به گزارش مشرق، سولانا، یکی از نوآورترین و پرسرعت‌ترین بلاکچین‌های موجود در دنیای ارزهای دیجیتال، در سال ۲۰۱۷ توسط آناتولی یاکوونکو راه‌اندازی شد.
هدف این پلتفرم حل مشکلات مقیاس‌پذیری و سرعت پایین تراکنش‌ها در بلاکچین‌های قدیمی‌تر است.
این مقاله به بررسی جامع سولانا، از تاریخچه تا معماری فنی، ویژگی‌ها و مزایای آن می‌پردازد.
ارز دیجیتال سولانا چیست؟
سولانا (SOL) ارز دیجیتال بومی بلاکچین سولانا است. مجموع عرضه اولیه این ارز ۴۸۹ میلیون توکن بود و برخلاف برخی ارزهای دیجیتال، سقفی برای عرضه ندارد. به جای آن، از یک مدل تورمی برای پاداش دادن به اعتبارسنج‌ها و تشویق استیکینگ استفاده می‌کند. نرخ تورم اولیه ۸ درصد است که هر سال ۱۵ درصد کاهش می‌یابد و به نرخ پایدار ۱.۵ درصد می‌رسد.
بخشی از کارمزدهای تراکنش‌های پرداخت شده با سولانا سوزانده می‌شود که به کاهش عرضه در گردش و افزایش کمیابی توکن کمک می‌کند.
لَمپورت، کوچک‌ترین واحد ارز دیجیتال سولانا است. هر سولانا برابر با یک میلیارد لمپورت است. این واحد به افتخار لسلی لمپورت، دانشمند رایانه مشهور، نام‌گذاری شده و امکان اندازه‌گیری دقیق در تراکنش‌ها و کارمزدها را فراهم می‌کند.
معماری فنی بلاکچین سولانا
معماری فنی بلاکچین سولانا به گونه‌ای طراحی شده است که بتواند سرعت بالا و مقیاس‌پذیری را در تراکنش‌ها فراهم کند. این بلاکچین با استفاده از چندین تکنیک نوآورانه، عملکرد بهینه‌ای را ارائه می‌دهد. در اینجا به برخی از ویژگی‌های کلیدی معماری فنی سولانا اشاره می‌شود:
۱. Proof of History (PoH)
این مکانیزم اجماع به سولانا اجازه می‌دهد تا زمان‌بندی دقیق تراکنش‌ها را بدون نیاز به تأیید مداوم گره‌ها انجام دهد. PoH با استفاده از یک دنباله زمانی رمزنگاری شده، ترتیب تراکنش‌ها را مشخص می‌کند و باعث افزایش سرعت پردازش می‌شود.
۲. Proof of Stake (PoS)
سولانا همچنین از مکانیزم PoS برای تأمین امنیت شبکه استفاده می‌کند. در این مدل، اعتبارسنج‌ها بر اساس تعداد توکن‌های SOL که در اختیار دارند، انتخاب می‌شوند و به تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید می‌پردازند. این روش به کاهش هزینه‌ها و مصرف انرژی کمک می‌کند.
۳. Archivers
به جای ذخیره‌سازی تمام داده‌ها در هر گره، سولانا از سیستم Archivers استفاده می‌کند. این گره‌ها مسئول ذخیره‌سازی داده‌های تاریخی هستند و به کاهش بار روی شبکه کمک می‌کنند. Archivers می‌توانند به طور مستقل عمل کنند و به تأمین مقیاس‌پذیری کمک می‌کنند.
۴. Sharding
سولانا از روش‌های مشابه شاردینگ استفاده می‌کند، به طوری که تراکنش‌ها به جای پردازش در یک گره، به صورت موازی توسط چندین گره پردازش می‌شوند. این ویژگی به افزایش ظرفیت شبکه کمک می‌کند و زمان تأیید تراکنش‌ها را کاهش می‌دهد.
۵. سازگاری با قراردادهای هوشمند
سولانا از زبان برنامه‌نویسی Rust و C برای توسعه قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند. این زبان‌ها به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهند که برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) با کارایی بالا بسازند.
به عنوان نتیجه گیری می توان گفت معماری فنی بلاکچین سولانا با ترکیب تکنیک‌های نوآورانه و مکانیزم‌های اجماع پیشرفته، توانسته است به یکی از سریع‌ترین و مقیاس‌پذیرترین پلتفرم‌ها در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شود.
