سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
******
روزنامه‌های امروز چهارشنبه ۱۰ خردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که نشانه‌های توافق از مسقط تا وین و واشنگتن، قول اجرای رتبه بندی معلمان اولین وعده وزیر جدید، و رقابت قطر و عمان برای میانجیگری میان ایران و مصر در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
در جریان مذاکرات فنی اخیر میان سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی و آژانس بین المللی انرژی اتمی، پرونده یکی از مکان های مورد اختلاف موسوم به پرونده آباده حل و فصل شد. این خبر با واکنش‌های متعدد در روزنامه‌های امروز روبرو شده است.
روزنامه آرمان امروز در تیتری با عنوان کلید توافق در «آباده» پیدا شد نوشته است:
در جریان مذاکرات فنی اخیر میان سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پرونده یکی از مکان‌های مورد اختلاف ایران و آژانس موسوم به پرونده آباده حل‌وفصل شده است. به این ترتیب، این دومین پرونده از مکان‌های مطرح شده از سوی آژانس است که بسته می‌شود. همچنین گفته های آژانس در خصوص کشف ذرات اورانیوم با غنای ۸۴ درصد نیز با توضیحات فنی ایران حل و فصل شده است. از سوی دیگر پنجم خرداد در شرایطی که شایعاتی مبنی بر تداوم مذاکرات با واسطه ایران با آمریکا در میان بود، تبادل زندانیان میان ایران و بلژیک صورت گرفت.
در ادامه این گزارش آمده است:
روز یک‌شنبه هفتم خرداد، سلطان هیثم بن طارق، پادشاه عمان به تهران سفر کرد که گفته می‌شود حامل پیام مهمی در زمینه پرونده هسته ای ایران بود. همزمان با این تحولات، «محمدرضا فرزین»، رئیس کل بانک مرکزی به منظور دیدار و گفتگو با مقام‌های صندوق بین‌المللی پول، عازم واشنگتن شده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز از تبادل پیام میان ایران و آمریکا سخن به میان آورده است. مجموع این تحولات این مساله جدی را مطرح کرده که آیا تحولات جدیدی در زمینه مذاکرات و موضوع برجام در راه است؟ روند تحولات در مسیر احیای برجام قرار دارد یا این رخدادها، نمی توانند چندان تغییری در صحنه معادلات ایران و آژانس داشته باشند. این خبرها، مثبت محسوب می شوند اما نمی توان از این خبرها نتیجه گرفت به زودی اتفاقاتی بزرگ مثل احیای برجام رخ می دهد.
روزنامه اعتماد هم با اشاره به آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی می‌نویسد:
از ساعات اولیه روز گذشته، موج اخباری مبنی بر آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی در رسانه‌های مختلف منتشر شد. بر اساس این اخبار، کره جنوبی و امریکا در حال مذاکره درباره راه‌هایی برای آزادسازی ۷ میلیارد دلار پول ایران هستند که در کره جنوبی مسدود شده است. گفته شده که «در صورت موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات، پول مسدودشده به شعب بانک‌های ایرانی در کشورهای همسایه در خاورمیانه منتقل می‌شود و نه مستقیم به ایران تا نحوه استفاده از آن تحت نظارت باشد.»
البته در یک هفته گذشته و با سفر سلطان عمان به ایران، گمانه‌زنی برای گشایش‌های ارزی نیز بالا گرفته بود. دیروز هم خبر سفر رییس کل بانک مرکزی ایران به امریکا برای حضور در نشست صندوق بین‌المللی پول منتشر شد و گفته می‌شود یکی از احتمالاتی که درباره سفر فرزین به واشنگتن وجود دارد، امکان ارتباط این سفر به استرداد چند زندانی امریکایی در ازای گشایش‌های ارزی است.
روزنامه همشهری نیز با این تحلیل که مختومه شدن یکی از ۳پرونده هسته‌ای کشورمان، دست ایران را در معادلات جهانی پر کرد و ناامیدی براندازان را در پی داشت نوشته است:
بسته شدن پرونده ادعایی فعالیت هسته‌ای آباده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ایران‌هراسان و براندازان که هر شب با رؤیای ایجاد هزینه بیشتر به خواب می‌روند، خبر بسیار بدی بود؛ چرا که این روند، تأثیر کلی بر موضوع هسته‌ای ایران در سطح بین‌المللی خواهد داشت. آباده یکی از ۳ مکان ادعایی آژانس درباره فعالیت هسته‌ای ایران بود که طی ۳ سال گذشته بارها آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران خواسته بود تا درباره مواد هسته‌ای کشف شده در آنجا توضیح دهد. علاوه بر آباده، آژانس، ادعاهایی را نیز درباره مکان‌هایی در «تورقوزآباد» و «ورامین» مطرح کرده بود، هرچند ایران همواره چنین ادعاهایی را رد کرده است.
