به گزارش مشرق ،سید عباس عراقچی معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه کشورمان در گفت‌وگویی با فارس به تشریح اهداف سفر "حالیت چویک" معاون وزیر خارجه ترکیه به تهران پرداخت.
مشروح این گفت‌وگو در زیر آمده است.
سؤال: آیا انجام این سفر در شرایط جاری معنای خاصی داشته است؟
عراقچی: هر سفر به هر حال علت و دلایل خاص خود را دارد. البته این دیدار سفری برنامه ریزی شده در زمینه روابط دوجانبه بوده و در چارچوب مکانیسم‌های از قبل پیش بینی شده است. معمولا معاونان وزیر خارجه دو کشور به طور دوره‌ای هر 6 ماه یک بار با یکدیگر دیدار کرده و در خصوص مسائل دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی و تبادل نظر می‌کنند. تحولات منطقه به گونه‌ای است که ضرورت این گفت‌وگوها را بیش از گذشته ایجاد کرده است. سفر آقای حالیت چویک هم در نگاه کلی باید از این زاویه ارزیابی شود.
سؤال: در خصوص محورهای این گفت‌وگوها قدری توضیح دهید.
عراقچی: ایران و ترکیه به عنوان دو کشور بزرگ منطقه روابط گسترده‌ای در سطوح مختلف اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، پارلمانی و امنیتی دارند که برای این سطوح روابط سازوکارهایی در مناسبات دوجانبه پیش بینی شده و ابعاد روابط از طریق این سازوکارها مدیریت می‌شود.
نگاهی به مناسبات امروز ایران و ترکیه و قیاس آن با گذشته نه چندان دور نشان از آن دارد که حجم روابط به گونه‌ای افزایش یافته که با گذشته قابل قیاس نیست. در حالی که حجم روابط در سال 1387 در حدود 5/4 میلیارد دلار بود در سال گذشته به بیش از 16 میلیارد دلار افزایش یافته و در سال جاری از 20 میلیارد دلار فراتر خواهد رفت. این رقم نشان می‌دهد دستیابی به هدف گذاری 35 میلیارد دلاری برای سال 2015 نه تنها دور از دسترس نیست، بلکه اگر بتوان ظرفیت‌های موجود را به طور کامل به کار گرفت، رقمی بالاتر نیز دور از انتظار نخواهد بود.
سؤال: شما به روابط اقتصادی اشاره کردید، اما روابط ابعاد دیگری نیز دارد. فضای رسانه‌ای دو کشور حاکی از آن است که اختلاف جدی بین طرفین در خصوص سوریه وجود دارد.
عراقچی: اختلاف دیدگاه همانطور که بین دو برار وجود دارد بین کشورها نیز امری طبیعی است. اتفاقا یکی از اهداف مهم رایزنی‌های اینجانب با همتای ترک کاستن از سطح این اختلاف دیدگاه‌ها و دستیابی به راه‌حل میانه و تفاهم می‌باشد. مسئله مهم در بین کشورها ادامه تبادل نظر و مشورت‌های آنها در رابطه با تحولات می‌باشد که این روند با ترکیه در سطوح مختلف جریان دارد.
به اعتقاد ما اتفاقا ایران و ترکیه نقش اساسی در حل و فصل مسالمت آمیز موضوع سوریه دارند و همکاری و همفکری این دو کشور با هم می‌تواند به نتایج سودمندی در این خصوص منجر شود.
سؤال: آیا موضوع هسته‌ای نیز در مذاکرات شما در دستور کار بود؟
عراقچی: ترکیه همواره اعلام کرده که از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران حمایت می‌کند. این کشور بارها اعلام کرده در تحریم‌های یکجانبه آمریکا مشارکت نخواهد کرد. از سوی دیگر آنکارا بارها تمایل خود را برای ایفای نقش میزبانی در خصوص موضوع هسته‌ای اعلام کرده و نتیجه این تمایل برگزاری چندین دور نشست در استانبول و تهران و دیدارهای متقابل مقامات دو کشور با یکدیگر بوده است. آخرین جلسه نیز در سطح کارشناسی در هفته گذشته در استانبول برگزار شد. با توجه به این رویکرد ترکیه، جمهوری اسلامی ایران با استقبال از تمایل آنان در موضوع هسته‌ای به ایجاد فضای مناسب برای تحرکات دیپلماتیک آنکارا کمک می‌کند.
سؤال: با توجه به تحولات مهمی که منطقه در حال گذر از آن است، شما برای ایران و ترکیه چه نقشی قائل هستید؟
عراقچی: بی شک بزرگی و موقعیت ایران و ترکیه مسئولیت آنان را در خصوص منطقه دوچندان می‌کند. شاخص‌ترین مسئولیت دو کشور از دیدگاه من تعامل تهران و آنکارا برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه می‌باشد.
در هر گونه تلاشی این موضوع باید محور اقدامات، مذاکرات و رایزنی‌های طرفین باشد. در حالی که غرب به سرکردگی آمریکا با حضورش در منطقه ناامنی و بی ثباتی ایجاد کرده است، باید دستاورد همکاری ایران و ترکیه صلح و ثبات در منطقه باشد. چگونه است کشورهای آن سوی اقیانوس‌ها برای خود در منطقه حق و حقوق قائل می‌شوند و این حق و حقوق را برای ایجاد بی ثباتی پیگیری می‌کنند، ولی ما مردم منطقه که تاریخ، سرنوشت و آینده مشترکی داریم نتوانیم در مورد صلح و ثبات منطقه گامی برداریم.
به نظر من ایران و ترکیه باید با احترام به نظرات یکدیگر و اعتماد متقابل تلاش کنند که ضمن نزدیکی به مواضع یکدیگر از اقداماتی حمایت کنند که برای منطقه و مردم آن صلح، ثبات، عدالت و رفاه را به ارمغان بیاورد.