این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که سولانا گزینه‌ای جذاب برای توسعه‌دهندگان و کاربران باشد.
کاربردهای ارز دیجیتال سولانا
ارز دیجیتال سولانا (SOL) کاربردهای متعددی دارد که به شرح زیر است:
۱. کارمزد تراکنش‌ها
سولانا به عنوان وسیله‌ای برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها در شبکه خود استفاده می‌شود. این کارمزدها بسیار ناچیز بوده و معمولاً به کسری از یک سنت می‌رسند. این ویژگی سولانا را به گزینه‌ای جذاب برای توسعه‌دهندگان و کاربرانی تبدیل کرده است که به دنبال راه‌حل‌های بلاکچینی مقرون به صرفه هستند.
۲. استیکینگ (Staking)
دارندگان توکن‌های سولانا می‌توانند با استیکینگ آن‌ها در فرآیند اعتبارسنجی شبکه مشارکت کنند. استیکینگ به معنای قفل کردن توکن‌های SOL برای پشتیبانی از امنیت و عملیات شبکه است. در عوض، سهام‌گذاران پاداش‌هایی به شکل توکن‌های اضافی سولانا دریافت می‌کنند. این فرآیند نه تنها امنیت شبکه را تأمین می‌کند، بلکه دارندگان توکن را تشویق می‌کند تا در ثبات و عملکرد آن مشارکت نمایند.
۳. راهبری شبکه
دارندگان توکن سولانا قدرت مشارکت در راهبری شبکه را دارند. این شامل رأی‌گیری درباره طرح‌های ارتقای پروتکل، تغییرات و سایر تصمیمات مهمی است که بر آینده شبکه تأثیر می‌گذارند. مشارکت در حاکمیت اطمینان می‌دهد که جامعه در توسعه و جهت‌گیری پلتفرم نقش مؤثری دارد.
کاربردهای ارز دیجیتال سولانا نشان‌دهنده توانایی این پلتفرم در ارائه راه‌حل‌های کارآمد و مقرون به صرفه برای کاربران و توسعه‌دهندگان است. با ویژگی‌هایی چون کارمزدهای پایین، استیکینگ و مشارکت در حاکمیت، سولانا به یکی از گزینه‌های جذاب در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شده است.
بنیاد سولانا (Solana Foundation)
بنیاد سولانا یک سازمان غیرانتفاعی است که به منظور رشد و توسعه اکوسیستم بلاکچین سولانا تأسیس شده است. این بنیاد نقش کلیدی در معرفی و ترویج آشنایی با سولانا، تضمین امنیت و گسترش استفاده از فناوری بلاکچین پرسرعت سولانا ایفا می‌کند.
مأموریت اصلی بنیاد، ایجاد یک وب غیرمتمرکز با قابلیت مقیاس‌پذیری، امنیت و کارایی بالا است که به توسعه‌دهندگان و کاربران امکان می‌دهد از پتانسیل کامل فناوری بلاکچین بهره‌برداری کنند.
اهداف بنیاد سولانا
حمایت از توسعه‌دهندگان: ارائه منابع و پشتیبانی فنی برای ساخت برنامه‌های کاربردی روی بلاکچین سولانا.
رشد اکوسیستم: گسترش قابلیت‌های شبکه از طریق حمایت از پروژه‌های جدید و مشارکت با سایر پلتفرم‌ها.
امنیت و غیرمتمرکزسازی: تقویت امنیت بلاکچین و تشویق مشارکت تأییدکنندگان متنوع.
تعامل با جامعه: برگزاری رویدادها و ارائه کمک‌هزینه برای طرح‌های جامعه‌محور.
سولانا لبز (Solana Labs)
سولانا لبز، شرکت فناوری پیشرو در توسعه بلاکچین سولانا، در سال ۲۰۱۸ توسط آناتولی یاکوونکو و گروهی از مهندسان سابق کوالکام تأسیس شد. این شرکت با هدف ایجاد بلاکچینی که قادر به پردازش هزاران تراکنش در ثانیه با هزینه‌ای اندک باشد، فعالیت خود را آغاز کرد. نوآوری اصلی این شرکت، توسعه مکانیسم اجماع اثبات تاریخ (PoH) است.
