مردم ابتدا با آرایی که در صندوق می‌اندازند، تمایل خود را به یکی از دو نامزد در روز رأی‌گیری به مجمع الکترال اطلاع می‌دهند اما تا کنون در 4 دوره رأی مجمع الکترال خلاف رأی اکثریت مردم بوده است.

سرویس جهان شرق - انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و دموکراسی الکترال در آن، محصول انقلاب آمریکا در اواخر قرن 16 – 1776- و موارد مندرج در قانون اساسی این کشور است.

برای انتخاب رئیس جمهور، هر ایالت بر اساس تعداد آرای آن ایالت در مجلس نمایندگان و تعداد آرای هر ایالت در مجلس سنا ارزش گذاری می شود.

به عنوان مثال ایالت کالیفورنیا با تقریبا 38 میلیون نفر جمعیت دارای 53 نماینده در مجلس نمایندگان آمریکا است و ایالت فلوریدا با 19 میلیون نفر جمعیت، دارای 27 نماینده در مجلس نمایندگان است. و البته هر دو ایالت، 2 نماینده در مجلس سنا دارند. به این ترتیب آرای الکترال کالیفرنیا برابر با 55 و آرای الکترال فلوریدا برابر با 29 رای است. ایالت هایی هم که جمعیت آنها خیلی کم است، حداقل 1 نماینده در مجلس نمایندگان و (البته 2 نماینده در مجلس سنا) دارند. به عنوان مثال ایالت مونتانا با تقریبن 1 میلیون جمعیت، تنها 1 نماینده در مجلس نمایندگان دارد.

تعداد نمایندگان هر ایالت در مجلس نمایندگان به اضافه تعداد نمایندگان هر ایالت در مجلس سنا، بیانگر ارزش آن ایالت برای تعیین رئیس جمهور است که به آن آرای الکترال گفته می شود.

در انتخابات ریاست جمهوری، هر رئیس جمهوری که در هر ایالت، رای اکثریت را به دست آورد، تمام آرای الکترال آن ایالت به نام وی خوانده می‌شود. در انتخابات ریاست جمهوری سال 2012، باراک اوباما اکثریت مطلق را در ایالت کالیفرنیا به دست می‌آورد، بنابراین تمام 55 رای الکترال در فلوریدا (53 + 2)، برای اوباما خواهد بود. در ایالت کم جمعیتی مانند مونتانا هم، میت رامنی دارای 3 رای الکترال است.

تعداد نمایندگان در مجلس نمایندگان که اصطلاحا به آن House می‌گویند بر اساس ترکیب جمعیتی هر ایالت، کلن به میزان 438 عدد و تعداد سناتورهای آمریکایی 100 نفر است که جمع آنها 538 نفر می شود.

بر این اساس کل آرای الکترال در آمریکا 538 عدد است (برای انتخابات سال 2012 ميلادي) و اگر کسی بتواند 270 رأی الکترال به دست بیاورد، رئیس جمهور آمریکا خواهد بود.

فلسفه رای الکترال در این است که در اصل یک شهروند آمریکایی در انتخابات به صورت مستقیم به یک کاندیدا رای نمی دهد، بلکه مردم ابتدا با آرایی که در صندوق می‌اندازند، تمایل خود را به یکی از دو نامزد در روز رأی گیری به مجمع الکترال اطلاع می‌دهند و سپس نمایندگان آنها در آن مجمع، همگی بر اساس نظر اکثریت مردم ایالت خود رأی می‌دهند، اساساً سیستم نمایندگی از رأی مردم در آمریکا یعنی «جمهوری» همین اقتضا را دارد و در هیچ کجا از قانون اساسی این کشور اشاره‌ای به «دموکراسی» بودن نظام سیاسی ایالات متحده نشده است.
 
 

فرایند انتخاب رئیس جمهور توسط Elector ها امروز کاملا فرمالیته است، یعنی در حالات نرمال یک Elector که در یک ایالت توسط حزب یا کاندیدای ریاست جمهوری انتخاب شده است، به کاندیدای حزب رقیب رای نمی دهد.

