به گزارش مشرق، امروزه با گذر از خیابان‌ها و کوچه‌های شهر و به فاصله هر ۵۰ متر یک تابلوی مشاور املاک خودنمایی می‌کند و بیش از آنکه سوپر مارکتی، نانوایی، مرغ‌فروشی و خیاطی دیده شود دیگر هیچ خیابان و کوچه‌ای خالی از تابلوی مشاور املاکی نیست که هرکدام نیز به وسعت یک آژانس و تجارت گسترده فعالیت دارند.
بنگاه‌های مشاور املاک یا همان دلال‌های بازار ملک همیشه یکی از متهمان گرانی مسکن به‌خصوص در دوره‌های جهش قیمت معرفی شده‌اند، اما مسؤولان صنف مشاوران املاک همواره این اتهام را رد کرده و می‌گویند: مشاوران املاک با دلالت معامله و جوش دادن آن به سود می‌رسند و گرچه وجود افراد متخلف در همه صنوف وجود دارند و نمی‌توان وقوع تخلف را منکر شد، اما درمجموع اینکه مشاوران املاک عامل گرانی مسکن معرفی شوند، هرگز واقعیت ندارد.
سید مهدی حجازی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان علت افزایش چشمگیر تعداد مشاوران املاک اصفهان را صدور پروانه کسب و کار از طریق درگاه ملی مجوزها بدون هیچ ضابطه و قانونی می‌داند گفت: افراد غیرمتخصص و بدون صلاحیت به راحتی می‌توانند از این درگاه، مجوز دریافت کنند.
مجوزدهی افسارگسیخته به مشاوران املاکی
وی ادامه داد: در واقع بدون مراجعه به اتحادیه و دخالت اتحادیه مشاوران املاک در هر مکان و با هر مدرکی می‌توانند پروانه کسب و کار دریافت کنند که در ابتدای دولت یازدهم سقف تعداد واحد صنفی برای تمام مشاغل برداشته و صدور پروانه برای هر شغل با هر تعدادی امکان‌پذیر شد و در حال حاضر حدود ۴ الی ۵ هزار مشاور املاک پروانه‌دار در اصفهان وجود دارد.
حجازی بیان داشت: این حرفه نیاز به دوره آموزشی دارد که متاسفانه امروز بدون گذراندن این دوره‌ها هر فردی از خانه خود می‌تواند مجوز کسب و کار بگیرد و مجوزدهی افسارگسیخته باعث تورم و نابسامانی شده است؛ به عبارتی با راه‌اندازی این درگاه، دولت تنها به فکر دریافت مالیات بوده است.
کج فهمی ارتباط مشاوران املاک با قیمت بازار مسکن
رئیس اتحادیه مشاوران املاک در پاسخ به اینکه برخی از کارشناسان و نمایندگان معتقدند یکی از دلایل گرانی اجاره بها و مسکن، مشاوران املاک هستند، تصریح کرد: آیا دلیل گرانی مرغ هم مرغداران هستند یا دلیل گرانی نان نانوایان هستند!؟
وی معتقد است که نسبت به این گزاره یک بی‌تدبیری و کج فهمی وجود دارد که قیمت بالای زمین و مسکن به ویژه در بالاشهر مربوط به یک تعرفه ثابت مشاوران املاک است. قیمت مصالح و آهن و سیمان گواهی بر گرانی‌ها و افزایش قیمت زمین است که خانه‌ها متری ۵۰ میلیون تومان و در بالاشهر متری ۱۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رود.
حجازی با اشاره به قراردادهای نامتعارف که نتیجه عرضه مسکن و یا اجاره و رهن در پلتفرم‌های اینترنتی بازار و یا شیپور است، گفت: متاسفانه سامانه کد رهگیری که توسط وزارت راه و شهرسازی کنترل می‌شود اینگونه قراردادها را ثبت می‌کند و اتحادیه‌ها دیگر دخالتی در این موضوع ندارند و به نوعی رسمیت خود را از دست داده‌اند؛ از طرفی هم اغلب مردم به دنبال این هستند که کد رهگیری را نداشته باشند تا مالیات نپردازند و هیچ نظارتی هم بر آن وجود ندارد.
درآمدزایی بدون مشقت مشاوران املاکی و گرایش جوانان
به گفته پیشکسوتان این حرفه بزرگترین دلیل افزایش بی‌شمار مشاوران املاکی، درآمدزایی راحت و بدون مشقت این مدل کسب و کار است که جوانان امروزی نیز به دنبال شغل‌های نان‌آور و بدون سختی هستند و نهایت هزینه برای این شغل یک دست مبلمان، میز، تلفن و سیستم رایانه است.
مهران درخشان حدود ۳۰ سال است در حرفه مشاور املاکی فعالیت دارد و درباره علت افزایش مشاوران املاکی اظهار داشت: همه به امید این وارد این حرفه می‌شوند که خرید و فروش سنگین انجام دهند در حالی که این موقعیت‌ها بسیار نادر شده است، زیرا کسی که بخواهد خرید و فروش ۳۰ میلیارد تومانی انجام دهد قطعا بالاشهر اصفهان می‌رود که چک و سفته ضمانت‌دار در دست داشته و امید به وصول شدن آن‌ها داشته باشد.
