به گزارش مشرق، کلانشهر کرج مدت‌هاست که با معضل آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند و این توده سیاه با فرارسیدن فصل سرما و پایداری جو، شدت بیشتری پیدا می‌کند. اگرچه سهم عمده آلودگی هوای استان البرز و شهر کرج بر عهده منابع متحرک است اما صنایع و نیروگاه‌ها نیز نقش مهمی در تشدید این آلودگی دارند.
به دنبال این موضوع، ۲ ماه پیش بود که مصرف مازوت در نیروگاه منتظرقائم البرز ممنوع شد تا شاید کمی از آلایندگی این استان بکاهد اما به نظر می‌رسد که تأثیر چندانی در تلطیف هوا نداشته است.
نیروگاه منتظرقائم کرج، به‌عنوان یکی از مراکز مهم تأمین انرژی در استان البرز، به‌ویژه در فصل زمستان، مصرف مازوت را به‌دلیل کمبود گاز طبیعی افزایش داده بود. این مسئله باعث انتشار حجم زیادی از آلاینده‌های خطرناک مانند دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق شده و شرایط بحرانی آلودگی هوا را در کرج تشدید کرده بود.
نقش ۸۰ درصدی منابع متحرک در آلودگی هوای البرز
در رابطه با این موضوع، قربانعلی محمدپور؛ مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز در حاشیه بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست گفت: آلودگی هوای کلانشهر کرج به‌ویژه در فصل سرما یکی از چالش‌های جدی زیست‌محیطی است که با افزایش تعداد خودروها و عدم بهبود کیفیت سوخت و خودرو، شدت یافته است.
وی افزود: طبق مطالعه سیاهه انتشار البرز که حدود هفت سال پیش توسط دانشگاه امیرکبیر انجام شده بود، ۸۰ درصد از آلودگی هوای کرج و شهرهای اقماری آن مانند فردیس، محمدشهر، کمالشهر و... ناشی از منابع متحرک و تنها ۲۰ درصد مرتبط با منابع ثابت مانند نیروگاه‌ها و صنایع است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز بیان کرد: هرچند در این مدت اقداماتی همچون ایجاد بزرگراه الغدیر، توسعه فضای سبز و برخی اصلاحات در حمل‌ونقل انجام شده است، اما رشد بی‌رویه تعداد خودروها، نبود استانداردهای لازم در تولید سوخت و خودرو و افزایش مصرف سوخت در خودروهای داخلی، به وخامت وضعیت افزوده است.
محمدپور با بیان اینکه در این ۷ سالی که از انجام مطالعه انجام شده است، هیچ تغییری در کیفیت سوخت ایجاد نشده و تنها در برخی جایگاه‌های تهران کیفیت سوخت تا حدودی بهبود پیدا کرده، گفت: درحال حاضر یک میلیون خودرو در کلانشهر کرج تردد دارند که تعداد بسیار زیادی است. خودروهای تولید داخل در کارخانه‌های ایران‌خودرو، سایپا و پارس خودرو در سال اول مصرفی حدود ۱۰ لیتر دارند که در سال دوم به ۱۲ تا ۱۳ لیتر می‌رسد و هیچ عزمی برای بهبود این خودروها وجود نداشته است.
خودرو داخلی و سوخت متهمان ردیف اول آلودگی هوا
وی ادامه داد: در واقع در این سال‌ها نه تغییری در سوخت شرکت پالایش پخش فرآورده‌های نفتی، نه در مصرف سوخت خودروهای داخلی، نه در کیفیت مخزن احتراق نیافتاده و لذا نمی‌توان با ایجاد چند معبر و خیابان برای کاهش ترافیک توقع کاهش آلودگی هوا را داشت. در این ۷ سال تعداد خودروها نیز افزایش پیدا کرده و لذا باید بپذیریم که میزان آلایندگی ناشی از منابع متحرک از زمان مطالعه دانشگاه امیرکبیر بیشتر شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز درباره منابع ثابت آلایندگی در البرز نیز گفت: منابع ثابت شامل نیروگاه شهید منتظر قائم و واحدهای صنعتی حاشیه‌ای در مناطق محمدشهر، کمالشهر و فردیس می‌شوند. در اطراف شهر کرج، حدود ۱۷۰۰ واحد صنعتی کوچک و بزرگ وجود دارند که پتانسیل تولید آلودگی را دارا هستند. در فصول سرد سال که پدیده وارونگی دما را داریم، نقش منابع ثابت نیز بیشتر به چشم می‌آید.
