به گزارش مشرق ، شرکت ریتون،[1] غول صنایع دفاعی آمریکا، نرم‌افزار بحث برانگیزی را طراحی و تولید کرده که با استفاده از تارنما‌های شبکه‌های اجتماعی، فعالیت‌های کاربر را دنبال و می‌تواند مکان و رفتار بعدی کاربر را پیش‌بینی کند. گروه‌های حقوق مدنی نسبت به این برنامه، انتقاداتی را مطرح ساخته‌اند.

فیلمی که نشریه گاردین به طور اختصاصی بدان دست یافته، نشان می‌دهد که چگونه نرم‌افزار طراحی شده از سوی شرکت ریتون ( شرکت مقاطعه‌کار صنایع دفاعی ایالات متحده ) انبوهی از اطلاعات شخصی را از شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، توییتر و فوراسکوئر جمع‌آوری می‌کند.

شرکت ریتون تایید کرده است که این فنآوری به عنوان بخشی از برنامه توسعه و تحقیقات مشترک در سال 2010، در اختیار دولت آمریکا نیز قرار دارد. این برنامه بخشی از اقدامات صورت گرفته برای ایجاد سیستمی امنیتی است که از توانایی تحلیل هزاران میلیارد داده در فضای سایبری برخوردار است.

اما این شرکت – که در ایالت ماساچوست قرار دارد- خاطرنشان می‌کند: هنوز این نرم‌افزار ( با نام اختصاری رایِت یا فنآوری پوشش سریع اطلاعات[2] ) را به هیچ کاربری نفروخته است.

بنا به ادعاها، این نرم‌افزار جنجالی، دسترسی به تمامی بخش‌های زندگی افراد، دوستان آنها، کلیه عکس‌هایی که از خودشان در اینترنت قرار داده‌اند، مکان‌هایی که از آن بازدید و در نقشه مشخص کرده‌اند را امکان‌پذیر می‌سازد.

برایان ارچ، پژوهشگر اصلی شرکت ریتون در فیلم یاد شده به طور دقیق چگونگی استفاده از این برنامه در تعقیب و ردگیری افراد را توضیح می‌دهد.

وی دراین باره می‌گوید: الان قصد داریم تا یکی از کارکنان شرکت خود را ردگیری کنیم. ارچ سپس نشان می‌دهد که چگونه با کمک اطلاعات جمع‌آوری شده از طریق شبکه‌های اجتماعی، می‌توان فهمید "نیک" ( کارمند مورد نظر ) از پارک ملی واشنگتن دیدن کرده و حتی عکسی از وی که به همراه زنی بلوند در این پارک گرفته شده را نیز به دست آورد.

ارچ می‌افزاید: ما می‌دانیم که نیک کجا می‌رود، چه ظاهری دارد و می‌توانیم پیش‌بینی کنیم بعدا به کجا خواهد رفت.

به دلیل استفاده هر روزه نیک از نرم‌افزار فوراسکوئر- برنامه کاربردی در گوشی‌های همراه که دوستان فرد را از مکان وی مطلع می‌سازد – رایت قادر است تا از ده محل اصلی که نیک رفته و تعداد دفعاتی که در آنجا حضور داشته آگاهی یابد.

این نرم‌افزار نشان می‌دهد که نیک هر دوشنبه راس ساعت 6 صبح به باشگاه ژیمناستیک می‌رود. ارچ در ادامه می‌گوید: از این رو اگر می‌خواهید نیک را ببینید یا به رایانه همراه وی دست یابید، می‌توانید ساعت 6 صبح روز دوشنبه به ورزشگاه مزبور بروید.

در بسیاری از کشورها استفاده پلیس از تارنماهای عمومی قانونی است و نرم‌افزار رایت نیز می‌تواند برای سازمان‌های امنیت ملی و جاسوسی بسیار کاربرد داشته باشد. در فوریه سال گذشته، پلیس فدرال اعلام کرد که در پی ایجاد راه‌هایی برای استفاده از تارنماهای رسانه‌های اجتماعی برای کنترل گروه‌ها یا بازیگران خاطی است.

این نرم‌افزار باعث شده تا گروه‌های دفاع از آزادی‌های مدنی پیرامون حفظ حریم شخصی آنلاین ابراز نگرانی کنند. جینجر مک‌کال، وکیل مرکز اطلاعات شخصی الکترونیک، واقع در واشنگتن عقیده دارد: نرم‌افزار رایت، به نگرانی‌ها پیرامون احتمال استفاده از داده‌های شخصی به طور مخفیانه و بدون نظارت یا ترتیبات قانونی خاص دامن زده است.

مک‌کال به گاردین گفت: کاربران ممکن است که اطلاعاتی را در اینترنت قرار دهند و فکر کنند که تنها دوستان‌شان به آن اطلاعات دسترسی خواهند داشت، ولی ممکن است مسئولان دولتی از این اطلاعات استفاده کرده و یا این داده‌ها در نرم‌افزارهای جمع‌آوری اطلاعاتی مانند نرم‌افزار رایت ثبت و ضبط شود.

با این وجود، شرکت ریتون از نرم‌افزار تولیدی خود دفاع کرده و جرد آدامز، سخنگوی بخش سیستم‌های اطلاعاتی و جاسوسی این شرکت طی ایمیلی به گاردین گفته است: این نرم‌افزار پاسخ‌گوی نیازهای امنیتیِ سریعاً در حال تغییر ایالات متحده خواهد بود. وی همچنین به این نکته اشاره می‌کند که نرم‌افزار مزبور از اطلاعات هویتی مانند حساب‌های بانکی یا شماره‌های تامین اجتماعی استفاده نخواهد کرد.

شرکت ریتون در ماه دسامبر متذکر شد که این نرم‌افزار بخشی از امتیاز انحصاری این شرکت برای ایجاد سیستمی‌ با هدف جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها از شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌ها – به منظور تشخیص تهدیدات امنیت ملی – محسوب می‌شود.