الکتوری که چنین کاری بکند به Faithlessness (وفادار نبودن) متهم می شود و در 24 ایالت این کار جرم است. در انتخابات سال 2000، Barbara Lett-Simmons که در واشنگتن دی سی به عنوان Elector از طرف دموکرات ها انتخاب شده بود، در اعتراض به نقش کم واشنگتن دی سی، در تصمیم گیری های کنگره، در روز تعیین رای حاضر نشد و به همین دلیل تعداد آرای الکترال ال گور 266 عدد (و آرای کل 537، به جای رقم 538) بود. در رقابت های ریاست جمهوری سال 2004 هم، جان ادواردز که به عنوان معاون جان کری در حزب دموکرات انتخاب شده بود، یک رای الکترال به دست آورد. دلیل این امر اشتباه یکی از Elector ها عنوان شده است که در برگه خود به جای جان کری، اسم جان ادوارزد، معاون او را نوشته بود.

در تاریخ انتخابات آمریکا تا کنون چهار بار یک کاندیدا، رای بالاتری از دیگران به دست آورده اما آرای الکترال را باخته و در نتیجه رئیس جمهور نشده است.
 
1- در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۸۲۴ هیچ یک از چهار نفر حائزین اکثریت آراء مردم رأی کافی را در مجمع انتخاباتی به دست نیاوردند. حل مسئله به مجلس نمایندگان محول شد و مجلس جان کوینزی آدامز را به عنوان رئیس جمهور معرفی کرد. این در حالی است که اندرو جکسون بیشترین آراء مردم را به دست آورده بود. این اولین بار در تاریخ ایالات متحده بود که فردی اکثریت آراء مردم را به دست می آورد و دیگری با نظر مجمع انتخاباتی رئیس جمهور می شد. در این انتخابات جکسون ۱۵۵ هزار و آدامز ۱۰۵ هزار رأی به دست آورده بودند.

2- در انتخابات سال ۱۸۷۶ ساموئل تلدن، از حزب دمکرات، چهار میلیون و ۲۸۰ هزار و راترفورد هایس، از حزب جمهوری خواه، چهار میلیون رأی به دست آوردند. مجمع انتخاباتی هایس، نه تلدن، را به عنوان رئیس جمهور معرفی کرد.

3- در انتخابات سال ۱۸۸۸ گلوور کلولند، از حزب دمکرات، پنج میلیون و ۵۴۰ هزار و بنجامین هریسون، از حزب جمهوریخواه، پنج میلیون و ۴۴۴ هزار رأی به دست آوردند. مجمع انتخاباتی هریسون، نه کلولند، را به عنوان رئیس جمهور معرفی کرد.

4- نزدیک ترین آن از لحاظ زمانی به ما، انتخابات سال 2000 است. در آن انتخابات ال گور، کاندیدای حزب دموکرات تقریبن 500 هزار رای بیشتر از جرج بوش به دست آورد، اما به دلیل آنکه جرج بوش موفق شده بود آرای الکترال بیشتری به دست بیاورد (271 به 266 و یک رای غایب)، جرج بوش به عنوان 43 مین رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد.
 
عبدالله شهبازی پژوهشگر و کارشناس تاریخ در کانال تلگرامی خودش درباره اختلاف بوش و ال‌گور می‌نویسد: " در ۷ نوامبر نتایج آراء به سود ال گور، رقیب بوش از حزب دمکرات، اعلام شد و شبکه های تلویزیونی و رادیویی، طبق روال ادوار پیشین، در سراسر ایالات متحده ساعت ها ال گور را به عنوان رئیس جمهور جدید معرفی کردند. رسانه‌ها، به دلیل تنفیذ آراء اکثریت مردم در گذشته از سوی مجمع انتخاباتی، که به سنت بدل شده بود، نقش تعیین‌کننده این نهاد را بکلی از یاد برده بودند.

