به گزارش مشرق، «۸۰۰۰ نفر در سال‌جاری به سالک مبتلا شده‌اند!» این آماری است که دکتر محمدرضا شیرزادی، رئیس اداره بیماری‌های زئونوز وزارت بهداشت در خصوص بیماری سالک یا لیشمانیوز اعلام کرده و به پایتخت‌نشینانی که از حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند هشدار داده است.
بیماری پوستی و انگلی‌ای که توسط پشه خاکی منتقل می‌شود و اگر درمان نشود و به مرور زمان تشدید پیدا کند، ممکن است فرم پوست را تغییر دهد. البته دو نوع از آن در ایران وجود دارد و گویا هیچ زمانی کشور از این بیماری در امان نبوده است. طبق گفته شیرزادی، نوع دیگر آن با نام کالاآزار یا لیشمانیوز احشایی است که از سگ‌ها به انسان منتقل می‌شود و همین امسال فقط ۲۵ نفر را مبتلا کرده است.
بعد از هاری که جزو خطرناک‌ترین بیماری مشترک بین انسان وحیوان است حالا رسیده‌ایم به شایع‌ترین بیماری مشترک یعنی سالک و انواع آن! بیماری‌ای که نوعی از آن توسط حیوانات خانگی یعنی سگ وگربه به انسان منتقل می‌شود. حیوانات خانگی سالیان سال است که در خانه برخی از شهروندان به‌اصطلاح حیوان‌دوست، جولان می‌دهند.
از سگ و گربه و انواع و اقسام پرندگان گرانبها و نادر گرفته تا کروکودیل و شیر و پلنگ و حتی روباه و گربه‌وحشی که فضای خانه‌ها را اشغال کرده‌اند.
حیواناتی که در بسیاری مواقع با جان همان نگهدارندگان و اطرافیان‌شان هم بازی می‌کنند و به شیوع بیماری‌های مختلفی ازجمله کالاآزار منجر می‌شوند. این درحالی‌است که رامین سلامتی، رئیس نظام دامپزشکی استان تهران اعلام کردامکان معدوم‌سازی سگ‌های خانگی مبتلا به سالک را نداریم.
البته همه سگ‌ها می‌توانند عامل انتقال بیماری باشند اما بااین‌حال توجه به آنها بسیار حائز اهمیت است.
جولان لیشمانیوز بین سگ‌های شمال تهران!
به نظر می‌رسد طی این سال‌ها در کنار افزایش آمار نگهداری از حیوانات خانگی، شاهد بروز آسیب‌ها و بیماری‌های مختلفی هم از این حیوانات بودیم. شاید شما هم از اخبار و حوادث پیرامون حیوان‌گزیدگی‌ها ودرصدر آن سگ‌گزیدگی، زیاد شنیده باشید. موضوعی که ایران را در بین کشورهای صدرنشین در ابتلا و مرگ ومیر ناشی از بیماری هاری قرار داده است.
مسائلی که نیاز به یک فرهنگ‌سازی و سازوکار قانونی و جدی دارد. این موضوع تا جایی پیش رفته که رامین سلامتی، رئیس نظام دامپزشکی استان تهران می‌گوید: «بیماری لیشمانیوز در میان سگ‌ها و حتی سگ‌های خانگی شمال شهر تهران هم بیداد می‌کند و اگر این حیوانات شناسنامه‌دار نشوند، می‌توانند عامل انتقال لیشمانیوز یا سالک به انسان باشند.»
دکتر مردانی نیز با اشاره به فرمی از بیماری سالک به نام سالک احشایی یا کالاآزار به ما توضیح می‌دهد: «این نوع از سالک در کبد، طحال و سیستم لنفاوی بدن لانه‌گزینی می‌کند و با علائمی همچون تب و لرز، بدن‌درد، بزرگی طحال و...همراه می‌شود و بی‌شباهت با یک بیماری حاد عفونی نیست، اما شیوع آن نسبت به سالک جلدی بسیار بسیار کمتر است.»
ایران، سومین تولیدکننده داروی سالک در دنیا
اغلب، کودکان به بیماری کالاآزار مبتلا می‌شوند. دکتر مسعود مردانی در توضیح علائم این بیماری می‌گوید: «کالاآزار بیشتر در افرادی که دارای نقص ایمنی، سرطان یا ایدز هستند، رخ می‌دهد. همچنین، افرادی که تحت درمان شیمی‌درمانی قرار دارند نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند. جالب اینجاست تا زمانی که سطح ایمنی‌شان بالا نرود ممکن است این بیماری را با خود داشته باشند.»
با وجود این زخم سالک نیز موضوع مهمی پس از ابتلا به بیماری سالک است. چیزی که باید به‌سرعت درمان شود تا اثرات باقیمانده آن زیبایی و اعتمادبه‌نفس بیماران را تحت تاثیر خود قرار ندهد.
همین سال گذشته بود که یکی از شرکت‌های داروسازی و دانش‌بنیان استان اصفهان، موفق به تولید داروی درمان بیماری سالک موسوم به «مگلومین آنتی مونیات» شد و ایران را به سومین کشور تولیدکننده این دارو در دنیا تبدیل کرد. تعداد و اندازه سگ‌هایی که این روزها در خیابان‌ها، خودروها و آپارتمان‌ها می‌بینیم، هر روز بیشتر و بزرگ‌تر می‌شود.
موضوعی که نگرانی‌مان را از نگهداری حیوانات‌خانگی و به‌دنبال‌آن لزوم اهمیت نگهداری از این حیوانات و رعایت موارد بهداشتی آنها همچون واکسن را بیش از پیش مهم می‌کند و در کنار همه این موارد، جای خالی قوانین نگهداری از این حیوانات که همیشه حس می‌شود.
بیماری سالک چیست؟
لیشمانیوز یا سالک، نوعی بیماری عفونی و انگلی است که توسط انگل لیشمانیا از طریق نیش نوعی پشه‌خاکی به بدن انسان منتقل و به ایجاد اشکال مختلف بیماری ازجمله لیشمانیوز جلدی(سالک)، لیشمانیوز مخاطی واحشایی منجرمی‌شود.
البته دکتر مسعود مردانی، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی و استاد و مدیر گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با اشاره به این که این بیماری، بومی مناطق مختلف ایران است، می‌گوید: «اوج این بیماری، در سال‌های جنگ تحمیلی و در قسمت‌های جنوبی کشور و دارای پشه‌خاکی بود. همه رزمندگانی که برای خدمت درجبهه‌هاحضور پیدا می‌کردند، با این بیماری بازمی‌گشتند. در آن زمان ما روشی را به نام لیشمازیون ابداع و پیش از اعزام رزمندگان چیزی شبیه واکسن به آنان تزریق می‌کردیم.»
بنابراین در جواب افرادی که می‌پرسند بیماری سالک واگیر دارد یا نه، باید بگوییم که برای انتقال این بیماری به وجود پشه خاکی آلوده به انگل نیاز است که انسان را نیش بزند.
این بیماری طبق گفته دکتر مردانی، در اقصی‌نقاط کشور همچون استان فارس، مرکزی، اراک، حتی جنوب تهران، آذربایجان، خراسان و... وجود دارد و همچنین به آن لک یک‌ساله نیز می‌گویند، چراکه متاسفانه یک سال زمان می‌برد تا بهبود پیدا کند.