به گزارش مشرق،دونالد ترامپ میگوید آمریکا مقصر آغاز جنگ در اوکراین است. او کمتر از ده ماه پس از شروع جنگ بر سر اوکراین در حال ورود جدی به این موضوع است؛ اقدامی که به نظر میرسد با توجه به پیشبینیها و طراحیهایی از سوی او صورت گرفته است.
جنگهای ملی در ابتدا با حمایتهای گسترده داخلی و همچنین خارجی از سوی متحدان همراه میشوند. در ادامه اما طولانی شدن نبردها و افزایش هزینههای مالی و جانی نفرت از این پدیده را در جوامع منتشر میسازد. این پدیده درباره جنگ اوکراین نیز ناگزیر بود و با شیبی ملایم درحال رشد است. متحدان اوکراین که منافع کمتری نسبت به مردم این کشور در جنگ دارند، زودتر و با سرعت بیشتری در حال متنفر شدن از این نبرد هستند.
با توجه به نقش بزرگ جنگ اوکراین در جهان، افکار عمومی مشحون از اخبار آن و سیاستهای داخلی نیز متاثر از تبعات آن است. بر همین اساس موضوع «حمایت از اوکراین» به مساله مهمی در سیاست تبدیل شده است. احزاب و جریانات سیاسی امروز به مدافع و مخالف اوکراین تقسیم میشوند و در داخل هرکدام نیز طیفهایی دیده میشود. برخی معتقد به حمایت کافی از اوکراین هستند و دیگران نظری خلاف آن دارند.
با وجود این تقسیم بندیها اما همچنان مرزبندیها تا حدودی نامشخص هستند. احتمال دارد برخی از افرادی که معتقد به دفاع از اوکراین هستند و میزان کمکها به این کشور را کافی میدانند، در دسته خستهشدگان از جنگ جای گیرند؛ کسانی که احتمال دارد در انتخاباتها به احزاب مخالف جنگ رای دهند.
ترامپ مخالف است
جنجالیترین شخصیت این روزهای آمریکا بیشک ترامپ است. در روزهای اخیر کمیته تحقیقاتی ۶ ژانویه حکم به احضار ترامپ برای توضیحات درباره نقشش در این واقعه داده است. در روز ۶ ژانویه ۲۰۲۱ طرفداران ترامپ رئیسجمهور وقت آمریکا که برای اعتراض به تقلب در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ به درخواست او در واشنگتندیسی پایتخت این کشور تجمع کرده بودند، در حین رایگیری برای تایید پیروزی جو بایدن در این انتخابات به ساختمان کنگره حمله کرده و آن را برای مدتی اشغال کردند. طی این واقعه ۵ تن از نیروهای پلیس و معترضان کشته شدند. با این حال او روز جمعه در نامهای به بنیتامپسون رئیس کمیته تحقیقاتی ضمن تاکید بر دزدیده شدن انتخابات و بروز تقلب در آن، تحقیقات این کمیته را رد کرد. ترامپ که قصد نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ را دارد در ماههای اخیر با اقدام بیسابقه پلیس فدرال آمریکا (افبیآی) در هجوم به خانهاش در فلوریدا روبهرو بوده است. ماموران افبیآی در این بازرسی به دنبال اسناد طبقهبندیشدهای بودند که رئیسجمهور آمریکا متهم بود آنها را غیرقانونی از کاخ سفید خارج کرده است. تحلیلگران سیاسی معتقدند دموکراتها به دلیل هراس از بازگشت ترامپ به قدرت و تشنجآفرینی احتمالیاش در انتخابات ریاستجمهوری آتی به دنبال حذف او از طریق پاپوشهای قانونی هستند.
ترامپ با چنین مختصاتی در روزهای اخیر ورودی جدی به موضوع جنگ اوکراین داشته و سخنانی پررنگ در این ارتباط گفته است. ترامپ هفته گذشته در مصاحبهای با شبکه خبری «Real America’s Voice» با احمقانه خواندن لفاظیهای مقامات آمریکا علیه روسیه گفت: «لفاظیهای قبل از جنگ اوکراین باعث شد پوتین تصمیم به حمله بگیرد. کشور ما، یا اصطلاحا رهبران ما، پوتین را تحریک کردند. آنها او را مجبور کردند این کار را انجام بدهد. لفاظیها، احمقانه بود.»
رئیسجمهور سابق آمریکا روز شنبه هفته قبل نیز در جمع طرفدارانش در شهر مایندن در نوادا، گفته بود: «اگر درگیری میان روسیه و اوکراین بهسرعت با توافق صلحی به پایان نرسد، ممکن است جنگ جهانی سوم آغاز شود.» ترامپ با انتقاد از سیاست خارجی بایدن اعلام کرده بود جنگ در اوکراین میتواند صدها هزار کشته برجای بگذارد. او با احمق معرفی کردن دولت بایدن، هشدار داده بود شرایط فعلی درصورت ادامه یافتن میتواند باعث بروز جنگ جهانی سوم شود.
پس از این سخنان بود که یکی از اصلیترین طرفداران ترامپ در جهان، «ویکتور اوربان» نخستوزیر مجارستان خواستار آن شد تا رئیسجمهور سابق آمریکا میانجیگری برای پایان جنگ را برعهده بگیرد. او که در هفته گذشته به آلمان سفر کرده بود پس از دیدار با اولاف شولتز، صدراعظم آلمان بدون آنکه براساس عرف معمول نشست خبری مشترکی با همتای خود داشته باشد در یک میزگرد در برلین حاضر شده و به انتقاد از مقامات فعلی غرب پرداخت. نخستوزیر مجارستان در این نشست سخنان بایدن در ماه مارس در توصیف پوتین، رئیسجمهور روسیه بهعنوان «جنایتکار جنگی» و بیان اینکه «او نمیتواند در قدرت بماند» را زیادهروی دانست. اوربان گفت: «این [اقدام] کار را برای [بایدن] برای برقراری صلح بسیار سخت میکند.» او پس از این انتقاد مدعی شد امید با صلح در صورت ورود ترامپ وجود دارد.
