروپا به این کشور را ممنوع کرده فرو ریخته است. ایران که سال‌هاست تحت تحریم‌های غرب قرار دارد اکنون برای کمک به روسیه وارد عمل شده تا این کشور بتواند خطوط تولید خودرو خود را دوباره راه‌اندازی کند.
تحریم‌های شدیدی که در ماه مارس امسال بر روسیه اعمال شده است تولید خودرو در این کشور را متوقف کرده است. صنعت خودرو روسیه به واردات قطعه از اروپا وابسته است که به دلیل تحریم‌ها نمی‌تواند این قطعات را وارد کند. ایران برای چندین دهه است که با تحریم‌ها از سوی آمریکا و اروپا روبروست اما با وجود این تحریم‌ها موفق شده است صنعت خودروسازی بزرگی را راه‌اندازی کند که نیازهای داخلی را برطرف می‌کند. این صنعت بسیار خوشحال خواهد شد که بتواند به صنعت خودرو روسیه کمک کند.
در پی جنگ اوکراین صدها شرکت خارجی روسیه را ترک کرده‌اند اما هیچ بخشی بیشتر از خودروسازی در این کشور آسیب‌ندیده است. شرکت آوتوواز تولیدکننده خودروهای لادا تقریباً با توقف تولید مواجه شده است. این شرکت تحت مدیریت شرکت رنو فرانسه فعالیت می‌کرد که ماه گذشته این کشور را ترک کرد. بیشتر قطعات پیشرفته مورد نیاز لادا از اروپای غربی وارد می‌شد. این قطعات اکنون وارد نمی‌شود و جایگزین‌های معدودی برای این کار در دسترس شرکت روسی قرار دارد.
بیش از نصف خودروهایی که در سال ۲۰۲۱ در روسیه فروش رفته است توسط ۱۶ شرکت اروپایی عرضه شده است. این مسئله وابستگی بخش خودرو روسیه به اروپا را نشان می‌دهد. کل خودروهای فروش رفته در روسیه طی این سال ۱.۶۷ میلیون دستگاه بوده است. روسیه پنجمین بازار بزرگ خودرو جهان محسوب می‌شود. یک‌پنجم کل فروش جهانی رنو مربوط به این بازار بوده است. و اکنون یک‌شبه تقریباً همه شرکت‌های خارجی چمدان‌های خود را بسته‌اند و رفته‌اند. در ماه می‌فروش خودرو در روسیه ۸۴ درصد کاهش یافت و تولید خودرو در این کشور تقریباً متوقف شده است. در ماه ژوئن تنها ۳ هزار دستگاه خودرو در این کشور تولید شد.
روسیه همواره ایران را به عنوان متحد بالقوه خود در شرایط رویارویی با غرب تلقی کرده است. مسکو حداقل از سال ۲۰۱۴ خود را برای جنگ اقتصادی غرب آماده کرده است. در آن سال کریدور حمل و نقل شمال جنوب راه‌اندازی شد تا اگر اروپا مسیرهای تجاری خود را بر روی روسیه ببندد این کشور از طریق آب‌های خلیج فارس به بازارهای جهانی دسترسی داشته باشد.
اما تحریم‌ها شدیدتر شده‌اند و همه چیز را شامل شده‌اند. حتی در بخش‌هایی مثل خودرو که رسماً تحریم نشده‌اند نیز شرکت‌های خارجی خاک این کشور را ترک کرده‌اند. دولت پوتین تلاش فوق‌العاده‌ای را برای سرپا نگه داشتن اقتصاد روسیه صرف کرده است. البته تحریم‌ها علیه روسیه یک مسئله صرفاً غربی است و سایر کشورهای جهان با آن همراهی نکرده‌اند و به روابط تجاری خود با روسیه ادامه می‌دهند.
ایران، چین و برخی کشورهای دیگر گفته‌اند جای خالی شرکت‌های غربی را پر می‌کنند. چین صادرات به روسیه را افزایش داده است و به بزرگترین شریک تجاری روسیه تبدیل شده است. برندهای ایرانی عمدتاً در روسیه ناشناخته هستند اما تخصص و تجربه ایران در کار کردن زیر بار تحریم‌ها مورد توجه روسیه قرار گرفته است. به‌ویژه روس‌ها متعجب هستند که چگونه شرکت‌های خودروساز ایرانی توانسته‌اند به سرعت قطعات خودروهای پژو، سیتروئن و رنو را در داخل مهندسی معکوس کنند و بسازند.
ورود ایران به بازار خودرو روسیه
در هفته‌های اخیر خبرهای زیادی در مورد ارسال تولیدات ایران خودرو، سایپا و شرکت‌های کوچک‌تر ایرانی به بازار روسیه منتشر شده است؛ تولیداتی که با سرمای روسیه سازگار هستند.
ایران خودرو و سایپا پیش‌تر هم تولیداتی را به بازارهای شمالی صادر کرده‌اند اما موفقیت چندانی نداشته‌اند. بر اساس داده‌های آژانس اتواستات روسیه تا اول جولای امسال تنها ۱۰۴۰۰ خودروی تولیدی ایران خودرو در روسیه درحال تردد بوده است. این خودروها عمدتاً سمند بوده‌اند که در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ تولید شده‌اند. این رقم در مقایسه با فروش ماهانه ۱۰۰ هزار خودرو در روسیه بسیار ناچیز است.
