به گزارش مشرق، مجله همشهري ماه در شماره 59 خود گزارشي اختصاصي از چگونگي اداره سايت رهبر معظم انقلاب منتشر کرده که به جهت اهميت اين گزارش، متن کامل آن در پي مي‌آيد:

به چگونگي در فاصله سال‏هاي 68 تا 81 مرجع کاملي براي دستيابي به سخنان رهبر معظم انقلاب وجود نداشت. علاقه‏مندان به بهره‏گيري از سخنان ايشان يا بايد از پخش مشروح بيانات ايشان در شبکه‏هاي تلويزيوني و راديويي بهره مي‏گرفتند يا براي مراجعه به آرشيو آن، متن پياده شده اين سخنان را به روايت خبرنگاران ايرنا در تلکس خبري اين خبرگزاري جست‏وجو مي‏کردند. کاري که مدت‏ها توسط علي اکبر جوانفکر مشاور کنوني رئيس‏جمهوري و خبرنگار سابق ايرنا در حوزه دفتر رهبري صورت مي‌گرفت. سايت khamenei.ir از سال 81 با رويکرد ورود به فضاي مجازي و ترويج سخنان و انديشه‌هاي رهبر انقلاب راه‏اندازي شد. اين مسير در سال‏هاي 84 و 86 با تغيير مديريت و تيم کاري ادامه يافت تا آنکه از سال 86 اداره آن به يکي از چهره‏هاي عرصه رسانه سپرده شد.

تولد ديرهنگام

سردبير ترجيح مي‏دهد فعاليت‏هايش را بدون درج نام خود ادامه دهد و تمام کوشش خود را به کار مي‏برد تا سايت مذکور از هرگونه گرايش سياسي - جناحي به دور مانده و همچون آيينه‏اي تمام‏عيار و بي‏غبار، ديدگاه‏هاي رهبري نظام را منعکس کند. بدين‏ترتيب از سال 86 به بعد، چشم‏انداز فعاليت‏هاي سايت روشن‏تر شد؛ ترويج انديشه و شخصيت رهبر انقلاب در فضاي سايبر. گردانندگان سايت در طراحي مسير حرکت خود، سه سند راهبردي را ترسيم کردند تا ادامه مسير در چهارچوب اين راهبردها صورت پذيرد و با تغييرات تيم کاري، مشکلي پيش نيايد. سايت khamenei.ir متعلق به دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب است و به صورت مستقيم زير نظر ايشان اداره نمي‏شود. گردانندگان اين سايت کار خود را اداره يک سايت شخصي مي‏دانند (Personal web site) و به همين دليل سعي دارند در مسير فعل به فعل سخنان و درخواست‏هاي رهبري حرکت کنند. اين گروه فضاي مجازي را به خوبي مي‌شناسند و پيش از کار در اين سايت، فعاليت‏هايي در فضاي مجازي داشته‏اند. ملاک انتخاب همکاران سايت نيز همين نکته يعني توانايي فعاليت در فضاي مجازي است. همين مساله باعث شده که از سال پيش و زماني که استفاده از شبکه‏هاي اجتماعي هنوز جدي نشده بود، کاربري با نام khamenei.ir در تويتر و فرند فيد حضور فعالي داشته باشد. گردانندگان khamenei.ir به دليل مرجع بودن اين سايت در اطلاع‏رساني ديدگاه‏هاي رهبر انقلاب، تاکيد زيادي بر سرعت عمل دارند. آنها مي‏کوشند تا سندهاي مربوطه همچون عکس، خبر، متن بيانات، فيلم و صوت را خيلي سريع به مخاطبان برسانند. البته متن بيانات براساس سياست‏هاي تعيين شده در دفتر رهبر انقلاب و سياست مشروح بودن يا نبودن ديدارهاي رهبري است که منتشر مي‏شوند. اين سياست‏ها در جهت حفظ اطلاعات جلوگيري از تضعيف مسوولان صورت مي‏گيرد. يکي از بخش‏هاي اين سايت، گفت‌وگوهايي است که عمق سخنان رهبري را نشان مي‏دهد. نخبگان علمي، در اين بخش به ترويج گفتمان رهبري مي‏پردازند. به عنوان نمونه پس از تاکيد در خصوص «اسلام‏ستيزي جهان غرب»، گفت‏وگويي با دکتر علي اکبر ولايتي مشاور امور بين‏المللي ايشان با همين مضمون در سايت منتشر شد. خبرنگاران اين بخش سايت به سراغ کساني مي‏روند که بتوانند مجموعه‏اي از تعاليم و مفاهيمي از سخنان رهبري را در منظومه فکري ايشان ارائه دهند. ساده کردن سخنان که در ادبيات روزنامه‏نگاري از آن به عنوان جستار ياد مي‏شود، از ديگر بخش‏هاي اين سايت است. اين بخش از طريق گفتمان‏سازي و خلق کلمه بيشتر به آفرينش يک فضاي مفهومي جديد کمک مي‏کنند. البته چون حضرت آيت‏الله خامنه‏اي در اصطلاح سخنرانان، شخصيت بليغي هستند، گردانندگان سايت مي‏توانند به راحتي اين بخش را جلو ببرند. بخشي که در سايت با عنوان جستار شناخته مي‏شود. وظيفه اين بخش، يافتن کلمات توليدي و بازتوليدي رهبري است. در گروه واژه‏هاي توليدي مي‏توان واژه‏هايي همچون تهاجم فرهنگي، ريزش‏ها و رويش‏هاي انقلاب و اقتصاد مقاومتي را جست‏وجو کرد. البته کلماتي همچون مردم‏سالاري ديني، جامعه مدني و ناتوي فرهنگي نيز وجود دارند که گرچه براي اولين بار توسط ديگران جعل شده‏اند ولي در سخنان رهبر انقلاب مورد تاکيد جدي قرار گرفته‏اند که اين سخنان مي‏تواند براي محققان مورد توجه قرار گيرد. به عنوان مثال کلمه ناتوي فرهنگي، نخستين بار از سوي يک انديشمند غربي استفاده شده ولي در سخنان مقام معظم رهبري نيز مورد توجه ويژه‏اي قرار گرفته است. اين بخش از سايت رهبري براساس فيش‏هاي مطالعاتي تنظيم شده است ولي نمودار توزيع گفتماني هم ضميمه آن است امکان تحليل را فراهم مي‏کند. به عنوان مثال تهاجم فرهنگي در سال‏هاي پس از 76 انعکاس بيشتري در سخنان ايشان داشته است. فيش‏بندي‏هاي اين بخش به گونه‏اي است که جست‌وجو براي پژوهشگران را به سادگي فراهم و ممکن مي‌کنند.

