فیتینگ یا اتصالات پایپینگ چیست؟

اتصالات یا فیتینگ به طور گسترده برای هر سیستم لوله کشی صنعتی مورد نیاز است. اتصالات اجازه میدهند تا لوله ها به یکدیگر متصل شوند. فیتینگ ها در اشکال و اندازه های مختلف موجود هستند. آنها بخش مهمی از سیستم لوله کشی و پایپینگ هستند. هر نوع لوله به اتصالات خاص خ نیاز دارد، اما معمولا همه اتصالات لوله دارای ویژگی های مشترک هستند.

انواع فیتینگ و کاربرد آنها

زانویی: از زانویی برای تغییر جهت جریان سیال استفاده میشود. زانویی ها عمدتا در دو نوع استاندارد موجود هستند: 45 درجه و 90 درجه. زانویی 90 درجه عمدتا برای اتصال لوله به پمپ های آب و شیرآلات استفاده میشود. درحالیکه از زانویی 45 درجه بیشتر در تاسیسات آبرسانی، خطوط مواد شیمیایی، مواد غذایی، تهویه مطبوع، کشاورزی و تاسیسات خورشیدی استفاده میشود.

کوپلینگ: یکی از اتصالات لوله است که برای جلوگیری از نشتی در لوله های شکسته یا آسیب دیده استفاده میشود. لوله هایی که قرار است توسط کوپلینگ به یکدیگر متصل شوند، باید هم قطر باشند. دو نوع کوپلینگ مورد استفاده در لوله کشی کوپلینگ معمولی و کوپلینگ لغزنده است. کوپلینگ معمولی بین دو لوله قرار میگیرد تا با کمک واشر از دو طرف از نشتی بیشتر جلوگیری کند. کوپلینگ لغزشی شامل دو لوله برای تعمیر لوله های بلند و آسیب دیده است.

رابط دو سر مهره: این نوع اتصال از نظر عملکرد شبیه کوپلینگ است، اما با یک تفاوت، این اتصال را میتوان به راحتی هر زمانی جدا کرد، درحالیکه کوپلینگ را نمی توان جدا نمود. رابط دو سر مهره برای اتصال لوله های ساخته شده از مواد مختلف استفاده می شود تا از هر نوع خوردگی گالوانیکی بین آنها جلوگیری شود. این اتصالات لوله از یک مهره و رزوه های نر و ماده تشکیل شده است.

آداپتورها: آداپتورها به لوله ها متصل میشوند تا طول آنها افزایش یابد. این اتصالات لوله بر حسب نیاز انتهای لوله را رزوه دار نر یا ماده می کنند. این فیتینگ بیشتر برای لوله های پی وی سی و مسی استفاده می شوند.

نیپل: این فیتینگ برای اتصال بین دو اتصال دیگر که دارای رزوه های نر هستند استفاده میشود. نیپل بسته به نوع اتصال لوله دارای رزوه نر یا ماده است.

ردیوسر یا کاهنده: این فیتینگ برای تنظیم لوله برای کاهش اندازه جریان لوله از بیشتر به کمتر استفاده می شود. دو نوع کاهنده وجود دارد: متحدالمرکز و خارج از مرکز. کاهنده اول به شکل مخروطی است که برای کاهش تدریجی جریان استفاده میشود، دومی که یک لبه آن به دهانه لوله متصل است شانس تجمع هوا را کاهش میدهد.

سه راهی: این نوع فیتینگ دارای یک ورودی و دو خرجی است که با زاویه 90 درجه نسبت به لوله اصلی قرار میگیرد. از این نوع اتصال برای اتصال دو لوله و یکی کردن جریان آنها استفاده میشود. اگر هر سه طرف این اتصالات از نظر اندازه یکسان باشند، به آن سه راهی مساوی و در غیر این صورت سه راهی نامساوی می گویند.

چهار راهی: این نوع از اتصالات دارای چهار دهانه در چهار جهت است. این اتصالات به چهار لوله که در یک نقطه مشترک هستند متصل میشود. یا یک ورودی و سه خروجی و یا برعکس برای جریان سیالات وجود دارد. از این نوع فیتینگ برای اتصال لوله ها در سیستم های آتش نشانی استفاده می شود.

فلنج: یکی دیگر از اتصالات لوله فلنج است که برای اتصال لوله ها، پمپ ها، شیرآلات و سایر اجزای پایپینگ برای تشکیل یک سیستم لوله کشی کامل استفاده میشود. آنها با انعطاف پذیری به راحتی کل سیستم را بازرسی می کنند. این نوع اتصالات به کمک جوش، رزوه و یا پیچ روی لوله ها نصب میشوند و در نهایت به کمک گسکت آب بندی میشود. از فلنج ها معمولا برای اهداف صنعتی استفاده می شود.

کاربرد اتصالات

• اتصال لوله ها
• اتصال بخش هایی از لوله
• اتصال لوله به دستگاه های دیگر
• تغییر جهت جریان سیال
• حفظ یا تنظیم جریان
• بستن و آب بندی لوله

نکات انتخاب فیتینگ در سیستم لوله کشی

برای انتخاب اتصالات موارد زیر را در نظر بگیرید:

• نوع فیتینگ: یک اتصال میتواند دو نوع متفاوت داشته باشد، بنابراین یک سر اتصالات ممکن است رزوه ای ماده باشد، یا رزوه ای تر.
• متریال: به عنوان یک قانون کلی اتصالات لوله باید از همان موادی باشد که در ساخت لوله ای که قرار است در آن نصب شود، استفاده میشود. در برخی موارد، مواد منطبق با کدها و یا استانداردهای خاص نیز میتوانند در لوله هایی با جنس دیگر استفاده شوند.
• بررسی جریان: برای ثابت نگه داشتن جریان، انتهای اتصالات باید کمی بزرکتر از بقیه لوله باشد تا بتوان اتصالات را بدون باریک کردن قطر داخلی لوله نصب کرد.
• اندازه و ضخامت: همانطور که لوله ها در اندازه و ها و ضخامت های مختلف موجود هستند، اتصالات نیز باید با توحه به آنها انتخاب شوند.
• استانداردها: ASTM، ASME، BSP و غیره استانداردهای خاصی هستند که به اتصالات لوله اختصاص داده شده اند و باید در انتخاب فیتینگ ها بررسی شوند.

درصورتیکه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید تا بدانید انواع اتصالات در پایپینگ چه ویژگی هایی دارند، مقاله فیتینگ چیست؟ را بررسی کنید.