غار کتله‌خور بزرگترین غار خشکی، آبی و آهکی جهان طوری چشم بیننده را مجذوب خود می‌کند که زمان در آنجا احساس نمی‌شود.
این غار زیبایی‌های خلقت را طوری نشان می‌دهد که گویی سال‌هاست انسان حضور در آن را در رویاهای خود می‌پرورانده است.
غار کتله‌خور یکی از منحصر به فردترین غارهای جهان در استان زنجان در شهرستان خدابنده و در 80 کیلومتری جنوب شهر قیدار و 173 کیلومتری شمال همدان و 410 کیلومتری تهران و پنج کیلومتری شهر کوچک گرماب واقع است.
نخستین بار، در بهار سال ١٣٣١ خورشیدی گروهی از سرشناس‌ترین کوهنوردان ایران از اعضای باشگاه «نیرو راستی» اقدام به کشف و بازدید غار کتله‌خور کردند.
گفتنی است، یکی از اعضای زنجانی گروه نامبرده بنام سید اسدالله جمالی اقدام به ثبت رسمی غار کرد.
بنا به اظهارات یک گروه کوهنوردی از دانشگاه بوعلی همدان شکل‌گیری این غار به بیش از 120 میلیون سال قبل برمی‌گردد که در منطقه مستطیلی شکلی به ابعاد یک هزار و 500 در 2 هزار متر به وجود آمده‌است.
بر اساس بررسی‌های انجام شده غار کتله‌خور معانی مختلفی دارد که مناسب‌ترین معنی به دست آمده یک کاربرد ترکی بوده که کتله به معنی پستی و بلندی و ناهمواری‌های داخل غار و خور به معنی راحتی و آسانی است که به صورت کلی به معنای پستی بلندی‌های راحت است.
*غار کتله خور از لحاظ سنی با غار علیصدر همدان برابری می‌کند
در حال حاضر این غار به سه بخش فرهنگی، تفریحی و ورزشی تقسیم شده است.
بخش ورزشی آن تنها مورد استفاده غارنوردان و صخره‌نوردان قرار می‌گیرد و حدود چهار کیلومتر است که البته هنوز انتهای آن کشف نشده است.
بخش تفریحی غار نیز که جهت بازدید عموم مورد استفاده قرار می‌گیرد حدود دو کیلومتر مسیر مستقیم است که گفته می‌شود این مسیر تنها یک سوم کل غار است.
بخش فرهنگی غار نیز در بخش جنوبی آن قرار دارد. قسمت اصلی آن دالانی است طبیعی که برای برگزاری مراسم مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، البته این دالان هیچگونه راه خروجی به بیرون نداشته و راه خروجی آن به صورت مصنوعی کنده شده اما خود دالان تماما طبیعی است.
از بهره‌برداری اولیه این غار چیزی حدود 15 سال می‌گذرد که البته هنوز هم کاوش و فعالیت برای آماده‌سازی سایر قسمت‌های غار برای بازدید ادامه دارد.
*اهالی گرماب مراسم عروسی هم در این غار برگزار می‌کنند
یک نکته جالب توجه در رابطه با غار کتله‌خور این است که شواهد و بررسی‌های انجام شده حاکی از این موضوع است که این غار در نهایت به غار علیصدر در همدان متصل می‌شود.
این غار متعلق به دوره سوم زمین‌شناسی است و هفت طبقه دارد که تا به حال فقط چهار طبقه از آن شناسایی شده است.
غار کتله‌خور که هنوز هم خصلت مرموز بودن را همراه زیبا بودنش حفظ کرده پر از ستون‌های بزرگ آهکی است و جالب اینکه همین ستون‌های آهکی غار را سرپا نگه داشته‌اند.
وجود چشمه‌های آب بسیار زلال در اطراف این غار و حفره‌های متعدد طبیعی هم از ویژگی‌های منحصر به فرد این غار است.
این غار در طول 120 میلیون سالی که از عمرش می‌گذرد دست‌خوش تغییر و تحولات بسیاری شده است که برخی طبیعی و برخی هم مصنوعی بوده است.
از تغییرات طبیعی این غار می‌توان شکستگی‌های حاصل از زمین لرزه‌ها، گسل خوردگی‌ها، لغزش‌ها و ریزش‌ها را نام برد.
غار کتله‌خور از دیرباز مورد توجه گردشگران بوده و روزانه بر تعداد بازدید کنندگان این غار منحصر به فرد و مرموز افزوده می شود.
این غار زیبا در ایام نوروز 92 آماده بازدید طبیعت‌گردان و گردشگران داخلی و خارجی است، تا با حضور در این غار پی به عظمت و بزرگی آفریدگار پی ببرند.