به گزارش مشرق، ۳۷ سال پیش در چنین روزی، اولین نماینده امام در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسط رژیم بعث ترور شد. شهید آیت الله شیخ فضل الله محلاتی به همراه هشت نفر از نمایندگان مجلس و چند تن دیگر از قضات و مسؤولان کشوری در روز اول اسفندماه سال ۱۳۶۴ در ساعت ۱۲:۳۰ ظهر از تهران به مقصد اهواز در حرکت بود که در آسمان اهواز، هدف ۲ موشک هوا به هوای جنگنده‌های عراقی قرار گرفت و به شهادت رسید.
به همین مناسبت در تقویم تاریخ انقلاب اسلامی به خاطر گرامی‌داشتن فداکاری‌های روحانیون در هشت سال دفاع مقدس، این روز به عنوان «روز روحانیت و دفاع مقدس» نام‌گذاری شده است. آنچه در ادامه می‌خوانید سه برش از زندگانی شهید آیت‌الله شیخ فضل‌الله محلاتی است:
شهید محلاتی اولین نفر از سمت چپ
نامه به گورباچف؛ با انشای امام و به خط شهید محلاتی
خانواده شهید محلاتی ارتباط تنگاتنگی با امام (ره) داشتند. از همان سال‌های آغاز نهضت رفاقت خوبی میان پدر شهید محلاتی با امام بود. حتی شهید محلاتی از کلاس ششم ابتدایی در یکی از مدرسه‌های قم با آقا مصطفی همکلاس بود و این رفاقت آن‌ها در حوزه عملیه قم ادامه یافت. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، شهید محلاتی برخی از نامه‌های امام (ره) که بیشتر احکام سه خطی بود را می‌نوشت، امام هم بعد از خواندن، آن نامه‌ها را امضا می‌کردند.
اما احکام، پیام‌ها و نامه‌های مهمی مثل نامه به گورباچف به املا و انشای خود امام بود، آیت‌الله محلاتی درباره اینکه متن نامه امام به گورباچف چگونه نوشته شد، افزود: انشای آن نامه از خود امام بود، ولی چون این اواخر رعشه مختصری در دست امام افتاده بود و دیگر نمی‌توانست به ظرافت سابق بنویسد، احمدآقا می‌گفت: این نامه‌ها می‌مانند و تاریخی می‌شوند! برای همین برخی نامه‌ها را به خانه می‌بردم و سر صبر بازنویسی می‌کردم، ولی هیچ اصلاحی نمی‌کردم و عین آن را می‌نوشتم. اصل نامه‌های امام موجود است و من فقط استنساخ می‌کردم و حتی یک «واو» جلو و عقب نمی‌شد.
روایت رهبر انقلاب درباره روحانی فعال جبهه
از هنگامی که شهید آیت‌الله محلاتی به عنوان نماینده امام در سپاه مشغول شد، رفت و آمدهای او به جبهه زیاد شد. او در بیشتر عملیات‌ها حضور داشت. شهید محلاتی در شرایط سخت ابتدای جنگ با وجود کارشکنی‌های بنی‌صدر با شیوه مدیریتی‌اش تلاش کرد که فتنه‌ها را پشت سر بگذارد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب درباره آن روزهای نمایندگی آیت‌الله محلاتی در سپاه فرمودند: بنی‌صدر از طرف امام (ره)، فرمانده کل نیروهای مسلح شده بود و در سپاه کسانی بودند که با او مخالف بودند. شهید محلاتی باید با هر ۲ جناح هماهنگ می‌شد و این گاهی اصلاً امکان‌پذیر نبود و سوء تفاهم‌ها از همین جا شکل گرفت، گاهی از هر ۲ طرف به او اهانت می‌شد و او را به عنوان واسطه نمی‌پسندیدند.
معظم‌له ادامه دادند: او کارش را در سپاه با یک اتاق کوچک شروع کرد و سعی کرد با صبوری و آرامش پیش برود. در زمان مسؤولیت‌اش مدام بین تهران و جبهه‌های غرب و جنوب در حال رفت و آمد بود. من کم‌تر کسی را از روحانیون می‌شناسم که اینقدر به جبهه سر زده باشد. حتی در بعضی از عملیات‌ها یا ناظر عملیات بود یا به خطوط مقدم می‌رفت. حضورش و سخنان گرمش و چهره همیشه خندانش و گرم گرفتنش با بچه‌های سپاه و بسیج و ارتش باعث دلگرمی همه می‌شد.
امام (ره) در شهادت کدام ۲ روحانی به شدت گریست؟
اقلیم‌السادات شهیدی محلاتی همسر شهید آیت‌الله محلاتی درباره واکنش امام به خبر شهادت همسرش بیان داشت: سه روز بعد از شهادت حاج آقا، همسر امام منزل ما تشریف آورد و تا مرا دید، بوسید و گریه کرد. بعد هم گفت: امام در ۲ شهادت خیلی گریستند و بلند بلند گریه کردند، یکی در شهادت شهید مطهری بود و یکی هم در شهادت شهید محلاتی. امام در شهادت مصطفی که فرزند و پاره جگرشان بود اینقدر ناراحت نشدند.
حدود ۱۲ روز بعد از شهادت آیت‌الله محلاتی، خانواده او به دیدار امام (ره) رفتند. امام خمینی (ره) در آن دیدار به همسر شهید فرمودند: من این مصیبت را به شما خانواده شهید عزیز و به مادر ایشان تسلیت می‌گویم. ولی می‌دانم شما جگرتان می‌سوزد، ولی من بیش از شما درک می‌کنم ایشان چه بود، مثل اینکه من بازویم را از دست داده‌ام، بعد هم اشک‌هایشان سرازیر شد.
درباره این شهید بیشتر بدانید
شهید آیت‌الله شیخ فضل‌الله محلاتی در سال ۱۳۰۹ در شهرستان محلات به دنیا آمد. او در سال ۱۳۲۴ وارد حوزه علمیه قم شد. فعالیت‌های سیاسی شهید از سال ۱۳۲۶، به دنبال آشنایی با فدائیان اسلام و آیت‌الله کاشانی آغاز شد. بعد از کودتای ۲۸ مرداد، شهید محلاتی به خاطر سخنرانی علیه کنسرسیوم نفت و کودتای شاه دستگیر و به مشهد تبعید شد.
با آغاز نهضت امام (ره) در سال ۱۳۴۱، فعالیت‌های شهید محلاتی بیشتر شد. مبارزات شهید تا پیروزی انقلاب ادامه یافت و بارها به زندان افتاد. در آستانه پیروزی از اعضای فعال کمیته استقبال امام بود. بعد از پیروزی، شهید محلاتی در کمیته مرکزی به عنوان نماینده امام فعالیت داشت و در اولین انتخابات مجلس به عنوان نماینده مردم محلات و دلیجان انتخاب شد. همچنین در اوایل حضور در مجلس، طی حکمی از سوی امام (ره) به عنوان نماینده ایشان در سپاه پاسداران منصوب شد.
او اولین بار خبر پیروزی انقلاب اسلامی را از رادیو سراسری ایران اعلام کرد. مزار شهید آیت‌الله محلاتی در حرم حضرت فاطمه معصومه (س) قرار دارد. درباره این شهید کتاب‌هایی از جمله «تا اوج آسمان»، «معراج شهادت»، «عبور از صاعقه»، «آسمان نزدیک است»، «صدای انقلاب»، «نیمه پنهان ماه»، «قاصد خنده‌رو» و «قامت استوار» منتشر شده است.