چند سالي است حال و هواي بهاري که از راه مي رسد، شهرها و به ويژه مشهد رنگ و رويي ديگر مي گيرد. چند سالي است وقتي زائران و گردشگران به اين شهر مذهبي، تاريخي، فرهنگي و ادبي قدم مي گذارند، وقتي از جام محبت اهل بيت(ع) سيراب مي شوند و سري به گوشه و کنار شهر مي زنند، فضاهاي متفاوتي را مشاهده مي کنند.

به گزارش ویژه نامه نوروزی مشرق، پسرک دست پدر را مي کشد و از او مي خواهد چند لحظه اي بايستد. با انگشت اشاره عکاس سفيدپوش و تابلوي نقاشي بزرگ از صحن مسجد گوهرشاد را به پدر نشان مي دهد و مي پرسد: «بابا! اين آقاهه چکار مي کنه؟» پدر برايش توضيح مي دهد که مجسمه سفيد يادآور عکاس باشي است که در سال هاي نه چندان دور، دور تا دور حرم آقا حضور داشت و به قول خودش از زائران عکس همراه با «حرم و بارگاه» مي گرفت. بعد هم پدر تلفن همراهش را بيرون مي آورد و به پسر کوچکش مي گويد: «حالا تو هم برو اونجا بايست تا ازت عکس بگيرم». پسرک لبخند زنان پشت به تابلوي نقاشي و رو به عکاس سفيدپوش و پدرش مي ايستد و چند لحظه بعد با ثبت اين تصوير، خاطره اي در صندوقچه خاطرات زندگي اش ثبت مي شود؛ خاطره اي که براي هميشه به نام بهار ۹۲ و مشهد الرضا(ع) به يادگار خواهد ماند...



رنگ و بوي نوروز در مشهدالرضا(ع)

با نزديک شدن بهار شهر مشهد مثل سال هاي گذشته، در حال تبديل شدن به موزه اي بزرگ است. اين روزها هر چند فرآيند نصب و تکميل نمادهاي نوروزي هنوز به پايان نرسيده است، اما مشاهده تعدادي از اين نمادها در گوشه و کنار شهر براي مشهدي ها و زائران علي بن موسي الرضا(ع) پيام آور سال جديد شده و بازار ثبت خاطره هاي بهاري را داغ کرده است.

امسال به همت هنرمندان و مديريت امور هنري شهرداري مشهد، قرار است ۱۶۰ نماد نوروزي در ۲۵۰ نقطه شهر نصب شود.فرآيند نصب اولين بخش از اين نمادهاي نوروزي، از شامگاه ۲۵ اسفند آغاز شده است و تا ۲۸ اسفند ادامه دارد.

بخش دوم نمادهاي نوروزي مشهد با موضوع «مهر مادري» نيز از ۴ فروردين هم زمان با ايام شهادت حضرت زهرا(س)، در سطح شهر به نمايش درمي آيد. از آن جا که سال هاي گذشته نقدهايي به آثار به نمايش گذاشته شده در طرح «استقبال از بهار مشهد» مطرح شده بود، در اولين روزهاي نمايش آثار طرح استقبال از بهار ۹۲ مروري بر تعدادي از اين آثار داشتيم تا ببينيم آيا نقدهاي مطرح شده در سال هاي گذشته، بر آثار امسال هم وارد است يا خير.

توازن در موضوعات

مهم ترين نقدي که سال گذشته در کنار نقاط قوت نمادهاي استقبال از بهار مطرح شد، نبود تناسب شايسته ميان موضوعات اين آثار با هويت فرهنگي مشهد بود. اين گروه از کارشناسان معتقد بودند با توجه به اين که وجود مضجع مطهر علي بن موسي الرضا(ع)، بنياد اصلي هويت فرهنگي مشهد به حساب مي آيد، انتظار مي رود در طرح استقبال از بهار نيز به آثار مرتبط با موضوعات مذهبي و به ويژه فرهنگ رضوي توجه بيشتري شود. به همين سبب مديريت امور هنري شهرداري مشهد از ابتداي فرآيند اجرايي طرح استقبال از بهار ۹۲، اين موضوع را مورد توجه قرار داد.