هجوم هکرها

سايت khamenei.ir در ايام فتنه به شدت تحت هجوم بود. روش‏هايي مانند تغيير محتوا و اشغال پهناي باند، عليه اين سايت به کار گرفته شد اما موفق نبود. همچنين اين سايت از نرم‏افزارهاي ويژه خود برخوردار است که ازجمله مي‏توان به media player اختصاصي آن اشاره کرد. توليدات فني سايت طوري است که مي‏تواند به عنوان ابزار کار افسران جنگ نرم مورد استفاده قرار گيرد. Playerهاي ويژه‏اي که براي صوت و فيلم توسط تيم فني اين سايت نوشته شده، نمونه‏اي از اين اقدام‏هاست. اين مساله به اين دليل اهميت دارد که برخي نرم‏افزارها به عنوان ابزار ارسال مخفيانه اطلاعات مورد استفاده شرکت‏هاي غربي قرار مي‏گيرد.

توجه ويژه رهبري به قرآن

محققان حوزه‏هاي علميه و مبلغان ديني به احصا شده نيست کلي تقسيم مي‏شوند. کساني که در سخنان خود به قرآن استناد بيشتري دارند و افرادي که به احاديث استناد مي‏کنند، دو سطح مختلف را تشکيل مي-دهند. حضرت آيت‏الله خامنه‏اي جزو سخنران‏هايي هستند که عمده استنادشان به قرآن است. به ندرت سخنراني از ايشان بدون تفاسير و مثال‏هاي قرآني پيدا مي‏شود. همين مساله باعث شد تا گردانندگان سايت khamenei.ir به فکر استخراج يک تفسير آنلاين قرآن از سخنان رهبر معظم انقلاب باشند. اين تفسير که تحت نظارت اساتيد برجسته تفسير قرآن صورت مي‏گيرد، به زودي رونمايي مي‏شود. توضيحات مقام معظم رهبري در خصوص نهج‏البلاغه و اشارات ايشان به سخنان امام خميني(ره) نيز به زودي طبقه‏بندي خواهد شد. ايده اين کار با کنجکاوي گردانندگان سايت به وجود آمده است که ديده‏اند رهبر انقلاب در سخنان خود، به قرآن، نهج‏البلاغه و سخنان امام راحل توجه ويژه‏اي نشان مي‏دهند. سخنان رهبر معظم انقلاب در سايت khamenei.ir با شش يا هفت روش فيش‏بندي شده تا مخاطب بتواند راحت‏تر به آن دستيابي داشته باشد. يک نوع فيش‏بندي آن موضوعي است تا از اين طريق، سايت به منظومه فکري رهبري نزديک‏تر شود. تئوري نمودار درختي هم مورد توجه قرار گرفته که يکي از هشت ساختار و مهارت تحصيلي رايج است. مدت کوتاهي پس از سخنراني‏هاي رهبر معظم انقلاب، متن آن به صورت نمودار درختي جمع‏بندي مي‏شود و بعد از مدت زماني ديگر نيز به صورت موضوعي در کنار چند سخنراني ديگر به صورت نقشه راه تدوين مي‏شود. اين نقشه راه گاهي از 15 تا 20 ديدار استخراج مي‏شود.

