در اين بين راهنماي بخش كه سخنانش با استقبال بي‌نظير مردم رو به رو شده بود، پاي يك تابلو بيشتر از بقيه ايستاد و شروع کرد به توضیح و تفسیر.
در آن تابلو عكس یک روحاني نحيف و لاغر اندام ديده مي‌شد. پيرمردي كه بعد ازتوضيحات راهنما همه مخاطبين، خود را نسبت به ندانستن رازهای زندگي او سر زنش كردند و يك سوال در ذهن‌شان نمايان شد. این که چرا ما از وجود چنين شخصيت‌هايي كه غرور شيعيان جهان‌اند بی خبریم؟ چرا رسانه‌هاي ما از اين بزرگ‌مردان چيزي به مردم نمي‌گويند؟ آن‌هم در زماني‌كه اين اسطوره‌ها هنوز درقيد حيا‌ت‌اند؟
چند وقت پيش مركز پژوهش‌هاي صداوسيما يك مستند كوتاه از زندگی آیت الله لاری ساخت و کتابی کوچکی هم از زندگي پر بركت آيت‌الله موسوي لاري به نام «خلوص کامیاب» از سوی مرکز بین‌المللی ترجمه و نشرالمصطفی(ص) و به کوشش عبدالحسین طالعی و مرتضی طالبی منتشر شد. اما باز هم قصور در معرفي از سوي مراكز مختلف من‌جمله حوزه علميه توجيه نشدني است.
اما آيت الله موسوي لاري كه بود؟
حجت الاسلام حكيم اللهي رئيس روابط عمومي و امور بين الملل جامعه المصطفي كه خود از مبلغين سرشناس تشيع نيز محسوب مي‌شود در وصف ايشان مي‌گويد: من به كشورهاي مختلفي به ويژه در آفريقا سر زدم درهمه اين كشورها از مرفه‌ترين تا دورافتاده‌ترين كشور وحتي در جاهايي كه تاكنون پاي برخي مبلغين شيعه به آنها نرسيده ، كتب آيت الله موسوي لاري وجود داشت.به شكلي كه من فكر كردم مؤسسه «مركز نشر معارف اسلامی در جهان» ايشان بايد يك موسسه عريض و طويل چندين طبقه باشد با تعداد بسيار زيادي كارمند كه اين‌گونه توانسته حتي دنياي ناشناخته تبليغي را در نوردد. اما وقتي با اشتياق به قم بازگشتم تا با رئيس اين موسسه تاثيرگذار جهان تشيع روبه رو شوم در كمال تعجب با ساختماني كوچك وساده روبرو شدم و پيرمردي كه صميميت و سادگي در وجودش موج مي‌زد برخلاف تصورم چيزي كه مرا گرفت ابهت ساختمان و كارمندانش نبود، بلكه سادگي وصف نشدني مردي بود كه خدماتش به جهان تشيع غير قابل شمارش است.
مؤسسه آيت الله موسوي لاري كتب مختلفی را به بیش از 27 زبان زنده دنیا ترجمه و به كشورهای مختلف حتي دورافتاده ترین كشورهای آفریقایی ارسال كرده؛ و زمینه ساز تشرف بسیاری از حق جویان و زنده دلان دنیا به اسلام و تشیع شده است. او با دست‌هاي خالي، نقش بزرگي در جهان ايفا كرد و در زماني اقدام به نشر جهاني اسلام كرد كه رويكرد جدي در اين زمينه در حوزه‌هاي علميه وجود نداشت.از نكات جالي زندگي پر بركت ايشان آن است كه بيماري هميشگي ايشان نتنها مانع فعاليتهاي بزرگ فرهنگي وي نبود، بلكه سفر درماني ايشان به اروپا در سال 1355زمينه اين جهاد بزرگ فرهنگي را ايجاد نموده همچنين ذكر اين نكته كه او نوه «آیت الله سیدعبدالحسین لاری» رهبر قیام بزرگ جنوب علیه استعمار انگلیس و موسس حکومت اسلامی در این منطقه بود نيز مهم به نظر مي رسد.
خاطره آيت الله لاري از زندانيان آمريكايي
سال 1357 بود. ناراحتي معده، امانم را بريده بود. دكترهاي ايران مرا جواب كرده بودند و اصلاً نمي دانستم كه بعد از اين همه درمان بايد چه كار كرد. صبر كرده بودم تا در فرصتي به آمريكا بروم. چند نامه از آمريكا داشتم. كتاب هايي را كه پروفسور حامد الگار ترجمه كرده بود، حالا در آمريكا خريدار داشت. خبرها برايم خوشايند بود كه هر بار كتاب چاپ مي شود، به سرعت تمام مي شود. به دوستاني كه در آنجا بودند، نامه نوشتم و به آنها گفتم كه در يك فرصت مناسب به آمريكا مي آيم.
هواپيما پرواز كرد. از فرودگاه مهرآباد دو نفر كه بعدها پي بردم از عوامل ساواك بودند، مرا همراهي مي كردند. گاهي در لباس دوست به من كمك مي كردند تا از نقشه احتمالي ام چيزي بدانند. آنها وقتي فهميدند كه بيمار هستم و براي مداوا به بيمارستاني در واشنگتن مي روم، انگار خيالشان راحت شد؛ ولي باز هم در آمريكا هرازگاهي به بيمارستان مي آمدند؛ تا اينكه بالاخره خيالشان راحت شد و دست از سرم برداشتند. و من هم پس از مدتي از بيمارستان مرخص شدم.
