به گزارش مشرق، رهبر انقلاب اسلامی حوزه سلامت را از حوزه‌هایی دانستند که مردم، نتایج تلاش‌های دولت را در آن حس کرده‌اند. به مناسبت برگزاری نمایشگاه تولیدات داخلی و دانش‌بنیان، رسانه KHAMENEI.IR برای تحلیل و بررسی فعالیت‌های نظام سلامت کشور با رویکرد دانش‌بنیان، به گفتگو با آقای دکتر بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پرداخته است.
* حمایت از تولید با رویکردهای دانش‌بنیان، به‌عنوان شعار امسال در نظر گرفته شده است. قدری در این فضا توضیح دهید که چه اتفاقاتی ناظر به این موضوع در وزارت بهداشت افتاده است؟
* در ابتدا به‌عنوان مقدمه عرض می‌کنم که درباره مسائل پزشکی ما بدون شک و بدون تعصب، قوی‌ترین حوزه سلامت منطقه را داریم. ما دانشمندان بسیار برجسته‌ای در بخش‌های درمانی و شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها داریم، کشور ما با ادغام آموزش، بهداشت و درمان توانسته همه دانشگاه‌ها را در خدمت مردم بیاورد و این دانشمندان هم در حوزه‌های مختلف، واقعاً باعث افتخارند.
ما در حوزه‌های مختلف دارویی، شرکت‌های دانش‌بنیان پیشرو و دانشمندان بسیار برجسته‌ای داریم؛ امروز ۹۸ درصد تولیدات داروهای کشور، داخلی‌اند. ۲ درصد است که وارداتی است و خب آن‌ها هم امیدواریم که به‌مرور کارشان فیصله یابد؛ البته این ۲ درصد بیشتر، داروهای با فنّاوری‌های بالاتر است. داروهای گران‌قیمت ضد سرطان و داروهای خیلی گران‌قیمتی که به‌هرحال امیدواریم که این کار هم انجام بگیرد. ما امروزه با داشتن شرکت‌های دارویی پیشرفته در حوزه‌های مختلف، امیدواریم که به جایی برسیم که صادرات انجام بدهیم. در دیداری که با ۹ تن از وزرای بهداشت کشورهای منطقه و بعضی از کشورهای دوست در ژنو داشتیم، همه این‌ها از ما دارو می‌خواستند. الآن روسیه هم از ما دارو می‌خواهد. شرکت‌های دانش‌بنیان، در دارو هم خیلی مؤثر و مفید بودند.
شرکت‌های دانش‌بنیان در رابطه با تجهیزات پزشکی موفقیت‌های زیادی داشته‌اند. تحریم باعث شد که همه به این فکر بیفتند که در رابطه با لوازم پزشکی و اقلام مصرفی و تجهیزات، کاری انجام بدهند و پیشرفت خیلی خوبی داشتیم. ما امروز دستگاه پیشرفته سی‌تی‌اسکن را خودمان تولید می‌کنیم. دستگاه‌های دیالیز را خودمان تولید می‌کنیم. دستگاه‌های شتاب‌دهنده برای درمان سرطان را خودمان تولید می‌کنیم و این شرکت‌های دانش‌بنیان الحمدلله رشد بسیار خوبی داشتند.
من فکر می‌کنم یکی از پیشرفت‌های عظیم در بحث دانش‌بنیان و تجهیزات، مربوط به حوزه پزشکی است. ما هم این را تشویق و حمایت می‌کنیم. ما امروز هشتصد مرکز تحقیقاتی داریم و ما این مراکز تحقیقاتی را تشویق کردیم که بیشتر به‌سمت تولید محصول بروند. در تولید محصول، تسهیلاتی که باید به شرکت‌های دانش‌بنیان داده بشود، در هیئت دولت به تصویب رسید. اولین آیین‌نامه‌هایی که بعد از فرمایش حضرت آقا به تصویب رسید، همین محصولات دانش‌بنیان در رابطه با علوم پزشکی بود و این افتخار را هم پیدا کردیم که امسال در جشنواره شهید رجایی، به‌عنوان وزارتخانه برتر در شعار دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرینی قرار بگیریم.
* آیا خودتان و نهادهای زیرمجموعه را موظف کرده‌اید که در بخش‌هایی که انواع مشابه کالای داخلی وجود دارد، آن را بر کالای خارجی مرجح بدانید؟
* بله صددرصد. اصلاً این قانون است. قانون است که همه لوازم و وسایلی را که تولید داخلی است، وزارتخانه مصرف کند؛ منتها ما در اینجا یک نکته داریم؛ چون اینجا بحث سلامت مردم مطرح است همیشه به تولیدکنندگان داخلی می‌گوییم که ما روی کیفیت کوتاه نمی‌آییم و وسایل و تولیدات دانش‌بنیانِ باکیفیت را قطعاً حمایت می‌کنیم، قطعاً پشتیبانی می‌کنیم؛ ولی این مهم است که حتماً این کیفیت توسط نهادهای علمی به تأیید برسد.
