برخی آن‌ها را تلاشی ستودنی و درخور تقدیر برای خودکفایی می‌دانند و برخی دیگر آن‌ها را -در بهترین حالت ممکن- کپی بی کم و کاستی از نمونه‌های خارجی: پیام‌رسان‌های ایرانی گرچه تحت شرایطی نه چندان جالب و به قول عده‌ای به شکلی تحمیلی راه خود را به گوشی‌های ایرانیان گشودند، با تمام نقاط ضعف و قوتی که داشتند به بخشی از زندگی دیجیتالی مردم مبدل شدند و مورد استفاده‌ی میلیون‌ها کاربر داخلی قرار گرفتند. حال پس از گذشت چهار سال، این میهمانان ناخوانده دیگر اپ‌هایی کُند با امکاناتی محدود، ظاهری خسته‌کننده و مشکلاتی ریز و درشت نیستند، بلکه طی این چند سال با بازخوردهای مثبت کاربران ایرانی توانسته‌اند خود را بازسازی کرده و هویت مجزایی نسبت به نمونه‌های مشابه خارجی برای خود خلق کنند. در این مطلب قرار است به معرفی سه پیام‌رسان پرطرفدار ایرانی یعنی روبیکا، ایتا و سروش پلاس بپردازیم و امکانات و قابلیت‌های هرکدام را با دیگری مقایسه کنیم.
روبیکا؛ سوپراپی چندمنظوره با ده‌ها قابلیت
اگرچه نرم‌افزاری ارتباطی محسوب می‌شود، انتقال پیام صرفاً یکی از قابلیت‌های پرشمار این سوپراپ پرطرفدار وطنی است: روبیکا در همان ابتدای عرضه (سال ۱۳۹۶) کار خود را طوفانی و بلندپروازانه آغاز کرد: از پخش موسیقی، فیلم و برنامه‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی زنده گرفته تا اجرای بازی‌های سرگرم‌کننده و جایزه‌دار، روبیکا در قامت یک رسانه‌ی اجتماعی و سوپراپی پرکاربرد ظاهر شد و به سرعت مورد استقبال مردم قرار گرفت. بنا به ادعای دولت، روبیکا در حال حاضر از نظر تعداد کاربر و محبوبیت، در رتبه‌ی نخست اپ‌های ایرانی جای دارد و مورد استفاده‌ی شمار زیادی از شخصیت‌های پرطرفدار سیاسی و ورزشی قرار گرفته است. این اپ با ارائه‌ی بخش‌های سرگرم‌کننده و متنوعی نظیر روبینو سعی کرده است جای اینستاگرام را برای ایرانیان پر کند، اما به علت کیفیت نه چندان دل‌چسب محتوای اشتراکی این بخش چندان موفق نبوده و در این زمینه با شکست مواجه شده است. ناگفته نماند که روش‌های گوناگونی برای کسب درآمد در روبیکا با تولید پیوسته‌ی محتوای مفید وجود دارد که مورد توجه برخی کسب و کارها قرار گرفته است. از دیگر بخش‌های جذاب و پرطرفدار این اپ می‌توان به بخش خبری (برای اطلاع از اخبار لحظه‌ای داخلی و خارجی)، بخش تماشای فیلم و مجموعه‌های تلویزیونی و فروشگاه پلاس اشاره کرد. نکته‌ی حائز اهمیت در استفاده از روبیکا این است که این سوپراپ ایرانی حجم بسیار اندکی را از اینترنت افراد (مشترکان اپراتورهای همراه اول و ایرانسل) مصرف می‌کند و با ارسال کدهایی دستوری #۱*۲*۲*۴۰۰* برای ایرانسل و #۳۳۲۳۲*۱۰۰* برای همراه اول، هزینه‌ی ترافیک مصرفی کاربران را به شدت کاهش می‌دهد.
