گروه فرهنگي مشرق- سفرامام حسين(ع) به همراه کاروان از مکه نقطه آغاز خط سرخ شهادت و قيام است. امام(ع) از مکه تا کربلا منازل متعددي را طي کردند که هر يک از اين منازل و اشاراتي که امام در آنها داشته اند، کلاس درسي است.مشرق ان شاء الله تا ماه محرم مي کوشد تا بصورت مداوم آنچه در تاريخ از اين منازل نقل شده است را در اختيار خوانندگان بگذارد. روايت اين منازل همگي از کتاب گران سنگ استاد "محمد رضا سنگري"، "آئينه داران آفتاب" است. براي اين بزرگوار نيز اجري جزيل و توفيقي مضاعف آرزومنديم.
***
منزل اول: بُستان ابن معمّر (ابن عامر)
صبحگاه هشتم ذي‌الحجه سال 60 هجري اباعبدالله الحسين(ع) از مکه آهنگ کوفه کرد. (خروج امام را برخي سوم، برخي هفتم و گروهي دهم ذي‌الحجه نوشته‌اند؛ درست آن هشتم ذي‌الحجه است. چون امام در نامه به مردم کوفه اشاره فرموده است که روز سه‌شنبه، هشت روز از ذي‌الحجه گذشته، روز ترويه، آهنگ حرکت به سوي شما کرده‌ام.) نخستين منزل پس از مکه را بُستان ابن معمّر نوشته‌اند. اين منطقه نقطه پيوند دو وادي نخله يماني و نخله شامي است و متعلق به عمر بن عبيدالله بن معّمر بوده است. به آن بُستان ابن عامر نيز مي‌گفتند. (معجم البلدان، ياقوت حموي، ج 2، ص 170)
چون اين منزل در مسير حرکت امام بعد از خروج از مکه بوده، امام درنگ و توقّفي بسيار کوتاه در آن داشته و سپس به تنعيم رفته است. تلاش امام در پرهيز از درگيري و شتاب در حرکت، به دليل مسائل امنيتي و تهديد عناصر اموي، باعث شتاب در عبور از نخستين منازل راه است. روز حرکت امام تقريباً معادل با 18 مهر ماه سال 59 هجري شمسي است.
برخي ملاقات فرزدق شاعر را در همين منزل در يوم‌التّرويه (هشتم ذي‌الحجه) با اباعبدالله الحسين(ع) دانسته‌اند. (اعيان الشيعه، سيدمحسن امين، ج 1، ص 594) احتمالاً درگيري ميان ياران اباعبدالله و يحيي بن سعيد، برادر عمرو بن عاص والي مکه، در نزديکي همين محل رخ داده است.
بستان ابن معمّر، به تعبير ياقوت حموي، به غلط بستان ابن عامر و بستان بني‌عامر ناميده شده است. در اين محل دو درّه نخل يمني و نخل شامي قرار دارند و بستان ابن معمر به بطن نخله نيز مشهور است. (معجم‌البلدان، ج 1، ص 414)
****
منزل دوم: منزل ابطح
ابطح به سيلگاه وسيعي که در آن سنگريزه و ريگ است، گفته مي‌شود. (فرهنگ لاروس، ج 1، ترجمه سيدحميد طبيبان) و نيز به درّه پهن، مجراي فراخ، مسيل پهن، هموار، صاف و مسطّح مي‌گويند. (فرهنگ معاصر عربي فارسي، عبدالنبي قيّم)
آغاز و شروع منزل ابطح وادي منا و انتهاي آن به مقبره‌اي مي‌پيوسته است که اهل مکه به آن معلّي مي‌گفتند. در مراصدالاطّلاع، ابطح پيوسته و ميان مکه و منا و از دو سو فاصله آن مساوي است (اندکي به منا نزديک‌تر است.) خيف بني کنانه همان جاست. (مراصدالاطّلاع، ج 1، ص 17 و معجم‌البلدان، ج 1، ص 74)
محل پيوستن نخستين پيوستگان را به کاروان اباعبدالله(ع) اين منزل نگاشته‌اند. در تاريخ طبري آمده است: «يزيد [يزيد بن ثُبيط بصري] روان شد و شتابان برفت تا پيش حسين(ع) رسيد و در ابطح به محل وي رفت. حسين(ع) از آمدن وي خبر يافت و به طلب او برون آمد. آن مرد به محل حسين رفت. گفتند: به طرف منزلگاه تو آمده.
و از پي او برفت و چون حسين او را نيافت، در محل وي در انتظارش نشست. آنگاه مرد بصري بيامد و او را در محل خويش نشسته ديد و گفت: به کرم و رحمت خدا بايد شادمان بود. آناه سلام گفت و به نزد حسين نشست و منظوري را که براي آن آمده بود، با وي بگفت که براي او دعاي خير کرد. آنگاه با وي ببود تا حرکت کرد. يزيد همراه امام بجنگيد و او و دو پسرش با وي کشته شدند.» (ترجمه تاريخ طبري، پاينده، ج 7، ص 2925)
يزيد بن نبيط يا ثبيط از بصره براي پيوستن به امام حرکت کرده بود. گفته‌اند که او ده فرزند پسر داشت و آنها را براي کمک به اباعبدالله(ع) دعوت کرد و از آن ميان تنها دو فرزند او، عبدالله و عبيدالله، خود را براي کمک به امام آماده کردند. نوشته‌اند همراه با او و فرزندش، يکي از پيروان ايشان نيز همراه شد و در روز‌هايي که راه‌ها را نيروهاي نظامي عبيدالله بسته بودند، در منزل ابطح موفق به پيوستن به امام شد. (الامام الحسين و اصحابه، شيخ فضل علي القزويني، ج 1، ص 151-150)