توجه به نخبگان

سايت khamenei.ir مخاطبان خود را نخبگان، دانشجويان و دانش‏پژوهان مي‏داند و مي‏کوشد اين مخاطبان با مراجعه به سايت، به صورت ساده و با طبقه‏بندي مناسب به خواسته‏هاي خود برسند. از فاز تاسيس اين سايت، فقط ساده‏سازي بيانات و تکميل بخش ياد (در کنار خاطرات ديگران) باقي مانده است و پس از اين مرحله، ورود به فضاي تعامل آغاز مي‏شود که گردانندگان سايت، آن را دوره سختي مي‏دانند. هدف از اين کار تبيين و ترويج گفتمان و پاسخ به نيازهاست. در تئوري ارتباطات، رسانه‏ها داراي سه کارکرد نياز، مصلحت و ايجاب هستند. سايت khamenei.ir سعي دارد در هر سه حوزه وارد شود. يکي از اين کارها، روشنگري و آرامش‏بخشي در مقابل شبهات است. با نشان دادن واقعيت‏ها، خيال مخاطب راحت مي‏شود. فضاي مسموم سنگيني که در يک سال اخير تجربه شده، عقبه رسانه‏اي نيز داشته است و از دروغ‏هاي بيّن تا دروغ مخلوط به راست منتشر شده که سايت رهبري سعي کرده به آنها پاسخ منطقي بدهد. اين سايت سعي کرده به شبهات نيز پاسخ دهد. به عنوان مثال هنگامي که پس از انتخابات رياست جمهوري دهم گفته شد آقاي خامنه‏اي پيام تبريکي داده‏اند که غيرمستقيم وقوع تقلب را به کلي نفي مي‌کرد، در اين سايت تمام پيام تبريک‏هاي انتخابات نيز سال ها منتشر شد و با مقايسه ساعت ارسال خبر معلوم شد که در انتخابات دهم رياست جمهوري، ساعت ارسال اين پيام، از همه سال هاي قبلي ديرتر بوده است. همچنين آقاي کدخدايي سخنگوي شوراي نگهبان در گفت‏وگو با اين سايت، جزئيات مذاکرات ديدار 25 خرداد نمايندگان کانديداها با رهبر معظم انقلاب را منتشر کرد که اشاره داشت: مهندس عباس آخوندي، نماينده مهندس ميرحسين موسوي تخلف در شمارش آرا را رد کرده و از تخلف در مراحل قبل از انتخابات سخن گفته بود. در خصوص جنايات کهريزک نيز اطلاع‏رساني خوبي در اين سايت صورت گرفت که ازجمله مي‏توان به مصاحبه محسني اژه‏اي، دادستان کل کشور اشاره کرد که از پيگيري‏هاي چند مرحله‏اي رهبر انقلاب براي تعطيلي اين بازداشتگاه حکايت داشت. در خصوص ماجراي فتواي التزام عملي به ولايت فقيه نيز رسانه‏هايي همچون بي‏بي‏سي فارسي و راديو دويچه‏وله و سايت جرس دروغ‏پردازي کردند و اين مساله را به دروغ، تمايل به ديکتاتوري معرفي کردند، در حالي که اصل نظر رهبري نظام که در سايت khamenei.ir منتشر شد؛ نشان مي‏داد هدف ايشان، گسترش دايره خودي‏هاست.