وی از میزان حق کمیسیون و تاثیر آن در افزایش نرخ اجاره بها و مسکن گفت: از سال ۹۳ تاکنون کمیسیون‌ها تغییری نکرده است، در سال‌های گذشته خانه‌ای که ۱۰۰ میلیون خریداری می‌شد ۵۰۰ هزار تومان حق کمیسیون داشت اما اکنون خانه‌ای که ۳ میلیارد تومان خریداری می‌شود، ۱۴ میلیون کمیسیون دارد و تورم به کمیسیون هم سرایت کرده و از چندبرابر هم بیشتر است و این مقدار کفایت می‌کند و دیگر نیازی به افزایش ندارد، هرچند که جوانان امروزی در این حرفه در ابتدا زد و بند را یاد می‌گیرند.
گره خوردن قیمت فزاینده مسکن با تورم جهانی
درخشان بر این باور است که پیشکسوتان این حرفه دیگر توصیه‌ای به فروش نمی‌کنند مگر اینکه یا منطقه را ضعیف‌تر انتخاب کنید و یا واحد کوچک‌تری بخرند که در این صورت بازسازی خانه‌ها به صرفه‌تر است.
این مشاور املاکی افزایش قیمت بازار رهن و اجاره را به خاطر تورم جهانی دانست و افزود: این شرایط زمانی قابل کنترل است که ساخت و ساز بیشتر شود و همزمان با گرانی ملک، رهن و اجاره نیز گران می‌شود. بنابراین نابسامانی بازار رهن و اجاره ربطی به املاک ندارد و مالک هزینه‌هارا بالا می‌برد.
حق العمل مشاوران املاک سهمی از خرید و فروش شده است
مهدی طغیانی سخنگوی کمسیون اقتصادی معتقد است که حق‌العمل مشاوران املاک سهمی از قیمت خرید و فروش است و حتی در موضوع رهن و اجاره نیز متناسب با ارزش ملک دریافتی دارند و این قاعده درستی نیست.
وی ادامه داد: هزینه واسطه‌گری و خدماتی ربطی به ارزش ملک ندارد و این هزینه برای خدمات جمع‌آوری اطلاعات و قرار دادن در اختیار خریداران و مستأجران است که به پیدا کردن ملک مناسب کمک می‌کند.
طغیانی خدمات مشاوران املاک را خدمات مشخصی عنوان کرد و بیان داشت: باید خدمات املاکی متناسب با زحمت ارائه شده همانند سایر خدمات در جامعه که نرخ‌نامه ثابتی دارد، باشد و ربطی به دارایی معامله شده ندارد زیرا دارایی مستقل است و تنها بابت خدمات بهره‌مندی دارند.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در خصوص طرح ساماندهی مسکن که بخشی از آن به مشاوران املاک اشاره شده است، تصریح کرد: در مجلس طرحی برای الزام به ثبت اسناد عادی ارائه شده که در آن برای مشاوران املاک باید حق‌الزحمه ثابت در نظر گرفته شود.
تعلل و بی‌توجهی دولت نسبت به بازار مسکن
تاکنون اغلب نمایندگان مجلس نیز به این موضوع اذعان داشتند که دلیل گرانی‌ها عدم تعادل عرضه و تقاضاست و حرفی از مشاوران املاک به میان نبوده است.
حسینعلی حاجی دلیگانی عضو هیأت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی هم در مورد علت گرانی مسکن گفت: در ۱۰ سال گذشته توجه عملی به موضوع مسکن نشده است و با وجود اینکه مجلس در سال ۱۴۰۰ طرحی را برای ساماندهی مسکن مصوب کرد اما همچنان آن طرح به صورت کامل اجرایی نشد و منابع مورد نیاز برای صندوق پیش‌بینی شده در آن قانون، تامین نشده است.
وی با اشاره به عامل دیگر افزایش اجاره بها و مسکن گفت: برخی از افراد زمین و مسکن را به عنوان کالای سرمایه‌ای خریداری و نگهداری می‌کنند و حتی با وجود بلااستفاده بودن، در اختیار دیگران هم قرار نمی‌دهند و این موضوع در کنار سایر عوامل باعث افزایش قیمت در بازار مسکن شده است.
با توجه به نکات بیان شده به نظر می‌رسد، مشاوران املاک نیز در کنار خلا سیاست‌گذاری دولت بر افزایش قیمت مسکن و اجاره‌بها نقش دارند و دولت باید به طور دقیق به مسأله بازار اجاره‌بها ورود کند.
هرچند که نمی‌توان گفت که نرخ‌ها و تعرفه‌های ثابت مشاوران املاک با این گرانی‌ها مرتبط است اما تغییر مشاور املاکی به دلالی املاکی نیز قابل چشم پوشی نیست. تاکنون آنچه که از اظهارات کارشناسان استنباط می‌شود علت اصلی گرانی‌ها با تورم گره خورده است و مسکن به عنوان یک کالای سرمایه‌ای به جای کالای مصرفی در بین مردم جا افتاده است و همین امر به قیمت افسار گسیخته اجاره بها دامن زده است.