به گزارش مشرق، مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه (۲۱ شهریور ۱۴۰۳) در سفری سه‌روزه و در رأس هیئتی بلندپایه، به دعوت محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر این کشور عازم عراق شد.
سفر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به عراق که اولین سفر خارجی وی در قامت رئیس‌جمهور است، از چند وجه قابل‌بررسی است، اما این سفر دارای دستاوردهایی در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بوده است.
پزشکیان در اولین روز سفر خود به عراق با "عبداللطیف جمال رشید" رئیس‌جمهوری این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد که یکی از نکات حائز اهمیت در این دیدار تأکید دو طرف، به‌خصوص مسعود پزشیکان بر گسترش توافقات اقتصادی بین دو کشور به‌منظور ثبات منطقه‌ای بود.
البته در ادامه این دیدار، رئیس‌جمهوری عراق نیز بر حذف دلار از مبادلات فی‌مابین تأکید کرد که با استقبال دو طرف مواجه شد.
همچنین پس از دیدار رؤسای جمهور دو کشور ایران و عراق، ۱۴ سند همکاری میان مقامات ایران و عراق در در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، اجتماعی، هنری، رسانه‌ای، فنی-مهندسی، بازرگانی، حمل و نقل، سیاسی، ورزشی، کشاورزی و زیارتی به امضا رسید که امضای این اسناد نقش به‌سزایی در تعمیق و گسترش روابط دو کشور خواهد داشت.
یعقوب رضازاده عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز امضای ۱۴ تفاهمنامه با عراق را نقطه عطفی در پیشبرد دیپلماسی اقتصادی عنوان کرده و گفته است که «امروز شرایط به‌گونه‌ای است که تجارت و گسترش روابط اقتصادی از اولویت‌های ما در ارتباط با کشور عراق است».
پزشکیان همچنین در اولین روز سفرش، دیداری با فعالان اقتصادی در عراق داشت که این دیدار در نوع خود نشان‌دهنده توجه خاص دولت به بهره‌گیری از نظرات کارشناسی و توجه به مسائل اقتصادی است، به‌طوری که رئیس‌جمهور پیش‌تر در اجلاسی در مشهد خود را سفیر بخش خصوصی در سفرهای خارجی دانسته بود.
البته رئیس‌جمهوری اسلامی ایران پیش از نشست با فعالان اقتصادی، در نشست خبری مشترک با نخست‌وزیر این کشور حضور یافت که دو طرف بر ضرورت تقویت انسجام میان کشورهای اسلامی و همین‌طور اجرای کامل توافقات امنیتی دوجانبه تأکید کردند.
همچنین رئیس‌جمهور در اولین روز سفرش به عراق در نشست مشترک با هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور و نیز در جمع ایرانیان مقیم عراق حضور یافت و سپس با رئیس شورای‌عالی قضایی عراق نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.
روز دوم سفر پزشکیان به عراق چگونه گذشت؟
بر همین اساس و در روز دوم سفر، مسعود پزشکیان با سفر به اربیل، وارد اقلیم کردستان عراق شد و مورد استقبال نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق قرار گرفت و بلافاصله در دیداری دوجانبه با وی حضور یافت.
حضور مسعود پزشکیان در اقلیم کردستان عراق به حدی مورد استقبال مقامات آن قرار گرفته بود که پزشکیان در نشست با رئیس این اقلیم گفته بود کهبه‌هیچ‌وجهجه از حضور در اقلیم، احساس غریبگی نکرده است».
نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق، حضور مسعود پزشکیان در این اقلیم را از این جهت تاریخی و مهم ارزیابی کرد که تاکنون رؤسای جمهور ایران به این منطقه سفر نکرده بودند و این اولین سفر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به اقلیم کردستان عراق بوده است.
همچنین پزشکیان پس از دیدار با رئیس اقلیم کردستان عراق علاوه بر دیدار با مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق، با اعضای چهارچوب هماهنگی تشکل‌های شیعیان این کشور دیدار کرد که نکته حائز اهمیت در این دیدار، تأکید پزشکیان بر توجه خاص به زبان و فرهنگ مشترک بین ملت‌های ایران و عراق بود، به‌طوری که وی این دو را، عامل موفقیت دو کشور برای رسیدن به اهداف مشترک دانست.
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران همچنین در ادامه دومین روز سفرش به عراق، سفری هم به سلیمانیه داشت و با جمعی از سران احزاب اقلیم کردستان عراق دیدار کرد که این دیدار نیز در نوع خود حائز اهمیت است، به‌طوری که محمدصالح صدقیان تحلیل‌گر ارشد مسائل عراق، مجموع سفر پزشکیان به اقلیم کردستان عراق را حاوی پیام مهمی به آمریکا در جهت تحکیم روابط منطقه‌ای بین ایران و عراق می‌داند.
پزشکیان در برنامه دیگر خود در سلیمانیه عراق با «بافل طالبانی» رئیس اتحادیه میهنی کردستان عراق دیدار کرد که این سفر نیز در چارچوب اهمیت ویژه اقلیم کردستان برای ایران ارزیابی می‌شود؛ این نکته‌ای بود که رئیس‌جمهوری اسلامی ایران نیز در دیدار با «طالبانی» بر آن تأکید کرد.
روز سوم سفر به عراق
پزشکیان در ساعات ابتدایی سومین و آخرین روز سفرش به عراق، به بصره سفر کرد و مورد استقبال استاندار این استان قرار گرفت و پس از ورود به شهر بندری بصره، اجتماع نخبگان فرهنگی، مذهبی، دانشگاهی و جمعی از عشایر این شهر حضور یافت و در بخش مهمی از صحبت‌هایش تعهد داد که خط‌آهن شلمچه -بصره را به‌طورجدی پیگیری کند.
افزایش حجم تبادلات تجاری ایران و عراق تا ۳۰ میلیارد یورو، دسترسی به کشورهای آسیای میانه، اجرای طرح اتصال حرمین و تقویت مراودات میان تهران و بغداد بخشی از اهداف اجرای این طرح ریلی شلمچه - بصره است.
در نهایت مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران شامگاه گذشته (جمعه، ۲۳ شهریور ۱۴۰۳) پس از پایان سفری سه‌روزه به تهران بازگشت و آن طور که خودش در فرودگاه مهرآباد تهران گفته، تدوین سند راهبردی جامع بلندمدت توسعه روابط، از مهم‌ترین دستاوردهای سفرش به عراق بوده است.
محمدکاظم آل صادق سفیر ایران در عراق نیز به توافق جامع بلندمدت میان ایران و عراق در سفر پزشکیان به این کشور اشاره کرده و ضمن آنکه آن را شاه‌بیت این توافقات دانسته، گفته است که در همین چارچوب قرار شد کمیته‌هایی برای تدوین پیش‌نویس این سند ایجاد شود و به‌زودی کلید این کار زده خواهد شد.