سرویس جهان مشرق - از زمان شروع عملیات طوفان الاقصی و حملات رژیم صهیونیستی به غزه، نیروهای مقاومت در لبنان، یمن، سوریه و عراق، با استفاده از پهپادهای تهاجمی، به صورت محدود اقدام به حمله به اهدافی در سرزمین های اشغالی کرده اند که این حملات، بیشتر جنبه ارسال سیگنال هشدار به صهیونیست‌ها بوده و این حملات پهپادی از زمان شروع درگیری میان رژیم صهیونیستی و مقاومت فلسطین هیچ گاه به صورت یک عملیات نظامی گسترده رخ نداده است.

حزب الله لبنان نیز در روزهای اخیر به صورت محدود نیز اقدام به حملات پهپادی به سرزمین های اشغالی کرده است. همچنین نیروهای یمن در اقدامی مشابه، چندین پهپاد تهاجمی به سمت سرزمین های اشغالی ارسال کرده بودند که اخبار آن از رسانه عبری زبان منتشر شد.

اما با گذشت نزدیک به پنجاه روز از شروع عملیات طوفان الاقصی، تااین لحظه نیروهای مقاومت، هیچ عملیات جدی از جمله عملیات پهپادی علیه رژیم صهیونیستی انجام نداده اند، مسئله ای که اکنون صهیونیست‌ها را شدیدا نسبت به روزهای آینده جنگ نگران کرده است. در همین رابطه، وب سایت عبری زبان themarker در گزارشی به بررسی این موضوع و تهدید جدی پیش روی رژیم صهیونیستی پرداخته است که مشروح این گزارش در قسمت پایین خدمت مخاطبان عزیز قرار گرفته است.

لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیم‌گیران عرصه‌ی سیاسی کشور از محتوای گزارش مذکور این متن را منتشر می‌کند و دیدگاه‌ها، ادعاها و القائات این گزارش لزوماً مورد تأیید مشرق نیست

روز پنجشنبه یک پهپاد انتحاری از سوریه به یک هدف در ایلات حمله کرد. روز بعد، سه پهپاد انتحاری از لبنان به داخل اسرائیل نفوذ کردند. توالی این حملات، یک بار دیگر یکی از تهدیدات نسبتاً جدید جنگ را نشان داد: پهپادهای انتحاری که در اختیار سازمان های حزب الله، حماس و یمن هستند.

استفاده از پهپادهای انتحاری توسط این سازمان‌ها مسئله جدیدی نیست، به عنوان مثال یکی از حملات موفقیت آمیز پهپادی در سال ۲۰۱۹ رخ داد که انصارالله یمن با موشک های کروز و پهپادهای انتحاری به تاسیسات تولید نفت شرکت آرامکو در عربستان سعودی حمله کردند، حمله ای که به شدت به ظرفیت تولید آنها آسیب وارد کرد. حتی در جنگ روسیه و اوکراین استفاده گسترده تری از پهپادهای انتحاری صورت گرفت که در آن روس ها شروع به استفاده زیاد از پهپادهای انتحاری علیه اوکراینی ها کردند. اکنون بیش از پیش از آنها در حملات سازمان های نظامی محور مقاومت علیه اسرائیل استفاده می شود.

تال اینبار، محقق ارشد سازمان (MDAA)، بر اساس آزمایش‌های مواد و عکس‌های منتشر شده ارزیابی کرد که سه پهپادی که هفته گذشته تقریباً به طور همزمان در مرز شمالی اسرائیل به پرواز درآمدند، مدل مرصاد - ۱ یا ۲ - بودند که نسخه ای از پهپاد ابابیل ۲ ایران است. این پهپادهای کوچک و نسبتا سبک وزن، با طول بال ۳.۳ متر، مجهز به سرجنگی با وزن تخمینی ۲۰ کیلوگرم هستند. پرتاب اولیه آنها با یک موشک انجام می شود و پس از آن پهپادها با حداکثر سرعت حدود ۲۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت می کنند.