هنگام مرخص شدن از بيمارستان دوستانم را خبر كردم، آنها آمدند؛ مربي قرآن هم آمده بود. او مي خواست براي درس دادن به زندان برود. از من هم دعوت كرد تا همراهش باشم. درباره بچه هايي پرسيدم كه شش ماه روزه گرفته بودند، او به انگليسي جواب داد و مترجم براي من ترجمه كرد.
او گفت كه آن زندانيان، ابتدا مسلمان نبودند اما رفته رفته به اسلام گرويدند. من گاه گاهي سري به زندان مي زدم تا اگر كسي از نظر روحي، تعادل خود را از دست داده است، با او صحبت كنم. مربّي مي گفت از آن وقتي كه كتاب هاي شما چاپ شده و به كشور امريكا آمده است، ديگر كار مرا راحت تر كرده. او يك دل سير هم از عرفان امام سجاد(ع) سخن گفت. از خداشناسي و از تمدن غرب از ديدگاه يك مسلمان حرف زد. من فقط گوش مي دادم. ما به زندان رسيده بوديم. مرا نزد رئيس زندان برد. او وقتي فهميد من نويسنده كتابي هستم كه سبب شده است زندانيان آرام تر شوند، خوشحال شد. دستم را گرفت و با ادب فراوان تحسينم كرد. او همراه ما به سالن اجتماع مسلمان ها آمد. زندان بانان همه تعجب كرده بودند. در نگاه ناباورانه آنها مرا به كلاس درس آنها برد و خودش شخصاً مرا به آنها معرفي كرد و گفت: مي دانيد امروز با يك شخصيت روحاني روبه رو شده ايم. قدر او را بدانيد و قدر خودتان را هم بدانيد.
او رفت و مرا با مربي و زندانيان تنها گذاشت. آنها گرداگرد مرا همچون قديسي گرفتند و در آغوش كشيدند. انگار سيراب نمي شدند و من در فكر احاديثي بودم كه ترجمه شده بود و آنها شايد فكر مي كردند كه آن سخنان از خود من بوده است. يكي از ميان جمعيت ناله اي كرد. نگاهم را به سوي او برگرداندم. او ناراحتي معده داشت. شايد بيماري اش مثل من بود. مربي گفت: وقتي زندانيان فهميدند ناني را كه مي خورند، از نظر شرع اسلام، حرام است، چون با روغن خوك درست مي شود، ديگر لب به نان نزدند. شش ماه فقط با بيسكويت و آب، سحر و افطار كردند. نگاه تحسين آميز من، آنها را خوشحال كرده بود. يادم مي آيد وقتي مربي برايم از اين موضوع نوشت، به شكايت از دادگستري هم اشاره كرده بود. تا اينكه بعد از شش ماه آنها ديگر براي زندانيان مسلمان، نان را با روغن خوك نپختند.
زندانيان كه حالا كنارم نشسته بودند، سؤال مي كردند و من جواب مي دادم. آنها از اعتقاداتشان مي گفتند؛ از نماز، روزه، از خدا و پيامبر صلی الله علیه و آله و از امامان رحمه الله از معاد و بهشت مي پرسيدند.
نمونه اي از نامه هايي كه دانشمندان غربي به آيت الله لاري نوشتند
*يكي از اساتيد و محققان دانشگاه آلمان به نام دكتر «فيليپ وولي» در نامه‌اي به مركز نوشته است: «يكي از دوستانم كه يك كاردينال مسيحي است، براي ميهماني به منزل ما آمد. او كتاب صحيفه سجاديه را در كتابخانه من ديد، مجذوب آن شده و به مطالعه پرداخت؛ از آن‌جايي كه مطالب عرفاني كتاب برايش تازگي داشت آن را با اصرار زياد از من گرفت. لطف كنيد و نسخه ديگرشزصي برايم بفرستيد.
*كتابخانه واتيكان نيز وقتي نسخه انگليسي صحيفه سجاديه را دريافت كرده بود، نامه تشكرآميزي ارسال داشته و در آن مي‌نويسد: اين كتاب حاوي مضامين عالي عرفاني است؛ بنابراين آن را در بهترين جايگاه كتابخانه جهت استفاده محققان قرار داده‌ايم.
*يكي از رهبران حزب سوسيال دمكرات آلمان به پرفسور سينگلر مترجم «اسلام و سيماي تمدن غرب» مي‌نويسد: «مطالعه اين كتاب تأثير عميقي در من بخشيد و ديدگاه مرا نسبت به اسلام عوض كرد. من دوستانم را به مطالعه اين كتاب فرا خواهم خواند.»
*پس از ترجمه كتاب «توحید و خداشناسی» به زبان اسپانیولی، رییس مجلس یکی از کشورهای اسپانیولی زبان، طی نامه‌ای به آيت الله لاري مي نويسد: «من با مطالعه این کتاب، با جهان‌بینی اسلام آشنا شدم و به شدت تحت تاثیر تفکر توحیدی اسلام قرار گرفتم و امیدوارم روزی نمایندگان مجلس ما برای تدوین قوانین خود از اسلام الهام بگیرند.