بندر انزلی از دو قسمت غازیان و انزلی تشکیل شده که در گذشته توسط یک پل متحرک از همدیگر جدا بودند.
درباره نام انزلی نظرهای متعددی وجود دارد از جمله ساکنان روسیه قدیم انزلی را «زنزلی» به معنای «بمان و توقف کن» می‌نامیدند و در روایتی دیگر فرمانده قشون عرب به منظور استراحت نفرات خود در این محل «انزل» را به معنای «فرود آیید» نامید و در برخی مناطق نیز انزلی را به معنای لنگرگاه و یا دروازه می‌دانند.
بندر انزلی از گذشته‌های دور با روسیه سابق در تماس بود و یکی از راه‌های اصلی ارتباط با غرب محسوب شده و به دروازه اروپا معروف بود.
شغل اغلب مردم انزلی صیادی و در کنار آن کشاورزی و ساخت صنایع دستی و محصولات حصیری است.
یکی از محصولات ارزشمند انزلی «خاویار» است که استحصال آن در انحصار شیلات قرار دارد.
تالاب انزلی با مساحتی حدود 20 هزار هکتار در انزلی قرار دارد و بزرگ‌ترین زیستگاه‌های طبیعی جانواران ایران محسوب می‌شود و هر ساله پذیرای تعداد زیادی از پرندگانی است که از طرف کشورهای همسایه شمالی به ایران می‌آیند.
تالاب انزلی به دلیل موقعیت جغرافیایی از نظر میزان بالای رطوبت و آب با هیچ‌یک از تالاب‌های ایران قابل مقایسه نیست و جزو زیباترین مناظر آبی گیلان است.
تالاب انزلی محل تخم‌ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است و در داخل تالاب جزایر زیبا و دو شهر زیبای انزلی و آبکنار در ساحل آن قرار دارند.
تالاب انزلی با وسعت حدود 200 کیلومتر مربع به منزله تصفیه‌خانه برای رودخانه‌هایی است که به دریای خزر می‌ریزد؛ این تالاب با بیش از 100 گونه پرنده و 50 گونه ماهی و صدها گونه موجودات گیاهی اکوسیستم کم‌نظیری دارد.
تالاب انزلی از سال 1354 جزو تالاب‌های بین‌المللی مورد حفاظت شد و مهم‌ترین منبع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و استخوانی دریای خزر است.
معروف‌ترین گیاه تالاب انزلی که شهرت جهانی دارد «لاله تالابی» است و این تالاب از سال‌های دور هر ساله پذیرای مسافران بی‌شمار داخلی و جهانگردان خارجی است.
تالاب انزلی با تالاب کوشیرو در پارک ملی کوشیرو شیتسوگن پیوند «خواهر خواندگی» دارد.
بندر انزلی نخستین و بزرگ‌ترین بندر ایران در سواحل جنوبی دریای خزر است و از مراکز مهم اقتصادی و قطب ورزشی کشور محسوب می‌شود.
پارک ساحلی بلوار قدس، دهکده ساحلی، اسکله، کاخ میان‌پشته، فانوس دریایی، برج ساعت، موج‌شکن، ساختمان شهرداری، گمرک، موزه، مجتمع تجاری بین‌المللی ستاره شمال، مجتمع تجاری کاسپین، منطقه آزاد، بازار هفتگی «شنبه‌بازار» و ... از جمله جاذبه‌های تاریخی گردشگری بندر انزلی است.
بقعه بی‌بی‌حوریه، بقعه آقاسید محمد نجفی و بقعه امامزاده ابراهیم از جمله جاذیه‌های زیارتی بندر انزلی است.
نازک‌کاری و خراطی چوب، حصیربافی و سبدبافی، گل‌سازی، مکروفه‌بافی و ... از جمله صنایع دستی و سوغات بندر زیبای انزلی است که گردشگران و مسافران آنها را به یادگار می‌برند.