همشهری در ادامه آورده است:
آنچه مشخص است اصرار آژانس روی برخی مکان‌ها پس از طرح برخی ادعاها از سوی دشمنان شماره یک ایران صورت گرفته بود. برای نخستین بار سازمان تروریستی منافقین مدعی انجام فعالیت هسته‌ای ایران در سایت آباده و موضوع تورقوزآباد نیز از سوی نتانیاهو مطرح شده بود. با بسته شدن پرونده آباده، ادعای منافقین درباره ایران نیز بی‌اعتبار شده است و این موضوع باعث خواهد شد تا در آینده طرح چنین ادعاهایی چندان جدی گرفته نشود. مضاف بر این بیانیه‌های آژانس درباره تورقوزآباد تاکنون نتوانسته همراه با شواهد قطعی و تعیین‌کننده باشد.
روزنامه شرق هم از هم‌زمانی رخدادهای مهم در عرصه سیاست خارجی و امکان‌پذیری توافقات در سطوح مختلف دیپلماتیک گزارشی تهیه کرده و نوشته است:
ز قبل هم مسجل بود که سفر هیثم بن طارق آل سعید تحولاتی را به همراه خواهد داشت. در چند روز اخیر انتشار چند خبر به‌صورت همزمان حکایت از آن دارد که روند سیاست خارجی منطقه‌ای، پرونده هسته‌ای و... در مسیر منطقی‌تری حرکت می‌کند.
از یک‌سو به نقل از رسانه‌های داخلی اختلافات پادمانی تهران و آژانس در یک پروسه گام‌به‌گام درحال رفع‌شدن است. آن‌طورکه مهر گفته، در جریان مذاکرات فنی اخیر میان سازمان انرژی اتمی کشورمان و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پرونده یکی از مکان‌های ادعایی مطروحه آژانس (موسوم به آباده) حل‌وفصل شده است که به نظر این خبرگزاری، دومین پرونده از مکان‌های ادعایی از سوی آژانس است که بسته می‌شود. همچنین ادعاهای آژانس درباره کشف ذرات اورانیوم با غنای ۸۳.۷ نیز با توضیحات فنی ایران حل‌وفصل شده است.
در سوی دیگر منابع دیپلماتیک و دولتی کره جنوبی نیز از رایزنی مقامات سئول و واشنگتن برای آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در بانک‌های کره خبر دادند. به گزارش روزنامه کره اکونومیک دیلی، منابع آگاه دیپلماتیک و دولتی در سئول مدعی شدند که مقامات کره جنوبی و آمریکا درحال رایزنی در چارچوب یک کارگروه برای آزادسازی هفت‌میلیارد دلار پول بلوکه‌شده ایران در بانک‌های کره هستند.
روزنامه ایران نیز پیروزی دیپلماتیک در نبرد فنی با آژانس مورد ارزیابی قرار داده و می‌نویسد:
در گرما گرم پروژه جنگ روانی غرب که از مجموع آرایش صحنه آن، بوی شکست به مشام می‌رسید و محور اصلی آن، بر هدایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جهت تحت فشار قرار دادن ایران قرار داشت؛ پرونده‌سازی‌های مجعول علیه ایران درست یک هفته پیش از برگزاری نشست شورای حکام به شکست انجامید. شاهد این مفروض، خبری است که روز گذشته منابع آگاه دیپلماتیک از بسته شدن یکی از سه موضوع اختلافی میان ایران و آژانس و همچنین مختومه شدن پرونده ادعای تولید اورانیوم با غنای ۸۳.۷ درصد در سایت فردو اعلام کرده‌اند.
ایران نوشته است:
کشورهای غربی پیشتر با بهره‌گیری از ظرفیت محافل غربی- صهیونیستی در حالی تمرکز خود را بر اتهام‌سازی جدید علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران قرار داده بودند که به نظر می‌رسید رسالت اصلی خود مبنی بر کمک به تعیین تکلیف مذاکرات رفع تحریم‌ها را به بوته فراموشی سپرده‌اند؛ وظیفه‌ای که از اواسط سال گذشته معطوف حمایت از جریان‌های تجزیه‌طلب ضد ایرانی در بحبوحه آشوب‌های داخلی ایران شد تا بلکه از رهاورد آن پروژه عقب‌نشینی جمهوری اسلامی در زمین مذاکرات رفع تحریم‌ها کلید بخورد اما پس از رویارویی با شکست، سناریوی بزرگنمایی ابعاد پرونده اختلافی ایران و آژانس به طور جدی در دستور کار قرار گرفت.