مشروح این گفت‌وگو در زیر آمده است.
سؤال: آیا انجام این سفر در شرایط جاری معنای خاصی داشته است؟
عراقچی: هر سفر به هر حال علت و دلایل خاص خود را دارد. البته این دیدار سفری برنامه ریزی شده در زمینه روابط دوجانبه بوده و در چارچوب مکانیسم‌های از قبل پیش بینی شده است. معمولا معاونان وزیر خارجه دو کشور به طور دوره‌ای هر 6 ماه یک بار با یکدیگر دیدار کرده و در خصوص مسائل دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی و تبادل نظر می‌کنند. تحولات منطقه به گونه‌ای است که ضرورت این گفت‌وگوها را بیش از گذشته ایجاد کرده است. سفر آقای حالیت چویک هم در نگاه کلی باید از این زاویه ارزیابی شود.
سؤال: در خصوص محورهای این گفت‌وگوها قدری توضیح دهید.
عراقچی: ایران و ترکیه به عنوان دو کشور بزرگ منطقه روابط گسترده‌ای در سطوح مختلف اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، پارلمانی و امنیتی دارند که برای این سطوح روابط سازوکارهایی در مناسبات دوجانبه پیش بینی شده و ابعاد روابط از طریق این سازوکارها مدیریت می‌شود.
نگاهی به مناسبات امروز ایران و ترکیه و قیاس آن با گذشته نه چندان دور نشان از آن دارد که حجم روابط به گونه‌ای افزایش یافته که با گذشته قابل قیاس نیست. در حالی که حجم روابط در سال 1387 در حدود 5/4 میلیارد دلار بود در سال گذشته به بیش از 16 میلیارد دلار افزایش یافته و در سال جاری از 20 میلیارد دلار فراتر خواهد رفت. این رقم نشان می‌دهد دستیابی به هدف گذاری 35 میلیارد دلاری برای سال 2015 نه تنها دور از دسترس نیست، بلکه اگر بتوان ظرفیت‌های موجود را به طور کامل به کار گرفت، رقمی بالاتر نیز دور از انتظار نخواهد بود.
سؤال: شما به روابط اقتصادی اشاره کردید، اما روابط ابعاد دیگری نیز دارد. فضای رسانه‌ای دو کشور حاکی از آن است که اختلاف جدی بین طرفین در خصوص سوریه وجود دارد.
عراقچی: اختلاف دیدگاه همانطور که بین دو برار وجود دارد بین کشورها نیز امری طبیعی است. اتفاقا یکی از اهداف مهم رایزنی‌های اینجانب با همتای ترک کاستن از سطح این اختلاف دیدگاه‌ها و دستیابی به راه‌حل میانه و تفاهم می‌باشد. مسئله مهم در بین کشورها ادامه تبادل نظر و مشورت‌های آنها در رابطه با تحولات می‌باشد که این روند با ترکیه در سطوح مختلف جریان دارد.
به اعتقاد ما اتفاقا ایران و ترکیه نقش اساسی در حل و فصل مسالمت آمیز موضوع سوریه دارند و همکاری و همفکری این دو کشور با هم می‌تواند به نتایج سودمندی در این خصوص منجر شود.
سؤال: آیا موضوع هسته‌ای نیز در مذاکرات شما در دستور کار بود؟
عراقچی: ترکیه همواره اعلام کرده که از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران حمایت می‌کند. این کشور بارها اعلام کرده در تحریم‌های یکجانبه آمریکا مشارکت نخواهد کرد. از سوی دیگر آنکارا بارها تمایل خود را برای ایفای نقش میزبانی در خصوص موضوع هسته‌ای اعلام کرده و نتیجه این تمایل برگزاری چندین دور نشست در استانبول و تهران و دیدارهای متقابل مقامات دو کشور با یکدیگر بوده است. آخرین جلسه نیز در سطح کارشناسی در هفته گذشته در استانبول برگزار شد. با توجه به این رویکرد ترکیه، جمهوری اسلامی ایران با استقبال از تمایل آنان در موضوع هسته‌ای به ایجاد فضای مناسب برای تحرکات دیپلماتیک آنکارا کمک می‌کند.
سؤال: با توجه به تحولات مهمی که منطقه در حال گذر از آن است، شما برای ایران و ترکیه چه نقشی قائل هستید؟
عراقچی: بی شک بزرگی و موقعیت ایران و ترکیه مسئولیت آنان را در خصوص منطقه دوچندان می‌کند. شاخص‌ترین مسئولیت دو کشور از دیدگاه من تعامل تهران و آنکارا برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه می‌باشد.
در هر گونه تلاشی این موضوع باید محور اقدامات، مذاکرات و رایزنی‌های طرفین باشد. در حالی که غرب به سرکردگی آمریکا با حضورش در منطقه ناامنی و بی ثباتی ایجاد کرده است، باید دستاورد همکاری ایران و ترکیه صلح و ثبات در منطقه باشد. چگونه است کشورهای آن سوی اقیانوس‌ها برای خود در منطقه حق و حقوق قائل می‌شوند و این حق و حقوق را برای ایجاد بی ثباتی پیگیری می‌کنند، ولی ما مردم منطقه که تاریخ، سرنوشت و آینده مشترکی داریم نتوانیم در مورد صلح و ثبات منطقه گامی برداریم.
به نظر من ایران و ترکیه باید با احترام به نظرات یکدیگر و اعتماد متقابل تلاش کنند که ضمن نزدیکی به مواضع یکدیگر از اقداماتی حمایت کنند که برای منطقه و مردم آن صلح، ثبات، عدالت و رفاه را به ارمغان بیاورد.