* بخش زیادی از عملکرد درخشان وزارت بهداشت در یک سال اخیر، مربوط به کروناست؛ اما حتماً با معضلات و مشکلات دیگری هم دست‌وپنجه نرم کرده‌اید که مغفول مانده است.
* یکی از مهم‌ترین نکاتی که ما امسال روی آن تأکید داشتیم، بحث بیمه همگانی بود. بیمه همگانی یکی از آرزوهایی بود که از اول انقلاب تاکنون داشتیم و به‌هرحال یکی از خواسته‌های حضرت آقا هم بود که حضرت آقا گفته‌اند اگر کسی بیمار می‌شود، فقط درد بیماری داشته باشد و مسائل دیگرش باید حل شود. امسال با تلاشی که مجلس شورای اسلامی انجام داد شش هزار میلیارد تومان بابت بیمه همگانی اختصاص پیدا کرد و ما ۶ میلیون نفر را بیمه رایگان کردیم. باتوجه به اطلاعاتی که از سامانه وزارت رفاه داشتیم، سه دهک پایین جامعه، حدود ۶ میلیون نفر را بیمه کردیم. یک تا یک‌ونیم میلیون نفر دیگر را احساس می‌کنیم که مانده‌اند و بیمه نیستند و کار بیمه آن‌ها را هم شروع کردیم. سه ماه فرصت دادیم که آزمون وُسع انجام بدهند؛ چون در اطلاعات وزارت رفاه نبودند.
یکی از مسائل دیگر، در رابطه با بیماری‌های خاص بود. خوشبختانه با تلاشی که انجام شد، مجلس پنج هزار میلیارد تومان برای بیماری‌های خاص جدا گذاشت و ما در هیئت دولت صندوق بیماری‌های خاص را به تصویب رساندیم و هیئت‌امنایش را هم مشخص کردیم. با بودجه‌ای که داخل این صندوق می‌رود، امیدواریم که بتوانیم خدمات بیماری‌های خاص را باز به‌صورت رایگان انجام بدهیم. اخیراً هم کارش را شروع کرده‌ایم. حتی دنبال این هستیم که باافتخار به‌صورت پیک دارو، داروها را به درب منزلشان بفرستیم؛ یعنی به‌جای اینکه این مریض سرطانی به داروخانه بیاید و از صبح تا شب معطل بشود، دارو به منزلش برود؛ چون اطلاعاتش مشخص است.
* این طرح از چه زمانی اجرایی می‌شود؟
* در تهران الآن اجرایی شده است. این به‌صورت آزمایشی است. اگر در تهران موفق باشد، می‌توانیم کشوری‌اش را هم انجام بدهیم. ولی به‌هرحال جدای از پیک دارو، بحث خدمات و بحث درمان‌ها همه در این صندوق پیش‌بینی شده است؛ چون قبلاً بعضی از نهادها به‌عنوان نهادهای بیماری‌های خاص مطرح بودند و الآن هم بعضاً مطرح‌اند؛ اما هیچ‌گونه عملکردی نداشتند؛ ولی این صندوق بیماری‌های خاص، هم بودجه‌اش تأمین‌شده است و هم خود صندوق به تصویب رسیده است و کاملاً اجرایی است و این هم از نکات خیلی مهمی بود که انجام گرفته است.
* یکی از مسائل و دغدغه‌های دلسوزان برای آینده کشور، بحث جمعیت و رفع بحران پیری در کشور است. برای این موضوع هم برنامه‌ای داشته‌اید؟
* ما برای حدود شش هفت سال، یک پنجره جمعیت داریم. اگر در این شش هفت سال نتوانیم جمعیتمان را جبران کنیم، بعد می‌شویم یک کشور سالخورده و این کشور سالخورده دیگر نمی‌تواند مبتکر و تولیدکننده باشد و این یکی از نکاتی بود که خوشبختانه مجلس شورای اسلامی آن را مدنظر قرار داد و قانون جوانی جمعیت را مصوب کرد. این یکی از وظایف اصلی مربوط به وزارت بهداشت است. متأسفانه در گذشته، وزارت بهداشت در کنترل جمعیت خیلی نقش داشت و امروز هم ما باید در جوانی جمعیت، این نقش را به صورت مثبت ایفا کنیم.