نقش و اهداف سولانا لبز
سولانا لبز همچنان به بهبود مداوم شبکه سولانا پرداخته و بر جنبه‌های فنی و توسعه بلاکچین تمرکز دارد. این شرکت به بهینه‌سازی زیرساخت بلاکچین، رفع چالش‌های فنی و اجرای ارتقاها می‌پردازد و همچنین منابع جامع برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌آورد.
تفاوت‌های بنیاد سولانا و سولانا لبز
نوع سازمان: بنیاد سولانا یک سازمان غیرانتفاعی است که بر رشد و پایداری کل اکوسیستم تمرکز دارد، در حالی که سولانا لبز یک شرکت انتفاعی است که بر نوآوری فنی و توسعه محصول متمرکز است.
تمرکز فعالیت: بنیاد سولانا بیشتر بر جنبه‌های غیرفنی مانند توسعه جامعه و آموزش تمرکز دارد، در حالی که سولانا لبز بر جنبه‌های فنی تمرکز می‌کند.
به عنوان نتیجه گیری می توان گفت هر دو نهاد، بنیاد سولانا و سولانا لبز، نقش مهمی در موفقیت و گسترش سولانا ایفا می‌کنند. این همکاری نزدیک، اگرچه ممکن است نگرانی‌هایی در مورد تمرکزگرایی به همراه داشته باشد، اما تلاش‌های مشترک آن‌ها در پیشبرد فناوری بلاکچین و ایجاد یک اکوسیستم پویا، سولانا را به یکی از پلتفرم‌های پیشرو در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل کرده است.
بازارگاه‌ها در بلاکچین سولانا
در شبکه بلاکچین سولانا، دو بازارگاه (مارکت‌پلیس) به ویژه برای خرید و فروش توکن‌های غیرمثلی (NFT) مورد توجه قرار گرفته‌اند. این بازارگاه‌ها هر کدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند:
بازارگاه مجیک ایدن (Magic Eden)
- تاریخ تأسیس: سپتامبر ۲۰۲۱
- محبوبیت: به سرعت به یکی از پلتفرم‌های محبوب NFT تبدیل شده است.
ویژگی‌ها:
- هزینه‌های پایین تراکنش
- رایگان بودن فهرست کردن NFT ها
- پشتیبانی از طیف گسترده‌ای از مجموعه‌های NFT
ابزارها: ارائه ابزارهایی برای ساده‌سازی فرایند ایجاد، ضرب، بازاریابی و راه‌اندازی پروژه‌های NFT.
سرمایه‌گذاری: در ژوئن ۲۰۲۲، مجیک ایدن موفق به جذب ۱۳۰ میلیون دلار سرمایه شد که ارزش آن را به ۱.۶ میلیارد دلار رساند.
بازارگاه اکسچنج آرت (Exchange.art)
- تاریخ تأسیس: ۲۰۲۱
- تمرکز: بر آثار هنری منحصربه‌فرد و هنرمندان مستقل.
- هدف: توانمندسازی هنرمندان و فراهم کردن فضایی برای فروش آثار هنری دیجیتال.
- یکپارچه‌سازی: قصد دارد پشتیبانی از شبکه اتریوم را نیز اضافه کند تا دو اکوسیستم بزرگ NFT را یکپارچه کند.
- دستاوردها: از زمان راه‌اندازی تاکنون، ۱۶ هزار هنرمند را جذب کرده و ۱۳ میلیون دلار فروش داشته است.
تأثیر رقابت بر بازار
رقابت میان مجیک ایدن و اکسچنج آرت می‌تواند به رشد و توسعه بیشتر بازار NFT در شبکه سولانا کمک کند. با این حال، برخی کارشناسان نگران تأثیر این رقابت بر قیمت ارز دیجیتال سولانا هستند. این مسئله ممکن است به نوسانات قیمت و تغییرات در تقاضا برای توکن SOL منجر شود.
وجود این دو بازارگاه در بلاکچین سولانا نشان‌دهنده پتانسیل بالای این شبکه در دنیای NFT است.
با رشد این پلتفرم‌ها، انتظار می‌رود که اکوسیستم سولانا به‌طور کلی تقویت شود و فرصت‌های بیشتری برای هنرمندان و توسعه‌دهندگان ایجاد گردد.
بازی‌های مبتنی بر سولانا
بلاکچین سولانا چهار بازی محبوب را به بازار عرضه کرده است که توجه گیمرها و سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده‌اند. این بازی‌ها هر کدام دنیای منحصربه‌فرد خود را دارند و از فضانوردی تا کشاورزی مجازی را شامل می‌شوند.
