نويسنده وبلاگ "هنر فيزيک" در يکي از پست هاي اخبر وبلاگ خود، مطلبي علمي منتشر کرد و نوشت: کمبود خواب مي‌تواند سلامت روان را تحت تأثير قرار دهد و سبب بروز بسياري از بيماري‌ها از جمله افسردگي شود.
شما صبح‌ها چه طور از خواب بيدار مي‌شويد: خسته و ناراحت، يا شاد و سرحال؟
به گفته دکتر جويس والزلبن، که تحقيقات مفصلي در خصوص اختلالات خواب داشته است، کمبود خواب مي‌تواند سلامت روان را تحت تأثير قرار دهد و سبب بروز بسياري از بيماري‌ها از جمله افسردگي شود. ايشان مي گويد: "شما همان‌قدر که به برنامه غذايي سالم اهميت مي‌دهيد، بايد به وضع خواب‌تان هم رسيدگي کنيد. فشار خون بالا، بيماري‌هاي قلبي و ديابت نوع دو از جمله عوارض کم خوابي در افراد هستند. خواب کافي يعني حداقل 7 تا 8 ساعت خوابيدن در شبانه روز که ممکن است اين عدد نسبت به سيستم بدني افراد مختلف، يکي دو ساعت متفاوت باشد."
حالا اگر شما نمي‌دانيد که ميزان ساعات خوابي که در شبانه‌روز داريد براي بدن‌تان کافي است يا نه، به اين 5 نشانه کمبود خواب توجه کنيد.
اگر 3 تا از 5 نشانه زير را داشتيد، نشان مي دهد از کم‌خوابي رنج مي‌بريد و در غير اين صورت، سلامت خواب‌تان مورد تاييد است:
1- قدرت تصميم‌گيري نداريد.
دکتر سين دروموند، فلوشيپ اختلالات خواب، مي‌گويد: «وقتي مغز شما خسته باشد، قدرت تصميم‌گيري‌تان در همه امور کم مي‌شود. تصميم‌گيري‌هاي ساده در امور کوچک و پيش پا افتاده، برايتان سخت و تصميم‌گيري‌هاي بزرگ و مهم برايتان غيرممکن مي‌گردد.»
ساده‌ترين مثال اين که وقتي صبح براي رفتن به محل کارتان سوار اتوبوس مي‌شويد، نمي‌دانيد که دوست داريد کنار پنجره بنشينيد يا نه؟ آخر اتوبوس را ترجيح مي‌دهيد يا اول آن را؟ وقتي هم به اداره مي‌رسيد نمي‌دانيد چاي‌تان را با قند بنوشيد يا با شکلات؟ و مشکلاتي از اين قبيل.
اگر کمبود خواب داشته باشيد و با ذهني خسته به خريد برويد، بازنده به منزل برخواهيد گشت؛ يعني بعد از خريد اجناس، از آنها رضايت نداريد و وقتي خوب فکر مي‌کنيد، مي‌بينيد که مي‌توانستيد جنس بهتر و با قيمت کمتري تهيه کنيد.
2- هميشه گرسنه ايد.
تحقيقات نشان مي‌دهند که کم خوابي باعث افت قند خون و در نتيجه کاهش هورمون لپتين در بدن مي‌شود. لپتين، هورموني است که باعث برقراري تعادل در اشتهاي افراد و سرکوب کردن اشتهاي کاذب مي‌شود. بنابراين هر چه قدر که ميزان لپتين در بدن کمتر باشد، احساس گرسنگي سريع‌تر به سراغ فرد مي‌آيد و سرکوب کردن اين احساس هم جز با خوردن، ميسر نيست. نتيجه اين پرخوري‌ها هم چيزي نمي‌شود جز اضافه وزن و چاقي. بنابراين اگر فکر مي‌کنيد با خوردن سه وعده غذاي اصلي و ميان وعده سبک در روز باز هم انرژي لازم براي انجام دادن کارهاي‌تان را نداريد و نياز به غذاي بيشتري براي کسب انرژي داريد، بايد بدانيد که به کمبود خواب مبتلا هستيد.
دکتر ليزا شيوز، معتقد است که افراد کم‌خواب هميشه دنبال خوراکي‌هاي شيرين يا خوراکي‌هاي کربوهيدراتي مثل نان مي‌گردند تا انرژي تحليل رفته در اثر کمبود خواب‌شان را به وسيله آنها جبران کنند.
3- زياد سرما مي‌خوريد.
کمبود خواب باعث تضعيف سيستم دفاعي بدن و افزايش خطر ابتلا به بيماري‌هاي عفوني مي‌شود. گروهي از محققان با تزريق ويروس سرماخوردگي به تعدادي فرد سالم، به اين نتيجه رسيدند که احتمال ابتلا به سرماخوردگي در افرادي که کمتر از 7 ساعت در روز مي‌خوابند، سه برابر بيشتر از سايرين است و اين احتمال در افرادي که روزي 8 ساعت يا بيشتر مي‌خوابند، بسيار کم است. همچنين اعلام کردند که تضعيف سيستم ايمني بدن و خطر ابتلا به بيماري‌هاي عفوني در افرادي که کمتر از 4 ساعت در روز مي‌خوابند، بسيار بالاتر از افرادي است که بين 5/7 تا 5/8 ساعت، خواب در شبانه‌روز دارند.
4- اشک‌تان زود درمي‌آيد.
آيا کوچک ترين اتفاق، اشک‌تان را درمي‌آورد و خودتان هم ديگر از دست گريه و زاري‌تان خسته شده‌ايد و به دنبال راه چاره مي‌گرديد؟ چاره‌تان تنها يک چيز است؛ شب‌ها زودتر بخوابيد!
بله، درست فهميديد. تحقيقات نشان مي‌دهند که کمبود خواب، سبب ضعف روحي افراد مي‌شود و همين ضعف روحي است که فرد را وادار به گريه کردن در مواجهه با مسايل ساده و روزمره مي‌کند. افراد کم‌خواب وقتي با مشکلي روبه‌رو مي‌شوند، به جاي حل کردن آن، اشک مي ريزند و هميشه نيمه خالي ليوان را مي‌بينند.
دکتر شيوز مي‌گويد: «اگر شما کمبود خواب داشته باشيد، ممکن است مثل آدم‌هاي افسرده، مدام بغض گلو‌ي‌تان را فشار بدهد و وقت و بي‌وقت گريه به سراغ‌تان بيايد.»
5- دست و پا چلفتي هستيد.
صادقانه بگوييد چند بار در روزهاي اخير ليوان چاي از دست‌تان افتاده است؟ چند بار پاي‌تان به لبه پله‌ها گير کرده و با سر به زمين پرتاب شده‌ايد؟ يا چند بار سر ناهار يا شام ظرف غذا را روي ميز برگردانده‌ايد؟ اگر بيشتر از دو بار در روز اين اتفاق‌ها برايتان پيش آمده است بايد بدانيد که مسبب اصلي، کمبود خواب است.
دکتر کلت کوشيدا معتقد است که کم خوابي باعث کاهش تمرکز افراد مي‌شود و همين امر باعث مي گردد تا کارهايشان را به نحو احسن انجام ندهند. بنابراين وي به همه افرادي که کارهاي مهم و خطرناکي مثل تراش‌کاري، رانندگي، پزشکي يا کار با ماشين‌آلات سنگين را دارند، توصيه مي‌کند که با داشتن خواب کافي، جان خود و ديگران را به خطر نيندازند.
از کجا بفهميم خوابمان کافي است يا نه؟