به گزارش مشرق به نقل از همشهری، خرس ها داغ بر دلش نشانده بودند. بارها و بارها شبانه به سراغ کندوهایش رفته بودند برای عسل . با فروش عسل ، روزگار میگذراند و سرمایه‌اش همین کندوها بود. اما دوباره کندوهای نو ،‌ دوباره صبوری برای عسل ... و دوباره خرس‌های گرسنه و کندوهای شکسته. تصمیم به انتقام گرفت. تله ای سیمی در مسیری که خرس می آمد گذاشت .صبح چند روز بعد، دست قطع شده و خونین خرس در تله جا مانده بود و حتما تا ساعتی بعد بدن بی جانش در جایی میان جنگل ... . این تنها نمونه ای از سرگذشت خرس هایی است که یا برای انتقام کشته می‌شوند یا برای منفعت مالی سودجویان ، یا ترس و وحشت بومیان و ساکنان منطقه .

خرس ها قربانی چربی، گوشت و عکس یادگاری

اما داستان همه خرس هایی که کشته می‌شوند فقط این نیست . بعضی خرس ها شکار می‌شوند ؛ یا گوشت ‌شان علی رغم حرام بودن مصرف می ‌شود که فروشندگانش معتقدند طبع گرمی دارد و برای بدن مفید است یا چربی ذخیره شده در بدنشان برداشته شده و با قیمت های گزاف به فروش می‌رسد به این امید که درد مفاصل و انواع دردهای استخوانی را تسکین دهد . بازار داغی که بر پایه خرافات شکل گرفته و سالانه قبل از آغاز سرما و خواب زمستانی که خرس ها پر خوراک و فربه می شوند ، سودجویان را به فکر شکار می‌اندازد. برخی خریداران چربی خرس می‌گویند حدود ۱۰ سال قبل ظرف بسیار کوچک از روغن خرس ، به اندازه همان قوطی فیلم های دوربین عکاسی که در گذشته رایج بود ، حدود ۲۰۰ هزار تومان و البته به صورت پنهانی و برای مشتریان خاص به فروش می رسید اما حالا همان میزان روغن خرس ، بیش از ۲ تا ۳ میلیون تومان قیمت دارد و برخی مشتریانشان از دیگر نقاط کشور و حتی خارج از مرزها حاضرند پول بسیاری برایش بپردازند .البته در میان فروش های حضوری و مجازی ، روغن هایی متعلق به خرس و با قیمت هایی بسیار بسیار پایین تر هم به فروش می‌رسد با همان وعده های تسکین و آرام سازی درد مفاصل و البته معده که به گفته فروشنده اش می‌توان آن را بلعید تا درد دستگاه گوارش بهبود یابد. حتی به عنوان محافظ پوست در برابر سرما و بروز چین و چروک از آن یاد مِی‌کند و در توضیح خواص این روغن در صفحه اش با اشاره به وجود انواع ویتامین ها ، مواد معدنی ، آهن ، کلسیم ، فسفر و ... در آن ، نوشته است : « ... مکانیزم های محافظتی را ایجاد کرده و مانع توسعه انواع بیماری ها می‌شود و مقاومت بدن را به استرس و بارهای جسمی و روحی افزایش مِی‌دهد ....» .

محلی های دوستدار محیط زیست و حیات وحش هم که حتی در گذشته چربی خرس را به قصد درمان درد های استخوانی در اقلیم مرطوب شمال کشور استفاده کرده اند هم معتقدند دردی از آنها درمان نشده و فقط افسوس خرس هایی را می خورند که به هر دلیل جانشان گرفته شده است. دلیل دیگر شکار و کشته شدن خرس ، موضوعات فرهنگی در میان برخی اقوام است. آنها از گذشته های دور کشتن حیوانات وحشی بزرگ جثه را دلیلی بر قدرت و توانایی خود دانسته و خودشان را اینگونه به دیگران معرفی می‌کردند. عکس های یادگاری شکارچیان در گذشته با شکار بی جان ، برخاسته از همین نگاه است.

خرس ها گرسنه اند

ارتفاعات شمالی البرز ، از اصلی ترین زیستگاه های خرس قهوه ای در ایران است. خوراک اصلی خرس ها میوه و گیاهانی است که در جنگل رشد می‌کند. اما میوه های جنگلی برای اهالی منطقه و گردشگران جذاب است. برخی بومیان با چیدن این میوه ها مشتری های زیادی دست و پا کرده اند و محصولات متنوعی چون لواشک و رب میوه با عناوین جنگلی ،‌طبیعی و ارگانیک به فروش می‌رسانند. برخی محلی ها می‌گویند در سال های اخیر فروش اینترنتی و مجازی این محصولات هم مزید بر علت شده و میوه چینی از درختان جنگلی افزایش یافته است . برخی به چیدن میوه ها اکتفا نکرده و عسل های طبیعی وحشی در دل جنگل ها را هم برمی‌دارند . عسل‌هایی که با قیمت های گزاف میلیونی فروخته می‌شود . با این وجود دیگر چیزی برای خوراک خرس باقی نمی‌ماند و گرسنگی ، آنها را به پایین دست می‌کشاند ؛ به محدوده سکونتی محلی ها ، به جایی که در سال های اخیر به زیست گاه حیات وحش نزدیک و نزدیکتر شده است و محلی ها یا از ترس و یا از روی انتقام و البته برای دفاع از دام‌هایشان، خرس ها را می‌کشند. تا سال گذشته جریمه وارد آوردن تلفات به خرس ۷۵ میلیون تومان بود ، البته اگر لاشه ای به چشم میخورد و متخلفی شناسایی می‌شد ؛ متخلفان ، قاتلان خرس ها ، انتقام گیرندگان از خرس ها ، وحشت کنندگان از خرس ها یا هرآنچه اسمشان باشد ، لاشه و ردی از خرس باقی نمی گذارند. پیکر بی جان خرس یا دفن می‌شود یا سوزانده. برخی دیگر از محلی ها ،‌آنها که عاشق طبیعت و حیات وحشند اما یا محصولات خانگی شان را به فروش می‌رسانند یا از راه اقامت گاه های هر چند کوچک بوم گردی روزگار می‌گذرانند تا آسیبی به طبیعت و جاندارانش وارد نشود.