ما درباره بحث جمعیت، جلسات بسیار منظم و زمان‌بندی داریم؛ یعنی ما قرارگاه جوانی جمعیت را به‌شکل فرماندهی ایجاد کردیم. همه معاونین و مدیران مربوطه و بعضی از نمایندگان محترم مجلس و بعضی از بیمه‌های مختلف هم در آن جلسه حضور پیدا می‌کنند و خوشبختانه آیین‌نامه‌های خوبی هم نوشتیم.
طرح‌های تشویقی خیلی خوبی برای مراکز بهداشتی خودمان ایجاد کردیم که جوانان را برای جمعیت تشویق کنیم. یکی از نکاتی که باید خدمتتان عرض کنم، این است که ما اعلام کردیم که هر خانمی را که باردار بشود، بلافاصله بیمه رایگان می‌کنیم و بعد از اینکه بچه متولد بشود تا دو سال بیمه‌اش ادامه پیدا می‌کند، بدون آزمون وُسع و آن بچه‌ای هم که متولد می‌شود تا پنج سال بیمه رایگان است.
از طرف دیگر، ما مراکز درمان ناباروری در کشور را بسیار حمایت کردیم. مراکز زیادی را در استان‌ها ایجاد کردیم. یکی هم در رابطه با بیمه ناباروری بود که مصوب کردیم که برای درمان ناباروری تا ۹۰ درصد هزینه را در مراکز دولتی، بیمه پرداخت کند، در مراکز غیردولتی و خصوصی هم تا ۷۰ درصد و این حرکتی بود به‌سمت اینکه ان‌شاءالله آن را اجرا بکنند؛ البته اجرائیات ما با دانشگاه‌هاست.
ما قرارگاه جوانی جمعیت را در هر دانشگاه هم ایجاد کردیم؛ یعنی هر دانشگاه هم این قرارگاه را دارد و طرح‌های تشویقی را هم در نظر گرفتیم که البته هنوز بعضی اجرایی نشده است؛ در این طرح‌ها آمده است که هر بهورزی که بتواند ترویج بکند و میزان باروری را افزایش بدهد، یک تشویقی و تسهیلاتی را در نظر گرفتیم. امیدوار هم هستیم که به نتیجه برسد و البته این، یک کار جمعی است، با همکاری رسانه‌ها و سازمان‌های مختلف. ان‌شاءالله در این بحث جوانی جمعیت هم بتوانیم اقدام‌های مفیدی را انجام بدهیم.
* آینده حوزه سلامت را چگونه می‌بینید؟
* حضرت آقا همیشه گفته‌اند باید به جوانان اعتماد کرد و جوانان را به صحنه آورد. این اتفاق، الحمدلله در حوزه سلامت افتاده است و ان‌شاءالله خواهد افتاد. ما می‌توانیم با جوانان ولایتمدار، جهادی، انقلابی و پرکار، خدماتی را انجام بدهیم. بارها هم گفتیم، افرادی که حال کار کردن ندارند و جهادی نیستند یا وقت نمی‌گذارند، اینجا جایی ندارند. من در این مدت ده‌ها سفر استانی انجام داده‌ام. یکی از اتفاقاتی که می‌تواند باعث موفقیت شود، حضور در میدان است. حضرت آقا هم بارها این را گفته‌اند.
ما در این راستا، افرادی مثل مرحوم دکتر کاظمی را داریم که به‌عنوان الگویی برای جامعه پزشکی ماست. ایشان با تلاشی که در رویان انجام داد، ما را در سلول‌های بنیادی، جزو چند کشور اول جهان کرد. به این می‌گویند یک دانشمند واقعی، یک دانشمند جهادی، جوان، پرکار، پرانرژی و... . ما در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشورمان، نیاز به الگوهایی مثل مرحوم دکتر کاظمی داریم.
خب امروزه در این رابطه حمایت‌های جدی هم در دانشگاه می‌شود و ما از نظر منابع و از نظر وسایل تحقیق هر حمایتی که لازم بشود را داریم انجام می‌دهیم. این را هم خدمتتان عرض کنم که در همین مدت کم، رتبه علمی ما از شانزده در جهان، به پانزده رسیده است؛ یعنی یک رتبه بالاتر رفته‌ایم.
امیدواریم که با این زیرساخت‌هایی که ایجاد می‌شود، بتوانیم رتبه‌مان را بالاتر ببریم و همین‌طور از نظر میزان اجلاس‌هایی که در کشور می‌شود. متأسفانه در زمان کرونا، همه اجلاس‌ها مجازی بود. دانشگاه‌ها مجازی بود. امروز هیچ‌کدام از دانشگاه‌های علوم پزشکی ما، دیگر مجازی نیست. همه‌اش به‌شکل حضوری است. اجلاس‌هایمان به‌شکل حضوری است و این‌ها خودش در جهت پیشبرد علم و دانش در کشور، ان‌شاءالله مؤثر است.