سروش پلاس؛ رقیب سرسخت پیام‌رسان‌های خارجی
داستان سروش پلاس به بهمن سال ۱۳۹۴ و زمانی باز می‌گردد که نسخه‌ی آزمایشی این اپ یعنی سروش برای اولین بار روانه‌ی بازار شد. پیام‌رسان سروش توانست هفتصد هزار کاربر فعال را در طی مدت زمانی حدود یک سال برای خود دست و پا کند و با تبلیغاتی که صدا و سیما به عنوان مالک این اپ در رسانه‌ی ملی انجام داد، کاربران زیادی را تا سال ۱۳۹۸ جذب این پیام‌رسان پرطرفدار سازد. اما در سال ۱۳۹۸ صدا و سیما فراخوان فروش پیام‌رسان سروش را آگهی کرد و این پیام‌رسان را به مزایده گذاشت. پس از این اقدام، نام سروش به سروش پلاس تغییر یافت و برخی قابلیت‌های جدیدی نیز بدان افزوده شد. سروش پلاس هم‌اکنون طبق ادعای خود چیزی بیش از بیست و هشت میلیون کاربر دارد و جزء اپ‌های پیام‌رسان پرطرفدار وطنی محسوب می‌شود. این اپ از نظر ظاهری شباهت زیادی به تلگرام دارد و به اعتقاد برخی نسخه‌ی بومی‌سازی شده‌ی تلگرام بشمار می‌رود. البته این موضوع به خودی خود مورد منفی نیست، چراکه طراحی رابط کاربری (User Interface Design) و تجربه‌ی کاربری (User Experience Design) تلگرام چنان موفق بوده است که وجود نسخه‌ی بومی و شبیه‌سازی شده‌ی آن نیز موهبت بزرگی برای ایرانیانی که سال‌ها از آن استفاده می‌کردند، محسوب می‌شود. تجربه‌ی کار با سروش پلاس روان و قابل‌قبول است اما سرعت آپلود و دانلود فایل‌ها در این اپ وطنی (در مقایسه با سوپراپ روبیکا) چندان تعریفی ندارد. اما نقطه‌ی اصلی قوت سروش پلاس کیفیت مناسب تماس‌های صوتی در این پیام‌رسان است که با ارزان‌ترین هزینه‌ی ممکن در مقایسه با دیگر اپ‌ها (با حجم اینترنت مصرفی ۱۵ کیلوبیت در ثانیه) لذت تجربه‌ی مکالمه‌ای شفاف و ارزان را برای کاربران خود به ارمغان می‌آورد. تماس ویدئویی در سروش پلاس نیز همانند تماس صوتی از کیفیت مطلوبی برخوردار است و فقدان و جای خالی پیام‌رسان‌های بزرگی نظیر واتس آپ و تلگرام را کاملاً در ایران پر کرده است. ناگفته نماند که سروش پلاس نیز مانند روبیکا از بخشی به نام ویترین بهره می‌برد تا خدمات گوناگونی نظیر پخش فیلم و مجموعه‌ی تلویزیونی و انجام بازی‌های مختلف را به کاربران خود عرضه کند.
ایتا؛ پیام‌رسانی روان و سبک
همانند پیام‌رسان سروش، ایتا برای ایفون نیز برای رقابت با تلگرام در سال ۱۳۹۶ پا به عرصه‌ی پیام‌رسان‌های داخلی گذاشت و با ارائه‌ی امکاناتی نظیر تماس صوتی و تصویری، چت گروهی، کانال‌های عمومی و خصوصی و استیکرهایی اختصاصی تا حد زیادی توانست جانشینی درخور برای پیام‌رسان‌های خارجی باشد و نیاز کاربران ایرانی را برطرف نماید. ایتا به ادعای طراحان خود، در مصرف ترافیک کاربران به میزان زیادی و حدود ۶۶ درصد صرفه‌جویی کرده و صرفاً از یک سوم ترافیک اینترنت آن‌ها نسبت به دیگر پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کند. شباهت رابط کاربری ایتا نیز به تلگرام انکارناپذیر است، به گونه‌ای که طراحان ایتا با استفاده از واژگانی نظیر «طراحی ساده و آشنا»، خود نیز معترف این حقیقت شده و آن را مزیتی برای کاربران خود عنوان کرده‌اند. برقراری ارتباط با دوستان و اقوام، اشتراک فایل، ویدئو و تصویر با سرعتی مناسب و وجود دستیار هوشمندی به نام ایتایار برای نظارت و مدیریت بهینه بر گروه‌ها و کانال‌های ایتا از امکاناتی است که پیام‌رسان ایتا به کاربران خود عرضه می‌کند.
مقایسه روبیکا، سروش پلاس و ایتا
شاید با خود بگوئید که مقایسه سوپراپی مانند روبیکا با دو پیام‌رسان سروش پلاس و ایتا چندان منصفانه نیست، اما باید گفت که روبیکا در سطح امکانات بنیادی یک پیام‌رسان نیز عملکرد بهتری از دو پیام‌رسان مذکور داشته است. برای مثال روبیکا امکاناتی نظیر: ساخت صفحه (Page) و اعلام استوری (وضعیت) را به کاربران خود ارائه داده است، حال آنکه سروش پلاس و ایتا فاقد چنین امکاناتی هستند. تماس تصویری و صوتی قابلیت سودمندی است که در روبیکا و سروش پلاس ارائه شده است، در حالی که ایتا از وجود چنین مزایایی محروم است. اما نقطه‌ی قوت اصلی روبیکا در مقایسه با ایتا و سروش پلاس، قابلیت درآمدزایی از طریق فعالیت در این اپلیکیشن است. در مقابل سروش پلاس نیز مزیت متمایز پخش زنده‌ی صدا و سیما را به کاربران خود ارائه داده است.
از نظر وضعیت ظاهری و جذابیت‌های بصری هر سه اپ رنگ‌بندی زیبایی دارند و از گرافیک بسیار مناسبی بهره می‌برند. از نظر رابط کاربری باید گفت که سروش پلاس عملکرد بهتری نسبت به روبیکا و ایتا دارد، اما از نظر سرعت تفاوت محسوسی با یکدیگر ندارند. در آخر باید گفت که هیچ کدام از این پیام‌رسان‌ها بی‌نقص نبوده و عاری از نقطه ضعف نیستند، با این حال نقاط قوت گوناگونی نیز دارند که استفاده از آن‌ها را برای ایرانیان از نظر هزینه و سهولت دسترسی توجیه می‌کند. انتخاب و نصب این اپ‌ها نیز به نیازهای فردی، ترجیحات و سلایق کاربران باز می‌گردد.
این محتوا تبلیغاتی است