اطلس ستاره‌ای (Star Atlas)
- نوع بازی: استراتژیک فضایی
ویژگی‌ها:
- کاوش در کهکشان وسیع و فتح سرزمین‌ها
- گرافیک خیره‌کننده و گیم‌پلی جذاب
- استفاده از توکن‌های بومی: اطلس (ATLAS) برای تراکنش‌ها و پولیس (POLIS) برای راهبری شبکه
- امکان پیوستن به یکی از سه دسته: آندروییدهای هوشمند، انسان‌ها یا گونه‌های بیگانه
آروری (Aurory)
- نوع بازی: رترو با عناصر ماجراجویی و جمع‌آوری
ویژگی‌ها:
- موجودات منحصربه‌فرد به‌صورت ان‌اف‌تی
- استفاده از مدل بازی برای کسب درآمد (P۲E)، با توکن اوری (AURY)
- جامعه قوی و موفقیت در فروش ان‌اف‌تی‌ها با حجم معاملات بیش از ۱.۱ میلیون سولانا
- شامل دارایی‌های مختلف: آروریان‌ها (شخصیت‌های قابل بازی)، نفتی‌ها و تخم‌ها
دیفای لند (DeFi Land)
- نوع بازی: شبیه‌سازی کشاورزی
ویژگی‌ها:
- ساده‌سازی مفاهیم پیچیده مالی غیرمتمرکز (DeFi)
- فعالیت‌های مختلف دیفای مانند استیکینگ و تأمین نقدینگی
- دسترسی به دارایی دیجیتال و مدیریت آن در محیط بازی
فالکون فضایی (Space Falcon)
- نوع بازی: متاورس بین‌کهکشانی
ویژگی‌ها:
- تیراندازی فضایی با مجموعه‌ای از ان‌اف‌تی‌ها
- امکان سفر در کهکشان‌های مجازی و تصاحب سیارات و سفینه‌های فضایی
- تأکید بر مالکیت واقعی دارایی‌های درون بازی از طریق ان‌اف‌تی‌ها
- طراحی اقتصاد بازی برای مقیاس‌پذیری نامحدود و ساخت امپراتوری‌ها
این بازی‌ها نشان‌دهنده تنوع و پتانسیل بالای بلاکچین سولانا در دنیای بازی‌های ویدیویی و NFT هستند. با ویژگی‌های منحصر به فرد و مدل‌های اقتصادی جذاب، این بازی‌ها می‌توانند تجربه‌های جدیدی برای گیمرها و سرمایه‌گذاران فراهم کنند.
پروژه‌های دیفای در بلاکچین سولانا
چندین پروژه مهم در زمینه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) در شبکه بلاکچین سولانا فعالیت دارند.
در زیر به بررسی چند پروژه معروف می‌پردازیم:
ژوپیتر (Jupiter)
تاریخ راه‌اندازی: اکتبر ۲۰۲۱
عملکرد: سامانه‌ای برای کمک به کاربران در یافتن بهترین قیمت برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال.
روش کار: با بررسی قیمت‌ها در چندین صرافی غیرمتمرکز، ژوپیتر اطمینان می‌دهد که کاربران بهترین قیمت ممکن را برای معاملات خود به دست می‌آورند.
امکانات برای معامله‌گران حرفه‌ای:
ثبت سفارش خرید یا فروش در قیمت مشخص
خرید تدریجی و خودکار در طول زمان
مارینید فایننس (Marinade Finance)
عملکرد: سرویسی برای کمک به دارندگان ارز دیجیتال سولانا جهت بهره‌وری بیشتر از دارایی‌های خود.
استیکینگ: کاربران می‌توانند توکن‌های سولانا خود را استیک کنند و در ازای آن پاداش دریافت کنند.
توکن جدید: در ازای استیکینگ، کاربران توکن جدیدی به نام ام‌سولانا (mSOL) دریافت می‌کنند که می‌توانند در سایر سرویس‌های DeFi استفاده کنند.
همکاری با اعتبارسنج‌ها: مارینید فایننس با بیش از ۴۵۰ اعتبارسنج همکاری می‌کند که به امنیت و غیرمتمرکز بودن شبکه کمک می‌کند.