اصلاح‌طلبان یا معصوم‌اند یا مصون!
برگزاری دادگاه دو خبرنگار اصلاح‌طلب که نقش اساسی در فتنه پاییزی دارند مورد توجه روزنامه جوان قرار گرفته و درباره انتشار اخبار آن توسط رسانه‌های اصلاح‌طلب نوشته است:
کافی است به دادگاه‌های این روزهای اصلاح‌طلبان نگاه کنیم. برخی تحلیلگران آنان گویا از غیب آگاهی دارند یا خود قاضی‌اند و همه پرونده‌ها را خوانده‌اند، یکسره می‌نویسند که «این همکاران ما کار روزنامه‌نگاری‌شان را انجام داده‌اند و اتهام به آنان زده شده است.» باز اگر می‌پذیرفتند که هیچ‌کس مصون و معصوم نیست و اگر به‌احترام وزارت اطلاعات و دستگاه قضایی، رسیدگی به پرونده را قبول می‌کردند و فقط به غیرعلنی‌بودن دادگاه نقد داشتند، قابل باور بود، اما لحن و سخن ایشان آن است که اصولاً چرا دوستان ما را دادگاهی می‌کنید و چرا به ما اتهام می‌زنید!؟
جوان در ادامه به عملیات روانی اصلاح‌طلبان اشاره کرده و می‌نویسد:
چنین چیزی هیچ جای دنیا نیست که یک گروه سیاسی هرگونه برخورد قضایی با طیف گسترده همکاران‌شان را امری سیاسی و جناحی قلمداد کنند. برای جناح اصلاح‌طلب که در غیرعلنی برگزار شدن دادگاه، ندای قانون سر می‌دهد، خوب نیست که در اصل اتهام هیچ قانونی را نپذیرد و یکسره طیف گوناگون و متنوع همکاران خود را مصون از هر خطا و رسیدگی قضایی بدانند.
وقتی عضو گروهک مطرود امام(ره) به جبهه اصلاحات خط می‌دهد
روز گذشته روزنامه سازندگی ارگان حزب کارگزاران به قلم یکی از اعضای گروهک نهضت آزادی با اذعان به ناکارآمدی جبهه اصلاحات و بی‌اعتمادی مردم به این جریان، خواستار تشدید سیاسی‌کاری شد!
روزنامه کیهان در ستون اخبار ویژه خود با اشاره بر اثرگذاری این گروهک در جبهه اصلاحات نوشته است:
عضو گروهک نهضت آزادی نوشته است که جبهه اصلاحات در دوران ریاست آقای بهزاد نبوی نیز تفاوت معناداری در کارایی این نهاد در عرصه عمومی نشـان نداد. آقای نبوی از تاریخ و نقد تجربه سیاسی خویش آموخته بود که فرآیندهای انقلابی و «تندروی» و «شتابزدگی» هیچ جامعه‌ای را به سرمنزل توسعه و دموکراسی نرسانده است و از این‌رو می‌خواست کاری کند که جبهه اصلاحات از روندهای التهاب‌آفرین و تشنج‌زا دور بمانـد و در فرآیندی تدریجی، مسالمت‌آمیز و در چارچوب ظرفیت‌های قانونی، نقش‌آفرین شود.
امـا باید می‌دانست که برای توفیق در مسیر این هدف شریف، نمی‌تواند اراده‌گرایانه و بـدون بهره‌گیری از ظرفیت جنبش اجتماعی و همکاری با پایگاه رای اصلاح‌طلبان پیشرو که دموکراسی را جزو تفکیک‌ناپذیر جنبش اصلاحات می‌دانند به نتیجه برسـد. نقطه اوج این ضعف مدیریتی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ و زمانی بروز کرد که آقای نبوی، تصمیم فردی خود را بر خرد جمعی برآمده از رای صریح جبهه اصلاحات ترجیح داد.»
عضو گروهک نهضت آزادی در پایان خواستار در اولویت قرار دادن توسعه سیاسی از سوی جبهه اصلاحات شد. و این در حالی است که همین رویکرد، موجب دلزدگی مردم از مدعیان اصلاحات و اعتدال شده است.
قابل توجه آنکه این اظهارنظر از سوی عناصر گروهک نهضت آزادی اما بیانگر آن است که الف- شکاف ها در درون جبهه اصلاحات ایران جدی است ب- بخش رادیکال اصلاحات با اشاره به اغتشاشات ۱۴۰۱ تاکید بر تغییر سیاست ها و مدیریت جبهه اصلاحات دارند د- این انقادات نشانه یک تلاش سازمان یافته برای عدم ریاست بهزاد نبوی بر جبهه اصلاحات ایران می باشد.