سودی که خرس ها برای طبیعت دارند

باقر نظامی ، متخصص حیات وحش و عضو هیات علمی پژوهشکده محیط زیست : « حضور خرس در ۲۱ استان کشور ثبت شده اما این حضور در همه این مناطق دائمی نیست. بیشترین جمعیت خرس در مازندران ، گلستان و فارس وجود دارد اما پراکندگی شان در تمام البرز و زاگرس دیده می‌شود. خرس ها همه چیز خوار هستند ، گیاهان ،‌میوه ها ،جانوران، حشراتی مانند مورچه و ملخ و... اما حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد خوراکشان گیاهان است. خرس ها در شرایط عادی سرعتشان ۵۰ کیلومتر در ساعت است اما نسبت به دیگر حیوانات مانند کل و بز و قوچ و میش ، سرعت پایینی داشته و حیوانات چابکی برای شکار نیستند به همین دلیل از لاشه دیگر حیوانات هم تغذیه می‌کنند. فرایند هضم لاشه برای خرس ،‌بسیار راحت تر از هضم گوشت تازه است. خرس ها از جمله گونه های جانوری هستند که از آنها با عنوان umbrella یا چتر یاد می‌شود چراکه اگر خرس را حفظ کنیم ، به دلیل تنوع غذایی اش گونه های متعددی از گیاهان همچون درخت بلوط ، پستانداران وحشی همچون مرال ، قوچ و میش وحتی جوندگان و حشراتی مانند ملخ و مورچه را نیز باید حفظ کرد. در کشور ما ۱۰ گونه جانوری دارای برنامه حفاظت هستند که خرس یکی از آنهاست. هرچند که گستره محیط زیست و مناطق حفاظت شده همخوانی و تناسبی با نیروهای محیط بان ندارد و حتی تعداد پستانداران یک دهم مجموع ۲ میلیون اسلحه شکاری مجاز و غیر مجاز در کشور است. سرشماری روشنی از تعداد خرس ها نمی‌توان داشت ؛ ‌این گونه همانند پلنگ از جمله گونه های گوشت خوار و مخفی کار است که زندگی انفرادی دارد، شب ها فعال است و هم از دید دشمن مخفی می‌شود و هم دید طعمه اش. به کمک دوربین های تله ای و گردنبندهای رادیویی نیز برآوردی از تعداد این گونه ها می‌توان انجام داد اما ما به دلیل هزینه های بالای این تجهیزات ،‌ فاقد این امکانات هستیم. حتی آمار دقیقی از خرس های شکار شده نمی‌توان به دست آورد چراکه شکارچیان لاشه حیوان را دفن کرده یا می‌سوزانند. بر خلاف سم دارها ، تمام غذایی که خرس یا گراز می‌خورند هضم و جذب نمی‌شود. بخشی شان جذب بدن شده و بقیه در قالب مدفوع دفع می‌شوند. به همین دلیل مدفوع خرس ها کود طبیعی پرفایده ای برای طبیعت است .حتی دانه برخی گیاهان تا از معده پستانداران عبور نکند ،‌رشد نمی‌کند. اسید معده حیوان روی دانه اثر گذاشته و وقتی با مدفوع حیوان همراه می‌شود به خوبی رشد می‌کند. این موضوع به رشد پوشش گیاهی کمک بسیاری می‌کند. خرس ها بینایی ضعیفی دارند و به حس بویایی و اندکی هم به شنوایی خود وابسته هستند . به همین دلیل در طبیعت غافلگیر می‌شوند و وقتی یکباره با انسان مواجه مِی شوند حمله می‌کنند . خرس مادر که توله هایش همراه او هستند حتی اگر مورد حمله قرار نگیرد ، از خطرناک ترین گونه های جانوری زمین است .خرس ها وقتی لاشه ای را پیدا کرده و آن را تصاحب کنند هم بسیار خطرناک می‌شوند . در استانهای سیستان و بلوچستان ، هرمزگان و جنوب کرمان نیز خرس سیاه وجود دارد. خرس های سیاه، جثه کوچکتر و جمعیت کمتری دارند .در مقایسه با خرس های قهوه ای تهاجمی تر هستند و غالبا از دانه ها،‌ آجیل ها ،‌خرما و ... تغذیه می‌کنند. این خرس هم برای به دست آوردن چربی اش شکار می‌شود. اما آسیب رساندن به باغات ، نخلستان های خرما و دام های دامداران که در این مناطق تعداد دام ها نیز کم است ، از جمله دلایل تعارض میان انسان و خرس سیاه و از دلایل تلف شدن خرس توسط انسان است.