بر اساس همین برآوردها، پهپادی که به هدفی در ایلات اصابت کرد و به گفته وای نت توسط نیروهای مقاومت در سوریه به پرواز درآمده بود، مدل شاهد-۱۰۱ بود که با نام مراد-۵ نیز شناخته می شود. طول پهپاد ۱.۶ متر است و طول بال آن ۲.۲ متر است و یک کلاهک جنگی چند کیلوگرمی را حمل می کند - اما قادر به پیمودن یک برد طولانی در حدود ۷۰۰ کیلومتر است و سرعت آن به ۱۵۰ کیلومتر در ساعت می رسد.

این پهپادادها بدون شک تسلیحات خطرناکی هستند، اگرچه کلاهک های نسبتا کوچکی را حمل می کنند، اما با مزایای کلیدی که دارند، این مسئله را جبران می کنند که عبارت است از: برد طولانی، دقت بالا و برتری در فرار از سامانه های رهگیری مدرن.

تال اینبار در این باره توضیح داد: "اینها تسلیحاتی هستند که همیشه و به راحتی قابل رهگیری نیستند. آنها به آرامی و در ارتفاع پایین پرواز می کنند، گاهی اوقات در مسیری پیچ در پیچ پرواز می کنند و از موادی ساخته شده اند که امواج رادار را به خوبی منعکس نمی کنند، مانند فایبرگلاس و حتی چوب."

مطمئناً اگر تعداد زیادی از این پهپادهای انتحاری به سمت یک هدف نشانه رفته باشند، هنگام اصابت به هدف، قادر به ایجاد خسارت قابل توجهی هستند، همانطور که در بسیاری از موارد در اوکراین انجام شد.

سامانه پدافند هوایی اسرائیل قبلاً قابلیت خود برای رهگیری پهپادها را نشان داده است. اسرائیل در گذشته پهپادها را با شلیک از هلیکوپترها و جت های جنگنده و همچنین با استفاده از گنبد آهنین و باتری پاتریوت سرنگون کرده است. در ژوئیه ۲۰۲۲، یک موشک نیروی دریایی، پهپادهای حزب الله را که در حال نزدیک شدن به سکوی گازی کاریش بودند، رهگیری کرد. ارتش اسرائیل پارازیت گسترده GPS را در منطقه شمالی برای ایجاد اختلال در فعالیت پهپادها انجام می دهد. با این حال، این راه‌ها همیشه جواب نمیدهد، زیرا روش های هدایت پهپادها متنوع است.

تال اینبار می‌گوید اگر ارتباطی با پهپاد وجود داشته باشد، می توان آن را هدایت کرده و اهداف را در طول پرواز تغییر داد. اما اگر چنین ارتباطی وجود نداشته باشد، او در یک مسیر ثابت پرواز می کند و بر دو جزء راهنما استوار است: یک سیستم ناوبری ماهواره ای، مانند GPS یا GLONASS، و همچنین یک سیستم اینرسیایی که تغییرات مسیر و انحراف را اندازه گیری و بر اساس آن اصلاح می کند، این بدان معنی است که اختلال در GPS لزوماً مانع از رسیدن او به هدف نمی شود.

نقطه عطف: اوکراین و روسیه

حزب الله مجموعه وسیعی از پهپادها را برای جمع آوری اطلاعات و حمله در اختیار دارد. این پهپادها قادرند برای ساعت ها و در برد صدها کیلومتر به پرواز دربیایند. همچنین حماس دارای پهپادهای تهاجمی است که بر اساس مدل های ایرانی به نام شهاب ساخته شده اند و کلاهکی به وزن حدود ۵ کیلوگرم را حمل کرده و بردی در حدود ۱۰۰ کیلومتر دارند. برخی از این پهپادها علی رغم اینکه شبیه کوادکوپتر نیستند اما می‌توانند در هنگام پرواز در جای خود بمانند، از نوع پهپادی که در روز ۷ اکتبر به سمت پست های مراقبت ارتش اسرائیل بمب پرتاب کرد.

همه اینها همچنین به پهپادهای بسیار دوربرد که در اختیار یمنی‌ها است، می‌پیوندند که برخی از آنها قبلاً به سمت اسرائیل پرواز کرده اند اما در میانه راه رهگیری شدند. ایران چنین تسلیحاتی را نه تنها در اختیار حزب‌الله، حماس و یمن قرار می‌دهد، بلکه در اختیار نیروهای محور مقاومت در سوریه و عراق نیز قرار می‌دهد که از آنها برای حمله به پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه استفاده می‌کنند.

