سرویس جهان مشرق- پاپ بازنشسته بندیکت شانزدهم صبح روز شنبه(۳۱ دسامبر) در سن ۹۵ سالگی در صومعه ای در شهر واتیکان درگذشت. پاپ فرانسیس در کلیسای سنت پیتر از سلف خود که با استعفا در سال ۲۰۱۳ تاریخ ساز شد، به عنوان "نجیب" و "مهربان" یاد کرد. اما وجه ممیزه‌ی پاپ بندیکت در افکار عمومی، دفاع محافظه‌کارانه‌ی او از دکترین کلیسا و مبارزه بر سر برخورد با رسوایی آزار جنسی توسط روحانیون بود.

او در ۱۶ آوریل ۱۹۲۷ در باواریا، آلمان، در خانواده ای کشاورز به دنیا آمد، در دوران رهبری هیتلر بر آلمان، در سن ۱۴ سالگی به «سازمان جوانان هیتلری» پیوست. این واقعیت، پس از انتصاب او به مقام پاپی، به سرعت توسط رسانه‌ها برجسته شد.

او در حالی که در مدرسه‌ی کاتولیک در ترانشتاین تحصیل می‌کرد، به یک واحد ضد هوایی در مونیخ اعزام شد، اما در اواخر جنگ ترک خدمت کرد و در سال ۱۹۴۵ اسیر جنگی شد.

بسیاری از حامیان او اشاره کرده‌اند که پاپ هرگز هیچ انتخابی برای پیوستن به جنبش نازی نداشت.

در کتاب «نمک زمین» در سال ۱۹۹۶ از پاپ نقل شده است:

"در ابتدا ما{عضو سازمان} نبودیم، اما زمانی که {عضویت در}جوانان هیتلر در سال ۱۹۴۱ اجباری شد، برادرم مجبور شد به آن بپیوندد. من هنوز خیلی کوچک بودم، اما بعداً به عنوان یک طلبه‌ی دینی، در سازمان جوانان هیتلری ثبت نام کردم. به محض اینکه از حوزه خارج شدم، دیگر برنگشتم. "

انتشار اسنادی از فساد و جنگ قدرت در واتیکان، توسط پیشخدمت شخصی پاپ، از دیگر جتجال‌های دوران هشت ساله ریاست او بر کلیسای کاتولیک بود. عامل رسوایی "VatiLeaks" یک خدمتکار سابق پاپ به نام «پائولو گابریله» بود که صدها سند کاتولیک را فاش کرد و ادعا کرد که بیش از ۲۰ افشاگر درون واتیکان، در عملیاتی که تلاش برای اثبات فساد، جنگ قدرت و بی کفایتی در بالاترین سطوح در مقر مقدس بود، دست داشتند.

پاپ پس از سخنرانی در دیدار با اساتید دانشگاه در آلمان که در آن به نقل از متون قدیمی بیزانسی، آموزه های حضرت محمد(ص) را "شیطانی و غیرانسانی" می خواند، جنجال بزرگ دیگری در جهان اسلام ایجاد کرد. بعد از واکنش‌های بسیار تند از سوی رهبران دینی اسلامی، او مجبور به عذرخواهی شد.

وی با ابراز تأسف عمیق از این ناراحتی، گفت:

"از واکنش‌هایی که در برخی کشورها نسبت به چند قسمت از سخنرانی من در دانشگاه رگنسبورگ صورت گرفت که برای مسلمانان توهین‌آمیز تلقی می‌شد، عمیقا متأسفم. "

محمود آشور، معاون سابق مسجد الازهر قاهره، قدرتمندترین نهاد جهان عرب سنی، بلافاصله پس از سخنرانی پاپ به تلویزیون العربیه گفته بود:

"این کافی نیست. باید عذرخواهی کند چون به اعتقادات اسلام توهین کرده است. او باید با صراحت عذرخواهی کند و بگوید اشتباه کرده است. "

اما با همه جنجال‌های راتزینگر در مقام پاپ، آن‌چه که ضربه‌ی کاری را به او وارد کرد و البته به عنوان لکه ننگ بزرگ بر نام او ثبت شد، نقش او در لاپوشانی فاجعه تجاوز جنسی کشیشان به کودکان بود.

در سال‌هایی که کاردینال جوزف راتزینگر - که بعداً پاپ بندیکت شانزدهم شد – تحت زعامت پاپ ژان پل دوم، ریاست دفتر اعتقادی واتیکان(دفتر دکترینال) را بر عهده داشت که به پرونده‌های کشیش‌هایی که به سوء‌استفاده از کودکان متهم شده بودند، رسیدگی می کرد، رسوایی آزار جنسی روحانیون تشدید شد و بعدا با افشای عمومی، تبدیل به رسوایی عظیمی برای کلیسای کاتولیگ گردید.