نخستوزیر مجارستان در ماه آوریل با کسب چهارمین پیروزی پی در پی خود در انتخابات پارلمانی کشورش همزمان تحت فشارهای شدیدی از سوی واشنگتن و متحدان اروپاییاش قرار گرفت. او از برجستهترین متحدان ترامپ در دوران ریاستجمهوریاش بود و در برابر انتقادات جریانات لیبرال خود را رهبر ایدئولوژیای که آن را «دموکراسی غیرلیبرال» مینامد، معرفی میکرد. اوربان مخالف مهاجرت، جهانیگرایی و دفاع از برابر جنسیتی است.
سخنان ترامپ و پیشنهاد اوربان نمیتوانند مستقل از یکدیگر دیده شوند. ترامپ اخیرا بهطور مجدد حمایت خود از جریانات راست افراطی در جهان غرب را آغاز کرده که نمونه آن ارسال پیام ویدئویی به گردهمایی حزب راست افراطی اسپانیا است. او در دوران ریاستجمهوریاش نیز «استیون بنن» مشاور ارشدش که استراتژیت راستهای افراطی در آمریکا به شمار میرفت را مامور حمایت از جریانات همراستا در اروپا کرده بود.
وضعیت در آمریکا چگونه است؟
آمریکا در حالت شکاف کامل بر سر قضیه اوکراین نیست، بلکه در مسیر رو به صعودی برای رسیدن به این مقصد قرار دارد. این کشور از آغاز جنگ اوکراین تاکنون ۶۷ میلیارد دلار کمک به این کشور را تصویب کرده است. براساس گزارش موسسه کیل که حمایت از اوکراین را ردیابی میکند، واشنگتن در فاصله ژانویه تا اکتبر، ۲۶.۸ میلیارد دلار کمک نظامی کرده است که چندین برابر انگلیس بهعنوان دومین کمککننده بزرگ است. در ماه مه سال جاری هنگامی که بسته مکمل ۴۰ میلیارد دلاری اوکراین در کنگره به رای گذاشته شد شکافهای سیاسی به شکل پررنگ تری پدیدار شد. ۵۷ نماینده جمهوریخواه در مجلس نمایندگان آمریکا به این طرح رای منفی دادند درحالی که ۱۴۹ عضو دیگر با آن همراهی کردند. در مجلس سنا نیز ۱۱ سناتور جمهوریخواه به این طرح رای منفی دادند و ۳۹ سناتور دیگر این حزب نظر مثبتی نسبت به آن ابراز داشتند. این اقدام در حالی بود که در نمونههای مشابه برای حمایت از اوکراین یا گرجستان افراد کمتری در حزب جمهوریخواه با طرحهای کمک مخالفت کرده بودند.
حزب جمهوریخواه که بهطور سنتی با مداخله نظامی در جهان موافق است در سالهای اخیر با جریانی انزوا گرا روبهرو شده است که در سال ۲۰۱۶، نماینده عالی آنها ترامپ به قدرت راه یافت. این گروه هرچند فعلا در اقلیت قرار دارد اما چند نکته نشاندهنده احتمال جدی تغییر وضعیت است.
نخست آنکه تعداد اعضای این اقلیت نسبت به ماههای گذشته رشد داشته و آرای مخالف نسبت به لوایح کمک از ۱۷ و ۱۹ به ۵۷ مورد افزایش یافته و شاهد رشدی سهبرابری بوده است. از سوی دیگر این جریان از حمایت ترامپ بهره میبرد که ورود خود به منازعه را کلید زده است. در سمت سوم نیز با طولانی شدن جنگ و افزایش قیمت انرژی و مواد غذایی در کنار افزایش هزینههای جنگ، مخالفت با کمک به اوکراین درحال اوجگیری است.
نظرسنجیهای اخیر نشان میدهد درحال حاضر تنها ۱۸ درصد از آمریکاییها میگویند کشورشان به اندازه کافی از اوکراین در جنگ حمایت نمیکند. این درحالی است که در ماه مارس بلافاصله پس از آغاز جنگ ۴۲ به این موضوع معتقد بودند. میزان مخالفت با کمکهای بیشتر به اوکراین در میان جمهوریخواهان بیشتر است. تقریبا ۳۷ درصد از آنها میگویند کمکهای آمریکا به اوکراین به اندازه کافی بوده است؛ تقریبا دو برابر میانگین کلی. در این وضعیت ۳۲ درصد از جمهوریخواهان نیز معتقدند آمریکا بیش از حد درحال حمایت از اوکراین است. با توجه به نظرسنجیها بیش از دوسوم از طرفدارن حزب جمهوریخواه مایل به ارائه کمکهای بیشتری به اوکراین نیستند. نتیجه این نظرات در انتخابات میاندورهای کنگره در ماه بعدی (نوامبر) میتواند برای اوکراین بهشدت سرنوشتساز باشد زیرا احتمال تسلط جمهوریخواهان بر کنگره یا دستکم یکی از دو مجلس آن یعنی مجلس نمایندگان زیاد است.
منبع: روزنامه فرهیختگان