روايت تاريخ انقلاب
يکي از بخش‏هاي سايت دفتر نشر آثار رهبر انقلاب «ياد» است که شامل Time Line زندگي حضرت آيت‏الله خامنه‏اي است و به زودي با بخش خاطرات سايت متصل مي‏شود. بدين‏ترتيب مي‏توان به يک روايت از تاريخ انقلاب اسلامي و زندگي رهبري دست يافت. براي بخش‏هاي توليدي اين سايت، مشاوران متخصص انتخاب شده‏اند. اساتيدي در زمينه تاريخ، جامعه‏شناسي و... به گردانندگان سايت کمک مي‏کنند. نام‏هايي آشنا در عرصه‏هاي مختلف ، گردانندگان سايت که برخي از آنها روزگاري نه‏چندان دور در ديگر رسانه‏هاي گروهي فعاليت مي‏کردند، تاکيد دارند که نيازهاي رسانه‏ها را در خصوص منابع مرتبط با رهبري انقلاب به خوبي تامين کنند. يکي از اين بخش‏ها، عکس است. آنها تاکيد مي‏کنند که پيش از اين، خود در دسترسي به تصاوير ايشان، درد کشيده‏اند. به همين دليل عکس‏ها را با بالاترين کيفيت ممکن در دسترس کاربران قرار داده‏اند تا نيازي به مراجعه حضوري نباشد. در بخش عکس‏ها مي‏توان سه بخش تصاوير ديدار، بخش ويژه (تصاوير قديمي) و پوسترها را ديد. يک نمونه آن، عکس‏هايي از ديدار رهبر انقلاب با شاعر فقيد محمدحسين شهريار است که با استقبال زياد رسانه‏ها همراه شد. نمونه ديگر، تصاويري از افتتاح ناوشکن جماران است. سال 1376 رهبر انقلاب فرمان دستيابي ايران به ناوشکني را صادر کردند که امکان نشست و برخاست هلي‏کوپتر از آن وجود داشته باشد. 13 سال پس از آن، ناوشکن جماران با حضور رهبري انقلاب راه‏اندازي شد که ناو حامل هواپيماهاي نظامي آمريکا، در فاصله 5 دقيقه‏اي آن قرار داشت.

ديدن همه کامنت‏ها

گردانندگان سايت همه کامنت‏هاي کاربران را به سرعت مي‏بينند و به درخواست‏ها و تذکرهاي آنها اهميت مي‏دهند. هرچند برخي از آنها مربوط به دفتر نشر نيست و به ساير بخش‏هاي دفتر رهبر معظم انقلاب مربوط است اما به همه اي‏ميل‏ها و کامنت‏ها به صورت روزانه پاسخ داده مي‏شود.

پادکست‏سازي

طراحي لوگوي اين سايت با اقتباس از کتبيه پير بکران در اصفهان است که متعلق به دوره سلجوقيان است. در اين کتبيه بر 14 معصوم(ع) و حضرت خديجه(س) درود فرستاده شده است. صفحه نخست سايت از نام خداوند شروع مي‏شود و پس از آن به ائمه معصومين و سپس به نام رهبر انقلاب مي‏رسد که نمايانگر ساختار فکري و مباني انديشه‌اي ولايت فقيه است.

در khamenei.ir بخش ديگري هست که محتواي آن پادکست‏سازي است. پادکست‏هاي کوتاه آيتمي در حدود يک تا سه دقيقه هستند تا در کوتاه‏ترين زمان ممکن يک مفهوم را به مخاطب ارائه دهند. پادکست‏هاي برنامه‏اي نيز حدود هفت تا 10 دقيقه هستند که براي مخاطب از جذابيت زيادي برخوردارند. يکي از اين پادکست‏ها مربوط به برنامه استهلال ماه شوال است که باعث شد تا برخي متخصصان و علاقه‏مندان نجوم که حتي ديدگاهي معارض با نظام دارند، در وبلاگ‏ها و سايت‏هاي شخصي خود، از توان علمي تيم حرفه‏اي استهلال دفتر رهبر انقلاب تمجيد کنند. گردانندگان سايت khamenei.ir وجود دسترسي اختصاصي به اخبار و سخنان رهبر معظم انقلاب را انکار نمي‏کنند اما تاکيد دارند که وظيفه‏شان تسهيل دسترسي ديگر رسانه‏ها به سخنان رهبر انقلاب به لحاظ کيفيت و سرعت است و خود را رقيب آنها نمي‏دانند.

