به گزارش مشرق، قلعه «رودخان» یا «روخون» قلعه‌ای است به جا مانده از دوران سلجوقیان، در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر فومن و بر فراز ارتفاعات جنگلی این شهر در روستای رودخان واقع شده است. دیوار قلعه هزار و ۵۰۰ متر طول داشته و در آن ۶۵ برج و بارو قرار گرفته است.
دژ تاریخی قلعه رودخان به‌عنوان یکی از اماکن تاریخی، در طول سال پذیرای تعداد زیادی از مسافران است و قلعه رودخان یکی از معتبرترین و مهم‌ترین سازه‌های تاریخی استان است که دارای سازه‌ای آجری در فراز ارتفاعات جنگلی منطقه حیدرآلات شهرستان فومن قرار گرفته است.
قلعه رودخان در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن و در ۴۵ کیلومتری ماسوله، ۲۰ کیلومتر شهرستان شفت و ۲۵ کیلومتری شهر ماکلوان واقع شده است.
این قلعه در ارتفاع ۶۶۵ تا ۷۱۵ متری از سطح دریا واقع شده که بر اساس کاوش‌های باستان‌شناسی به دوره سلجوقی نسبت داده می‌شود، این قلعه در مجاورت رودخانه‌ای بنا شده که به رودخانه در گویش محلی، روخان گفته می‌شود به این دلیل این قلعه به قلعه‌روخان، رخون یا رودخان معروف است.
این قلعه قطعاً دارای کاربری نظامی بوده به گونه‌ای که در آن جایگاه‌هایی برای دیده‌بانی و استقرار سربازان و …تعبیه شده است، وجود آب‌انبار، کارگاه‌های صنعتی، حمام و…در این قلعه است، بر اساس کاوش‌های صورت گرفته و مستندات، آجرها و سازه‌های به کار رفته در قلعه در کارگاه‌های صنعتیِ تعبیه شده در این مکان ساخته شده است، چون علاوه بر وجود چوب به اندازه کافی، حمل و انتقال تجهیزات و مصالح به قلعه با توجه به مسافت طولانی و سختی راه امکان‌پذیر نبوده است.
این قلعه از نظر دفاعی دارای جایگاه استراتژیک و قابلیت دسترسی به آن دشوار بوده است چرا که دارای یک در ورودی و راه مخفیانه است که نسبت به بازسازی آن اقدام شده است.
۴۴ برج دیده‌بانی دورتادور قلعه قرار دارد
قلعه از دو بخش ارگ، محل زندگی حاکم و شاه‌نشین و قراول‌خانه محل زندگی سربازان و تأسیسات تشکیل شده است، ارگ در قسمت غربی قلعه و قراول‌خانه در قسمت شرقیِ بنا، قرار دارد، بخش غربی دوازده ورودی دارد و چشمه، حوض، آب‌انبار، حمام و سردخانه، شاه‌نشین و… با برج و بارو محصور شده است، بخش شرقی در دو طبقه شامل دوازده ورودی، زندان، درِ اضطراری، حمام و…است، در بخش شرقی چشمی‌هایی برای دیده‌بانی و تسلط بیشتر سربازان از نظر دفاعی بر موقعیت قابل مشاهده است.
۴۴ برج دیده‌بانی دور تا دور قلعه را احاطه کرده و اتاق‌های هشت ضلعی آن با طاق‌های گنبدی شکل پوشانده شده است، در دورتادور دیوارها و برج‌های قلعه، روزنه‌هایی شیب‌دار وجود دارد که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی تعبیه شده است.
قلعه‌رودخان به هزار پله معروف است
قلعه‌رودخان حدوداً دارای هزار پله است و به این علت به هزار پله معروف است، در ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شماره ۱۵۴۹ در فهرست آثار تاریخی و ملی کشور به ثبت رسیده است.
این دژ در ابتدا در محاصره کامل جنگل بود به گونه‌ای که دیوارهای قلعه به سختی قابل رؤیت بود، همواره برای حفظ سازه و جلوگیری از تخریب ناشی از سقوط درختان نسبت به قطع درختان اقدام می‌شود.
قلعه‌رودخان فومن بزرگترین قلعه آجری - سنگی کشور است
قلعه‌رودخان یکی از آثار فاخر استان گیلان و دارای جایگاهی ملی و بین‌المللی است و به لحاظ وسعت با داشتن مساحت تقریبی ۲۲ هزار و ۳۰۰ مترمربعی و ۴۴ برج، بزرگترین قلعه آجری - سنگی و پابرجای کشور می‌باشد.
این قلعه تاریخی با توجه به ارزش تاریخی و معماری همچنین جاذبه‌های طبیعی فراوان به یکی از قطب‌های گردشگری طبیعی و تاریخی استان و کشور تبدیل شده است.
دسترسی به قلعه رودخان
برای دسترسی به این منطقه باید از شهر فومن به سمت جاده «قلعه رودخان» رفت که پس از طی مسافت تقریبی ۲۵ کیلومتر به سمت جنوب، در انتهای راه، دوراهی فوشه- قلعه رودخان را به سمت چپ ادامه داده تا به انتهای مسیر قابل تردد با وسیله نقلیه برسیم. از انتهای مسیر قابل عبور با ماشین، باید مابقی راه تا ارتفاعات و قلعه را پیاده روی کرد.
فاصله تقریبی مسیر پیاده روی تا قلعه بین سه تا چهار کیلومتر است و اختلاف ارتفاع روستا تا قلعه پیاده رو در این مسیر را با اندکی سختی مواجه می‌کند. با این حال عبور رودخانه پر آب رودخان در جوار مسیر دسترسی، منظره‌ای زیبا به وجود آورده که کمی از سختی‌های پیاده روی را می‌کاهد.
وسایل مورد نیاز برای بازدید از قلعه رودخان
بازدید از این جاذبه گردشگری گیلان به دلیل قرار گرفتن در مسیری کوهستانی و غیر قابل تردد با ماشین، نیازمند مجهز بودن به یک سری وسایل است. آمادگی بدنی، کفش مناسب راهپیمایی و کوه پیمایی، وسایل کمک‌های اولیه و عصای مخصوص کوهنوردی از الزامی‌ترین تجهیزاتی است که باید به همراه داشت. هرچند بدون این وسایل نیز شاید بتوان از قلعه بازدید کرد اما به طور حتم لذت بردن از سفر در گرو جلوگیری از بروز وقوع حوادث احتمالی است.