به گزارش مشرق، همزمان با جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان، رسانه‌های ترکیه به طور فراگیر و گسترده، اخبار این حوزه را پوشش می‌دهند و ده‌ها تحلیلگر سیاسی و امنیتی این کشور، درباره روند تحولات مزبرو، اظهار نظر می‌کنند.

رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، طی روزهای اخیر بارها و به ویژه در سخنرانی پارلمان، به این اشاره کرده که رژیم صهیونیستی قصد دارد پس از غزه و بیروت، سراغ استانبول برود.

بسیاری از روزنامه‌های طرفدار حزب عدالت و توسعه، در عکس و تیتر صفحه نخست، حتی پا را از استانبول نیز فراتر نهاده و از قول اردوغان اعلام کردند که قرار است به زودی، نیروهای صهیونیستی به کل سرزمین آناتولی حمله کنند! اما تحلیلگران ترکیه نگاه دیگری به سخنان اردوغان دارند.

شواهد نشان می‌دهد که رفتارهای شتاب زده تیم اردوغان برای عادی سازی رابطه با رژیم صهیونیستی و دیدار اردوغان با نتانیاهو در سال ۲۰۲۳ میلادی، کاری کرده که مواضع او در مورد ضدیت با رژیم، چندان جدی تلقی نشود.

برای درک نگرش تحلیلگران سیاسی ترکیه به سخنان اردوغان، نکات بیان شده توسط برخی از آنها را با هم مرور می‌کنیم.

طاها آک یول: ترکیه امن است یا در معرض تهدید؟
یکی از پژوهشگران و تحلیلگران مشهور ترکیه به نام طاها آک یول، سخنان رجب طیب اردوغان درباره احتمال حمله رژیم صهیونیستی به ترکیه را به چالش کشیده و چنین نوشته است: «مهمت شیشمک وزیر امور مالی و دارایی کشورمان، مداوماً خطاب به موسسات مالی جهان می‌گوید: کشور ما امن است. لطفاً سرمایه‌هایتان را به ترکیه بیاورید و با ما کار کنید. اما در آن سو، رییس جمهور اردوغان در سخنرانی خود در پارلمان ترکیه، می‌گوید که اسراییل به زودی به کشور ما حمله خواهد کرد! اردوغان برای اثبات ادعای خود، به باورهای دینی قوم یهود ارجاع داده و پای موضوعاتی همچون سرزمین موعود و مرزهای از نیل تا فرات را به میان می‌کشد».

آک یول در ادامه نوشته است: «بدون شک، اسراییل یک رژیم تجاوزگر و قلدر است و به هیچکدام از قوانین بین الملیل پایبند نیست. اما واقعاً باید پرسید: آیا یک باور دینی چند هزار سال پیش، با دستور کار امروز صهیونیسم، دقیقاً یکی است؟ اگر اسراییل در آینده، در زمانی که ما هنوز نمی‌دانیم، موضع خصمانه‌ای نسبت به ترکیه اتخاذ کند، البته دولت ترکیه یک موازنه قدرت نظامی بازدارنده ایجاد خواهد کرد. این مورد نه تنها در برابر اسراییل، بلکه در مقابل هر دشمن احتمالی است. مثلاً در مقابل یونان نیز. اینها مسائل بدیهی هستند. اما اینکه رئیس جمهور ترکیه را به عنوان کشوری معرفی کرده است که در معرض تهدید اسراییل قرار خواهد گرفت، چیز دیگری است. بیان این سخنان، مفهومی به نام ریسک ژئوپلیتیک در علم اقتصاد را یادآوری کرده و به ضرر ترکیه تمام می‌شود. همچنان که اردال ساغلام اقتصاددان مشهور ما بیان کرده، سخنان اردوغان در مورد احتمال حمله اسراییل به ترکیه، موجی از ترس و تردید در دل بازار ایجاد می‌کند».

آک یول در ادامه به چرخش‌های سیاسی ناگهانی اردوغان ایجاد کرده و نوشته است: «آقای اردوغان زمانی از لابی‌های یهودی در آمریکا مدال شجاعت دریافت می‌کرد و برای صلح سوریه و اسراییل میانجیگری می‌کرد. آنها سیاست‌های درستی بودند. همچنین به یاد بیاورید: پروژه‌های مشترک انرژی و آب که از سوی اردوغان با اسراییل پیگیری شد و نهایتاً با نتانیاهو هم دست داد. این اردوغان بود که در تاریخ ۲۷ سپتامبر سال ۲۰۲۳ میلادی، به خود می‌بالید و می‌گفت: ما به عنوان ترکیه و اسراییل در بسیاری از زمینه‌ها با هم همکاری می‌کنیم. پس قبول کنیم که اعلام احتمال حمله اسراییل به ترکیه از زبان اردوغان، فقط مصرف داخلی دارد و می‌خواهد توجه مردم و هواداران را به سوی خود جلب کند».