ایران توسعه هواپیماهای بدون سرنشین را از اوایل دهه ۱۹۸۰ آغاز کرد و توانایی آن در این زمینه همچنان در حال افزایش است، این را دکتر لیران عنتابی، مدیر برنامه فناوری های پیشرفته در موسسه INSS توضیح می دهد. از جمله علل این توانایی، ناشی از بمهندسی معکوس پهپادهای اسرائیلی و آمریکایی است که به دست آنها افتاد. این توانایی، از جمله، مبتنی بر مهندسی معکوس پهپادهای اسرائیلی و آمریکایی است که به دست آنها افتاد. وی افزود: دلیل اصلی موفقیت ایران در این زمینه، در دسترس بودن فناوری‌های عرضه‌شده در بازارها و سایت‌های تجاری و از جمله دستگاه‌های ناوبری، ابزارهای رمزگذاری و حتی موتورها است. همه این‌ها و موارد دیگر به ایران اجازه داد تا شکاف و کمبودهای تکنولوژی خود در این حوزه را کاهش دهد.

یک نقطه عطف بزرگ در اوکراین بود. استفاده روسیه از پهپادهای تهاجمی ایران، به یکی از برجسته ترین ویژگی های جنگ در آنجا تبدیل شده است. این امر باعث شده است که بسیاری از کارشناسان نظامی آنها را متغیر جدیدی معرفی کنند که میدان نبرد مدرن را تغییر می دهد و پیامدهای روشنی برای اسرائیل نیز به دنبال خواهد داشت. درست در اوایل ماه جاری گزارش شد که روسیه با ۴۰ پهپاد از مدل شاهد به اهداف مختلف در سراسر اوکراین حمله کرد که به صورت موجی پرتاب می شدند و در گروه های کوچک اهداف را مورد قرار می دادند.

این ممکن است تازه شروع کار باشد

در حالی که هنوز هیچ مدرکی مبنی بر اینکه هواپیماهای بدون سرنشین دستاورد استراتژیک قابل توجهی برای هر یک از طرفین ایجاد کرده اند وجود ندارد، ممکن است ما در ابتدای راه باشیم. حملات دسته جمعی پهپادها می تواند خسارات زیادی به بار آورد، به خصوص که آنها ابزارهای نسبتا ساده، ارزان و ابتدایی هستند که می توانند نسبتاً ساده فعال شوند - البته در مقایسه با موشک های کروز و جت های جنگنده - که از مزایای برد طولانی، دقت بالا و توانایی بالا برای فرار از سامانه های رهگیری برخوردار هستند. بنابراین، این نگرانی وجود دارد که حمله گسترده حزب‌الله در آینده، شامل حمله دسته جمعی پهپادها نیز شود. واضح است که اسرائیل باید از مدت ها قبل برای چنین سناریویی آماده می شد.

در مقاله ای که در فوریه توسط دکتر لیران عنتاوی و ژنرال و فرمانده سابق نیروی هوایی، آمیکام نورکین منتشر شد، آمده است: «نگاه به آنچه در اوکراین اتفاق می‌افتد، نیاز به بهبود توانایی اسرائیل برای شناسایی، رهگیری و دفاع از خود در مقابل تهدیدات پهپادی را نشان می‌دهد. ما به پهپادها و هواپیماهای بدون سرنشین به عنوان یک لایه جدید تهدید نگاه میکنیم که نیاز به راه حل و مدیریت معینی دارند».

عنتاوی خاطرنشان می کند که اسرائیل هنوز پدافند هوایی خود را زیر رگبارهای ترکیبی فراتر از حد ندیده است، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که در صورت درگیری در جبهه شمالی، وضعیت به همین منوال باقی بماند. فراتر از تهدید پهپادهای انتحاری، عنتاوی خواستار آمادگی برای سناریوهای دیگر است که در آن دشمن از فناوری‌های دیگری استفاده و آنها را به قابلیت‌های نظامی تبدیل کرده باشد. او می گوید: «موضوع بعدی هوش مصنوعی خواهد بود.»