اورکا (Orca)
تاریخ راه‌اندازی: فوریه ۲۰۲۱
نوع: صرافی دیجیتال غیرمتمرکز
هدف: تسهیل خرید و فروش ارزهای دیجیتال به صورت سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر.
قابلیت‌ها:
طراحی کاربرپسند برای افراد تازه‌کار و متخصصان
کاربران می‌توانند ارزهای دیجیتال خود را در صرافی قرار دهند و از کارمزد معاملات بهره‌مند شوند.
سیستم حکمرانی: دارندگان توکن اورکا (ORCA) می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مهم درباره آینده پلتفرم شرکت کنند.
این پروژه‌ها نمایانگر تنوع و پتانسیل بالای بلاکچین سولانا در دنیای امور مالی غیرمتمرکز هستند. با ارائه خدمات متنوع و کاربرپسند، این پروژه‌ها به رشد اکوسیستم دیفای در سولانا کمک می‌کنند و فرصت‌های جدیدی برای کاربران فراهم می‌آورند.
چگونه توکن‌های سولانا (SOL) را استیکینگ کنیم؟
استیکینگ توکن‌های سولانا (SOL) به کاربران این امکان را می‌دهد که از دارایی‌های خود بهره‌وری بیشتری داشته باشند و در عوض پاداش دریافت کنند. در ادامه، مراحل استیکینگ SOL را توضیح می‌دهیم:
مراحل استیکینگ توکن‌های سولانا
-
انتخاب کیف پول
- برای شروع استیکینگ، شما نیاز به یک کیف پول سازگار با سولانا دارید. کیف پول‌های مانند Phantom، Sollet یا Solflare گزینه‌های مناسبی هستند.
-
خرید توکن‌های SOL
- اگر هنوز SOL ندارید، می‌توانید از صرافی‌های مختلف خریداری کنید و آن‌ها را به کیف پول خود منتقل کنید.
-
انتخاب یک اعتبارسنج
- برای استیکینگ، باید یک اعتبارسنج (validator) را انتخاب کنید. اعتبارسنج‌ها مسئول تأیید تراکنش‌ها و امنیت شبکه هستند.
- می‌توانید از طریق کیف پول خود لیستی از اعتبارسنج‌ها را مشاهده کنید و اعتبارسنج مناسب را بر اساس معیارهایی مانند اعتبار، پاداش و کارمزد انتخاب کنید.
-
استیکینگ توکن‌ها
- پس از انتخاب اعتبارسنج، به قسمت استیکینگ در کیف پول خود بروید.
- مقدار توکن‌هایی که می‌خواهید استیک کنید را مشخص کنید و فرآیند استیکینگ را آغاز کنید.
- تأیید کنید که همه اطلاعات صحیح است و سپس روی گزینه "استیک" کلیک کنید.
-
دریافت پاداش‌ها
- پس از استیکینگ، شما به‌طور خودکار پاداش‌ها را دریافت خواهید کرد. پاداش‌ها معمولاً به‌صورت توکن‌های اضافی SOL پرداخت می‌شوند.
- توجه داشته باشید که ممکن است چند روز طول بکشد تا پاداش‌های شما به کیف پولتان واریز شود.
-
مدیریت استیکینگ
- می‌توانید هر زمان که بخواهید استیکینگ خود را مدیریت کنید. این شامل تغییر اعتبارسنج، افزایش یا کاهش مقدار استیک شده و حتی خارج کردن توکن‌ها از استیکینگ است.
- برای خارج کردن توکن‌ها، معمولاً باید یک دوره انصراف (unbonding period) را پشت سر بگذارید.
نکات مهم
- کارمزدها: برخی از اعتبارسنج‌ها ممکن است کارمزدهایی برای استیکینگ دریافت کنند. این کارمزدها معمولاً از پاداش‌های شما کسر می‌شود.
- ریسک‌ها: در هنگام انتخاب اعتبارسنج، به شهرت و عملکرد آن توجه کنید. اعتبارسنج‌های با عملکرد ضعیف ممکن است منجر به کاهش پاداش‌ها شوند.
استیکینگ توکن‌های سولانا یک راه عالی برای کسب درآمد از دارایی‌های دیجیتال شماست. با پیروی از مراحل فوق و انتخاب اعتبارسنج مناسب، می‌توانید از پاداش‌های استیکینگ بهره‌مند شوید و به امنیت شبکه سولانا کمک کنید.