* ارزش تحصیل علوم دینی در روایات اسلامی
آیتالله تهرانی در این مراسم با اشاره به ارزشمندی علم و علمآموزی گفت: در روایات اسلامی برای جوینده علم، آثاری ذکر شده است از جمله اینکه قدمی که انسان در راه فراگیری علم بر میدارد معادل یک سال عبادت است و یا نگاهکردن به چهره عالم عبادت به شمار میرود. حال این سوال مطرح میشود که آیا مطلق این امور ارزشمند است و آیا این آثار بر مطلق علمآموزی مترتب میشود؟
وی عنوان کرد: ظاهرا علومی که به یک نحو و به یک نوعی در راستای تبلیغ و ترویج دین است از این درجه برخوردارند، از این رو با وجود اینکه دروس طلبگی به نحوی برای ترویج دین است آیا به طور مطلق باز هم جوینده آن میتواند آثار و ارزشهای والایی را نصیب خود کند، توجه به متن روایات، پاسخ روشنی را به ما میدهد.
این استاد اخلاق اظهار داشت: انگیزه فردی که در آغاز مسیر تحصیل و طلب علم قرار دارد بسیار مهم است، از این رو باید از طلابی که وارد حوزههای علمیه میشوند از چرایی ورودشان به حوزه سؤال کرد که چرا به حوزه آمدهاند؟ لذا پاسخهای گوناگونی را خواهیم شنید که بیانگر انگیزههای آنها است.
وی بالاترین انگیزه طلب علم را طلب علم برای علم دانست و آن را امری ارزشمند برشمرد و یادآور شد: عدهای از افراد، انگیزه ورود به حوزه را رسیدن به درجه فقاهت مطرح میکنند چرا که مقامی بالاتر و مقدستر از مرجعیت وجود ندارد و گروهی هم حوزه را وسیلهای برای امرار معاش میدانند و برخی دیگر نیز گرفتن مدرک را انگیزه خود در طلبگی بیان میکنند.
* هر چه دارم از استادم امام خمینی(ره) است
آیتالله تهرانی در ادامه سخنان خود ضمن بیان یاد و خاطره از استادش حضرت امام خمینی رضواناللهعلیه گفت: هر چه دارم از استادم امام خمینی(ره) است. ایشان میفرمود: علم به تنهایی فایدهای ندارد بلکه علم با معنویت، علم است. از این رو اگر در حوزههای علمیه تهذیب نفس، اخلاق و آموزش معنوی نباشد و فقط آموزش علم باشد افرادی تربیت خواهند شد که دنیا را بر هم زده و جهان را هلاک خواهند کرد.
وی افزود: کسی که انگیزه خود را از ورود به حوزه، رسیدن به درجه مرجع تقلید بیان میدارد به خودی خود ارزشمند نیست، چرا که «خدا» در آن وجود ندارد و این فرد، بدون انگیزه الهی در تحصیل و تدریس، چیزی را به دست نخواهد آورد.
* خاطره آیتالله تهرانی از امام خمینی(ره) درباره مرجعیت
این استاد اخلاق در ادامه به بیان خاطرهای از امام خمینی(ره) پس از رحلت آیتالله العظمی بروجردی پرداخت و گفت: روزی در اتاقی همراه امام(ره) نشسته بودم، چند عکس از آیتالله بروجردی روی دیوار بود. امام(ره) با اشاره به آنها من فرمود: این عکس، آن آیتالله بروجردی در زمان حیاتشان است که نفوذش قلب عالم تشییع فرا گرفته بود. چند سانتیمتر که پایینتر بیایی عکسی را میبینی که باز هم آیتالله بروجردی است اما این بار جنازهاش روی دست مقلدان و علاقهمندان است و باز هم فرمود: چند متر اگر پایینتر بیایی میبینی که آیتالله بروجردی زیر خروارها خاک تنها، خودش و اعمالش است. پس اگر میخواهی مرجع تقلید شوی، آخر سرنوشت را فراموش نکن.
* لزوم تصحیح انگیزه طلاب علوم دینی
وی ادامه داد: اولین چیزی که برای ترویج، تبلیغ و نصرت دین الهی در حوزههای علمیه لازم است و میتواند آن را از رکود بیرون آورد این است که تصحیح انگیزه تحصیل در آنجا تدریس شود. لذا یکی از آثار تصحیح انگیزه برای تحصیل و تدریس در حوزههای علمیه آن است که طلاب برای ترویج و تبلیغ دین، همت گمارند.
آیتالله تهرانی تصریح کرد: ساده زیستی، یکی از امور مهمی است که روحانیون باید توجه ویژهای به آن داشته باشند و این نیز از همان تصحیح انگیزه نشأت میگیرد. بنابراین هر فردی که یک گام برای بهبود وضعیت اقتصادی زندگی خویش بردارد به همان مقدار از معنویت و ارزش معنویات او کاسته خواهد شد.
* خاطرهای از همسفر شدن با امام خمینی(ره) در اتوبوس
این استاد اخلاق با اشاره به دوران طلبگی خود در قم به بیان خاطرهای از استادش امام خمینی(ره) پرداخت و گفت: زمانی که در حوزه علمیه قم دوران طلبگی را سپری میکردم معمولا روزهای پنجشنبه و جمعه به دیدار خانوادهام در تهران میآمدم. یکی از روزها که میخواستم به تهران بیاییم امام(ره) را در راه دیدم، هر دو سوار اتوبوس شدیم و از آنجایی که استادم میخواست من و امثال مرا با روش و منش خویش تربیت کند حتی یک ماشین کرایهای هم نداشت و به من فرمودند: ارزش انسان به خانه، باغ و اتومبیل نیست.
* تأکید امام خمینی(ره) بر سادهزیستی طلاب
وی اظهار داشت: امام(ره) خطاب به من فرمودند: ذی طلبگیات را حفظ کن که اگر آن را حفظ نکنی به روحانیت لطمه خواهد خورد و لطمه به روحانیت، لطمه به اسلام است.
این استاد اخلاق تصریح کرد: منظور از ذی طلبگی در تمام شئونات زندگی اعم از خوراک، پوشاک، رفتار و گفتار است و تأکید استادم حضرت امام(ره) بیشتر در برخورد با همنوع بود و میفرمودند رفتار یک روحانی با یک روحانی دیگر باید آموزنده باشد و من تاکنون به یاد نمیآورم که ایشان در مجلسی غیبت کرده باشد و یا اگر غیبتی هم میشد از آن جلوگیری نکرده باشد.