عاکف بکی: ترکیه باید بر فوبیای خود غلبه کند
یکی دیگر از تحلیلگران مشهور ترکیه به نام عاکف بکی که روزگاری مشاور اردوغان بود و در خودرو کنار او می‌نشست، اما حالا سالهاست که به صف منتقدین پیوسته، درباره احتمال حمله اسراییل به ترکیه نوشته است: «آیا واقعاً ترکیه لقمه آسانی برای اسراییل بود؟ چه کسی جرات دارد به سرزمین ما چشم بدوزد؟ مگر خود اردوغان نمی‌گوید که ما حالا از قدرت‌های هسته‌ای هستیم، از قدرت هیای هوا-فضا هستیم و آلمان هم به ما حسادت می‌کند؟ در این صورت چگونه ممکن است که وطن ما، توسط یک مشت صهیونیست اشغال شود؟! من فکر می‌کنم باید بر فوبیای خود غلبه کنیم. مرحوم تورگوت اوزال می‌گفت: ترکیه باید بر فوبیاهای خود غلبه کند. این ترس‌ها و فوبیاها، غل و زنجیر واقعی ماست. من هم می‌پرسم: چرا نمی‌توانیم بر فوبیای خود غلبه کنیم؟ چرا تصور می‌کنیم که هر لحظه می‌توانند وطن ما را از ما بگیرند؟ چرا مداوماً می‌گوییم دین و مذهب ما و وطن ما در خطر از دست رفتن است؟ می‌دانید چرا؟ هیچکدام از این ترس‌ها واقعی نیست! اینها یک مشت شعار سیاسی هدفمند است که می‌خواهند با آنها، مردم را سرگرم کنند».

عاکف بگی در ادامه سیاست‌های دولت و حزب اردوغان را به چالش کشیده و نوشته است: بیان این ترس‌های دروغین، از نظر سیاسی مفید هستند. زیرا کسانی که فقط با ارعاب جمعیت خود را نگه می‌دارند و مدیریت می‌کنند، نمی‌خواهند بر فوبیاها غلبه کنند. تبلیغات حزب عدالت و توسعه به طور گسترده روی همین شعارها و ادعاها بنا شده و ظاهراً نمی‌تواند این عادت را ترک کند. اردوغان، زنگ خطر را به صدا در می‌آورد و شهروندان خود را می‌ترساند و شرط می‌بندد که اسراییل سرزمین‌های ما را می‌خواهد، هدف واقعی ترکیه است، وطن در خطر است، نوبت شماست، اگر غزه سقوط کند استانبول هم سقوط خواهد کرد. وقتی که مردم بپرسند: اگر دفاع ما از غزه شروع شود چگونه می‌توانیم اسراییل را متوقف کنیم؟ اردوغان در پاسخ می‌گوید: راه مبارزه این است که به ما رای بدهید!»

احمد تاشگتیرن: باز هم مصرف داخلی

تحلیلگر محافظه کار ترکیه احمد تاشگتیرن، یکی دیگر از نویسندگانی است که سخنان اردوغان را به چالش کشیده و نوشته است: «در یک سالگی ۷ اکتبر، ترکیه در شرایطی قرار گرفته که گویی از لبه مرز عادی سازی رابطه با اسراییل عقب نشینی کرده‌ایم و حالا اردوغان اعلام می‌کند که هدف بعدی اسراییل، ترکیه است. البته شریک سیاسی اردوغان یعنی دولت باغچلی نیز همین عبارت را تکرار کرد. صبح دیروز در حین صحبت با جمعی از دوستان پرسیدم: واکنش شما به این جمله چیست؟ آیا شما معتقدید که اسراییل بر اساس آرمان از نیل تا فرات، در نهایت به ترکیه حمله خواهد کرد؟ چرا اردوغان این تهدید را به طور عمومی با مردم در میان گذاشت؟ آنها در پاسخ گفتند: این یک حرکت سیاست داخلی و مصرف حزبی و داخلی دارد. اردوغان از نظر سیاسی در شرایط سختی قرار دارد و بیان چنین موضوعی می‌تواند در ترکیه خریدار پیدا کند. نمی‌دانم توده‌های وسیع مردمی که زیر چرخ‌های اقتصاد بحران زده ترکیه له شده‌اند، چگونه حاضرند چنین حرفی را باور کنند. باز هم به همان نقطه‌ای رسیده‌ایم که اردوغان به منظور فرار از مشکلات،ادعا می‌کند که بقای ترکیه در خطر قرار گرفته است».

در پایان باید گفت: مخرج مشترک نگرش هر سه تحلیلگر بالا، نشان دهنده این است که رییس جمهور و ر هبر حزب حاکم ترکیه، به دنبال مصادره به مطلوب و استفاده سیاسی و داخلی از اوضاع و احوال فلسطین و لبنان است.