لزوم جابه‌جایی نیروگاه منتظرقائم
وی با اشاره به ممنوعیت سوزاندن مازوت در نیروگاه منتظرقائم گفت: دولت برای حفظ سلامت مردم، استفاده از مازوت را در ۳ نیروگاه برای مدتی متوقف کرد که اقدامی مثبت محسوب می‌شود و نیروگاه ۸ روز از مازوت استفاده نکرد اما مسئله وارونگی دمایی که در این فصل از سال رخ می‌دهد، تأثیرگذاری آلاینده‌ها را تشدید می‌کند و این مسئله نیازی به تخصص برای درک اثرات آن ندارد؛ چراکه تأثیرات آن در زندگی روزمره کاملاً مشهود است.
مدیرکل محیط زیست البرز گفت: مسئولین نیروگاه منتظرقائم باید به این نتیجه برسند که در زمین‌های خود ارزش افزوده ایجاد کنند و محل نیروگاه خودر را جابه‌جا کنند.
محمدپور اضافه کرد: وضعیت آلایندگی خودروهای موجود در خیابان‌های کشور، به‌ویژه محصولات داخلی، نشان می‌دهد که سیاست‌های اجرایی در حوزه آلودگی هوا در سال‌های اخیر، چالش‌هایی را ایجاد کرده‌اند. به‌عنوان مثال، افزایش تعطیلی‌های گسترده، مانند تعطیلی ۱۰ روزه کشور به‌دلیل آلودگی هوا، از نتایج این چالش‌هاست.
وی با انتقاد از خودروهای داخلی گفت: این خودروها علاوه بر ایرادات ایمنی که سالانه باعث تعداد قابل‌توجهی تلفات جانی و خسارات مالی به هم‌وطنان می‌شود، باعث تشدید آلودگی هوا نیز هستند که باعث تعطیلی کشور و وارد شدن خسارات میلیاردی به اقتصاد ما می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز تأکید کرد: برای مدیریت آلودگی هوا، باید راهکار جامعی برای منابع ثابت و متحرک در نظر گرفت و ناترازی‌هایی که در بخش سوخت، مسائل اقتصادی و اجتماعی و عدم اعتماد عمومی وجود دارد، همگی باید به‌صورت یکپارچه در این راهکار جامع مدیریت شوند.
محمدپور خاطرنشان کرد: این وضعیت شایسته مردم نیست و همه مسئولان باید از صبر و تحمل مردم قدردانی کنند که رییس جمهور نیز بر این مهم تأکید کردند.
توسعه انرژی پاک آرزویی محال نیست
وی افزود: در ادامه، سیاست‌های دولت باید به سمتی هدایت شود که زیرساخت‌های انرژی پایدار، مانند نیروگاه‌های خورشیدی، توسعه یابند. این امر نه تنها آرزویی دست‌نیافتنی نیست، بلکه در بخش‌های خصوصی، مانند شرکت ماموت در استان البرز یا پروژه‌های مشابه در سیرجان، در حال اجراست. باید تلاش شود که واحدهای تولیدی و صنعتی کشور بتوانند حداقل بخشی از انرژی موردنیاز خود را به‌صورت مستقل تأمین کنند و از اتکا به شبکه ملی بکاهند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز در پایان خاطرنشان کرد: با تعاملات بین‌المللی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی، می‌توان امیدوار بود که مشکلات کنونی کاهش یابد و کشور در مسیر توسعه پایدار گام بردارد. برنامه‌ها و تعهدات وزرای صنعت و نیرو در این زمینه، اگر به‌درستی اجرایی شوند، می‌توانند سال آینده شرایط بهتری را برای کشور و استان‌ها فراهم کنند.