به گزارش مشرق به نقل از ايسنا، چاقي افزايش توده چربي بدن در اندازه‌اي است كه سلامت فرد را با خطر مواجه مي‌كند. زماني وزن بدن افزايش مي‌يابد كه مقدار انرژي به دست آمده از مصرف مواد غذايي از مقدار انرژي كه با فعاليت روزمره سوزانده و مصرف مي‌شود، بيشتر باشد. اگر مقدار افزايش وزن در حدي باشد كه مقدار نمايه توده بدني بين 29.9 تا 25 كيلوگرم بر مترمربع باشد اضافه وزن و اگر 30 و بالاتر باشد، چاقي محسوب مي‌شود.

چه عواملي باعث چاقي مي‌شوند؟

- مصرف غذاهاي پرانرژي مانند مواد قندي و چربي‌ها و پرخوري و بي‌علاقگي به ميوه‌ها و سبزي‌ها

- كم‌ تحركي

- افرادي كه با افزايش سن، كم تحرك هستند و بيشتر مي‌خوابند بالطبع نياز به انرژي كمتري دارند، اما دريافت انرژي يعني مواد غذايي را كه مصرف مي‌كنند به مقدار لازم كاهش نمي‌دهند

- بيماري‌هايي كه سبب كاهش فعاليت مي‌شوند مانند بيماري‌هاي استخواني مفصلي مانند آرتروز

- اختلال در فعاليت برخي از غدد داخلي بدن مانند كم كاري غده تيروييد

- زمينه ارثي چاقي

اضافه وزن و چاقي چه عوارضي دارند؟

هر چه وزن بيشتر باشد قلب مجبور است سخت‌تر كار كند. چاقي سبب بروز بسياري از بيماري‌ها مي‌شود كه برخي از آنها عبارتند از بيماري‌هاي قلبي و عروقي (مانند سكته قلبي، سكته مغزي و فشار خون بالا)، عوارض ريوي، ديابت، بيماري كبد و مجاري صفراوي (مانند سنگ كيسه صفرا و مجاري صفراوي، سيروز كبدي و...)، نقرس، آرتروز و درد مفاصل، برخي سرطان‌ها مانند (سرطان رحم)، فتق و ايجاد واريس.

بايد به خاطر داشت كه اگر بتوان وزن را كم كرد و به وزن مناسب رسيد مي‌توان از بروز اين مشكلات تا حد زيادي جلوگيري كرد.

كاهش وزن تا رسيدن به حد مطلوب بايد تدريجي و مداوم باشد و اين بسيار بهتر و سالم‌تر از كم‌ كردن سريع وزن است. بهترين راه براي اين كار، افزايش فعاليت بدني، اصلاح رژيم و عادت‌هاي غذايي و كاهش مصرف انرژي است. به اين ترتيب لازم است مصرف غذاهاي پرانرژي مانند غذاهاي چرب و شيرين كاهش يابد.

توصيه‌هاي بهداشتي براي جلوگيري از چاقي و اضافه وزن

رژيم غذايي: رعايت برنامه‌ غذايي و تغذيه صحيح سبب مي‌شود كه ضمن تامين نيازمندي‌هاي اصلي مواد مغذي از زياده‌روي در مصرف غذا خودداري كرده و سلامتي فرد تضمين شود. بر اين اساس لازم است:

- مصرف غذاهاي چرب يعني مصرف لبنيات پرچرب، روغن، كره، گوشت قرمز پرچربي، كله و پاچه، سيرابي و شيردان، جگر، مغز، قلوه، دل، سس سالاد و پوست مرغ به حداقل برسد.

- غذاها بيشتر به صورت آب‌پز، بخارپز يا كباب شده تهيه شوند.

- مواد غذايي فيبردار مانند سبزيجات مختلف، ميوه‌ها، نان سبوس‌دار،‌ حبوبات (لوبيا، عدس، نخود، ماش، لپه و باقلا) و غلات (برنج، گندم سبوس‌دار و جو با پوست) بيشتر مصرف شوند.

- بهتر است تخم‌مرغ بويژه زرده آن حداكثر هفته‌اي دو عدد مصرف شود.

- بهتر است براي پخت و پز از روغن مايع استفاده شود.

- مصرف غذاهاي پرانرژي نشاسته‌دار و داراي قند زياد مانند انواع ماكاروني، سيب‌زميني، نان و برنج به ويژه مصرف قند و شكر (قند خالص)، نوشابه‌هاي شيرين، شيريني‌ها و شكلات به حداقل كاهش يابد.

- از مصرف غذاهاي آماده پرانرژي (غذاهاي فوري يا ميان وعده) مانند چيپس، پيراشكي، سمبوسه، سوسيس و كالباس تا حد امكان پرهيز شود.

- وعده‌هاي غذا خوردن افزايش يابد اما ميزان غذاي مصرف شده در هر وعده كم باشد. نوع غذا خيلي مهم‌تر از مقدار آن است. لازم است در ساعات منظم غذا خورده شود.

ورزش: سمت ديگر ترازوي تعادل وزن، ورزش است. قرار دادن ورزش در برنامه زندگي روزمره همچون خواب و غذا امري ضروري است. بهترين، آسان‌ترين و مناسب‌ترين ورزش پياده‌روي است كه با سرعت متوسط (حدي كه در حين فعاليت قادر به صحبت باشيد) انجام شود.

- اگر بالاي 40 سال هستيد، حتي اگر بيماري خاصي نداريد قبل از شروع ورزش يا افزايش فعاليت بدني با پزشك مشورت كنيد. ضمنا بايد توجه داشت افراد مسن، بيماران قلبي، افراد مبتلا به بيماري‌هاي مفصلي و مبتلايان به آسم بايد قبل از اقدام به ورزش مورد معاينه پزشك قرار گيرند.

- اگر فقط فعاليت بدني افزايش يابد در حد محدودي باعث كاهش وزن مي‌شود، لذا بايد حتما با مصرف كمتر مواد غذايي همراه باشد.

- توصيه مي‌شود حداقل هفته‌اي سه مرتبه (ترجيحا هر روز) به مدت نيم ساعت تمرينات ورزشي با شدت متوسط انجام شود. اين مدت را مي‌توان به مدت‌هاي كوتاه‌تر حداقل 10 يا 15 دقيقه‌اي تقسيم كرد.

- در كارهاي روزمره، فعاليت خودتان را زياد كنيد. چاقي فقط يك مشكل زيبايي نيست همانطور كه گفته شد، وزن اضافي سلامت شما را به خطر مي‌اندازد. پس به محض اينكه به وزن مناسب رسيديد براي نگهداري آن بايد به ورزش و خوردن غذاي متعادل و مناسب ادامه بدهيد.