جذابيت رسانه‏ها
اگر روابط عمومي برخي سازمان‏ها به‏ويژه شرکت‏هاي اقتصادي ترجيح مي‏دهند از طريق ارسال پيامک، تماس تلفني و حتي هديه دادن به خبرنگاران رسانه‏هاي گروهي، به بازنشر مطالب سايت خود کمک کنند، khamenei.ir سياست متفاوتي دارد و جذابيت را مهم‏ترين روش کاري خود مي‌داند. جذابيت براي بازتاب، مهم‏ترين عامل مورد توجه گردانندگان اين سايت است. آنها سعي دارند جدا از آنکه تحت برند معتبري فعاليت مي‏کنند، يک رسانه قوي و حرفه‏اي باشند که در فضاي سايبر و ژورناليسم علمي فعاليت مي‏کنند. يک رسانه جدي که در فضاي مجازي فعال است. اقتضاهاي وب به اين معنا است که محتواي سايت khamenei.ir فقط متن نيست و شامل مولتي‏مديا و ساير فرم‏ها نيز مي‏شود. به بيان ديگر تقسيم‏بندي چند رسانه‏اي و چندرسانگي را رعايت مي‌شود. براي يک محتوا از قالب‏هاي متفاوت متن، فيلم و صوت استفاده مي‌شود تا مخاطبان متنوع‏تري به‏ويژه در فضاي رسانه‏اي بتوانند از آن استفاده کنند. هرچند متن‏هاي منتشر نشده‏اي مانند نامه‏هاي شهريار، خود به خود جذاب است ولي گردانندگان سايت سعي دارند بدون توجه به چنين امتيازهايي کار کنند.

ويراستاري حداقلي
وقتي بيانات رهبر انقلاب به متن تبديل مي‏شود، ويراستاران سايت تغيير کمي در آن مي‏دهند. البته آنها تلاش دارند تا اين کار براساس رسم‏الخط رهبري انقلاب صورت گيرد. جلسات زيادي براي اين کار تشکيل مي‏شود و گروه زبده‏اي در اينباره فعاليت مي‏کنند. سرعت و دقت در اين زمينه اهميت ويژه‏اي دارد. دقت در تطبيق دستخط‏ها و سخنان مقام معظم رهبري و حرکت در چهارچوب موردنظر ايشان، الگوي کار اين بخش است. به همين دليل گاهي تلاش ميشود تا از طريقي به خواست دقيق ايشان پي برده و آن را مدنظر قرار دهند. براي توليد يک پرونده ويژه از سخنان رهبر انقلاب، گاهي حدود سه ماه کار فشرده در سايت رهبري صورت مي‏گيرد. اين کار با مشورت اساتيد متخصص در رشته خاص مرتبط با محتواي آن پرونده صورت مي‏گيرد. به همين دليل گردانندگان سايت مي‏کوشند تا در کار خود اشتباه نکنند. اين سايت منتسب به رهبر انقلاب است و حتي يک اشتباه کوچک در آن مي‏تواند بازتاب بدي داشته باشد. نکته جالب توجه آنکه تاکنون هيچ‏گاه مجبور نشده‏اند مطلبي را عوض کنند چون اگر اشتباهي رخ دهد، در سيستم RSS آن اشتباه قابل اصلاح نيست و همين مساله موجب افزايش دقت‏عمل گردانندگان سايت مي‏شود.

به دنبال شکستن بايکوت خبري شيعه در اينترنت
اين سايت در مراحل مياني کار و زماني که تيم کنوني در آن مستقر شدند، رتبه 100 هزار در رده‌بندي سايت مشهور Alexa را در اختيار داشت. اين رتبه اکنون به حدود 16000 رسيده است و در ميان سايت‏هاي فارسي داخل کشور نيز جزو 200 سايت برتر است. رتبه نخست سايت مراجع تقليد ايراني، از ديگر دستاوردهاي اين سايت است. با اين حال گردانندگان آن به وضع موجود راضي نيستند و معتقدند بايد خودشان را در فضاي جهان اسلام مورد ارزيابي قرار دهند.
در گام نخست مي‏خواهند در فضاي بايکوت خبري شيعه در اينترنت، صف‏شکن باشند و به دنبال بهره‏برداري گسترده‏تر از ظرفيت-هاي فضاي سايبر هستند. آنها مي‏خواهند بايکوت‏شکن باشند، چون اين کار اهميت ويژه‏اي دارد. به عنوان مثال پس از نماز جمعه 29 خرداد سال گذشته که به امامت رهبر معظم انقلاب اسلامي برگزار شد، اين سخنان بايکوت رسانه‏هاي غربي را شکست. با اين حال برخي از آنها با تحريف بسيار، به انعکاس آن پرداختند. فالوورهاي زيادي در توييتر مشترک فيد اين سايت هستند که تعداد زيادي از آنها انگليسي‏زبان هستند. گردانندگان سايت اميدوارند بتوانند با اتکا به چنين روش‏هايي، در آينده فضاي گفتماني آن را به حدي توسعه دهند که پيام رهبر انقلاب را به گوش تمام علاقه‏مندان در نقاط مختلف جهان برسانند. البته در فضاي ديکتاتوري رسانه‏هاي غربي، رساندن پيام و مفاهيم موردنظر به جهان، کار دشواري است؛ هرچند گردانندگان اين سايت به طي شدن اين پروسه اميدوارند.