در فراخوان جشنواره امسال، امام رضا(ع) و شاهکار حرم مطهر رضوي، زيارت، شادي و نشاط، خاطره انگيزي، فصل بهار و آيين هاي نوروزي، به عنوان موضوعات اصلي و «مهر مادري» به عنوان موضوع ويژه جشنواره اعلام شد.

بر اساس آن هنرمندان نيز ۵ هزار و ۴۰۰ اثر بااين موضوعات به دبيرخانه جشنواره فرستادند. در اين روزها آثار به نمايش درآمده در سطح شهر نيز حکايت از همين رويکرد را دارد. در واقع مي توان گفت که در طرح استقبال از بهار امسال، توازن ميان موضوعات گوناگون تا حدي برقرار شده است و آثاري با تنوع و زيبايي در خور تحسين در سطح شهر مشاهده مي شود.

مشاهده بخشي از آثار که طي چند روز گذشته در شهر نصب شده است از اين موضوع حکايت دارد که آثار امسال نه هم چون سال گذشته به سبب پرداختن بيش از اندازه به موضوع خاطره انگيزي و شادي و نشاط از مفاهيم فرهنگي و مذهبي دور شده است و نه نگاه مبالغه آميز به آثار مرتبط با مفاهيم مذهبي، قالبي کليشه اي به آثار داده است.

از درهاي حرم تا تصاوير شهدا

درهايي با نقش ياعلي بن موسي الرضا(ع)، انگشتري با نگين منقش به نام علي بن موسي الرضا(ع)، تصاوير حک شده روي آينه از سال هاي دور حرم مطهر رضوي، عکاسي که از مردم همراه با تصوير حرم مطهر عکس مي گيرد، اثر حجمي يا مقلب القلوب و ميزهايي که تصاوير سرداران شهيد خطه خراسان قاب شده روي آ ن ها قرار دارد.

برخي از نمادهاي نوروزي امسال با موضوعات رضوي و ارزشي است که اين روزها در نقاط مختلف شهر، به چشم مي آيد. البته بخش ديگري از نمادهاي مرتبط با مفاهيم مذهبي که با موضوع «مهر مادري» و «حضرت زهرا(س)» تهيه شده است، از ۴فروردين و در آستانه سالروز شهادت حضرت زهرا(س) در شهر نصب خواهد شد.

مي  توان گفت تعداد نمادهاي مرتبط با موضوعات مذهبي و ارزشي طرح استقبال از بهار ۹۲، در مقايسه با سال هاي گذشته رشد قابل توجهي داشته است.

ماشين تايپ، ترازوي سيب و کلبه هاي چوبي

از سوي ديگر در موضوع هاي خاطره انگيزي، شادي و نشاط، فصل بهار و آيين هاي نوروزي نيز آثار قابل توجهي در ميان آثار به نمايش در آمده در سطح شهر ديده مي شود.

در اين مطلب قصد پرداختن به سطح کيفي آثار را نداريم، اما به لحاظ موضوعي مي توان گفت در اين بخش هم آثار، تنوع نسبي قابل قبولي دارند.البته در اين بخش هم تلاش شده در برخي موارد با طراحي آثار تلفيقي، ترکيبي ميان موضوعات اصلي آثار با مفاهيم ارزشي و معنوي برقرار شود. نماد عکاس و درهاي منقش به اسليمي هاي رنگي در خيابان احمدآباد، نمونه هايي از آن است. کلبه هاي چوبي، نمايشگاه تلويزيون هاي قديمي، ترازوي سيب، ماشين تايپ و پيرمردي که روي پل آزادي نشسته از جمله نمادهايي است که با موضوعات شادي و نشاط، خاطره انگيزي و فصل بهار و آيين هاي نوروزي، طي چند روز گذشته در سطح شهر به نمايش در آمده است.

منبع:خراسان