با افشای این رسوایی و مرور پرونده‌های گذشته‌ی واتیکان درباره‌ی متهمان آزار جنسی، معلوم شد که کاردینال راتزینگر به عنوان مسوول رسیدگی به این اتهامات، گاهی اوقات اقدامات انضباطی را انجام می‌داد، حتی با برکناری کشیش‌های متهم، اما در موارد دیگر(که کم هم نبودند)، او طرف کشیش‌های متهم را گرفته و به قربانیان یا هشدارهای آن‌ها مبنی بر اینکه یک آزارگر می‌تواند کودکان بیشتری را مورد تجاوز قرار دهد، گوش نداد.

هنگامی که کاردینال راتزینگر پاپ شد، این رسوایی به طور علنی در سراسر کلیسای جهانی همچون بمبی منفجر شد.

شخص بندیکت پس از انتشار گزارشی در ژانویه ۲۰۲۲ که توسط کلیسای کاتولیک روم در مونیخ برای تحقیق در مورد روند رسیدگی به آزارهای جنسی توسط اسقف‌های اعظم از سال ۱۹۴۵ تا ۲۰۱۹ تهیه شده بود، درگیر این رسوایی شد.

در این گزارش ادعا شده بود که بندیکت چهار دهه قبل از نشستن به کرسی پاپی، در مورد سوء استفاده جنسی از خردسالان در زمانی که اسقف اعظم در آلمان بود، به اشتباه رسیدگی کرده است. همچنین او را متهم کرد که در پاسخ های کتبی خود بازرسان دولتی را گمراه کرده است.

دو هفته پس از انتشار این گزارش، بندیکت اذعان کرد که "سوءاستفاده ها و اشتباهات" صورت گرفته است. او تقاضای بخشش کرد اما هرگونه رفتار نادرست را رد کرد.

در طول دوران پاپ، تلاش‌های او برای خلاصی کلیسا از آن‌چه او «پلیدی» می‌خواند، فراتر از تلاش‌های ژان پل دوم بود، اما او تمایلی به حساب‌کشی از اسقف‌ها به خاطر فراری دادن کشیش‌های آزاردهنده از مجازات، با انتقال ایشان از منصبی به منصب دیگر، نداشت، که این امر باعث خشم شدید بازماندگان تجاوز و آزارهای جنسی کشیشان و مدافعان این بازماندگان می‌شد.

آن بارت دویل، یکی از مدیران BishopAccountability.org، یک گروه حمایتی و تحقیقاتی درباره‌ی قربانیان، در بیانیه‌ای گفت که بندیکت "به خاطر شکستش در دستیابی به آن‌چه که باید وظیفه و ماموریت عاجل خود قرار می داد، در خاطره‌ها خواهد ماند:{تعهداتی چون} اصلاح آسیب‌های بی‌حسابی که به صدها هزار کودک مورد آزار جنسی کشیش های کاتولیک وارد آمد. "

زمانی که بندیکت استعفا داد، "صدها اسقف مقصر را در قدرت حفظ کرده بود و فرهنگ رازداری در این موارد را دست نخورده باقی گذاشت. "

خانم بارت دویل گفت:

"به جای درمان، او فقط حرافی می کرد. شکست او در ایجاد تغییر واقعی در برخورد کلیسا با کشیشان آزار جنسی، میراث مهم و شرم آور او خواهد بود. "

شبکه نجات یافتگان، متشکل از کسانی که در مقاطع متفاوتی از زندگی توسط کشیش ها مورد آزار و اذیت قرار گرفتند، معروف به «اسنپ»، در ارزیابی خود از نحوه برخورد بندیکت با آزارهای جنسی صورت‌گرفته توسط روحانیت کاتولیک، از همه سرسخت‌تر است.

اسنپ در بیانیه ای در روز اعلام مرگ بندیکت نوشت:

"از نظر ما، مرگ پاپ بندیکت شانزدهم یادآور این نکته است که مانند ژان پل دوم، بندیکت بیشتر نگران تصویر رو به وخامت کلیسا{در افکار عمومی} و اختلال در گردش مالی سلسله مراتب کلیسا بود تا درک مفهوم عذرخواهی واقعی و به دنبال آن جبران واقعی رنجِ قربانیان. "

این گروه تاکید کرد:

"{همین حالا} هم برای واتیکان دیر است که مجدداً روی تغییر تمرکز کند: حقیقت را در مورد روحانیون کژرفتارِ شناخته شده بگوید، از کودکان و بزرگسالان محافظت کند، و اجازه دهد که عدالت برای کسانی که آسیب دیده‌اند، برقرار شود. "

اسنپ در نهایت بیانیه را به یک حکم قاطع و تلخ پایان داد:

"تکریم پاپ بندیکت شانزدهم اکنون نه تنها اشتباه، که شرم آور است، "