تولید سمند قرار است در ایران متوقف شود. این خودرو بیش از دو دهه است که در این کشور تولید می‌شود. تحریم‌ها ایران را مجبور کرده است که تولید این خودروی قدیمی را به دلیل فقدان تحقیقات و سرمایه‌گذاری در مدل‌های جدید و نبود کمک خارجی ادامه دهد.
۳۴ درصد خودروهای ایرانی که به روسیه صادر شده‌اند در منطقه فدرال مرکزی روسیه، ۲۶ درصد در منطقه ولگا و ۱۸ درصد در اورال فعالیت دارند و کلاً ۷۸ درصد خودروهای صادراتی ایران خودرو به روسیه به مقصد این سه منطقه بوده است.
ایران که اکنون خودروهای جدیدی را روانه بازار کرده است و در این زمینه از همکاری‌های خود با پژو پیش از تحریم‌ها بهره گرفته است گزینه خوبی برای صنعت خودروسازی روسیه محسوب می‌شود. هر دو کشور که با تحریم مواجه شده‌اند مجبور شده‌اند حقوق مالکیت معنوی بین‌المللی را نادیده بگیرند. نمایندگانی از ۲۱ شرکت ایرانی در نمایشگاه بین‌المللی مسکو شرکت کرده‌اند و ۹۹ قطعه خودرو و تجهیزات آن را به نمایش گذاشته‌اند.
این نمایشگاه فرصت بسیار خوبی برای شرکت‌های ایرانی است که در غیاب شرکت‌های اروپایی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های خود را برای بازار روسیه به نمایش بگذارند.
یک فعال خودروسازی در ایران با اشاره به این موضوع گفت: هدف اصلی ایران از شرکت در این نمایشگاه برقراری همکاری‌های بلندمدت با صنعت خودرو روسیه است. همچنین ایران خودرو جدیدترین خودرو خود به نام تارا را در این نمایشگاه عرضه کرده است تا سلیقه مصرف‌کنندگان روسی را محک بزند.
وی گفت هدف ایران خودرو برای ورود دوباره به بازار روسیه کاملاً استراتژیک و برنامه‌ریزی‌شده است. ما از دو سال گذشته مطالعات، برنامه‌ریزی و مذاکراتی در این زمینه انجام داده‌ایم و هم‌اکنون در مرحله رسیدن به توافقات خوبی هستیم که در صورت به نتیجه رسیدن اعلام خواهد شد.
ایران خودرو جدیدترین محصول خود را با نام ری را معرفی کرده است که بر پایه مدل پژو ۲۰۰۸ قرار دارد. این خودرو مدل کلاسیک لادا ریوای روسیه را به یاد می‌آورد که در شوروی سابق تولید می‌شد.
همچون ایران خودرو تولیدات شرکت آوتوواز نیز بر پایه تکنولوژی رنو قرار دارد و این مسئله می‌تواند حلقه اتصالی بین این دو خودروساز باشد و این که همکاری‌های آن‌ها یک طرفه نخواهد بود. آوتوواز پیشنهاد ارائه قطعات موتورهای رنو را به سایپا مطرح کرده است. سایپا موافقت کرده است بلوک‌های موتور لادا را برای ازسرگیری تولید یک مدل خودرو رنو در ایران خریداری کند. قرار است خودروهای آل ۹۰ تولیدی در ایران به موتور لارگوس لادا مجهز شود.
تولیدات مشترک ایران و چین به روسیه می‌رود؟
تاریخ طولانی ایران در برقراری شرکت‌های سرمایه‌گذاری مشترک با خودروسازان چینی نیز یکی دیگر از انگیزه‌های روسیه برای مراجعه به صنعت خودرو ایران است. روس‌ها به تکنولوژی پیشرفته چین برای راه‌اندازی صنعت خودرو خود نیاز دارند.
چین تاکنون دو کارخانه تولید خودرو در روسیه راه‌اندازی کرده است و شرکت چری در حال مذاکره برای تولید خودروهای جدید در این کشور است. چری در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۴۰۸۷۴ خودرو در روسیه فروخت و برای توسعه فعالیت‌های خود قرار است خطوط تولید قطعات خودرو در این کشور را راه‌اندازی کند.
صنعت خودرو چین با وجود این که در بازار اروپا شناخته شده نیست اما ۲۰۰ شرکت خودروساز در این کشور فعال هستند که هر نوع خودرویی را که تصور کنید تولید می‌کنند. با خروج شرکت‌های اروپایی از بازار روسیه شرکت‌های چینی به سرعت در حال جایگزینی آن‌ها هستند.
در سال‌های اخیر تولیدکنندگان خودرو چین مثل چری شرکت‌های سرمایه‌گذاری مشترک با ایران تشکیل داده‌اند. در این راستا یک کارخانه ۳۷۰ میلیون دلاری در شمال ایران تأسیس شده است. باید دید آیا شرکت‌های چینی از پایگاه‌های تولیدی خود در ایران برای صادرات خودرو به روسیه استفاده خواهند کرد یا نه. اما در هر حال باید گفت همکاری بین سه کشور ایران، روسیه و چین رو به پیشرفت است و این پدیده به ضرر شرکت‌های غربی است که بازار روسیه را ترک کرده‌اند.