اندکی بعد، با بالاگرفتن اختلافات، اعلام نتایج به سود ال‌گور متوقف شد و آشکار شدن دخالت رابین بوش (معروف به جب بوش)، استاندار فلوریدا، به سود برادرش کار را به جنجال کشانید. درحالی که در اولین اعلام (۷ نوامبر) ال گور به عنوان برنده انتخابات این ایالت اعلام شده بود، در ۱۰ نوامبر گفته شد که جرج بوش با ۱۹۷ رأی بیشتر برنده انتخابات فلوریداست. ده‌ها هزار تن از مردم فلوریدا به خیابان ریختند و برادران بوش را به تقلب متهم کردند. در ۲۱ نوامبر دادگاه عالی فلوریدا برای آرام کردن مردم دستور شمارش دستی آراء این ایالت را صادر کرد. جرج بوش به دادگاه عالی ایالات متحده شکایت کرد و خواستار متوقف شدن این اقدام شد. در اوّل دسامبر اعلام شد که تنها در یکی از فرمانداری‌های ایالت فلوریدا (منطقه مارتین) ده هزار رأی گم شده و در کل ایالت فلوریدا بیش از یکصد هزار رأی دستکاری شده است. در ۴ دسامبر ۵ تن از قضات دیوان عالی ایالات متحده، در برابر ۴ رأی مخالف، به سود بوش رأی دادند و خواستار متوقف شدن شمارش دستی آراء فلوریدا شدند. دادگاه عالی ایالتی فلوریدا به حکم دیوان عالی وقعی ننهاد و دستور تداوم شمارش دستی آراء را صادر کرد. اختلاف میان دو نهاد قضایی ایالتی و فدرال بالا گرفت و سرانجام در ۱۱ دسامبر دیوان عالی صندوق های ایالت فلوریدا را توقیف و نتایج شمارش دستی این ایالت را باطل اعلام کرد.

از نظر افکار عمومی این اقدام دیوان عالی تأییدی بود بر تقلب جب بوش و هراس خاندان بوش و حامیان ایشان از فاش شدن این تقلب. و سرانجام، در ۱۸ دسامبر اجلاس «مجمع انتخاباتی» در مراکز ایالت‌ها برگزار شد و اکثریت اعضای این مجمع، به رغم برخورداری ال‌گور از اکثریت آراء، جرج بوش را به عنوان رئیس جمهور اعلام کردند."

به صورت خلاصه اگر بخواهیم دلیل اینکه یک کاندیدا، آرای الکترال بیشتری به دست می آورد اما رای کمتری دارد را توضیح دهیم، می توانیم به صورت مثال 4 ایالت سرنوشت ساز را انتخاب کنیم. فلوریدا (29 رای الکترال، 19 میلیون جمعیت)، اوهایو (18 رای اکترال، 11 میلیون جمعیت)، ویرجینیا (13 رای اکترال، 8 میلیون جمعیت) و نیوهمشایر (4 رای اکترال، 1.3 میلیون رای). با فرض اینکه در ایالت های دیگر آرای کاندیداها به صورت مساوی تقسیم شده است و در این 4  ایالت (که 3 ایالت اول مهمترین ایالت های انتخابات هستند)، آرا به صورت زیر تقسیم بندی شوند:

 - فلوریدا: اوباما 6 میلون، رامنی 5 میلیون، آرای الکترال 29، همه برای اوباما

- اوهایو: اوباما 3 میلیون، رامنی 5 میلیون، آرای الکترال 18، همه برای رامنی

- ویرجینیا: اوباما 2 میلیون، رامنی 4 میلیون؛ آرای الکترال 13 همه برای رامنی

- نیوهمشایر: اوباما 300 هزار رای، رامنی 200 هزار رای؛ آرای الکترال 4 همه برای اوباما


مجموعا اوباما در این 4 ایالت 11.3 میلیون رای به دست آورده است و آرای رامنی هم 14.2 میلیون است. اما آرای الکترال اوباما 33 رای (فلوریدا + نیوهمشایر) و آرای الکترال رامنی 31 رای (ویرجینیا + اوهایو) است. بنابراین کسی که آرای مردمی بیشتری به دست آورده، لزوما رای الکترال بیشتری به دست نخواهد آورد.
 
باید منتظر بمانیم و ببینیم در انتخابات 2016 میان هیلاری و ترامپ، چه تفاوت هایی میان آرای مردمی و آرای الکترال دیده می‌شود.